Και, πρώτα-πρώτα, μη βιάζεστε να “δείτε” πίσω από τον όρο “Special Purpose Vehicle” τίποτε θηριώδη τετράτροχα, σαν αυτά που οφείλεις να οδηγείς αν θέλεις να πας για σκι στην Αράχωβα ή για καφέ στο Κολωνάκι. Διότι τα “οχήματα” τύπου SPV δεν έχουν…ρόδες. Δηλαδή, εδώ που τα λέμε, δεν είναι καν αυτοκίνητα. Σας μπέρδεψα περισσότερο, ε;
Πάμε από την αρχή. Μάλλον έχετε ακούσει να γίνεται λόγος για “Εταιρείες Ειδικού Σκοπού”. Αυτές οι εταιρείες είναι η τελευταία λέξη τής μόδας για όσους θέλουν να ασχοληθούν με γρήγορες και αποτελεσματικές δουλειές, εκμεταλλευόμενοι την πρεμούρα τής κυβέρνησης να προσελκύσει επενδύσεις, μια πρεμούρα που την οδηγεί στο ξεπούλημα νησιών, παραλιών, ορέων, λαγκαδιών, ακινήτων, κινητών και εν γένει παντός υλικού ή άυλου πράγματος που μπορεί να πουληθεί.
Οι Εταιρείες Ειδικού Σκοπού δεν είναι καινούργιο φρούτο, αφού προβλέπονται από την νομοθεσία μας εδώ και πολλά χρόνια. Απλώς, τώρα τελευταία γνωρίζουν πιένες, σε συνδυασμό με τις διαδικασίες fast-track που έχουν θεσμοθετηθεί προκειμένου να διευκολύνουν τους πάσης φύσεως επενδυτές. Ως εκ τούτου, γι’ αυτές τις εταιρείες έχουν προβλεφθεί ορισμένα εξαιρετικά θελκτικά κίνητρα, όπως ευνοϊκώτερη φορολόγηση και ταχύτατες διαδικασίες αδειοδότησης. Για την σύστασή τους αρκεί μια ΚΥΑ (κοινή υπουργική απόφαση) των υπουργών Ανάπτυξης, Μεταφορών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Οικονομικών, ενώ έχει ήδη προβλεφθεί ότι μπορούν να υλοποιούν και αποκλειστικά ιδιωτικές επενδύσεις και όχι μόνο ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημόσιου & ιδιωτικού τομέα) όπως παλιότερα.
- Ε, λοιπόν, αυτές οι εταιρείες που αποκαλούνται στα ελληνικά Εταιρείες Ειδικού Σκοπού, δεν είναι τίποτε άλλο από αυτό που οι αγγλοσάξωνες ονομάζουν Special Purpose Vehicle. Μη ρωτήσετε από πού κι ως πού η εταιρεία αποκαλείται vehicle, δηλαδή όχημα. Δεν έχετε ακούσει για “προγράμματα (συγγνώμη, πρότζεκτς) που τρέχουν” ή για “επενδύσεις που -επίσης- τρέχουν”; Πρόκειται για έναν βλακωδέστατο ελληνοαγγλισμό, ο οποίος χρησιμοποιείται από αναλφάβητους που δεν έχουν υπ’ όψη τους το -ακριβέστατο- ελληνικό ρήμα “υλοποιώ”. Κι αφού οι επενδύσεις “τρέχουν”, τί καλύτερο από το να χρησιμοποιείται για την υλοποίησή τους το κατάλληλο “όχημα”;
- Πάμε τώρα στην ουσία. Οι ΕΕΣ (ή SPV, πείτε τις όπως θέλετε) δεν είναι παρά εταιρείες-κελύφη, οι οποίες συστήνονται για να κάνουν μια συγκεκριμένη δουλειά και χρησιμοποιούνται για να προστατέψουν την μητρική εταιρεία από οποιονδήποτε κίνδυνο, κυρίως χρηματοοικονομικό. Αν κάτι δεν πάει καλά κατά το “τρέξιμο της επένδυσης”, η μητρική εταιρεία την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια και απλώς αφήνει την SPV της να βουλιάξει.
- Δεν θα είμαστε πολύ υπερβολικοί αν υποστηρίξουμε ότι οι SPV χρησιμοποιούνται εκεί όπου δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι οφσόρ. Δείτε τις αποκρατικοποιήσεις τού ΤΑΙΠΕΔ και θα διαπιστώσετε ότι όλες, από Ελληνικό μέχρι ΟΠΑΠ κι από Αστέρα μέχρι Σχινιά, όλες μα όλες γίνονται μέσω SPV. Φυσικά, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι όλες οι πολυδιαφημισμένες τουριστικές επενδύσεις που προγραμματίζουν τα διάφορα ξένα επενδυτικά κεφάλαια (funds), αναλαμβάνονται από SPV.
Πάμε παρακάτω. Στην “Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού”, στο κεφάλαιο όπου ασχοληθήκαμε με τo “Σκάνδαλο Enron“, γράφαμε: “Στην πράξη, η Enron έκανε κάτι σαν…δημιουργική λογιστική: χρησιμοποιούσε πολλές εταιρείες-βιτρίνες, στις οποίες μετέφερε τα ελλείμματα και τα χρέη, ώστε να εμφανίζει διογκωμένα αποτελέσματα. Στόχος αυτής της -έμμεσης- παραποίησης των ισολογισμών της ήταν η αύξηση της ελκυστικότητας της μετοχής της, ώστε να “φουσκώσει” η χρηματιστηριακή αξία τής εταιρείας”. Αυτές οι “εταιρείες-βιτρίνες”, για τις οποίες κάναμε λόγο τότε, δεν ήσαν παρά… Εταιρείες Ειδικού Σκοπού. Πώς αλλοιώς θα γινόταν αποτελεσματικώτερα η “μεταφορά ελλειμμάτων και χρεών” αν δεν χρησιμοποιούνταν τα κατάλληλα…οχήματα;
Η ιστορία τής Enron συνιστά μια από τις μεγαλύτερες χρηματοοικονομικές απάτες στην ιστορία τού καπιταλισμού. Το ερώτημα είναι πόσο γνώστες τής ιστορίας είναι οι υπουργοί που συνυπογράφουν τις ΚΥΑ με τις οποίες ιδρύονται οι Εταιρείες Ειδικού Σκοπού στην “Νέα Ελλάδα” του Αντώνη και της παρέας του…
Πηγή
Σχόλια