Ένας από τους αρχιτέκτονες του προκατόχου τού ευρώ, του ECU, ο Λιτέρ, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την κυριαρχία των λόμπι και των τραπεζών στην Ε.Ε. και προτείνει για χώρες με προβλήματα, όπως η Ελλάδα, τη δημιουργία ενός «παράλληλου» νομίσματος, χωρίς έξοδο από την ευρωζώνη.
«Οι Γερμανοί δεν δείχνουν καμία αλληλεγγύη, αλλά και δεν έχουν την ευφυΐα να
σκεφτούν συνολικότερα για την Ευρώπη».
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Τάσο Τσακίρογλου
• Πώς σχολιάζετε τη μέχρι σήμερα διαχείριση της κρίσης από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς;
Απολύτως ηλίθια και μη αναγκαία.
• Γιατί το λέτε αυτό;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι. Ας ξεκινήσουμε από το θέμα της λιτότητας. Η λιτότητα εξ ορισμού δημιουργεί ύφεση και αυξάνει τα προβλήματα. Αυτό το γνωρίζουν όλοι. Είναι συμβατικά οικονομικά. Στην Ευρώπη επιβλήθηκε μια βαθιά ύφεση.
• Το είδαμε πολύ καθαρά στην περίπτωση της Ελλάδας.
Φυσικά. Αυτή η τακτική είναι απολύτως αντιπαραγωγική. Το δεύτερο σημείο είναι ότι πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε με το κοινό νόμισμα. Θεωρούμε ότι χρειαζόμαστε το ευρώ για να διατηρήσουμε τη συνεργασία. Διαφορετικά θα διαλυόταν το κοινό σχέδιο, όπως επαπειλείται σήμερα. Η κεντρική ιδέα είναι ότι χρειαζόμαστε ένα κοινό νόμισμα και μια κοινή αγορά. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ερωτήματα ως προς το ότι θα πρέπει να τα δώσουμε όλα για το κοινό νόμισμα. Για παράδειγμα, δεν αντιλαμβάνομαι γιατί εσείς στην Ελλάδα δεν θα μπορούσατε να έχετε το ευρώ για όλες τις διεθνείς συναλλαγές και, παράλληλα, σε πόλεις ή περιφέρειες της χώρας να υπάρχει το δικό τους νόμισμα.
• Εχετε μιλήσει για την ανάγκη ενός «παράλληλου» νομίσματος.
Αυτό θα μπορούσε να λειτουργεί σε επίπεδο πόλης ή σε επίπεδο περιφερειών στην Ελλάδα. Γιατί να πρέπει η χώρα σας να εγκαταλείψει την ευρωζώνη; Οι τουρίστες που θα έρθουν μπορούν να πληρώσουν σε ευρώ. Εάν θέλετε να αγοράσετε ένα γερμανικό ή γαλλικό αυτοκίνητο, αυτό θα πληρωθεί σε ευρώ. Ερευνες δείχνουν ότι η νομισματική «μονοκαλλιέργεια» δεν εξασφαλίζει τη σταθερότητα, ειδικά σε περιόδους κρίσης, αλλά το αντίθετο. Από το 1970 και μετά έχουν υπάρξει δεκάδες κρίσεις δημόσιου χρέους όπως αυτή της Ελλάδας, άρα αυτό που γίνεται στη χώρα σας δεν είναι μοναδικό. Ετσι, πρέπει να δούμε τις βαθύτερες αιτίες και η βασικότερη είναι η ύπαρξη ενός και μόνου νομίσματος.
• Με ποιον τρόπο θα βοηθούσε την Ελλάδα ένα τέτοιο σύστημα διπλού νομίσματος;
Ο λόγος για τον οποίο συλλέγονται οι φόροι δεν είναι για να χρηματοδοτείται η κυβέρνηση. Εάν ζείτε στη Θεσσαλονίκη και η πόλη εκδίδει ένα νόμισμα και απαιτεί η φορολόγηση των πολιτών της να γίνεται σ’ αυτό το νόμισμα, τότε και οι πληρωμές των επαγγελματιών θα γίνονταν σ’ αυτό το νόμισμα και θα υπήρχε μια παράλληλη αγορά η οποία θα χρηματοδοτούνταν από την κυβέρνηση σε νόμισμα της Θεσσαλονίκης. Ετσι θα αντιμετωπίζονταν πολλά κοινωνικά και οικολογικά προβλήματα. Χρειάζεται να σκεφτούμε έξω από το ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργούν τα ΜΜΕ. Δεν λέω ότι πρέπει να καταργηθούν η κυβέρνηση και το κρατικό χρήμα, αλλά η πρότασή μου αφορά πόλεις με υψηλή ανεργία, οι οποίες στερούνται τους αναγκαίους πόρους για την πληρωμή των δημοτικών υπαλλήλων. Θα έχουμε μια αυτοχρηματοδοτούμενη διαδικασία. Γιατί λοιπόν γι’ αυτούς τους σκοπούς να χρησιμοποιούμε το ευρώ; Υπάρχει μια επιτυχημένη εφαρμογή αυτού του διπλού συστήματος στην Ελβετία ήδη από το 1934. Εκτός από το ελβετικό φράγκο, υπάρχει και το WIR, με το οποίο συναλλάσσονται, εκτός των άλλων, και περίπου 60.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μελέτες έχουν δείξει τον σταθεροποιητικό ρόλο αυτού του δεύτερου νομίσματος.
• Θα επέτρεπαν τα υπόλοιπα μέλη της ευρωζώνης στην Ελλάδα να χρησιμοποιεί ένα τέτοιο παράλληλο νόμισμα;
Εάν δείτε πώς έχουν φτιαχτεί τα πράγματα από το λόμπι των τραπεζών, η απάντηση είναι ότι υπάρχει μόνο το κοινό νόμισμα. Το πρόβλημα είναι ότι τα πάντα έχουν καταληφθεί από το λόμπι των τραπεζών. Και οι τράπεζες προτιμούν το ενιαίο νόμισμα. Και οι Γερμανοί το προτιμούν, επειδή τους προσφέρει τη δυνατότητα για φτηνές εξαγωγές. Εάν δεν συμμετείχαν στο κοινό νόμισμα, το μάρκο θα ήταν πολύ ακριβότερο και θα τους δημιουργούσε πρόβλημα. Ωστόσο, δεν θέλουν να πληρώσουν το τίμημα γι’ αυτή την ευνοϊκή κατάσταση την οποία απολαμβάνουν. Δεν δείχνουν καμία αλληλεγγύη, αλλά και δεν έχουν την ευφυΐα να σκεφτούν συνολικότερα.
• Μπορούν χώρες σαν την Ελλάδα να διαπραγματευτούν με τη Γερμανία ή με τις χώρες του Βορρά που επιβάλλουν τη θέλησή τους στους υπόλοιπους;
Αυτό δεν γίνεται να το κάνει κάποιος μόνος του. Οι Ελληνες ωστόσο έχουν δίπλα τους την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, όλες με το ίδιο πρόβλημα, το οποίο δεν λύνεται τοπικά. Πρέπει να ενεργοποιηθεί η αρχή της επικουρικότητας στον νομισματικό τομέα. Μια συμμαχία του Νότου θα εξασφάλιζε καλύτερη διαπραγματευτική θέση. Θα έβλεπα συμμαχίες ακόμα και μεταξύ ευρωπαϊκών περιφερειών.
• Εχετε πει ότι τα τρία σοβαρότερα προβλήματα στις αναπτυγμένες χώρες συγκλίνουν σε σημαντικό βαθμό: ανεργία, περιβάλλον και διάλυση των κοινοτήτων. Το παρόν οικονομικό σύστημα οξύνει αυτά τα προβλήματα. Υπάρχει εναλλακτική;
Πρέπει να απαλλαγούμε από την έμμονη ιδέα ότι τα πάντα γίνονται με ένα κοινό νόμισμα. Η αντίθετη άποψη έχει ζωή πέντε χιλιάδων χρόνων. Υπήρχε στην Αίγυπτο, αλλά και στη μεσαιωνική Ευρώπη. Τα έβγαλαν πέρα χωρίς κοινό νόμισμα. Υπήρχε ένα νομισματικό οικοσύστημα.
• Σήμερα οι λεγόμενες «αγορές» κυριαρχούν πάνω στα κράτη. Ποια είναι η σχέση μεταξύ οικονομικής ζωής και δημοκρατίας;
Οι κυβερνήσεις έχουν την εξουσία πάνω στο τραπεζικό σύστημα, εάν επιθυμούν βέβαια να τη χρησιμοποιήσουν. Πολλά πολιτικά κόμματα παίζουν το παιχνίδι συγκεκριμένων λόμπι.
• Η ελληνική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι έχει, για πρώτη φορά, πρωτογενές πλεόνασμα και ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο. Τι λέτε γι’ αυτό;
Το ερώτημα είναι με ποιο κόστος. Ναι, μπορείς να πετύχεις να «στύψεις», να εξαφανίσεις κάθε κοινωνική προστασία. Μπορείς να φτάσεις μέχρι το τέρμα και να λες ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν, αλλά οι αρμόδιοι δεν τις χρησιμοποιούν. Υπάρχει διέξοδος, εάν αλλάξεις τους κανόνες του παιχνιδιού. Εάν έχεις μια στρατηγική και δεν διαπραγματευτείς μόνος σου. Δεν υπάρχει λόγος να εγκαταλείψει η Ελλάδα το ευρώ. Θα ήταν πλεονέκτημα να μείνει στην ευρωζώνη και να εκμεταλλευτεί τις δραστηριότητες στους τομείς της ναυτιλίας και του τουρισμού, οι οποίοι έχουν ένα μεγάλο μερίδιο στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Οταν όμως κάτι αφορά τη διατροφή στο εσωτερικό, γιατί να χρησιμοποιείται το ευρώ;
• Ενόψει των ευρωεκλογών, ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε;
Νομίζω ότι θα έχουμε μεγάλη άνοδο της ευρωσκεπτικιστικής ψήφου. Εάν οι πολίτες γνώριζαν για τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ σχετικά με τη συμφωνία εμπορικών συναλλαγών, θα αντιλαμβάνονταν ότι είναι η μεγαλύτερη συμφωνία που έχει συναφθεί ποτέ και ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις είναι μυστικές. Και το κυριότερο, η συμφωνία είναι υπέρ των πολυεθνικών τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ε.Ε.
• Ωστόσο, δεν γίνεται καμία συζήτηση γι’ αυτά τα θέματα.
Ακριβώς. Και για μένα η μόνη συζήτηση θα ήταν μια συνειδητή δράση. Ομως η Ε.Ε. κυριαρχείται από τα μεγάλα λόμπι. Υπάρχουν πενήντα χιλιάδες ενεργά λόμπι που δουλεύουν εδώ στις Βρυξέλλες. Είναι ένας τεράστιος αριθμός και δεν υπάρχει καν η υποχρέωση να καταγραφούν. Αντίθετα, στις ΗΠΑ τα λόμπι είναι υποχρεωμένα να καταγράφονται επισήμως. Στην Ευρώπη αυτό είναι εθελοντικό.
• Αρα θεωρείτε ότι δεν υπάρχει διαφάνεια;
Οντως, δεν υπάρχει καμία διαφάνεια. Αυτό είναι που θρέφει τον ευρωσκεπτικισμό πανευρωπαϊκά. Ετσι, τίθεται σε κίνδυνο ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Πρακτικά, σχεδόν σε κάθε χώρα υπάρχουν ακραία κόμματα, όπως στη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ελλάδα κ.λπ., η ατζέντα των οποίων περιορίζεται στο «μην εμπιστεύεστε τις Βρυξέλλες».
-------------------------------------------------------------------------------------------
Ποιος είναι;
Γεννημένος το 1942 στο Βέλγιο, είναι οικονομολόγος, εξειδικευμένος στη μελέτη των νομισματικών συστημάτων. Προωθεί την ιδέα ότι οι κοινότητες μπορούν να επωφεληθούν από τη δημιουργία του δικού τους ή ενός συμπληρωματικού νομίσματος, το οποίο θα κυκλοφορεί παράλληλα με το επίσημο. Εχει εργαστεί ερευνητικά στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια. Ενώ υπηρετούσε στην Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου εφάρμοσε τον μηχανισμό σύγκλισης (ECU) στο ενιαίο ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα. Στο βιβλίο του «Money & Sustainability: the missing link» (2012) προέβλεπε ότι «η περίοδος 2007-2020 θα είναι μια περίοδος μεγάλης χρηματοπιστωτικής αναταραχής και σταδιακής νομισματικής κατάρρευσης».
Πηγή: efsyn.gr
Σχόλια