Σε ποιόν ανήκουν οι τράπεζες;

Πάνος Κοσμάς

Το κλείσιμο και τα μέτρα περιορισμού στην κίνηση κεφαλαίων θέτουν το κρίσιμο ερώτημα της ιδιοκτησίας και του ρόλου του τραπεζικού συστήματος.

Οι κλει­στές τρά­πε­ζες ή τα μέτρα πε­ριο­ρι­σμού στις ανα­λή­ψεις είναι ένα από τα τρία με­γά­λα δεινά που θα μας γύ­ρι­ζαν στη… νε­ο­λι­θι­κή εποχή. 

Τα μνη­μο­νια­κά κα­νά­λια, σε δια­τε­ταγ­μέ­νη τρο­μο­λα­γνι­κή υπη­ρε­σία, δεί­χνουν πλάνα αρ­χεί­ου με αν­θρώ­πους ντυ­μέ­νους… χει­μω­νιά­τι­κα να κά­θο­νται στην ουρά, κό­πτο­νται για το όριο των 60 ευρώ στις ανα­λή­ψεις, οι­μώ­ζουν για την «κα­τα­στρο­φή» των κλει­στών τρα­πε­ζών. Ωστό­σο, αυτά που σή­με­ρα είναι «κα­τα­στρο­φι­κά» για την Ελ­λά­δα, ήταν «σω­τή­ριο» για την Κύπρο το Μάρ­τιο του 2013, πα­ρό­λο που συ­νο­δεύ­τη­κε και από γεν­ναίο και αιφ­νι­δια­στι­κό «κού­ρε­μα» των κα­τα­θέ­σε­ων…
Τα μέτρα πε­ριο­ρι­σμού στην κί­νη­ση κε­φα­λαί­ων διαρ­κούν ακόμη στην Κύπρο, αλλά και στην Ιρ­λαν­δία, όμως εκεί συν­δυά­ζο­νται με μνη­μό­νιο (στην πρώτη πε­ρί­πτω­ση) και με με­τα­μνη­μο­νια­κή υπερ­λι­τό­τη­τα στη δεύ­τε­ρη - κατά τους μνη­μο­νια­κούς λοι­πόν είναι τμήμα της «θεϊ­κής τά­ξε­ως» της ευ­ρω­παϊ­κής ακραί­ας λι­τό­τη­τας. Όταν πρό­κει­ται για την Ελ­λά­δα όμως, είναι επει­σό­διο της πο­ρεί­ας επι­στρο­φής στη… νε­ο­λι­θι­κή εποχή.      

Ένο­χοι «φύ­λα­κες»

Τα πα­πα­γα­λά­κια της μνη­μο­νια­κής τρο­μο­λα­γνί­ας που τώρα θο­ρυ­βούν για τη δια­κο­πή του ELA από την Ευ­ρω­παϊ­κή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα (ΕΚΤ), δη­λα­δή τη δια­κο­πή της πα­ρο­χής ρευ­στό­τη­τας, δεν θέ­τουν καν το κρί­σι­μο ερώ­τη­μα: γιατί οι τρά­πε­ζες χρειά­ζο­νται τον ELA; Η απά­ντη­ση είναι προ­φα­νής: διότι μειώ­νο­νται - φεύ­γουν διαρ­κώς οι κα­τα­θέ­σεις. Το αμέ­σως επό­με­νο ερώ­τη­μα είναι: γιατί μειώ­νο­νται - φεύ­γουν οι κα­τα­θέ­σεις;
Οι απα­ντή­σεις στα κρί­σι­μα αυτά ερω­τή­μα­τα, με βάση τα επί­ση­μα στοι­χεία της ΤτΕ, είναι ιδιαι­τέ­ρως απο­κα­λυ­πτι­κές: 
-Στις 31 Δε­κεμ­βρί­ου του 2009 το σύ­νο­λο των κα­τα­θέ­σε­ων στις ελ­λη­νι­κές τρά­πε­ζες ήταν 231,5 δισ. ευρώ. Στις 31 Δε­κεμ­βρί­ου του 2014 είχαν μειω­θεί σε 160,072 δισ. ευρώ και στα τέλη Ια­νουα­ρί­ου 2015 σε 147,775 δισ. ευρώ. Σή­με­ρα είναι πε­ρί­που 125 δισ. ευρώ. Στα μνη­μο­νια­κά χρό­νια και μέχρι τις εκλο­γές της 25ης Ια­νουα­ρί­ου 2015 χά­θη­καν πε­ρί­που 84 δισ. ευρώ.
-Ήδη στα τέλη Οκτω­βρί­ου 2014 οι με­γά­λου ύψους κα­τα­θέ­σεις είχαν κάνει «φτερά»: Το 81,5% των κα­τα­θε­τι­κών λο­γα­ρια­σμών είχαν υπό­λοι­πο κάτω από 2.000 ευρώ, το 11,3% υπό­λοι­πο με­τα­ξύ 2.000 και 10.000 ευρώ, το 0,90% με­τα­ξύ 50.000 και 100.000 ευρώ και μόλις το 0,40% πάνω από 100.000 ευρώ.
-Από τις κα­τα­θέ­σεις που έφυ­γαν, πε­ρί­που 80 δισ. ευρώ έφυ­γαν στο εξω­τε­ρι­κό.
-Στα τέλη Μαρ­τί­ου 2015, από τα 138,5 δισ. ευρώ του συ­νό­λου των κα­τα­θέ­σε­ων, τα 117,9 δις. ευρώ ήταν απο­τα­μιεύ­σεις νοι­κο­κυ­ριών και μόνο 20,6 δισ. ευρώ κα­τα­θέ­σεις του επι­χει­ρη­μα­τι­κού τομέα.
-Η με­γα­λύ­τε­ρη μη­νιαία φυγή κα­τα­θέ­σε­ων ση­μειώ­θη­κε τον Ια­νουά­ριο του 2015, επί κυ­βέρ­νη­σης ακόμη Σα­μα­ρά - Βε­νι­ζέ­λου, ύψους 12,2 δισ. ευρώ.
Όλα αυτά δεί­χνουν πολύ εύ­γλωτ­τα και αδιαμ­φι­σβή­τη­τα ότι η με­γά­λη λε­η­λα­σία των κα­τα­θέ­σε­ων έγινε στα μνη­μο­νια­κά χρό­νια και επί μνη­μο­νια­κών κυ­βερ­νή­σε­ων και αφορά κυ­ρί­ως έξοδο κε­φα­λαί­ων στο εξω­τε­ρι­κό, από τα υψηλά ει­σο­δή­μα­τα και τις επι­χει­ρή­σεις. Οι μι­κρο­κα­τα­θέ­τες έμει­ναν εδώ και το πο­λύ-πο­λύ έβγα­λαν τα λεφτά τους για να τα κρύ­ψουν στα «σε­ντού­κια».

Τρα­πε­ζί­τες του «Ναι»!

Μπο­ρεί να μην το δη­λώ­νουν επι­σή­μως, για ευ­νό­η­τους λό­γους, αλλά οι τρα­πε­ζί­τες… ψη­φί­ζουν «Ναι» στο δη­μο­ψή­φι­σμα. Εν­νο­ού­με με αυτό ότι χρη­σι­μο­ποιούν τις τρά­πε­ζες σαν μη­χα­νι­σμό εκ­βια­σμού και τρο­μο­κρά­τη­σης του κό­σμου και υπο­νό­μευ­σης της κυ­βέρ­νη­σης. Το υπο­νο­μευ­τι­κό τους έργο όλο το προη­γού­με­νο διά­στη­μα δεν πε­ριο­ρί­στη­κε μόνο στις πα­ρα­λεί­ψεις τους (τώρα φω­να­σκούν και διε­κτρα­γω­δούν την κα­τά­στα­ση, αλλά όταν οι κα­τα­θέ­σεις έφευ­γαν μα­ζι­κά στο εξω­τε­ρι­κό, όχι μόνο δεν θο­ρυ­βού­σαν αλλά διευ­κό­λυ­ναν την έξοδο), αλλά επε­κτά­θη­κε στην οι­κο­δό­μη­ση μη­χα­νι­σμού διευ­κό­λυν­σης για έξοδο κα­τα­θέ­σε­ων στο εξω­τε­ρι­κό. Το τε­λευ­ταίο πε­ντά­μη­νο της κυ­βέρ­νη­σης με κορμό τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ οι τρα­πε­ζί­τες πα­ρό­τρυ­ναν ανοι­χτά τους κα­τα­θέ­τες με ένα μι­κρο­με­σαίο ύψος κα­τα­θέ­σε­ων να βγά­λουν τα λεφτά τους στο εξω­τε­ρι­κό. Ο μη­χα­νι­σμός που έστη­σαν ήταν απλός: «επέν­δυ­ση» των χρη­μά­των σε Αμοι­βαία Κε­φά­λαια Εξω­τε­ρι­κού και ύστε­ρα ρευ­στο­ποί­η­ση της «επέν­δυ­σης» και άνοιγ­μα κα­τα­θε­τι­κών λο­γα­ρια­σμών στο εξω­τε­ρι­κό.
Αλλά και τώρα, με τις τρά­πε­ζες κλει­στές και με όριο στις ανα­λή­ψεις, προ­σπά­θη­σαν να στή­σουν νέο «κόλπο», λέ­γο­ντας ότι στο βαθμό που αυ­ξη­θεί το όριο ημε­ρή­σιων ανα­λή­ψε­ων για τους συ­ντα­ξιού­χους στα 120 ευρώ, θα πρέ­πει να μειω­θεί για όλους τους υπό­λοι­πους κα­τα­θέ­τες στα… 20 ευρώ. Και όχι μόνο αυτό: Με την εξαί­ρε­ση της Εθνι­κής, οι υπό­λοι­πες τρά­πε­ζες δεν τρο­φο­δο­τούν επαρ­κώς τα ΑΤΜ για να κα­λυ­φθεί το ημε­ρή­σιο όριο ανα­λή­ψε­ων.
Οι τρα­πε­ζί­τες «ψη­φί­ζουν» μνη­μο­νια­κές κυ­βερ­νή­σεις, υπο­νο­μεύ­ουν ανοι­χτά την κυ­βέρ­νη­ση με κορμό τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και δου­λεύ­ον για το «Ναι» στο δη­μο­ψή­φι­σμα!      

Ποιος είναι το «αφε­ντι­κό» στις τρά­πε­ζες;

«Η ιδιω­τι­κή διοί­κη­ση των ελ­λη­νι­κών τρα­πε­ζών θα γίνει σε­βα­στή. Η κυ­βέρ­νη­ση δεν θα πα­ρεμ­βαί­νει στη δια­δι­κα­σία λήψης κα­θη­με­ρι­νών απο­φά­σε­ων και διοί­κη­σης των τρα­πε­ζών, οι οποί­ες θα συ­νε­χί­σουν να λει­τουρ­γούν με τις αρχές της αγο­ράς. Τα μέλη του Δ.Σ. και η ανώ­τα­τη διοί­κη­ση θα διο­ρί­ζο­νται σύμ­φω­να με το ισχύ­ον πλαί­σιο, την ευ­ρω­παϊ­κή νο­μο­θε­σία και τις βέλ­τι­στες διε­θνείς πρα­κτι­κές, λαμ­βά­νο­ντας υπόψη τις ει­δι­κό­τε­ρες προ­βλέ­ψεις του νόμου για το ΤΧΣ, όσον αφορά στα δι­καιώ­μα­τα των ιδιω­τών με­τό­χων που συμ­με­τεί­χαν στις αυ­ξή­σεις με­το­χι­κού κε­φα­λαί­ου των τρα­πε­ζών. Η ανε­ξαρ­τη­σία του ΤΧΣ θα είναι απο­λύ­τως σε­βα­στή και η δομή της διοί­κη­σής του θα πα­ρα­μεί­νει αμε­τά­βλη­τη. Δεν θα λη­φθεί κα­νέ­να μέτρο δη­μο­σιο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής που να υπο­νο­μεύ­ει τη φε­ρεγ­γυό­τη­τα των τρα­πε­ζών».
Αυτά λέει -με­τα­ξύ άλ­λων- για τις τρά­πε­ζες το τε­λε­σί­γρα­φο των δα­νει­στών, το οποίο η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση απέρ­ρι­ψε και οδη­γη­θή­κα­με στο δη­μο­ψή­φι­σμα. Λέει δη­λα­δή ότι μπο­ρεί το ελ­λη­νι­κό Δη­μό­σιο να στή­ρι­ξε τις τρά­πε­ζες με 238 δισ. ευρώ σε εγ­γυ­ή­σεις και «ζεστό χρήμα», μπο­ρεί να είναι ο πλειο­ψη­φούν μέ­το­χος, αλλά «αφε­ντι­κό» στις τρά­πε­ζες είναι ο Ντρά­γκι, ο διοι­κη­τής του εν Ελ­λά­δι υπο­κα­τα­στή­μα­τός του Στουρ­νά­ρας και οι ιδιώ­τες τρα­πε­ζί­τες, που ακόμη και σή­με­ρα τις διοι­κούν.
Ύστε­ρα από τη σκλη­ρή εμπει­ρία των 5 αυτών μηνών και ιδιαί­τε­ρα της τε­λευ­ταί­ας βδο­μά­δας, το ζή­τη­μα «ποιος είναι το ‘‘αφε­ντι­κό­’’ στις τρά­πε­ζες» έχει ανοί­ξει με­γα­λο­πρε­πώς. Η μόνη απά­ντη­ση από τη σκο­πιά της Αρι­στε­ράς είναι: το ελ­λη­νι­κό Δη­μό­σιο, που πρέ­πει να ορί­σει διοι­κή­σεις της δικής του επι­λο­γής και εμπι­στο­σύ­νης, να θέσει υπό τον έλεγ­χό του το ΤΧΣ και την Τρά­πε­ζα της Ελ­λά­δος, να εθνι­κο­ποι­ή­σει το τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα σου σύ­νο­λό του. Για να υλο­ποι­η­θεί ένα τέ­τοιο σχέ­διο, η σύ­γκρου­ση με τους δα­νει­στές και με τον ευ­ρω­παϊ­κό μη­χα­νι­σμό επο­πτεία των τρα­πε­ζών είναι ανα­πό­φευ­κτη. Ας την ανα­λά­βου­με! Εξάλ­λου, ξε­κί­νη­σε ήδη και έχει πιο συ­νο­λι­κό χα­ρα­κτή­ρα!    
Πηγή