Μια χώρα πάνω σε κινούμενη άμμο

Της Ζέζας Ζήκου
Η ειρωνεία είναι ότι η πολυθρύλητη «Νέα Μεταπολίτευση» ξεκίνησε με το διαβόητο Μνημόνιο. Από τις 23 Απριλίου 2010, με το διάγγελμα του Γ. Παπανδρέου από το Καστελλόριζο και από τις 5 και 6 Μαΐου του 2010 που ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος που μετέφερε το Μνημόνιο στην ελληνική έννομη τάξη, η χώρα εισήλθε στην μετά Χρεοκοπία εποχή. Αλλά λίγοι πολίτες το αντιλήφθηκαν, καθώς η φαιδρή οικονομική - τεχνοκρατική σκέψη των οικονομολογούντων καθηγητών, πολιτικών και δημοσιογράφων, παρέλυσε, δυστυχώς, κάθε σοβαρή πολιτική συζήτηση.


Οτι οι ισορροπίες θα άλλαζαν και οι ρόλοι θα εναλλάσσονταν στο ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι κάτι που θα μπορούσε να το προβλέψει ένας καλός αναλυτής. Απλώς, η κρίση μεγέθυνε τις αδυναμίες και απογύμνωσε τους πολιτικούς, τους έδειξε όπως είναι: λίγους, αδύναμους, ανεπαρκείς. Ζούσαν και ζουν με τον δανεικό χρόνο του ευρώ, που μετέτρεψε την ελληνική οικονομία σε σωρό ερειπίων. Ελάχιστοι διασώζονται, κι αυτοί δεν είναι αρκετοί να αλλάξουν τη συνολική εικόνα ή να αλλάξουν τον ρουν των εξελίξεων. Και όταν τα πάντα καταρρέουν, παρασύρουν και το πολιτικό σύστημα.

Στην εποχή των Μνημονίων, η «πολιτική αιμομειξία» μεταξύ κομμάτων που υπηρετούν τα Μνημόνια, σερβίρεται ως προϊόν υψίστης σύνεσης και σωτηρίας της πατρίδας. Αλλά το ίδιο ισχύει και για τη φιλοδοξούσα να κυβερνήσει αντιμνημονιακή εξουσία του ΣΥΡΙΖΑ. Αραγε, όμως, ποιας σωτηρίας;

• Φίλος μου και εξαιρετικός γνώστης της ευρωπαϊκής ιστορίας, με παραπέμπει σε ιστορικό προηγούμενο της γείτονος Iταλίας. Eκεί η «αμφίπλευρη διεύρυνση» επιχειρήθηκε το... 1876, από τον πολιτικό Depretis, ο οποίος πράγματι πέτυχε τη διαμόρφωση ενός ευρύτατου κοινοβουλευτικού μπλοκ, το οποίο υπερέβαινε την κλασική αντιπαράθεση Δεξιάς - Aριστεράς. Tο εγχείρημα χαρακτηρίστηκε «πολιτική αιμομειξία» και έμεινε στην ιταλική πολιτική ιστορία με τον όρο «μεταμορφισμός», στον οποίο αποδίδονται όλα τα δεινά της μετέπειτα ιταλικής πολιτικής ζωής. Συγκεκριμένα, θεωρήθηκε ότι η άμβλυνση των ιδεολογικών διαφορών και η ανομοιογένεια των πολιτικών σχηματισμών ήταν το κατάλληλο έδαφος πάνω στο οποίο φύτρωσε και γιγαντώθηκε ο λαϊκίστικος «φασιστικός ριζοσπαστισμός» του Mουσολίνι.
• Ο Αντώνης Σαμαράς εγκλωβίστηκε στο πρώτο Μνημόνιο και αναγκάστηκε να συνορχηστρώσει τα δύο επόμενα (με τα μέτρα που «στάζουν αίμα»). Αφού εγκατέλειψε τις «κόκκινες γραμμές» του μέσα σε μια νύκτα τον Δεκέμβριο του 2011 με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση Παπαδήμου και αφού διέγραψε την αντιμνημονιακή στρατηγική που ακολούθησε επί κυβερνήσεως Παπανδρέου, και ύστερα από δύο εκλογικές αναμετρήσεις, (επιτέλους) έγινε πρωθυπουργός στις 17 Ιουνίου του 2012. Ομως, ο ρεαλιστικός συμβιβασμός του πυροδότησε και συνεχίζει να πυροδοτεί μοιραία σοκ.

Υποσχέθηκε «μια εθνική, δίκαιη προσπάθεια προκειμένου να βγούμε από την κρίση». Ομως, το πρόβλημα με τον κ. Σαμαρά είναι ότι αυτή την οικονομική λογική τη στήριξε σε μια πολιτική υπόσχεση και προσδοκία: την αναδιαπραγμάτευση των όρων του Μνημονίου ώστε να αλλάξει η οικονομική συνταγή. Προσδοκία, που βιώθηκε ως λύτρωση από το ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον που έχουν επιβάλλει οι εταίροι-δανειστές μας. Βιώθηκε και ως ελπίδα γενικώς. Ωστόσο, το ακραία επικίνδυνο είναι ότι βιώθηκε και ως μια απόδειξη πως όλα είναι δυνατά και όλα είναι ψέματα!

Στην εποχή που ακόμη βιώνει η χώρα την πολιτική της χρεοκοπία, μάταια περιμένουμε διασαφήσεις στοιχειώδους πολιτικής ειλικρίνειας. Τόσο η μνημονιακή -όσο και η αντιμνημονιακή- ρητορεία εκκρεμούν σε πλήρη ασάφεια και ωκεανούς ψεύδους, παρά τη φαιδρή έπαρση περί σωτηρίας της χώρας. Oι πολιτικά άσαρκες γενικολογίες και οι αφόρητες κοινοτοπίες συνιστούν κοινή ταυτότητα και ταύτιση. Aντε να ξεχωρίσεις τη ρητορική και να διακρίνεις πολιτικές ιδιαιτερότητες σε αυτήν την ευτελέστατη (μεθοδευμένη) αοριστολογία υπέρ ή κατά του Μνημονίου. Τώρα πια δεν διακρίνεις διαφορές- ούτε καν στις ρητορικές ιδεολογικές τους επιφάσεις.

Μπαράζ δημοσιευμάτων από τον Economist, τους New York Times, τους Financial Times και το Reuters αποκαλύπτουν την εικονική πραγματικότητα γκρεμίζοντας το θετικό κλίμα που είχε διαμορφωθεί. Ακόμη και το γεγονός ότι σταμάτησαν απότομα οι επιχειρήσεις «αλληλεγγύης», στις οποίες σκόπιμα επιδίδονταν οι εταίροι-δανειστές μας, αποκαλύπτουν πολλά πράγματα που πάντοτε υποψιαζόμασταν: πως το τιμόνι αυτής της χώρας έχει περιέλθει στην υποτέλεια των δανειστών. Και συνεχίζεται η επιβολή σκληρών προγραμμάτων λιτότητας, που εφαρμόζονται με ψυχρή ωμότητα.

• Πόσο μπορεί ακόμα το έθνος να υπομείνει μια τέτοια διαδικασία οικονομικής καταστροφής και μιας κουτσής-στραβής διάσωσης από τη χρεοκοπία, από αυτούς που το οδήγησαν στην κατάρρευση, διερωτώμαι. Η διάγνωση της δεινής κατάστασης δεν αφήνει περιθώρια για «φθηνές» ελπίδες. Η βαθιά ύφεση, η θηριώδης ανεργία και η συνακόλουθη ραγδαία πτώση του βιοτικού επιπέδου επισωρεύονται επιβαρυντικές. Το σήμερα είναι ήδη χειρότερο από το χθες και το αύριο δεν προοιωνίζεται καλύτερο από το σήμερα σε ένα κοινωνικό σώμα του οποίου οι αντοχές έχουν αρχίσει να εξαντλούνται δραματικά. Οργή, κραυγές απελπισίας... Ανθρωποι να παρακαλούν για μια θέση εργασίας, οικογένειες μπροστά σε ανυπέρβλητες συμφορές, πολιτικοί και εν γένει ιθύνοντες σε πανικό, μια χώρα πάνω σε κινούμενη άμμο.

πηγή