Στην Φαίη Καραβίτη
Υπέρ της συντεταγμένης εξόδου ομάδας χωρών από το ευρώ, με την δημιουργία μιας «συμμαχίας του Νότου», τάσσεται ο Χάινερ Φλάσμπεκ, πρώην υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο οποίος βρέθηκε πρόσφατα στην Κύπρο, προσκεκλημένος του ΑΚΕΛ, προκειμένου να εργαστεί επί σχεδίου εξόδου από την κρίση – και το ευρώ. Ο ίδιος θεωρεί ότι η κρίση προκλήθηκε από τις τράπεζες και τα πλεονάσματα της Γερμανίας, η οποία, όπως λέει, βρίσκεται σε άρνηση. Εμφανίζεται δε απαισιόδοξος για την προοπτική της Ευρωζώνης και δεν αποκλείει την κατάρρευσή της.
- Επισκεφθήκατε πρόσφατα την Κύπρο. Ποια είναι τα συμπεράσματά σας;
Το Eurogroup έθεσε ένα προηγούμενο. Έδειξε την δύναμή του και σε μια νύχτα κατέστρεψε το οικονομικό μοντέλο μιας ολόκληρης χώρας – εκτιμώ με καταστροφικές συνέπειες για το σύνολο του ευρώ. Αυτό που παράγεται τώρα είναι μόνο περισσότερη λιτότητα, χωρίς εποικοδομητικό σχέδιο. Είμαι εξαιρετικά απαισιόδοξος για το μέλλον της Ευρωζώνης. Σκεπτόμενοι τις στρατηγικές για το μέλλον, θα πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι υπάρχει ο κίνδυνος να καταρρεύσει ολόκληρη η Ευρωζώνη, όχι μόνο η Κύπρος. Αν η Γαλλία και η Ιταλία ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, η Ευρώπη θα ζήσει τέτοια ύφεση που δεν μπορεί κανείς να διανοηθεί.
- Γιατί το Eurogroup δεν αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο;
Από την αρχή της κρίσης, ουδείς επιχείρησε να αναλύσει ορθολογικά την κατάσταση. Από το 2008, οι Ευρωπαίοι επέλεξαν να μετονομάσουν την τραπεζική κρίση σε «κρίση χρέους των κυβερνήσεων». Δεν ήταν ποτέ έτσι. Είναι γελοίο. Το χρέος των κυβερνήσεων αυξήθηκε επειδή έπρεπε να διασωθούν οι τράπεζες που ήταν χρεοκοπημένες. Η πραγματική αιτία είναι η διαφορά ανταγωνιστικότητας μεταξύ της Γερμανίας και της υπόλοιπης Ευρώπης. Αυτή είναι η καρδιά του προβλήματος και οι πολιτικοί αρνούνται να το παραδεχτούν. Αν δείτε τα γερμανικά ΜΜΕ, λένε διαρκώς στους πολίτες ότι «κάτι περίεργοι τύποι λένε περίεργα πράγματα, ξεχάστε τους, δεν είναι αλήθεια». Λειτουργούν ως εκπρόσωποι της κυβέρνησης. Το δόγμα είναι ότι «οι αγορές έχουν πάντα δίκιο». Η αλήθεια όμως είναι ότι η Γερμανία πρώτη παραβίασε τους όρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον πληθωρισμό. Αν η Ελλάδα και η Κύπρος κινούνταν πάνω από τους στόχους, η Γερμανία κινείτο κάτω από αυτούς.
- Πιστεύετε ότι το Βερολίνο απλώς δεν καταλαβαίνει ή υπάρχει άλλη εξήγηση για την στάση του;
Η Γερμανία επιμένει ότι το να έχεις πλεόνασμα 6% είναι φυσιολογικό. Το ίδιο λέει και η Bundesbkank. Αυτό είναι ανοησία. Το 2000 η κυβέρνηση SPD-Πρασίνων επέλεξε το ντάμπινγκ των μισθών, ως άμυνα για την ανεργία. Οι επιπτώσεις από αυτή την πολιτική εξήχθησαν στις άλλες χώρες της ΕΕ. Η Γερμανία, με άλλα λόγια, εξήγαγε την ανεργία της με την μορφή πλεονασμάτων. Δεν μπορείς όμως να συμπεριφέρεσαι έτσι όταν ανήκεις σε μια νομισματική ένωση. Είχαμε συμφωνήσει για πληθωρισμό 2% και το Βερολίνο παραβίασε τον κανόνα. Είναι τόσο απλό.
- Συνεχίζει αυτή την πολιτική η Γερμανία;
Ασφαλώς. Μόνο πέρυσι είχε 50-60 δισεκατομμύρια πλεόνασμα και τεράστια εξαγωγή ανεργίας. Η τεράστια συμβολή της Γερμανίας στις εξαγωγές, συνεπάγεται τεράστια αρνητική συμβολή των άλλων χωρών. Κάποιοι, κυρίως στις Βρυξέλλες, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το πρόβλημα. Στην Γερμανία εκλαμβάνουν όμως την κριτική ως προσβολή και την απορρίπτουν.
- Ο κ. Σόιμπλε δήλωσε πρόσφατα ότι οι άλλες χώρες ζηλεύουν την Γερμανία...
Ανοησίες. Δεν γίνεται όλοι να ακολουθούν το ίδιο μοντέλο. Ο κ. Σόιμπλε λέει ότι όλοι πρέπει να είναι ανταγωνιστικοί, επαναλαμβάνει ότι χρειαζόμαστε λιτότητα και όλοι πρέπει να κάνουν περικοπές. Με την λιτότητα όμως έρχεται η ύφεση. Πολλοί στην Γερμανία δεν θέλουν να το καταλάβουν και, επιπλέον, το 90% των οικονομολόγων στηρίζουν την κυβέρνηση, λέγοντας «εμείς είμαστε οι καλοί, οι άλλοι είναι οι κακοί». Αυτό δεν είναι απλώς αντιευρωπαϊκό, είναι λάθος.
- Η αντιπολίτευση το αντιλαμβάνεται;
Δεν υπάρχει αντιπολίτευση στην Γερμανία. Οι Σοσιαλδημοκράτες ούτε καν συζητούν πλέον για την Κύπρο. Ενώ ήταν εκείνοι μαζί με τους Πράσινους που ξεκίνησαν το θέμα.
- Τι περιμένετε από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου;
Τίποτα. Το πιθανότερο είναι να σχηματιστεί μεγάλος συνασπισμός, οπότε και τυπικά δεν θα υπάρχει αντιπολίτευση. Ακόμη όμως και με κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων, δεν περιμένω κάτι διαφορετικό.
- Τι μας περιμένει λοιπόν στο μέλλον;
Οι κρίσιμες χώρες, λόγω μεγέθους, είναι η Γαλλία και η Ιταλία. Αν αυτές κάνουν ό,τι και η Ελλάδα, η Ισπανία κλπ, κανείς δεν θα μπορεί να σταματήσει μια δραματική ύφεση για ολόκληρη την Ευρώπη. Πρέπει να βρεθεί διέξοδος από την ύφεση. Αν δεν υπάρξει ένα «ελατήριο» για ανάπτυξη, η Ιταλία και η Γαλλία θα συνεχίσουν να υποφέρουν από την διαφορά ανταγωνιστικότητας με την Γερμανία, η οποία βεβαίως μπαίνει και η ίδια σε ύφεση. Δεν βλέπω διέξοδο, μέχρι το σημείο της γενικής κατάρρευσης.
- Και για την Γερμανία;
Οι Γερμανοί βρίσκονται σε άρνηση. Δεν ξέρω τι θα συμβεί όταν θα αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα. Θα πρόκειται για πολύ απότομο ξύπνημα.
- Ποια είναι η εναλλακτική;
Ίσως είμαι αφελής, αλλά ήλπιζα ότι ο Ολάντ θα αντιλαμβανόταν το πρόβλημα και θα έκανε κάτι, πχ θα σχημάτιζε μια συμμαχία. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η Γερμανία.
- Μιλάτε για μια Ένωση των χωρών του Νότου;
Θα ήταν μια καλή ιδέα. Τουλάχιστον μια πνευματική ένωση, μια πολιτική συμμαχία που θα πει «κοιτάξτε, δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Ή αλλάζετε γραμμή ή φεύγουμε». Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει όμως ο ηγέτης. Η Γαλλία θα ήταν ο αναμενόμενος ηγέτης μιας τέτοιας πρωτοβουλίας, αλλά για την ώρα δεν κινείται.
- Θα έπρεπε και η Ελλάδα να έχει βγει από το ευρώ;
Θα ήταν πολύ δύσκολο. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Οι εισαγωγές θα γίνονταν πολύ ακριβές. Αν όμως έφευγαν περισσότερες χώρες μαζί, θα ήταν πιο εύκολο. Αυτό που είπα και στην Κύπρο είναι «πηγαίνετε να διαπραγματευτείτε στις Βρυξέλλες για μια συντεταγμένη έξοδο, με οικονομική και πολιτική στήριξη». Δεν μπορείς να καταστρέψεις ένα μοντέλο σε μια νύχτα. Χρειάζονται διαδικασίες, προσαρμογή, διαρθρωτικές αλλαγές.
- Εκτιμάτε ότι η Κύπρος σκέφτεται να αποχωρήσει;
Αυτή είναι η αίσθησή μου. Αυτό που έχω να τους πω είναι να το κάνουν ανοιχτά. Να μιλήσουν στον κόσμο και να του πουν «η μόνη λύση είναι η έξοδος. Θα πονέσουμε για λίγο, όλοι μαζί». Οι Κύπριοι σοκαρίστηκαν τόσο πολύ, που θα ήταν ανοιχτοί στην ιδέα.
- Ήταν πράγματι λάθος το μοντέλο της Κύπρου;
Είναι δύσκολο να το πει κανείς. Οι μικρότερες χώρες αναζητούσαν κάποιο πλεονέκτημα. Δεν μπορούν όλοι να έχουν βιομηχανία. Και πριν από μερικά χρόνια όλοι έλεγαν ότι τα χρηματοοικονομικά είναι το μέλλον. Δείτε την περίπτωση του Λουξεμβούργου. Αν χρειαστεί χρήματα, θα του φερθούν όπως και στους άλλους.
- Τελικά η Γερμανία επιδιώκει ηγεμονικό ρόλο στην Ευρώπη;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει τέτοια στρατηγική. Τόσο η Μέρκελ όσο και ο Σόιμπλε πιστεύουν πραγματικά ότι η λύση είναι στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Η Γερμανία είναι δύσκολη χώρα. Οι άνθρωποι είναι υπερήφανοι για τις εξαγωγές τους και οι κυβερνήσεις δίνουν μεγάλη σημασία στα πλεονάσματα. Η ίδια η Bundesbank είναι παραδοσιακά πολύ δεξιά, πολύ συντηρητική. Και κανείς δεν αναφέρει ότι ακόμη και η Deutsche Bank βρίσκεται σε πολύ ευάλωτη θέση.
Πηγή
Σχόλια