Του Χρήστου Οικονομόπουλου*
Είναι επιβεβλημένο να γνωρίζουμε απόλυτα τι συνέβη τα τελευταία πέντε χρόνια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη , και γιατί η πατρίδα μας και οι Έλληνες υπέστησαν μια τέτοια κατακόρυφη πτώση της ποιότητας ζωής τους. Έχοντας αυτή τη γνώση θα είμαστε πιο ώριμοι να αξιολογήσουμε πολιτικές επιλογές και κατευθύνσεις, και θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε
επιλογές απεμπλοκής απ την κρίση.Θα πρέπει να ξεκινήσουμε απ’ την αρχή.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του ενιαίου νομίσματος. Τα κράτη τα οποία ξεκίνησαν την νομισματική ένωση αποφάσισαν να ‘’κλειδώσουν’’ τα νομίσματα τους μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα κοινό νόμισμα. Με το που ‘’κλειδώνονται’’ τα νομίσματα ξαφνικά, τιμές προιόντων, τιμές οικοπέδων, τιμές σπιτιών, τιμές ομολόγων στην Ελλάδα αξιολογούνται στο ίδιο νόμισμα που τιμολογούνται οι τιμές προιόντων, οικοπέδων, σπιτιών, ομολόγων στο Μόναχο και στο Βερολίνο.
Ταυτόχρονα στη Γερμανία οι ρυθμοί αποπληρωμής δανείων ήταν πολύ πιο χαμηλοί, τα επιτόκια ήταν πολύ πιο χαμηλά, οι ρυθμοί κέρδους ήταν πολύ πιο χαμηλοί. Άρα όποιος επένδυε σε μία μικρότερη οικονομία όπως η Ελλάδα, που βρίσκεται πλέον στο ενιαίο νόμισμα αλλά τα επιτόκια των ομολόγων της είναι πιο υψηλά, λόγω της φύσης και μεγαλύτερου ρίσκου της οικονομίας της, αν κέρδιζε κέρδιζε πολλά.
Οπότε με το που ‘’κλειδώνεις’’ αυτά τα νομίσματα και έχεις γερμανικές τράπεζες οι οποίες ξεχειλίζουν από κεφάλαια, τα οποία προέρχονται από τα κέρδη των εξαγωγικών βιομηχανιών της Γερμανίας , τα οποία δεν έχουν που να τοποθετηθούν γιατί στη Γερμανία οι αποδόσεις στα λιμνάζοντα κεφάλαια ήταν πολύ χαμηλές , τι κάνουν αυτά τα κεφάλαια ψάχνουν να βρουν υψηλότερες αποδόσεις. Και πάνε σε οικονομίες όπως η Ελλάδα που διψούν για δανεικά και το ποσοστό ιδιωτικών χρεών είναι πολύ χαμηλό.
Γερμανικές τράπεζες , όπως η Deutsche Bank , αμέσως έστειλαν ένα τσουνάμι κεφαλαίων αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα, επειδή ακριβώς τα επιτόκια των ομολόγων ήταν υψηλότερα στην Ελλάδα. Το κράτος με τη σειρά του έδινε αυτά τα λεφτά στους εργολάβους να χτίσουν, στους τραπεζίτες να δώσουν δάνεια είτε καταναλωτικά είτε στεγαστικά, και στους μισθούς του δημοσίου. Όλο αυτό δημιούργησε μία φούσκα καταναλωτικής ευδαιμονίας.
Όταν το 2008 έσκασε η φούσκα των παραγώγων και των χρηματιστηριακών αγορών, εξαφανίστηκε η ρευστότητα. Τα κεφάλαια αυτά που αγόραζαν ελληνικά ομόλογα σταμάτησαν να αγοράζουν, διότι απλά η ανασφάλεια των χρηματαγορών επέβαλε σ αυτά τα κεφάλαια να ακινητοποιηθούν. Όταν εξαφανίζεται η ρευστότητα οι φούσκες σκάνε, γιατί όταν το κράτος χρειάζεται επιπλέον λεφτά να χρηματοδοτήσει τις ελλειμματικές δραστηριότητες του με εργολάβους, τραπεζίτες και μισθούς και δεν τα βρίσκει, απλά δεν μπορεί να πληρώσει. Έτσι η κατανάλωση σταματάει και σε μια λιανικής φύσεως οικονομία, ξεκινάει ο φαύλος κύκλος της ανεργίας.
Ταυτόχρονα όμως με τις δυσοίωνες διαπιστώσεις τις ελληνικής οικονομίας , οι γερμανικές τράπεζες που επένδυαν σε ελληνικά ομόλογα απ το 2001 διαπιστώνουν πως έχουν ένα ‘’άνοιγμα’’ σε ελληνικά ομόλογα της τάξεως των 300 δις ευρώ και μάλιστα το ‘’άνοιγμα’’ αυτό υπάρχει σε μία ελλειμματική χώρα που ουσιαστικά την ευδαιμονία της την στήριζε σε αυτές τις τράπεζες και άρα το μόνο σίγουρο ήταν πως δεν θα μπορούσε να τις αποπληρώσει κιόλας.
Και κάπως έτσι φτάσαμε στο Καστελόριζο του 2010.
Τι ήταν το μνημόνιο; Σύμφωνα με την καθεστηκυία τάξη ήταν μία πράξη αλληλεγγύης απ την Γερμανία και το ΔΝΤ προς την Ελλάδα που ανοήτως πτώχευσε.
Βέβαια δεν ήταν τίποτα τέτοιο. Το μνημόνιο δεν ήταν παρά ένας μηχανισμός παράτασης της αποδοχής πτώχευσης , έτσι ώστε οι ιδιώτες να προλάβουν να μεταφέρουν τις ζημιές τους στο δημόσιο. Το μνημόνιο ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι λογιστικές ζημιές της Deutsche Bank θα φορτωθούν στους ώμους του Γερμανού και του Έλληνα φορολογούμενου.
Η Μέρκελ δεν ήθελε να πει στο Γερμανό φορολογούμενο πως θέλει πάλι να κεφαλαιοποιήσει τις γερμανικές τράπεζες. Το μνημόνιο ήταν μια χρυσή ευκαιρία να δώσει τα λεφτά στις τράπεζες μέσω των Ελλήνων. Ο μόνος τρόπος βέβαια για να τον πείσει ήταν να του πει , θα δώσει τα λεφτά στους Έλληνες υπό τον όρο να υποφέρουν για να μάθουν πως αυτή η εκ νέου χρηματοδότηση θα έχει κόστος.
Δημιουργήθηκε δηλαδή μία τριγωνική σχέση μεταξύ Γερμανών φορολογούμενων, Ελλήνων φορολογούμενων και γερμανικών τραπεζών. Τα λεφτά δινόντουσαν ως δάνειο απ τους Γερμανούς στους Έλληνες και οι Έλληνες τα έδιναν στις τρύπες των ελληνικών ομολόγων , που είχε επενδύσει η Deutsche bank απ το 2001 και μετά, όταν τα ομόλογα αυτά έφταναν στην ωρίμανσή τους και έπρεπε να πληρωθούν. Όλο αυτό βέβαια υπό τον όρο οι Έλληνες να υποφέρουν.
Και οι αριθμοί είναι αμείλικτοι! Μείωση 25% του ΑΕΠ, αύξηση του χρέους στο 180% του ΑΕΠ , όταν στην αρχή του μνημονίου ήταν στο 120%, τριπλασιασμός της ανεργίας στο 30%. Ειλικρινά είναι να αναρωτιέται κανείς τι σχέδιο διάσωσης είναι αυτό!
Το πρόβλημα τώρα με το μνημόνιο και τη λάθος συνταγή για την Ελλάδα είναι οτι πάνω σ αυτά τα λάθη ΧΤΙΣΤΗΚΕ ΕΝΑ ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ. Ήδη έχουν χτιστεί αυτοκρατορίες πάνω σ αυτά τα σφάλματα! Στην Ελλάδα χτίστηκε ένα νέο τραπεζικό σύστημα, μια νέα τραπεζοκρατία με χρήματα που έχουν δανειστεί οι πτωχευμένοι Έλληνες φορολογούμενοι, απ’ τους Γερμανούς φορολογούμενους. Ένα ολόκληρο σύμπλεγμα τραπεζικών, μιντιακών, πολιτικών , οικονομικών εν γένη συμφερόντων έχει χτιστεί πάνω στα λάθη της πολιτικής του μνημονίου. Η προπαγάνδα και η τρομολαγνεία που έχουν ασκήσει όλα αυτά τα συμφέροντα τα τελευταία πέντε χρόνια θυμίζει κομμουνιστική προπαγάνδα της πρόσφατης ιστορίας και θεωρώ πολύ πιθανό να διδάσκεται στο μέλλον στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου , ως παράδειγμα χαλιναγώγησης μαζών.
Το εύλογο ερώτημα βέβαια τώρα είναι το πως μπορούμε να απεμπλακούμε από αυτόν τον κυκεώνα καταστροφών που προκάλεσαν οι μνημονιακές πολιτικές. Το σίγουρο είναι πως οι ελληνικές κυβερνήσεις από εδώ και πέρα πρέπει να έρθουν σε ρήξη με τις μνημονιακές πολιτικές. Η εξυπηρέτηση τους χρέους πλέον πρέπει να βασίζεται σε αναπτυξιακές ρήτρες. Η ελληνική κοινωνία πρέπει να απαιτήσει την ανάπτυξη. Κατά τη γνώμη μου , βλέποντας και την πορεία των διαπραγματεύσεων, σύντομα ο ελληνικός λαός θα κληθεί να αποφασίσει αν συμφωνεί να συνεχιστούν ή όχι οι μνημονιακές πολιτικές . Εκεί ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του.
Το ναι ή όχι στο μνημόνιο δεν σημαίνει ναι ή όχι στο ευρώ. Αντιθέτως δηλώνει την βούληση για μία δημοκρατική Ευρωζώνη, μία Ευρωζώνη ευημερίας, αλληλεγγύης και κοινής πορείας. Ακριβώς τις αξίες για τις οποίες δημιουργήθηκε.
*Οικονομολόγος , MSc
Πηγή: koutipandoras.gr
Είναι επιβεβλημένο να γνωρίζουμε απόλυτα τι συνέβη τα τελευταία πέντε χρόνια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη , και γιατί η πατρίδα μας και οι Έλληνες υπέστησαν μια τέτοια κατακόρυφη πτώση της ποιότητας ζωής τους. Έχοντας αυτή τη γνώση θα είμαστε πιο ώριμοι να αξιολογήσουμε πολιτικές επιλογές και κατευθύνσεις, και θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε
επιλογές απεμπλοκής απ την κρίση.Θα πρέπει να ξεκινήσουμε απ’ την αρχή.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του ενιαίου νομίσματος. Τα κράτη τα οποία ξεκίνησαν την νομισματική ένωση αποφάσισαν να ‘’κλειδώσουν’’ τα νομίσματα τους μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα κοινό νόμισμα. Με το που ‘’κλειδώνονται’’ τα νομίσματα ξαφνικά, τιμές προιόντων, τιμές οικοπέδων, τιμές σπιτιών, τιμές ομολόγων στην Ελλάδα αξιολογούνται στο ίδιο νόμισμα που τιμολογούνται οι τιμές προιόντων, οικοπέδων, σπιτιών, ομολόγων στο Μόναχο και στο Βερολίνο.
Ταυτόχρονα στη Γερμανία οι ρυθμοί αποπληρωμής δανείων ήταν πολύ πιο χαμηλοί, τα επιτόκια ήταν πολύ πιο χαμηλά, οι ρυθμοί κέρδους ήταν πολύ πιο χαμηλοί. Άρα όποιος επένδυε σε μία μικρότερη οικονομία όπως η Ελλάδα, που βρίσκεται πλέον στο ενιαίο νόμισμα αλλά τα επιτόκια των ομολόγων της είναι πιο υψηλά, λόγω της φύσης και μεγαλύτερου ρίσκου της οικονομίας της, αν κέρδιζε κέρδιζε πολλά.
Οπότε με το που ‘’κλειδώνεις’’ αυτά τα νομίσματα και έχεις γερμανικές τράπεζες οι οποίες ξεχειλίζουν από κεφάλαια, τα οποία προέρχονται από τα κέρδη των εξαγωγικών βιομηχανιών της Γερμανίας , τα οποία δεν έχουν που να τοποθετηθούν γιατί στη Γερμανία οι αποδόσεις στα λιμνάζοντα κεφάλαια ήταν πολύ χαμηλές , τι κάνουν αυτά τα κεφάλαια ψάχνουν να βρουν υψηλότερες αποδόσεις. Και πάνε σε οικονομίες όπως η Ελλάδα που διψούν για δανεικά και το ποσοστό ιδιωτικών χρεών είναι πολύ χαμηλό.
Γερμανικές τράπεζες , όπως η Deutsche Bank , αμέσως έστειλαν ένα τσουνάμι κεφαλαίων αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα, επειδή ακριβώς τα επιτόκια των ομολόγων ήταν υψηλότερα στην Ελλάδα. Το κράτος με τη σειρά του έδινε αυτά τα λεφτά στους εργολάβους να χτίσουν, στους τραπεζίτες να δώσουν δάνεια είτε καταναλωτικά είτε στεγαστικά, και στους μισθούς του δημοσίου. Όλο αυτό δημιούργησε μία φούσκα καταναλωτικής ευδαιμονίας.
Όταν το 2008 έσκασε η φούσκα των παραγώγων και των χρηματιστηριακών αγορών, εξαφανίστηκε η ρευστότητα. Τα κεφάλαια αυτά που αγόραζαν ελληνικά ομόλογα σταμάτησαν να αγοράζουν, διότι απλά η ανασφάλεια των χρηματαγορών επέβαλε σ αυτά τα κεφάλαια να ακινητοποιηθούν. Όταν εξαφανίζεται η ρευστότητα οι φούσκες σκάνε, γιατί όταν το κράτος χρειάζεται επιπλέον λεφτά να χρηματοδοτήσει τις ελλειμματικές δραστηριότητες του με εργολάβους, τραπεζίτες και μισθούς και δεν τα βρίσκει, απλά δεν μπορεί να πληρώσει. Έτσι η κατανάλωση σταματάει και σε μια λιανικής φύσεως οικονομία, ξεκινάει ο φαύλος κύκλος της ανεργίας.
Ταυτόχρονα όμως με τις δυσοίωνες διαπιστώσεις τις ελληνικής οικονομίας , οι γερμανικές τράπεζες που επένδυαν σε ελληνικά ομόλογα απ το 2001 διαπιστώνουν πως έχουν ένα ‘’άνοιγμα’’ σε ελληνικά ομόλογα της τάξεως των 300 δις ευρώ και μάλιστα το ‘’άνοιγμα’’ αυτό υπάρχει σε μία ελλειμματική χώρα που ουσιαστικά την ευδαιμονία της την στήριζε σε αυτές τις τράπεζες και άρα το μόνο σίγουρο ήταν πως δεν θα μπορούσε να τις αποπληρώσει κιόλας.
Και κάπως έτσι φτάσαμε στο Καστελόριζο του 2010.
Τι ήταν το μνημόνιο; Σύμφωνα με την καθεστηκυία τάξη ήταν μία πράξη αλληλεγγύης απ την Γερμανία και το ΔΝΤ προς την Ελλάδα που ανοήτως πτώχευσε.
Βέβαια δεν ήταν τίποτα τέτοιο. Το μνημόνιο δεν ήταν παρά ένας μηχανισμός παράτασης της αποδοχής πτώχευσης , έτσι ώστε οι ιδιώτες να προλάβουν να μεταφέρουν τις ζημιές τους στο δημόσιο. Το μνημόνιο ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι λογιστικές ζημιές της Deutsche Bank θα φορτωθούν στους ώμους του Γερμανού και του Έλληνα φορολογούμενου.
Η Μέρκελ δεν ήθελε να πει στο Γερμανό φορολογούμενο πως θέλει πάλι να κεφαλαιοποιήσει τις γερμανικές τράπεζες. Το μνημόνιο ήταν μια χρυσή ευκαιρία να δώσει τα λεφτά στις τράπεζες μέσω των Ελλήνων. Ο μόνος τρόπος βέβαια για να τον πείσει ήταν να του πει , θα δώσει τα λεφτά στους Έλληνες υπό τον όρο να υποφέρουν για να μάθουν πως αυτή η εκ νέου χρηματοδότηση θα έχει κόστος.
Δημιουργήθηκε δηλαδή μία τριγωνική σχέση μεταξύ Γερμανών φορολογούμενων, Ελλήνων φορολογούμενων και γερμανικών τραπεζών. Τα λεφτά δινόντουσαν ως δάνειο απ τους Γερμανούς στους Έλληνες και οι Έλληνες τα έδιναν στις τρύπες των ελληνικών ομολόγων , που είχε επενδύσει η Deutsche bank απ το 2001 και μετά, όταν τα ομόλογα αυτά έφταναν στην ωρίμανσή τους και έπρεπε να πληρωθούν. Όλο αυτό βέβαια υπό τον όρο οι Έλληνες να υποφέρουν.
Και οι αριθμοί είναι αμείλικτοι! Μείωση 25% του ΑΕΠ, αύξηση του χρέους στο 180% του ΑΕΠ , όταν στην αρχή του μνημονίου ήταν στο 120%, τριπλασιασμός της ανεργίας στο 30%. Ειλικρινά είναι να αναρωτιέται κανείς τι σχέδιο διάσωσης είναι αυτό!
Το πρόβλημα τώρα με το μνημόνιο και τη λάθος συνταγή για την Ελλάδα είναι οτι πάνω σ αυτά τα λάθη ΧΤΙΣΤΗΚΕ ΕΝΑ ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ. Ήδη έχουν χτιστεί αυτοκρατορίες πάνω σ αυτά τα σφάλματα! Στην Ελλάδα χτίστηκε ένα νέο τραπεζικό σύστημα, μια νέα τραπεζοκρατία με χρήματα που έχουν δανειστεί οι πτωχευμένοι Έλληνες φορολογούμενοι, απ’ τους Γερμανούς φορολογούμενους. Ένα ολόκληρο σύμπλεγμα τραπεζικών, μιντιακών, πολιτικών , οικονομικών εν γένη συμφερόντων έχει χτιστεί πάνω στα λάθη της πολιτικής του μνημονίου. Η προπαγάνδα και η τρομολαγνεία που έχουν ασκήσει όλα αυτά τα συμφέροντα τα τελευταία πέντε χρόνια θυμίζει κομμουνιστική προπαγάνδα της πρόσφατης ιστορίας και θεωρώ πολύ πιθανό να διδάσκεται στο μέλλον στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου , ως παράδειγμα χαλιναγώγησης μαζών.
Το εύλογο ερώτημα βέβαια τώρα είναι το πως μπορούμε να απεμπλακούμε από αυτόν τον κυκεώνα καταστροφών που προκάλεσαν οι μνημονιακές πολιτικές. Το σίγουρο είναι πως οι ελληνικές κυβερνήσεις από εδώ και πέρα πρέπει να έρθουν σε ρήξη με τις μνημονιακές πολιτικές. Η εξυπηρέτηση τους χρέους πλέον πρέπει να βασίζεται σε αναπτυξιακές ρήτρες. Η ελληνική κοινωνία πρέπει να απαιτήσει την ανάπτυξη. Κατά τη γνώμη μου , βλέποντας και την πορεία των διαπραγματεύσεων, σύντομα ο ελληνικός λαός θα κληθεί να αποφασίσει αν συμφωνεί να συνεχιστούν ή όχι οι μνημονιακές πολιτικές . Εκεί ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του.
Το ναι ή όχι στο μνημόνιο δεν σημαίνει ναι ή όχι στο ευρώ. Αντιθέτως δηλώνει την βούληση για μία δημοκρατική Ευρωζώνη, μία Ευρωζώνη ευημερίας, αλληλεγγύης και κοινής πορείας. Ακριβώς τις αξίες για τις οποίες δημιουργήθηκε.
*Οικονομολόγος , MSc
Πηγή: koutipandoras.gr
Σχόλια