Αναδιφώντας στις σημειώσεις μου, βρήκα ένα δημοσίευμα του Economist από τις 21 Ιουνίου 2012, με τίτλο "Η Γερμανία, η Ελλάδα και το σχέδιο Μάρσαλ: ένας αντίλογος". Συγγραφέας του είναι ο Χανς-Βέρνερ Zιν,
τον οποίο μάλλον δεν έχετε ακουστά. Ο Zιν είναι ένας από τους
επιφανέστερους οικονομολόγους όχι μόνο της Γερμανίας αλλά ολόκληρης της
Ευρώπης, συμμετείχε στην ομάδα των επιστημόνων που σχεδίασε το ευρώ και
διετέλεσε ιθύνων νους τής Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Έχει σημασία να πούμε ότι το εν λόγω άρθρο γράφτηκε σε μια χρονική
στιγμή κατά την οποία είχε γίνει σαφές ότι τα μνημόνια δεν οδηγούσαν σε
λύση τού ελληνικού προβλήματος και είχε αρχίσει να ανοίγει μια πλατειά
συζήτηση περί ενός νέου Σχεδίου Μάρσαλ για την Ελλάδα. Ο Ζιν ήταν
αντίθετος με αυτή την τελευταία ιδέα και γι' αυτό έγραψε αυτό το
άρθρο-"αντίλογο", στο οποίο προσπαθεί να συγκρίνει την βοήθεια που πήρε η
Γερμανία το 1953 προς την βοήθεια που πήρε η Ελλάδα από τα δυο πρώτα
πακέττα στήριξης. Για την σύγκριση, χρησιμοποιεί κάποιους απίθανους
δείκτες, οι οποίοι τον οδηγούν στο εκκωφαντικό συμπέρασμα ότι η συνολική
βοήθεια προς την Ελλάδα αντιστοιχεί σε... 115 Σχέδια Μάρσαλ!(*) |
| O Χανς-Βέρνερ Ζιν παραχωρεί συνέντευξη στον Τάσο Τέλλογλου |
Αν δεν ήξερα ότι ο Ζιν είναι οικονομολόγος (και, μάλιστα, επιφανής), θα έλεγα ότι μάλλον πρόκειται περί κάποιου ηλίθιου δημοσιογράφου. Εν πάση περιπτώσει, θα ήμουν σίγουρος ότι δεν ήξερε μερικά βασικά πράγματα, όπως:
- Πρώτον: Το Σχέδιο Μάρσαλ δεν έδινε δανεικά. Συνιστούσε βοήθεια προς τις ταλαιπωρημένες από τον πόλεμο ευρωπαϊκές χώρες ώστε να ανοικοδομηθούν όσο το δυνατόν συντομώτερα, να εξυπηρετήσουν τις βασικές ανάγκες των εξαθλιωμένων κατοίκων τους και, εν τέλει, να δημιουργήσουν ένα σημαντικό κέντρο για τις πολιτειακές εξαγωγές. Παράλληλα, η βοήθεια αυτή έδενε πιο σφιχτά αυτές τις χώρες στο άρμα των ΗΠΑ, εν όψει του ψυχρού πολέμου με την Σοβιετική Ένωση, ο οποίος μόλις τότε άρχιζε.
- Δεύτερον (και, ίσως, σημαντικώτερο): Η σπουδαιότερη ωφέλεια που προέκυψε για την Γερμανία από το Σχέδιο Μάρσαλ δεν ήταν αυτά καθ' εαυτά τα χρήματα που πήρε ως βοήθεια. Πάνω απ' όλα, ήταν η συμφωνία τού Λονδίνου, το 1953, με την οποία διεγράφη το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της τόσο προς τις ΗΠΑ όσο και προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Είναι αξιομνημόνευτη η επιμονή των ΗΠΑ να πείσουν άγγλους, γάλλους, ιταλούς, έλληνες, κλπ να αποδεχτούν την διαγραφή τού μεγαλύτερου τμήματος του γερμανικού χρέους, το οποίο ξεπερνούσε το 400% του ΑΕΠ (**). Δεν χρειάζεται να διαθέτει κανείς την εμβέλεια του Ζιν για να καταλάβει ότι, χωρίς αυτό το τεράστιο "κούρεμα" χρέους, η Γερμανία θα ήταν σήμερα μεταξύ των ουραγών τής Ευρώπης και όχι η ατμομηχανή της. Αν το προϊόν τής σκληρής δουλειάς των γερμανών κατευθυνόταν στην αποπληρωμή των χρεών της, η Γερμανία δεν θα μπορούσε να αναδειχτεί σε εισαγωγέα εργατικής δύναμης, η οποία βόηθησε με τον ιδρώτα της στην δημιουργία τού γερμανικού θαύματος.
-Τρίτον: Όπως είπαμε πιο πάνω, καμμιά από τις χώρες που πήρε βοήθεια από το σχέδιο Μάρσαλ δεν επέστρεψε ποτέ δεκάρα. Αντίθετα, τα δισεκατομμύρια που δόθηκαν -και συνεχίζουν να δίνονται- ως "βοήθεια" στην Ελλάδα μέσω των προγραμμάτων στήριξης, αντί να διατίθενται για την ανάπτυξη της χώρας και για την εξυπηρέτηση των βασικών αναγκών των κατοίκων της, επιστρέφουν με τόκο στις τσέπες των δανειστών της σε ποσοστό που ξεπερνάει το 90%.
- Τέταρτον: Με το Σχέδιο Μάρσαλ και την Συμφωνία του Λονδίνου, η Γερμανία απαλλάχθηκε μια για πάντα από το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα των χρεών της. Αντίθετα, το ελληνικό χρέος όχι απλώς δεν διεγράφη αλλά, μετά από βοήθεια πέντε χρόνων, εκτινάχθηκε από το 120% στο 180% του ΑΕΠ. Και, μάλιστα, μετά από το διαβόητο PSI του Βενιζέλου.
- Πέμπτον: Με βάση την Συμφωνία του Λονδίνου, η Γερμανία είχε το μονομερές δικαίωμα να καθυστερήσει ή να αναστείλει την πληρωμή των υποχρεώσεών της, εφ' όσον τα συγκεκριμμένα ποσά θα πήγαιναν σε επενδύσεις που θα βοηθούσαν στην ταχύτερη ανάπτυξη της χώρας. Αντίθετα, η Ελλάδα υποχρεώνεται, μέσω των μνημονίων, να υιοθετεί αντιαναπτυξιακή πολιτική, προκειμένου να κάνει "οικονομίες" ώστε να μπορεί να πληρώνει εγκαίρως και με ακρίβεια τα τοκοχρεολύσιά της, άσχετα αν μ' αυτόν τον τρόπο βαθαίνει η φτώχεια τόσο των πολιτών της όσο και του κράτους γενικώτερα.
 |
| 21/7/1947: Η εφημερίδα τού ΕΑΜ "Ελεύθερη Ελλάδα" αναγγέλλει το Σχέδιο Μάρσαλ |
Δεν μπορώ να δεχτώ, λοιπόν, ότι ο Ζιν δεν τα γνωρίζει όλα αυτά. Το ερώτημα είναι γιατί λέει όσα λέει,
παρ' ότι ξέρει πως δεν ισχύουν. Η απάντηση βρίσκεται στο ότι ο Ζιν
προσπαθεί πλέον να υποσκάψει το ευρώ διότι έχει συνταχθεί με εκείνη την
μερίδα τού γερμανικού κεφαλαίου, η οποία επιθυμεί την έξοδο της
Γερμανίας από το ευρώ και την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος. Κι αν αυτή
είναι η θέση ενός από τους πρωτεργάτες τής σύστασης του κοινού
ευρωπαϊκού νομίσματος, είναι πολύ λογικό να καταλήγουμε στο συμπέρασμα
πως το ευρώ έχει μπροστά του ακόμη δυσκολώτερες μέρες.
-----------------------------
(*) Στις 12 Ιουνίου 2012, ο Ζιν είχε γράψει τα ίδια και στους New York Times ("Why Berlin is balking on a bailout"), επιχειρώντας να απαντήσει στον Ομπάμα, ο οποίος ζητούσε από την Γερμανία να βοηθήσει τις χώρες τού ευρωπαϊκού νότου.
(**) Φοβάμαι πως ακριβώς μ' αυτή την συμφωνία απεμπολήσαμε ως χώρα το δικαίωμα να απαιτήσουμε από την Γερμανία την αποπληρωμή τού περίφημου αναγκαστικού κατοχικού δανείου
-----------------------------
(*) Στις 12 Ιουνίου 2012, ο Ζιν είχε γράψει τα ίδια και στους New York Times ("Why Berlin is balking on a bailout"), επιχειρώντας να απαντήσει στον Ομπάμα, ο οποίος ζητούσε από την Γερμανία να βοηθήσει τις χώρες τού ευρωπαϊκού νότου.
(**) Φοβάμαι πως ακριβώς μ' αυτή την συμφωνία απεμπολήσαμε ως χώρα το δικαίωμα να απαιτήσουμε από την Γερμανία την αποπληρωμή τού περίφημου αναγκαστικού κατοχικού δανείου
Σχόλια