- Θα μπορούσε η τότε ελληνική κυβέρνηση να είχε κηρύξει στάση πληρωμών επιδιώκοντας δυναμικά τη διαγραφή του χρέους (Blogger: βλέπε σχετικά εδώ). Αυτό πιθανότατα θα σήμαινε έξοδο από την ευρωζώνη, άρα απαιτούσε τόλμη, σχέδιο και αποφασιστικότητα ώστε να βγει η χώρα γρήγορα από την κρίση. Τα ατού της Ελλάδας δεν ήταν λίγα γιατί το χρέος ήταν περίπου 300 δις, κατά τα δύο τρίτα προς ξένους δανειστές, 90% ομολογιακό και – απίστευτη τύχη – βασισμένο στο ελληνικό δίκαιο.
Νέο, επίσημο δανεισμό, υπογράφοντας το Μνημόνιο που επέβαλε δυσβάστακτους οικονομικούς όρους και δημιούργησε την τραγικότερη ύφεση της ελληνικής ιστορίας. Η απόφαση πάρθηκε από μια κυβέρνηση που είχε εκλεγεί στη βάση του ‘λεφτά υπάρχουν’, επιβλήθηκε παρακάμπτοντας τη συνήθη λειτουργία του κοινοβουλίου και γέννησε τεράστιο κύμα διαμαρτυρίας. Με αντιδημοκρατικό τρόπο, η Ελλάδα αποδέχτηκε τους όρους της τρόικας, κατέστρεψε την οικονομία της κι έδωσε χρόνο στους ξένους ιδιώτες δανειστές για να απαλλαγούν από τα ελληνικά ομόλογα.
Ο υπολογισμός του μνημονιακού στρατοπέδου ήταν ότι, αν φανούμε πειθήνιοι προς την τρόικα, θα έχουμε τη δυνατότητα να παρακαλέσουμε τους εταίρους μας για συναινετική μείωση του χρέους. Όντως, το 2011 και το 2012, προέκυψε το PSI και άλλα μέτρα που, με πρωτοβουλία των δανειστών, μείωσαν τα χρεολύσια και τον όγκο του χρέους. Οι αποφάσεις πάρθηκαν και πάλι χωρίς δημοκρατική συμμετοχή, από πολιτικούς που δεν καταλάβαιναν τι ακριβώς έκαναν και από τεχνοκράτες που δεν εκπροσωπούσαν κανένα. Οι ρυθμίσεις παρουσιάστηκαν από τους εμπνευστές τους ως καθοριστικής σημασίας, αλλά αποδείχθηκαν προβληματικές. Το κύριο κόστος της διαγραφής, κατά μοναδικό τρόπο στην ιστορία, έπεσε στους εγχώριους ομολογιούχους – τράπεζες, ταμεία και μικροκαταθέτες. Η Ελλάδα έκοψε το πόδι της για να κατεβάσει το βάρος της.
- Σήμερα η διαχείριση του χρέους βρίσκεται σε αδιέξοδο, όπως ήταν αναμενόμενο. Το συνολικό ύψος του παραμένει πάνω από 300 δις, ο κύριος όγκος του είναι προς επίσημους δανειστές, δεν διέπεται από το ελληνικό δίκαιο και, δεδομένης της καταστροφικής ύφεσης, ο λόγος προς το ΑΕΠ είναι χειρότερος. Πάνω από όλα, η οικονομική πορεία που επιβάλλει η τρόικα για να συνεχιστεί ο επίσημος δανεισμός είναι καταστροφική. Εν μέσω βαθύτατης ύφεσης, η χώρα έχει υποχρεωθεί να ασκεί εξαιρετικά σφιχτή δημοσιονομική πολιτική με στόχο πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4.5% του ΑΕΠ το 2016 ώστε να μπορέσει να μειώσει το χρέος της στο 120% του ΑΕΠ το 2020.
- Η Ελλάδα αυτοχειριάζεται, ενώ υπουργοί και υφυπουργοί επαίρονται γιατί συνέτριψαν τις δαπάνες, επέβαλαν μεγαλύτερη φορολογία και διέλυσαν το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Θα πετύχουν έτσι πρωτογενές πλεόνασμα που έχουν την αφέλεια να πιστεύουν ότι θα ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη και θα βοηθήσει να επιτευχθούν καλύτεροι όροι από την τρόικα. Στην πραγματικότητα η πορεία της χώρας είναι μη διατηρήσιμη, όπως καλά γνωρίζει το ΔΝΤ και άρα πιέζει για ουσιαστική μείωση του χρέους.
- Μόνο που αυτό δεν πρόκειται να συμβεί με συναινετικό τρόπο, όσο κι αν φιλολογούν διάφοροι περί γερμανικών εκλογών. Δεν υπάρχει Γερμανός πολιτικός που μπορεί να πει στους ψηφοφόρους του ότι, από τη μια, μειώνει τις δημόσιες παροχές και, από την άλλη, δέχεται απώλειες δημοσίου χρήματος λόγω ‘κουρέματος’ του ελληνικού χρέους. Το αντίτιμο που θα απαιτηθεί θα είναι σκληρό, ενώ δεν πρόκειται να υπάρξει ουσιαστική χαλάρωση της μνημονιακής πολιτικής. Μετά από τρία χρόνια αποτυχιών, πρέπει να καταλάβουμε ότι η συναίνεση δε θα λύσει το πρόβλημα του χρέους, ούτε θα αλλάξει την καταστροφική πορεία της χώρας.
Η κυβέρνηση αυτή θα πρέπει να επιδιώξει ενεργό λαϊκή συμμετοχή στην αντιμετώπιση του χρέους για να υπάρξει, έστω και την ύστατη ώρα, δημοκρατικό περιεχόμενο σε ότι εφαρμοστεί.
Ο προσφορότερος μηχανισμός για δημοκρατική συμμετοχή στην αντιμετώπιση του χρέους είναι φυσικά ο σχηματισμός Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου. Η ιδέα αυτή ακούστηκε για πρώτη φορά το 2010 και αγκαλιάστηκε από ευρέα στρώματα του ελληνικού λαού, αλλά δεν προχώρησε γιατί τα επίσημα κόμματα αντιμετώπισαν την κινηματική της πλευρά με δυσπιστία, ενώ άλλοι προτίμησαν να κάνουν φτηνή δημαγωγία. Σταδιακά όμως ξαναγίνεται επίκαιρη, αφού το πρόβλημα του χρέους παραμένει και έχει μάλιστα γίνει πιο σύνθετο από ότι το 2010. Θα χρειαστούν τέτοιες ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες, αν θέλει η Ελλάδα να απαλλαγεί από το βραχνά του χρέους αποτελεσματικά και δημοκρατικά.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ πηγή
-----------------------------
Για το μέλλον της Ελλάδας στην Ευρωζώνη αρθρογραφεί ο γνωστός οικονομολόγος Κώστας Λαπαβίτσας στον Guardian, όπου υποστηρίζει πως «εάν η Γερμανία συνεχίσει τις απειλές, η Ελλάδα τότε θα πρέπει να σώσει την οικονομία της και να αποχωρήσει από το ευρώ».
Σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα, ο κ. Λαπαβίτσας αναφέρεται στη φημολογία περί νέου πακέτου προς την Ελλάδα , αλλά και τις πιέσεις του ΔΝΤ για «κούρεμα» του χρέους και υποστηρίζει πως η Ελλάδα θα πρέπει να επαναξετάσει το μέλλον της στην Ευρωζώνη.
- Παράλληλα, ο γνωστός οικονομολόγος χαρακτηρίζει ως μοναδική ελπίδα τον ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να «επαναφέρει την λογική στη χώρα» και να αλλάξει την πορεία της Ευρώπης, πριν επανέλθουν τα φαντάσματα του ναζισμού.
Το κείμενο του κ. Λαπαβίτσα:
«Το πρόβλημα ωστόσο είναι, πως το 2014-15 η Ελλάδα θα πρέπει ακόμη να ξεπληρώσει περισσότερα από 40 δισ. δόσεων και καθώς το προγραμμα τελειώνει το 2013, δεν είναι ξεκάθαρο από που θα βρεθούν αυτά τα κεφάλαια. Η κυβέρνηση έχει μειώσει δραματικά τις δαπάνες και έχει επιβάλλει φοροκαταιγίδα: θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει το πλεόνασμα από τους δανεισμούς των τελευταίων τριών χρόνων. Ακόμη και έτσι, είναι εξαιρετικά απίθανο να ισοσκελίσει τον λογαριασμό, από την στιμή μάλιστα που τα οικονομικά της παραμένουν αβέβαια για το 2015- 2016. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο πακέτο, το οποίο ίσως θα είναι 20 δισ. ευρώ.
Το πραγματικό πρόβλημα ωστόσο, βρίσκεται μακροπρόθεσμα. Η πιθανή ανάπτυξη της Ελλάδας, έχει καταρρακωθεί τα τελευταία τρία χρόνια και οι πολιτικές της Ε.Ε. Των μειώσεων μισθών και των ιδιωτικοποιήσεων σε πολύ χαμηλές τιμές, κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Επιπρόσθετα, το πρόγραμμα διάσωσης επιβάλλει στη χώρα να δημιουργήσει πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2016 για να ξεπληρώσει το χρέος της. Η επιβολή λιτότητας εν μέσω ύφεσης είναι καταστροφική για να μην πούμε παράλογη. Κάτω από τέτοιες καταστάσεις, το βάρος του τεράστιου ελληνικού χρέους είναι ασήκωτο.
Επομένως τι θα έπρεπε να γίνει; Ηρθε καιρός για την Ελλάδα να δείξει λίγη σύνεση και να σταματήσει να δέχεται τις πολιτικές που επιβάλλουν οι Γερμανοί. Η χώρα δεν χρειάζεται ένα νέο πακέτο το οποίο θα έφερνε συνέχιση των πολιτικών λιτότητας, πιθανώς με άλλη ένα «κούρεμα» του χρέους το οποίο δεν θα είχε επίδραση. Η Ελλάδα πρέπει να κυρήξει στάση πληρωμών του χρέους, το οποίο θα ακολουθηθεί από μια γενική αναδιάρθωση του χρέους, μαζί με διαγραφή. Αυτό πρέπει να συνοδευθεί από ένα ''λίφτινγκ'' στις καταστροφικές πολιτικές λιτότητας και μειώσεων μισθών. Σε αυτή τη λογική, η οικονομία θα είχε ένα διαφορετικό ''πάτημα'' το οποίο θα έφερνε πίσω την προοπτική ανάπτυξης μαζί με την κοινωνική δικαιοσύνη.
- Η Γερμανία είναι κάθετη αντίθετη σε μια τέτοια προοπτική και μπορεί να απειλήσει με το ''φάντασμα'' της αποχώρησης από το ευρώ. Αλλά δεν είμαστε πλέον στο 2010. Ειναι κοινω παραδεκτό ότι το κοινό νόμισμα έχει προκαλέσει οικονομική και κοινωνική καταστροφή στην περιφέρεια της Ευρωζώνης, ενώ πιέζει παράλληλα την οικονομία των χωρών του ''πυρήνα''. Υπάρχει ζωηρή αντίδραση στην βιωσιμότητα και την χρησιμότητα του ευρώ στην Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία ακόμη και την Γερμανία. Αυτές οι πολιτικές υπεράσπισης του ευρώ, δεν έχουν μονο καταστρέψει την Ελλάδα, αλλά απειλούν και τη συνολική ενότητα της Ευρώπης. Εάν η Ελλάδα απειλούσε με έξοδο από αυτόν τον ασυνεπή και παράλογο μηχανισμό, δεν θα έπρεπε να μείνει ''με ανοιχτά τα μάτια'' αλλά να κάνει ότι πρέπει για να σώσει την οικονομία της και τους πολίτες της.
Η τωρινή κυβέρνηση ωστόσο, είναι φυσικά ανίκανη για να ακολουθήσει μια τέτοια πολιτική, καθώς είναι απόλυτα υποταγμένη στους δανειστές της. Η μόνη ελπίδα υπάρχει στην Αριστερά, της οποία ηγείται ο ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει πρωτοφανής θυμός και απόγνωση στη χώρα, η οποία είναι προς όφελος του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και της φασιστικής δεξιάς. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς, προσφέρει την ευκαιρία να επαναφέρει λίγη από την λογική στην Ελλάδα, βοηθώντας να αλλάξει την πορεία της ηπείρου, πριν τα φαντάσματα του παρελθόντος κάνουν την πραγματική τους επανεμφάνιση.
Η Ελλάδα δεν θέλει νέο πακέτο αλλά αλλαγή πολιτικής. Ισως ακόμη και οι Γερμανοί πολιτική τότε καταλάβουν τι έχουν πραγματικά δημιουργήσει στην Ευρώπη.
Σχόλια