Τι κοινό έχουν ο Μαχάτμα Γκάντι και ο Αδόλφος Χίτλερ; Ήταν υποψήφιοι και οι δύο για Νόμπελ Ειρήνης.
Ναι, είναι αλήθεια. Ο Αδόλφος Χίτλερ, ο άνθρωπος που εμπνεύσθηκε και υλοποίησε το Ολοκαύτωμα, προτάθηκε στην επιτροπή Νόμπελ το 1939, μόλις τρεις μόλις μήνες πριν οδηγήσει τη Γερμανία στην εισβολή στην Πολωνία και ξεκινήσει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πρόταση προήλθε από τον Erik Gottfrid Christian Brandt, ένα μέλος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος του σουηδικού κοινοβουλίου. (Τα μέλη των εθνικών συνελεύσεων είναι μεταξύ των πολλών ανθρώπων που μπορούν να προτείνουν υποψηφίους για το βραβείο Ειρήνης.)
Εκείνη την εποχή, η πρόταση δημιούργησε διαμαρτυρίες και οργή, με τον Brandt να κατηγορείται ότι είναι φασίστας με αποτέλεσμα να ακυρωθούν ομιλίες και διαλέξεις του σε διάφορες ενώσεις.
Στην επιστολή του προς την επιτροπή, ο Brandt αποκαλούσε τον Φύρερ « Έναν μαχητή που έστειλε ο Θεός για την ειρήνη» και «Πρίγκιπα της Ειρήνης πάνω στη Γη». Αποκαλούσε το Mein Kampf ως «το καλύτερο και το πιο δημοφιλές κομμάτι της λογοτεχνίας στον κόσμο» και εξέφραζε την πεποίθηση ότι ο δικτάτορας θα μπορούσε να «φέρει την ειρήνη στην Ευρώπη, και, ενδεχομένως, σε όλο τον κόσμο».
Ακούγεται σαν να αστειευόταν. Γιατί πράγματι αστειευόταν.
Ο Brandt ήταν ένας αντιφασίστας, και είχε ως στόχο, η επιστολή του να φανεί ειρωνική. Όπως είπε σε μια συνέντευξη στη σουηδική εφημερίδα Svenska Morgonposten, η πρόταση του είχε φυσικά στόχο να προκαλέσει τον Χίτλερ και τους Ναζί αλλά λειτούργησε και ως ένα σχόλιο σχετικά με την υποψηφιότητα του Νέβιλ Τσάμπερλεν, του τότε πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας, που ο Brandt πίστευε ότι ήταν άδικη (αφορούσε τη συμφωνία του Μονάχου το 1938 με τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι, όπου η περιοχή Σουδητία της Τσεχοσλοβακίας παραδόθηκε στη Γερμανία) . Αργότερα, μετά τον πόλεμο είχε γράψει ότι είχε ως στόχο με την σαρκαστική του επιστολή «να καρφώσει τον Χίτλερ στο τείχος της ντροπής ως το νούμερο ένα εχθρό της ειρήνης στον κόσμο».
Φωτογραφία από τη συμφωνία του ΜονάχουΑν και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η περίπτωση του Χίτλερ συζητήθηκε από την επιτροπή, ακόμα και για να αποδεχθεί το Βραβείο θα έπρεπε να ακυρώσει τη δική του διαταγή. Και αυτό γιατί εξοργισμένος από το Βραβείο που απονεμήθηκε το 1935 στον σφοδρό επικριτή του, Carl von Ossietzky, είχε απαγορεύσει σε όλους τους Γερμανούς να αποδέχονται στο εξής το Βραβείο.
Εδώ είναι το κείμενο της επιστολής του Brandt, όπως δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα nobeliana.com, από το Αρχείο του Ινστιτούτου Νόμπελ:
«Στη Nορβηγική επιτροπή Νόμπελ
Προτείνω με ταπεινότητα ότι το Βραβείο Ειρήνης για το 1939 να απονεμηθεί στον Γερμανό καγκελάριο και Φύρερ Αδόλφο Χίτλερ, έναν άνδρα, ο οποίος κατά τη γνώμη εκατομμυρίων ανθρώπων, αξίζει περισσότερο από οποιονδήποτε στον κόσμο, αυτή την εξαιρετικά σεβαστή ανταμοιβή.
Αυθεντικά έγγραφα αποκαλύπτουν ότι το Σεπτέμβριο του 1938 η παγκόσμια ειρήνη ήταν σε μεγάλο κίνδυνο. Ήταν μόνο θέμα ωρών να ξεσπάσει ένας νέος ευρωπαϊκός πόλεμος. Ο άνθρωπος ο οποίος κατά τη διάρκεια αυτών των επικίνδυνων καιρών, έσωσε το δικό μας μέρος του κόσμου από αυτή την τρομερή καταστροφή, ήταν χωρίς καμία αμφιβολία ο μεγάλος ηγέτης του γερμανικού λαού. Στην κρίσιμη στιγμή δεν άφησε τα όπλα να μιλήσουν παρόλο που ο ίδιος είχε τη δύναμη να ξεκινήσει έναν παγκόσμιο πόλεμο.
Με τη λαμπερή αγάπη του για την ειρήνη, τεκμηριωμένη νωρίτερα στο περίφημο βιβλίο του Mein Kampf -μαζί με την Αγία Γραφή, ίσως το καλύτερο και το πιο δημοφιλές κομμάτι της λογοτεχνίας στον κόσμο – μαζί με το ειρηνικό επίτευγμα του – την προσάρτηση της Αυστρίας – ο Αδόλφος Χίτλερ απέφυγε τη χρήση βίας κατά την απελευθέρωση των συμπατριωτών του στη Σουδητία, κάνοντας του πατρίδα του μεγάλη και ισχυρή. Πιθανώς ο Χίτλερ, αν σταματήσουν να τον ενοχλούν και τον αφήσουν ήσυχο οι πολεμοκάπηλοι, θα φέρει ειρήνη στην Ευρώπη και πιθανώς σε ολόκληρο τον κόσμο.
Δυστυχώς ακόμα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που αδυνατούν να δουν το μεγαλείο στον αγώνα του Αδόλφου Χίτλερ για την ειρήνη. Μάλιστα μια σειρά από Σουηδούς βουλευτές, έχουν ορίσει άλλον υποψήφιο, τον Βρετανό πρωθυπουργό Νέβιλ Τσάμπερλεν..
Αυτή η υποψηφιότητα φαίνεται να είναι απερίσκεπτη. Αν και είναι αλήθεια ότι ο Τσάμπερλεν μέσω της γενναιόδωρης κατανόησής του για τον αγώνα του Χίτλερ για την ειρήνευση, έχει συμβάλει στην εξοικονόμηση της παγκόσμιας ειρήνης, η τελευταία απόφαση ήταν του Χίτλερ και όχι του Τσάμπερλεν! Ο Χίτλερ και κανείς άλλος, είναι ο πρώτος από όλους που πρέπει να δεχθεί ένα ευχαριστώ για την ειρήνη που εξακολουθεί να επικρατεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Και αυτός ο άνθρωπος είναι επίσης η ελπίδα για την ειρήνη στο μέλλον
Όπως ο Τσάμπερλεν, προφανώς, μπορεί να διεκδικήσει το μερίδιό του για την αποκατάσταση της ειρήνης, θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει ένα μικρότερο μέρος του Βραβείου Ειρήνης. Αλλά το πιο σωστό πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να μην θέσουμε ένα άλλο όνομα δίπλα από το όνομα του Αδόλφου Χίτλερ, ρίχνοντας μια σκιά πάνω του. Ο Αδόλφος Χίτλερ είναι με κάθε τρόπο ο αυθεντικός θεόσταλτος μαχητής για την ειρήνη, και εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σ `αυτόν ως τον Πρίγκιπα της Ειρήνης πάνω στη Γη.
Στοκχόλμη, 27 Ιανουαρίου του 1939»
Για την ιστορία, δεν απονεμήθηκαν βραβεία Νόμπελ για το 1939, κάτι που αφορούσε και όλα τα χρόνια μέχρι και το 1943. Όλα αυτά λόγω του πολέμου που ξεκίνησε ο Χίτλερ.
Σχόλια