Οι λαοί επιχειρούν να βγουν από τις φυλακές του χρέους

της Ζέζας Ζήκου

Υπάρχουν περισσότερες αλήθειες στο εικοσιτετράωρο ενός ανθρώπου απ’ όσες σε όλες τις φιλοσοφίες, έλεγε ο ανατρεπτικός φιλόσοφος Ραούλ Βανεγκέμ. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα είναι πια φανερό πως αρκετές από τις αλήθειες αυτές τις έχουμε δει. Σιγά σιγά και ένας ένας, οι ευρωπαϊκοί λαοί επιχειρούν να βγουν από τις φυλακές του χρέους. Αλλά...

Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ προειδοποίησε ότι αποτελεί απειλή για την Ευρωζώνη ένα νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Η κ. Μέρκελ στην ετήσια συνέντευξη Τύπου προχθές Παρασκευή, λίγο πριν αποχωρήσει για τις θερινές της διακοπές, επεσήμανε τις πιθανές συνέπειες μιας νέας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο να ζητήσουν και άλλες χώρες της Ευρωζώνης μια αντίστοιχη συμφωνία. Είχε προηγηθεί η σύσταση του κ. Σόιμπλε να σταματήσουμε κάθε συζήτηση για νέο «κούρεμα» του χρέους μας.

Ας αναδιπλώσουν, λοιπόν, οι ικέτες την παλάμη. Γιατί οι ικεσίες τους απευθύνονται σε ώτα μη....
ακουόντων. Τις καλύτερες μέρες που μας είχαν υποσχεθεί, λοιπόν, ίσως να μην τις ζήσει ποτέ η γενιά των παιδιών μας. Γιατί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτιμά πως οι χώρες της Ευρωζώνης θα χρειαστούν τουλάχιστον 16 χρόνια ώσπου να επιστρέψει το δημόσιο χρέος τους στο 60% που ορίζει η Συνθήκη της Λισσαβώνας. Και αυτό είναι το καλύτερο σενάριο. Γιατί υπάρχουν άλλα δύο χειρότερα, σύμφωνα με τα οποία η επιστροφή στην αρετή δεν θα έρθει πριν από το 2026.

Ο μοναδικός κοινός παρονομαστής που έχει απομείνει στις χώρες της Ευρωζώνης είναι σήμερα πια το χρέος. Κατά τα άλλα, παρατηρούμε καθημερινά μια διαλυτική διαδικασία. Ο δρόμος που ανοίγουν οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ίσως να αποδειχθεί μονόδρομος: οι χώρες της Ευρωζώνης θα αποδύονται σε έναν αμείλικτο ανταγωνισμό για νέα δάνεια προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα υψηλά χρέη τους με ολέθριες συνέπειες για τους λαούς τους.

Πάντως, ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσεις το χρέος σου -εκτός από τη διαγραφή, είτε σε συμφωνία με τους δανειστές είτε μονομερώς- είναι να επιτύχεις οικονομική ανάπτυξη. Αλλά πρόκειται για ουτοπία... Η πρωτοφανής ύφεση που έχει ενσκήψει στη χώρα μας για έκτο συνεχές έτος διατηρεί την αριθμητική του χρέους απειλητική. Ο φαύλος κύκλος «δάνεια για αποπληρωμή του χρέους - μνημόνια που προκαλούν ύφεση και μεγαλώνουν το χρέος - νέα δάνεια και νέα μνημόνια που απαιτούν “νέο κούρεμα”», έχει οδηγήσει τη χώρα σε κοινωνική Φουκουσίμα. Επειδή οι οικονομικές θυσίες και άδικες είναι και επιπλέον οι περικοπές όλων των κοινωνικών δαπανών φθείρουν τη δημοκρατία και διαλύουν την κοινωνική συνοχή. Ο κύκλος αυτός ύφεσης και εθνικής απαξίωσης δεν λέει να κλείσει.

Επί σειρά μηνών γράφω για το τεράστιο ψέμα που έστησαν πολιτικοί και δημοσιογράφοι με το διαβόητο PSI+ του ελληνικού χρέους, υπέρ της σωτηρίας της χώρας. Το εγκωμίαζαν ως τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση στη διεθνή οικονομία, ωστόσο επρόκειτο για καλυμμένη πτώχευση της χώρας... Το «κούρεμα» δεν είχε σκοπό να καταστήσει βιώσιμο το ελληνικό χρέος. Αν ο σκοπός ήταν η βιωσιμότητα, τότε θα έπρεπε να συμμετάσχουν όλοι -και οι εταίροι που μας έχουν δανείσει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- στη διαδικασία και όχι μόνο ο ιδιωτικός τομέας. Αυτό που πέτυχε το PSI+ ήταν να πλήξει ανεπανόρθωτα τα ασφαλιστικά μας Ταμεία, τις τράπεζές μας και να καταστρέψει τους ατυχείς ομολογιούχους που εμπιστεύτηκαν δυστυχώς το ελληνικό κράτος.

Και ο λαός... Αυτή η λέξη που είχε τόσο αδικηθεί, ευτελιστεί, δαιμονοποιηθεί, ξαναβγαίνει στο προσκήνιο και περνάει πάλι από χείλη σε χείλη. Ο λαός επιστρέφει, αφού μέτρησε στις τσέπες του τις ζημιές από τη λεηλασία. Τι είναι όμως ο λαός; Όλα και τίποτα. Όλοι και κανένας. Ο λαός δεν είναι παρά μια στιγμή σύγκλισης. Εφήμερη αλλά και πανίσχυρη. Μια στιγμή που οι εργαζόμενοι φτωχοί, οι νεαροί άνεργοι και η τεράστια μεσαία τάξη που συνθλίβεται από την κρίση, ενώνονται σε ένα. Η Ιστορία γράφεται με τέτοιες συγκλίσεις. Αγρότες, τεχνίτες, έμποροι, μισθωτοί, μεσοαστοί, ήταν εκείνοι που άνοιξαν τον δρόμο στη Γαλλική Επανάσταση του 1789, μας υπενθυμίζει ο Γάλλος συγγραφέας και δημοσιογράφος Ζαν-Φρανσουά Καν. Η συμμαχία της φιλελεύθερης αστικής τάξης και των εργαζομένων οδήγησε στα ανατρεπτικά γεγονότα του 1830. Μια παρόμοια συμμαχία οδήγησε στην «άνοιξη των λαών» το 1848.

«Ποια είναι η θεμελιώδης αρχή μιας δημοκρατικής και λαϊκής διακυβέρνησης;», αναρωτιόταν ο Ροβεσπιέρος, απευθυνόμενος στη γαλλική Εθνοσυνέλευση το 1794. «Θέλω να πω ποια είναι εκείνη η ουσιώδης δύναμη που τη στηρίζει και την κινεί; Είναι η αρετή. Και μιλώ για τη δημόσια αρετή, εκείνη που έκανε τόσα θαύματα στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη. Γι’ αυτήν την αρετή που δεν είναι τίποτα άλλο από αγάπη για την πατρίδα και τους νόμους της. Όμως, επειδή η ουσία της δημοκρατίας είναι η ισότητα, έπεται πως η αγάπη για την πατρίδα συμπεριλαμβάνει και την αγάπη για την ισότητα. Πηγή