Διαρκής πτώχευση

Απόστολος Διαμαντής
Το πρόγραμμα προσαρμογής που έχει επιβάλει η Γερμανία στην πτωχευμένη ελληνική οικονομία έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: την μονιμότητα. Σε όλες τις αντίστοιχες προσαρμογές του παρελθόντος, όταν η ελληνική οικονομία είχε τεθεί και πάλι υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο, το πρόγραμμα που επέβαλαν οι δανειστές είχε συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και μια σαφή στόχευση: την αποπληρωμή των ομολογιούχων και την επαναφορά της ελληνικής οικονομίας σε υγιή παραγωγική βάση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εδώ η πτώχευση επί Τρικούπη και η επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1898, με επικεφαλής της αντίστοιχης τρόϊκα τον άγγλο φιλέλληνα σερ Έντουαρντ Λω.

‘Εγραφε ο Λω στην έκθεσή του τότε:
«Για να δικαιολογηθή ο υπερβολικός δανεισμός στο εξωτερικό, υποστηρίχθηκε η άποψη ότι ο τόπος έχει επείγουσα ανάγκη ξένων κεφαλαίων για την εσωτερική του ανάπτυξη. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτό είναι σωστό, αλλά η ανάπτυξη αυτή, αν και πρέπει να υποβοηθείται με περίσκεψη δεν μπορεί όμως, χωρίς σοβαρούς κινδύνους, να εκτείνεται έξω από τα φυσικά της όρια”. Ο φόβος του Λω ήταν λογικός: ένα κράτος χωρίς επαρκείς πόρους, δεν μπορεί να στηρίζεται απερίσκεπτα στον εξωτερικό δανεισμό, διότι οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην πτώχευση. Αυτή ήταν η περίπτωση του Τρικούπη, του οποίου ο οικονομικός «μεγαλοϊδεατισμός», οδήγησε την Ελλάδα στην οδυνηρή χρεωκοπία και στην οδυνηρή ήττα στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Η αναλογία με τον οικονομικό μεγαλοϊδεατισμό της μεταπολίτευσης- κυρίως των κυβερνήσεων Σημίτη- είναι προφανής: η Ελλάδα δανείστηκε χωρίς όρια για μια ανάπτυξη έξω από τα φυσικά της όρια, όπως τόνιζε ο Λω.
Όμως εκείνη η τρόϊκα στόχευσε στο νοικοκύρεμα των δημοσιονομικών της Ελλάδας και στην αποκατάσταση της ισορροπίας. Τι έχουμε σήμερα; Έχουμε ένα συνεχή και επεκτεινόμενο δανεισμό, ο οποίος έχει εκτινάξει το δημόσιο χρέος της Ελλάδας από το 120%, που ήταν το 2010, στο 175% σήμερα! Μέσα σ’αυτό το τραγικό δημοσιονομικό περιβάλλον η Ελλάδα και η Γερμανία πανηγυρίζουν, διότι δανειστήκαμε εκ νέου και μάλιστα με επιτόκιο τριπλάσιο του ευρωπαϊκού! Ο οικονομολόγος Αριστείδης Οικονόμος έγραφε τότε, στα χρόνια της τρόϊκα του Λω: «το κράτος οφείλει να αναπτύσσει πρωτοβουλίες με φρόνηση, χωρίς να επιβαρύνει τις επερχόμενες γενιές με τοκοχρεωλυτικό δανεισμό μακράς διάρκειας». Το μήνυμα ήταν σαφές: η χώρα έπρεπε να οδηγηθεί σε μια απεξάρτηση από τον συνεχή δανεισμό και στην δική της παραγωγική υγιή ανάπτυξη εξ ιδίων πόρων.

Φυσικά αυτό σήμερα δεν είναι εφικτό, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον. Είναι όμως εφικτή η χορήγηση μιας αναπτυξιακής βοήθειας στη χώρα, η οποία σε συνδυασμό με ένα δραστικό κούρεμα του δημοσίου χρέους θα έκανε την ελληνική οικονομία και πάλι υγιή. Αντ’αυτού, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Γερμανίας ωθούν τη χώρα και πάλι σε ένα ράλι δανεισμού από τις διεθνείς αγορές, χωρίς καμία μέριμνα για την εσωτερική ζήτηση και την παραγωγή: αντίθετα, τα χτυπήματα σε όλους τους επαγγελματικούς κλάδους και στα εισοδήματα είναι σφοδρότατα, με αποτέλεσμα να έχει καταρρεύσει εντελώς η εσωτερική ζήτηση. Όμως, εξωτερικός δανεισμός σε καθεστώς συνεχούς ύφεσης οδηγεί τη χώρα σε αύξηση του δημοσίου χρέους και εν συνεχεία ξανά σε έξοδο από τις αγορές!

  • Γιατί η Γερμανία οδηγεί την Ελλάδα σ’αυτόν τον δρόμο; Προφανώς για πολιτικούς λόγους, εφόσον οι νεοφιλελεύθερες εμμονές της γερμανικής ελίτ πρέπει να έχουν ένα παράδειγμα προς μίμησιν και η Ελλάδα τους το δίνει. Μετατρέποντας την Ελλάδα σε μια χώρα μονίμως πτωχευμένη, σε μια αποικία χρέους όπως λέμε,  δημιουργούν ένα βολικό γερμανικό προτεκτοράτο στην νοτιοανατολική Ευρώπη, μια ζώνη γερμανικής επιρροής, σε μια κρίσιμη στρατηγικά περιοχή.
  • Η Ελλάδα όμως δεν έχει τίποτα να κερδίσει από την τυφλή εξυπηρέτηση των γερμανικών συμφερόντων. Το συμφέρον της Ελλάδας βρίσκεται στην αναζήτηση διεξόδου από τον βραχνά του δημοσίου χρέους και στην αναζήτηση βοήθειας για την τόνωση των δημοσίων επενδύσεων, δηλαδή της ανάπτυξης. 

Επομένως, οι κυβερνήσεις που υλοποιούν τυφλά τις γερμανικές αποφάσεις δεν είναι κατάλληλες να βγάλουν τη χώρα από το καθεστώς της μόνιμης πτώχευσης. Πρέπει επειγόντως η χώρα να ανακτήσει τον πολιτικό έλεγχο εσωτερικά και να διαμορφώσει το δικό της εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Και πρέπει η Ελλάδα να αλλάξει ρότα και στην εξωτερική της πολιτική, στρεφόμενη σε μια πιο συστηματική σύσφιξη των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, χωρίς αποκλειστική εξάρτηση από τον γερμανικό παράγοντα.

Δηλαδή η χώρα πρέπει να αλλάξει κυβέρνηση, να αλλάξει πρόγραμμα. Η Ελλάδα δεν πρέπει να πνιγεί από τη θηλιά του μόνιμου χρέους, που της έχει φορέσει η Γερμανία.
 Πηγή

Σχόλια