Καζάκης Δημήτρης
Τώρα που ο κύριος όγκος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας είναι προς οργανισμούς και κράτη της ευρωζώνης, γίνεται μια προσπάθεια να πεισθεί ο κόσμος ότι δεν γίνεται τίποτε. Τώρα που μας τύλιξαν σε μια κόλλα χαρτί με αγγλικό δίκαιο και με τους επίσημους μηχανισμούς της ευρωζώνης να ελέγχουν τον κύριο όγκο του χρέους της Ελλάδας, λένε, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε εκτός από το να εκλιπαρούμε για την τύχη μας, ή έστω να διαπραγματευτούμε. Με προσοχή όμως για να μην τους προκαλέσουμε. Μάλιστα η προπαγάνδα φτάνει σε τέτοιο σημείο αθλιότητας ώστε να ισχυρίζονται ότι ναι μεν πριν μας δέσουν χειροπόδαρα η μονομερής διαγραφή χρέους ήταν δυνατή χωρίς σοβαρά παρατράγουδα, αλλά τώρα, δυστυχώς, δεν μπορεί να γίνει γιατί μας κρατάνε στο χέρι.
Αν τολμήσουμε και προχωρήσουμε σε μονομερή διαγραφή του χρέους θα μας λιανίσουν. Έτσι λένε δεξιοί και αριστεροί δωσίλογοι.
- Δεν τολμούν βέβαια να απολογηθούν για το εξής απλό: Και τι κάνατε, βρε ρεμπεσκέδες του πολιτικού καναπέ, για να διαγραφεί μονομερώς το χρέος, τότε που υποτίθεται ότι γινόταν;
- Ποιος ευθύνεται για το ότι καταλήξαμε εδώ; Που ήσασταν όταν φωνάζαμε για μονομερή διαγραφή; Πουθενά.
- Και τότε τα ίδια μας λέγατε. Τα αποτελέσματα της δικής τους πολιτικής, των δικών τους πολιτικών επιλογών που θέλουν, υποτίθεται, να διαπραγματευτούν το χρέος εντός πλαισίων ευρώ, χρησιμοποιούν σήμερα για να φοβίσουν τον κόσμο και να τον πείσουν ότι είναι αδιανόητο να προχωρήσει η Ελλάδα σε μονομερείς ενέργειες. Ξέρετε τι θα πάθει αν το κάνει; Τα γνωστά. Θα απομονωθεί και θα ισοπεδωθεί. Δηλαδή, τα ίδια και τα ίδια. Την δική τους δολιότητα, αδυναμία και εθελοδουλία μπροστά στα μεγάλα αφεντικά της ευρωζώνης, πασχίζουν να την μετατρέψουν σε κατάσταση του λαού.
Καταρχάς η άγνοια και η ημιμάθεια σκοτώνει. Αυτά που λέγονται για επιλεκτική διαπραγμάτευση και μάλιστα εντός ευρωζώνης είναι κομπογιαννιτισμός. Και μάλιστα άκρως επικίνδυνος στις σημερινές συνθήκες. Δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, ούτε στην διεθνή εμπειρία. Δεν βασίζονται ούτε καν στην κοινή λογική. Είναι ωραίο να πετάμε μπαρούφες έχοντας πλήρη άγνοια για το τι σημαίνει διαχείριση και διαπραγμάτευση δημόσιου χρέους, αλλά η αλήθεια είναι άλλη.
- Σήμερα με το να χρωστάμε στους υπερκρατικούς μηχανισμούς και στα κράτη της ευρωζώνης, είναι χειρότερα γι' αυτούς απ' ότι για την ίδια την Ελλάδα.
- Αρκεί βέβαια η Ελλάδα και ο λαός της να αποφασίσει να τινάξει την μπάνκα στον αέρα.
- Δεν μας μένει άλλωστε τίποτε άλλο. Αυτό είναι το καινούργιο στοιχείο της σημερινής κατάστασης.
- Ή τινάζουμε την μπάνκα στον αέρα και μάλιστα μονομερώς, ή μένουμε και μας αλέθει η κρεατομηχανή που έχει τεθεί ήδη σε κίνηση.
Με την δημοσιονομική κατάσταση ακόμη και της Γερμανίας να ακροβατεί, μια άρνηση πληρωμών από την Ελλάδα και ταυτόχρονη αποχώρηση από την ευρωζώνη θα τινάξει τον μηχανισμό στήριξης στον αέρα. Σήμερα μπορεί οι ευρωπαϊκές τράπεζες να διασώθηκαν από τα ελληνικά ομόλογα και από το ελληνικό δημόσιο χρέος, αλλά αυτό φορτώθηκε απευθείας και διαμέσου των μηχανισμών στήριξης στους κρατικούς προϋπολογισμούς των κρατών της ευρωζώνης. Επομένως μια άρνηση πληρωμών από την Ελλάδα θα δυναμιτίσει τους κρατικούς προϋπολογισμούς και θα υπνονομεύσει αποφασιστικά την δημοσιονομική ευστάθεια της ευρωζώνης.
- Γι' αυτό και τα επιτελεία τους βιάζονται να ξεμπερδεύουν με την Ελλάδα. Πώς;
- Με την ολοκληρωτική διάλυσή της και την αφομοίωσή της στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των περιφερειών ως νέο Κόσσοβο, ή μια σειρά νέα Κόσσοβο στην Θράκη, την Δυτ. Μακεδονία, στην Πελοπόννησο, στο Νότιο Αιγαίο και πάει λέγοντας. (blogger: Μήπως αυτά δένουν μ' αυτό: Έβαλαν τον «λύκο» να φυλάει την Εγνατία!)
Μπορεί να αποτραπεί μια τέτοια εξέλιξη με διαπραγματεύσεις εντός της ευρωζώνης; Η εξέλιξη αυτή έχει ήδη δρομολογηθεί και επομένως κανένα φανταστικό σενάριο διαπραγμάτευσης με τα κράτη και τα επιτελεία της ευρωζώνης δεν μπορεί να το αποτρέψει. Ίσα-ίσα θα κάνει την Ελλάδα και τον λαό της ακόμη πιο ευάλωτο, μιας και κάθε καθυστέρηση, κάθε αναβολή και κάθε μετριοπάθεια στην στάση της ελληνικής πλευράς θα κοστίζει πολύ ακριβά στον ελληνικό λαό και στην χώρα. Οι λογικές που θέλουν συμμαχίες με κράτη του Νότου και κοινά διαπραγματευτικά μέτωπα μέσα στην ευρωζώνη, αγνοούν σκόπιμα ότι μιλάμε για το μεγαλύτερο κρατικομονοπωλιακό καρτέλ στον κόσμο, όπου οι κυβερνήσεις ελέγχονται απόλυτα από τις μεγάλες δυνάμεις της αγοράς. Κάθε αυταπάτη θα στοιχίζει στον ελληνικό λαό, ιδίως από δω και μπρος, σε εκατόμβες νεκρών, ανέργων και εντελώς εξαθλιωμένων ανίκανων να αντιδράσουν. Κάθε διάθεση διαπραγμάτευσης εντός ευρωζώνης θα φέρνει πιο κοντά στην ολοκληρωτική κατάλυση του ελληνικού κράτους προς όφελος της ευρωομοσπονδίας.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Ειδικά στην κατάσταση που βρισκόμαστε δεν μπορούμε να παίξουμε ένα τέτοιο παιχνίδι.
- Αντίθετα επιβάλλεται να παίξουμε το χαρτί της επίσημης πτώχευσης ανοιχτά και άκρως απειλητικά για ολόκληρη την ευρωζώνη.
- Τα επιτελεία της ευρωζώνης ξέρουν πολύ καλά ότι το ευρώ δεν είναι βιώσιμο κρατώντας ανέπαφα τα κράτη μέλη, ιδίως εκείνα υπό διαδικασία χρεοκοπίας.
- Γι' αυτό και επιδιώκουν την ευρωπαϊκή ομοσπονδία.
- Επιχειρούν δηλαδή να μετακυλήσουν το πρόβλημα βιωσιμότητας του ευρώ στα κράτη μέλη. Όπως άλλωστε κάνουν ήδη με την "εσωτερική υποτίμηση", η οποία συνίσταται στην εσωτερίκευση σε κάθε οικονομία της ευρωζώνης της κρίσης και της αποδυνάμωσης του κοινού νομίσματος. Κι έτσι αντί να χαθεί το ευρώ, προτιμούν να χαθούν τα κράτη, ιδίως εκείνα που έχουν κριθεί μη βιώσιμα όπως είναι η Ελλάδα. Το τι θα γίνει με τους λαούς, ποσώς τους ενδιαφέρει.
Επομένως, το χαρτί της επίσημης πτώχευσης της Ελλάδας πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να δώσει στην χώρα και τον λαό της το πλεονέκτημα και την θέση ισχύος έναντι των δανειστών του. Τι θα συμβεί σε μια ενδεχόμενη πτώχευση; Ας δούμε την διάρθρωση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας όπως αποτυπώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου 2012. Από τα 303,5 δις ευρώ που ήταν το συνολικό δημόσιο χρέος της Ελλάδας στις 30/9/2012, τα 136,8 ήταν ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου. Από αυτά τα 113,9, δηλαδή το 83,2%, είναι ομόλογα εκδοθέντα στην εσωτερική αγορά και βρίσκονται κατά κύριο λόγο στα χέρια της ΕΚΤ και των εγχώριων τραπεζών. Τα 4,3 δις ευρώ, δηλαδή μόλις το 3%, είναι ομόλογα εκδοθέντα στις αγορές του εξωτερικού, ενώ το 18,4, δηλαδή το 13%, είναι βραχυπρόθεσμοι τίτλοι του ελληνικού δημοσίου που κατέχουν πρωτίστως εγχώριες τράπεζες. Τα υπόλοιπα 166,7 δις ευρώ του δημόσιου χρέους είναι δάνεια. Από αυτά τα 148,8 δις ευρώ, δηλαδή το 89,3% του συνόλου, είναι τα δάνεια από τον μηχανισμό στήριξης.
Τι θα συνέβαινε λοιπόν αν η Ελλάδα προχωρούσε εδώ και τώρα σε επίσημη πτώχευση; Αυτό που θα συνέβαινε θα ήταν να μεταφερθεί το 93% του όγκου του δημόσιου χρέους της χώρας στις πλάτες του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης και της ΕΚΤ, καθώς και στις εγχώριες τράπεζες. Όπως καταλαβαίνει ακόμη κι ο πιο αδαής ο χειρισμός των εγχώριων τραπεζών είναι ο πιο απλός καθότι το κράτος μπορεί να τις πάρει στα χέρια του και να σβήσει τα ενεργητικά τους προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και των πολιτών του, ιδίως των ιδιωτών οφειλετών (κυρίως νοικοκυριά και επιχειρήσεις) που θα ευνοηθούν τα μέγιστα από μια τέτοια κίνηση, η οποία θα έχει σαν συνέπεια το σβήσιμο των οφειλών τους προς τις τράπεζες.
- Αυτό που λέγεται ότι θα χαθούν οι όποιες καταθέσεις είναι μεγάλο ψέμα, διότι αυτές τις εγγυάται – και οφείλει να τις εγγυάται – όχι η τράπεζα, αλλά το κράτος. Επομένως το κράτος θα εγγυηθεί τις καταθέσεις που δεν έχουν καταφύγει στο εξωτερικό και θα τις αποκαταστήσει γιατί τις έχουν λεηλατήσει οι τράπεζες, ενώ θα επιβάλει έλεγχο στην κίνηση καταθέσεων και κεφαλαίου προς και από το εξωτερικό.
Το υπόλοιπο δημόσιο χρέος που βρίσκεται στα χέρια του μηχανισμού στήριξης και της ΕΚΤ μπορούμε να το αρνηθούμε χωρίς καμιά ουσιαστική συνέπεια για την χώρα μας, αν ταυτόχρονα ανακοινώσουμε την αποχώρησή μας από την ευρωζώνη. Το χρέος αυτό που έχει δημιουργηθεί είναι εσωτερικό χρέος της ευρωζώνης και δεν μπορεί να το διεκδικήσει από την Ελλάδα η ΕΚΤ και ο μηχανισμός στήριξης, παρά μόνο όσο η χώρα μας παραμένει εντός ευρωζώνης. Γι’ αυτό και η εφαρμογή του αγγλικού δικαίου στις δανειακές συμβάσεις δίνει την δικαιοδοσία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (πρώτη σύμβαση δανειακής διευκόλυνσης) και στα δικαστήρια του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου (δεύτερη δανειακή σύμβαση με EFSF). Επίσης τα δάνεια του μηχανισμού δόθηκαν προκειμένου η Ελλάδα να παραμείνει στην ευρωζώνη. Αυτό δεν διαλαλούν σε όλους τους τόνους;
- Αν λοιπόν η Ελλάδα φύγει από την ευρωζώνη καταγγέλλοντας τους όρους της ως επαχθείς, απεχθείς και καταχρηστικούς σε βάρος της, ιδίως μετά την τροποποίηση των συνθηκών και της προοπτικής της ευρωομοσπονδίας – που σημαίνει κατάλυση του ελληνικού κρατικού μορφώματος και την αντικατάστασή του με ένα άλλο μόρφωμα που δεν βασίζεται ούτε καν τυπικά στην λαϊκή κυριαρχία του ελληνικού λαού – τότε τι θα συμβεί;
- Η Ελλάδα θα τεθεί αυτοδίκαια εκτός δικαιοδοσίας της ευρωζώνης και των μηχανισμών της και άρα εκτός δικαιοδοσίας των δανειακών συμβάσεων που της επιβλήθηκαν.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι από μεριάς δημόσιου διεθνούς δικαίου, η άρνηση της Ελλάδας να αναγνωρίσει το χρέος της σήμερα με ταυτόχρονη δική της αποχώρηση από την ευρωζώνη, είναι το ίδιο με το να αποχωρεί από ένα ιδιωτικό κλειστό κλαμπ. Τα χρέη της είναι προς αυτό το κλειστό κλαμπ και πολύ δύσκολα η ΕΚΤ, το EFSF, ή τα κράτη μέλη της ευρωζώνης θα βρουν δικαστήριο εκτός ευρωζώνης που να καταδικάσει την Ελλάδα.
- Πολύ περισσότερο αν η ίδια η Ελλάδα διεθνοποιήσει την αντιδικία της με την ευρωζώνη, αν δηλαδή μετατρέψει σε διεθνές ζήτημα το καθεστώς που επιχειρήθηκε να επιβληθεί στην χώρα και στον λαό της με αντάλλαγμα τα δάνεια του μηχανισμού στήριξης.
- Όλα αυτά υποχρεωτικά πρέπει να έχουν ως αφετηρία δυο θεμελιώδεις θέσεις:
- (α) Την διακοπή της λεγόμενης «συνέχειας του κράτους», δηλαδή την σαφή και εμπράγματη δήλωση του ελληνικού λαού ότι ανατρέπει το προηγούμενο απόλυτα διάτρητο και διεφθαρμένο κοινοβουλευτικό καθεστώς για να προχωρήσει στην επανίδρυση του κράτους του με όρους πρωτογενούς δικαίου, το οποίο μπορεί να γίνει από την σκοπιά της δημοκρατίας μόνο με Συντακτική Εθνοσυνέλευση.
- (β) Την επίσημη αποκήρυξη και μη αναγνώριση του δημόσιου χρέους ως προϊόν ωμού εκβιασμού, διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, μυστικής διπλωματίας με σκοπό την κατάλυση του ελληνικού κράτους και την μαζική εξόντωση του ελληνικού λαού, καθώς και την επιβολή καθεστώτος επίσημης δουλοπαροικίας του χρέους σε βάρος τυπικά ανεξάρτητου κράτους μέλους του ΟΗΕ.
Η στάση αυτή είναι περισσότερο αναγκαία σήμερα που τα 4/5 του δημόσιου χρέους της χώρας εντάσσονται στις διακρατικές σχέσεις της Ελλάδας με τις χώρες του ευρώ. Δεν παίζουν με κράτη, ειδικά όταν αυτά έχουν συγκροτήσει ήδη υπερεθνικό καρτέλ. Η μόνη απάντηση που μπορεί να σταθεί απέναντί τους είναι η καταγγελία του καρτέλ της ευρωζώνης με την αποχώρηση από αυτό και την ταυτόχρονη καταγγελία του δημόσιου χρέους ως παράνομου, όπως ήδη αναφέραμε. Κι όχι μόνο για τους λόγους που έχουμε επισημάνει (μυστικότητα, διαφθορά, απεχθής τρόπος δανεισμού), αλλά και για την επιβολή του καθεστώτος πεονίας στην χώρα.
- Το τονίζουμε αυτό ιδιαίτερα γιατί αυτό που κάνουν τα κράτη της ευρωζώνης όλο αυτό τον καιρό ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου εναντίον της Ελλάδας με στόχο την μαζική εξόντωση του ελληνικού λαού και την διάλυση της χώρας.
- Και στο ζήτημα αυτό το μεταπολεμικό διεθνές δίκαιο είναι ιδιαίτερα αυστηρό και παρέχει πολλά όπλα στο απειλούμενο κράτος, αν θέλει βέβαια να τα χρησιμοποιήσει, εναντίον των κρατών που το επιβουλεύονται.
- Για τον σκοπό αυτό τα κράτη και τα επιτελεία της ευρωζώνης έχουν καταπατήσει κάθε διεθνή σύμβαση που ορίζει τις καλές σχέσεις ανάμεσα σε κράτη και λαούς.
- Οι κυβερνήσεις τους έχουν διαπράξει ήδη εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας με τον τρόπο που συμπεριφέρονται στον ελληνικό λαό. (blogger: H νομιμότητα διαβάζεται κάπως περίεργα στην Ε.Ε. και τα οργανά της: βλέπε εδώ: Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαίωσε την ΕΚΤ για μη δημοσιοποίηση εγγράφων για την Ελλάδα)
- Μόνο όπλο νομιμοποίησης μιας τέτοιας συμπεριφοράς που κατάφωρα παραβιάζει από την διακήρυξη των δικαιωμάτων του ΟΗΕ έως του ΟΑΣΕ, είναι η συμμετοχή της Ελλάδας σ' ένα κλαμπ με δικού του κανόνες - κατάφωρα ενάντια σε κάθε δημοκρατικό κανόνα της διεθνούς ζωής, που έχει καταχτηθεί μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο.
- Επομένως, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει ο ελληνικός λαός είναι να καταγγείλει την συμμετοχή του στην ευρωζώνη ως κατάφωρα ετεροβαρής και καταστροφική για τον ίδιο και την χώρα του.
- Έτσι θα μπορεί να απευθυνθεί στη διεθνή κοινότητα με διατυπωμένο κατηγορητήριο εναντίον των κυβερνήσεων του ευρώ που του επέβαλλαν το καθεστώς πεονίας και με την απαίτηση να τιμωρηθούν οι πρωταγωνιστές πολιτικοί και γραφειοκράτες της ευρωζώνης για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας επιδιώκοντας την μαζική εξόντωση του ελληνικού λαού και την κατάλυση του ελληνικού κράτους.
Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η θέση της Ελλάδας στην καταγγελία της εναντίον όλου του δημόσιου χρέους. Η διεθνής πρακτική είναι πολύ πιο ελαστική απέναντι σε ιδιώτες δανειστές, που οι απαιτήσεις τους μπορεί να οδηγούν σε αδιέξοδο ένα κράτος. Όμως απέναντι σε κράτη-δανειστές είναι πολύ πιο αυστηρή. Αυτό έχει πιστοποιηθεί ακόμη κι από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας με αποφάσεις του σχετικά με την Αργεντινή (2007) όπου δικαίωσε ιδιώτη δανειστή, λέγοντας ότι αν επρόκειτο για κράτος δανειστή δεν θα νομολογούσε υπέρ του και θα δικαίωνε το κράτος οφειλέτη.
- Επιλεκτική διαπραγμάτευση με κράτη-δανειστές σημαίνει ότι χάνεις τα διαπραγματευτικά σου όπλα με βάση το διεθνές δίκαιο.
- Χάνεις την δυνατότητα να το μετατρέψεις σε διεθνή υπόθεση (να διεθνοποιήσεις την κατάσταση στην οποία σκόπιμα και δόλια σε οδηγήσανε) και το μετατρέπεις σε διμερή ή πολυμερή διακρατική σχέση, όπου πλέον η έκβαση της διαπραγμάτευσης εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις πιέσεις και τους συσχετισμούς δυνάμεις ανάμεσα στα μέρη. (Blogger: μετά το άρθρο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι δεν μπορούν να παριστάνουν ότι δεν γνωρίζουν ότι η συμπεριφορά τους και οι (κωλο) τριβές με την Ε.Ε. είναι προδοτική, αφού εκθέτει το λαό σε αφανισμό)
Όπως ακριβώς έγινε με το Κυπριακό. Η άρνηση διεθνοποίησης του Κυπριακού ως διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής ανεξάρτητου κράτους το οδήγησε να σέρνεται για δεκαετίες σε διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα κράτη έως ότου εκφυλιστεί και επιβληθεί η λύση του ισχυρού. Δεν μπορούμε να επαναλάβουμε την ίδια τραγική επιλογή. Ιδίως τώρα που απέναντί μας θα έχουμε το Γερμανικό κράτος και όχι απλά τις Γερμανικές τράπεζες.
- Στόχος μας θα πρέπει να είναι ευθύς εξαρχής οι μονομερείς καταγγελίες της Ελλάδας να εξετάζονται στα διεθνή φόρα και οργανισμούς (ΟΗΕ, Χάγη, κοκ) όπου οι συσχετισμοί είναι πιο ευνοϊκοί και οι συμμαχίες με κράτη που έχουν υποστεί ανάλογη μεταχείριση, ή είναι σε ανάλογη θέση μπορούν να αποδώσουν περισσότερο.
- Επιδίωξή μας θα πρέπει από την πρώτη στιγμή να είναι η ανάδειξη του ελληνικού προβλήματος και η άρνηση του χρέους από μεριάς της χώρας μας, όχι ως ένα απλό πρόβλημα αθέτησης πληρωμών λόγων καταχρηστικών δανειακών πρακτικών, επαχθών, ή απεχθών τρόπων δανεισμού, αλλά ως ένα διεθνές πρόβλημα ανοιχτής επιβουλής εναντίον ενός ανεξάρτητου κράτους από άλλα κράτη με σκοπό την κατοχή και την διάλυσή του με πολιτικά και οικονομικά μέσα. (blogger: πέστα Καζάκη, αυτό είναι το νοητικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να δοθεί η μάχη. Το να παίζεις στο πεδίο που έχει διαλέξει - και έχει στήσει - ο αντίπαλος είναι αυτοκτονική συμπεριφορά...)
πηγή
Blogger: το είδα εδώ (http://apofasismenoi.blogspot.gr/2012/12/blog-post_1.html)
Το παρακάτω άρθρο του κ. Ν.Λάου από την εφημερίδα "Η ΕΛΛΑΔΑ" της 1-2/11/2012 πραγματεύεται πολλά από τα παραπάνω θέματα που βάζει ο Καζάκης και προς τούτο παρατίθεται:
-----------------------------------------------------------------------------
Το ανώδυνο «πέρασμα» στη νέα δραχμή
Πώς μπορεί η Ελλάδα να διαχειριστεί και να διαπραγματευτεί προς όφελός της την έξοδό της από την Ευρωζώνη
Μια αδύναμη χώρα, όπως η Ελλάδα, μπορεί ευλόγως να ισχυριστεί ότι η συνέχιση της συμμετοχή της στην Ευρωζώνη δεν είναι βιώσιμη…
Δεν είναι μόνο το χρέος της Ελλάδας που αποβαίνει μη βιώσιμο. Η ίδια η βιωσιμότητα της συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη είναι πλέον υπό αμφισβήτηση.
- Επίσης, ο Ζαν - Ζακ Ροζά (Jean- JacquesRosa), διαπρεπής Γάλλος καθηγητής Οικονομικών και οικονομικός σύμβουλος της γαλλικής κυβέρνησης κατά την περίοδο 1997-1999, στο βιβλίο του «Ευρωέξοδος: Γιατί (και πώς) να ξεφορτωθείτε τη Νομισματική Ένωση» [EuroExit: Why(andHow) toGetRidoftheMonetaryUnion], καθώς και διάφορα άρθρα στις βρετανικές εφημερίδες «TheGuardian» και «TheObserver» έχουν αναλύσει διάφορους τρόπους και τεχνικές εξόδου μιας χώρας από την Ευρωζώνη.
Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ ισοδυναμεί με τη λήψη των ακόλουθων δύο νομισματικών μέτρων:
1) την αλλαγή του νομίσματος και τη συνεπακόλουθη μετατροπή των εγχωρίων μισθών, των τιμών και όλων των άλλων εγχωρίων νομισματικών αξιών στο νέο νόμισμα, π.χ. τη «νέα δραχμή» και 2) μια μεταβολή των συναλλαγματικών ισοτιμιών αυτού του νέου νομίσματος, δηλαδή της νέας δραχμής. Ειδικότερα στην περίπτωση της Ελλάδας, που είναι σήμερα μια αδύναμη χώρα, αυτή η μεταβολή των συναλλαγματικών ισοτιμιών του νέου νομίσματος σημαίνει υποτίμηση της νέας δραχμής.
Υπάρχουν ορισμένα χρήσιμα ιστορικά παραδείγματα στα οποία και τα δύο ανωτέρω γεγονότα συνέβησαν συγχρόνως, ως συνέπεια της διάσπασης νομισματικών ενώσεων. Συγκεκριμένα: η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991-1993, η αποσύνθεση της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και η διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας το 1993. Επίσης, στη νομισματική ιστορία υπάρχουν δύο επεισόδια που μπορούν και αυτά να δώσουν χρήσιμα συμπεράσματα, παρότι δεν αποτελούν ακριβώς ίδιες περιπτώσεις με την αποχώρηση της Ελλάδας από το νομισματικό καθεστώς του ευρώ: η διάσπαση του νομισματικού δεσμού μεταξύ του ιρλανδικού πουντ και της βρετανικής στερλίνας το 1979 και ο τερματισμός του νομισματικού δεσμού μεταξύ του αργεντίνικου πέσο και του αμερικανικού δολαρίου το 2002.
Νομικές συνέπειες
Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ συνεπάγεται την αντιμετώπιση των ακόλουθων νομικών προβλημάτων: 1) το εάν η έξοδος από το ευρώ συνάδει προς ευρωπαϊκές συνθήκες που έχει υπογράψει η χώρα ή αν επιβάλλει την αποχώρηση και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, 2) το ποια θα είναι η νομική θέση της χώρας σε σχέση με πρόσθετα μέτρα που πρέπει να ληφθούν παράλληλα προς την έξοδο από το ευρώ, όπως, λ.χ., η επιβολή περιορισμών στις κεφαλαιακές ροές, 3) το πώς θα αντιδράσουν άλλες χώρες, τι δυνατότητες επιβολής κυρώσεων διαθέτουν και ποια είναι η διαπραγματευτική ισχύς τους και 4) το πώς η υιοθέτηση του νέου νομίσματος θα επηρεάσει τις υπάρχουσες συμβάσεις οι οποίες είναι αποτιμημένες σε ευρώ, ειδικά μάλιστα στις περιπτώσεις εκείνων των συμβάσεων που διέπονται από αλλοδαπό Δίκαιο. Ας δούμε, λοιπόν, τι μπορεί να γίνει σχετικά με τα ανωτέρω τέσσερα ζητήματα.
Πρώτον, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύεται και λέγεται από πολλούς, η άποψη ότι δεν υπάρχουν δυνατότητες να αποχωρήσει μια χώρα από την Ευρωζώνη χωρίς αυτό να συνεπάγεται αναγκαστικά την αποχώρησή της και από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ευσταθεί. Κατ’ αρχάς, σε επίπεδο πολιτικής και νομικής ρητορικής, μπορεί να επισημανθεί πως το γεγονός ότι οι συνθήκες της Ευρωζώνης δεν προβλέπουν διαδικασία εξόδου από το ευρώ δεν σημαίνει ότι η έξοδος από το ευρώ απαγορεύεται ρητώς. Μπορεί, λ.χ., να ισχυριστεί η Ελλάδα ότι, αποφεύγοντας να αναφερθούν σε έξοδο χώρας-μέλους της Ευρωζώνης από τη Νομισματική Ένωση, οι συμβαλλόμενες πλευρές απλώς ήθελαν να αποφύγουν την αβεβαιότητα που θα καλλιεργούνταν από τη ρητή πρόβλεψη μιας τέτοιας δυνατότητας και όχι να δημιουργήσουν ένα καταναγκαστικό καθεστώς.
Δεύτερον, υπάρχει μια γενική αρχή του Διεθνούς Δικαίου που ορίζει ότι οι κυβερνήσεις έχουν κυριαρχικό δικαίωμα να υπαναχωρούν από διεθνείς υποχρεώσεις τους, εάν μια θεμελιώδης μεταβολή των συνθηκών θέτει υπό αμφισβήτηση την αρχική βάση επί της οποίας υπεγράφη η επίμαχη συνθήκη ή εάν η συνέχιση της συμμετοχής της χώρας στον εν λόγω διεθνή θεσμό κριθεί μη βιώσιμη. Μια αδύναμη χώρα, όπως η Ελλάδα, με σοβαρές και παρατεταμένες διαρθρωτικές αποκλίσεις από τον λεγόμενο «σκληρό πυρήνα» της Ευρωζώνης μπορεί ευλόγως και βασίμως να ισχυριστεί ότι η συνέχιση της συμμετοχή της στην Ευρωζώνη δεν είναι βιώσιμη και έχει ουσιωδώς διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες από εκείνες που έχει ορίσει η Ευρωζώνη.
Τρίτον, μια σειρά πρόσφατων εξελίξεων δείχνει, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η συμμετοχή στην Ευρωζώνη δεν είναι καταναγκαστική. Όταν, λ.χ., η ελληνική κυβέρνηση, τον Νοέμβριο του 2011, προσφυώς έθεσε ζήτημα δημοψηφίσματος για την έγκριση των μέτρων που προβλέπονταν σε εκείνο το πακέτο διάσωσης, Ευρωπαίοι πολιτικοί -μεταξύ των οποίων οι ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας- «πάτησαν την μπανανόφλουδα» και ανοιχτά συζήτησαν το ενδεχόμενο αποχώρησης ή αποβολής της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, ομολογώντας έτσι, defacto, ότι αυτό είναι εφικτό.
Τέταρτον, η Συνθήκη της Λισαβόνας (άρθρο 50) αναγνωρίζει το δικαίωμα των χωρών να αποχωρούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κατόπιν εγκρίσεως που λαμβάνεται διά πλειοψηφίας μεταξύ των χωρών-μελών ή μετά πάροδο δύο ετών από την επίσημη υποβολή σχετικού αιτήματος εκ μέρους της χώρας που προτίθεται να αποχωρήσει.Αν, λοιπόν, υπάρχει το δικαίωμα αποχώρησης από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι μείζον ζήτημα, δεν μπορεί να υποστηριχθεί εύκολα ότι απαγορεύεται η αποχώρηση από την Ευρωζώνη, που είναι υποσύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ίσως χρειάζεται μια τροποποίηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, που θα ορίζει ρητώς ότι μια χώρα η οποία αποχωρεί από την Ευρωζώνη αλλά επιθυμεί να παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα βρίσκεται στο καθεστώς (status) στο οποίο ήδη βρίσκονται το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία και η Σουηδία.
Έκτακτα μέτρα
Βεβαίως, ακόμη κι αν η έξοδος από το ευρώ είναι νόμιμη, ανακύπτει ένα άλλο νομικό ζήτημα, που έχει να κάνει με τη νομιμότητα των μέτρων εκτάκτου ανάγκης τα οποία πρέπει να ληφθούν συγχρόνως με την έξοδο από το ευρώ και αντίκεινται προς το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να επιβάλλει απεριόριστα πρόστιμα (σύμφωνα με το άρθρο 260 της Συνθήκης της Λισαβόνας) σε οποιοδήποτε μέλος παραβιάζει τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επιβολή περιορισμών στις κεφαλαιακές ροές αντιβαίνει προς τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία, άλλωστε, είναι εξ ορισμού μια κοινότητα ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων, αγαθών και ανθρώπων. Όμως, βάσει του άρθρου 59 της Συνθήκης της Λισαβόνας, η προσωρινή επιβολή περιορισμών στις κεφαλαιακές ροές θα μπορούσε να επιτραπεί για ένα χρονικό διάστημα που δεν θα υπερβαίνει τους έξι μήνες, κατόπιν εγκρίσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την πλειονότητα των χωρών-μελών.
Η Ελλάδα θα μπορούσε, σχετικά εύκολα και με την κατάλληλη διαπραγμάτευση, να επιτύχει αυτήν την έγκριση, διότι οι υπόλοιπες χώρες-μέλη δεν θα ήθελαν να προκαλέσουν περαιτέρω συγκρούσεις και μεγαλύτερη αστάθεια ούτε να οδηγήσουν την Ελλάδα σε κατάρρευση, θέτοντας σε κίνδυνο τις χρηματοοικονομικές τοποθετήσεις τους στην ελληνική οικονομία, ούτε θα ήθελαν να υποστούν έναν πόλεμο επιτοκίων. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα έπρεπε να επιδιώξει μια εξ αρχής φιλική διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη νομιμοποίηση της προσωρινής επιβολής περιορισμών επί των κεφαλαιακών ροών στην Ελλάδα.
Διαπραγματευτική ικανότητα και νομικό καθεστώς του νέου νομίσματος
Για τις οικονομικές συμβάσεις που υπόκεινται στο Αγγλικό Δίκαιο θα απαιτηθεί η τήρηση των όρων σχετικά με το νόμισμα στο οποίο θα γίνουν οι πληρωμές
Τα σημαντικότερα νομικά ζητήματα που γεννώνται από τη θέσπιση της νέας δραχμής είναι τα εξής: 1) τι επιπτώσεις θα έχει η θέσπιση του νέου νομίσματος στις ήδη υπογεγραμμένες οικονομικές συμβάσεις που διέπονται από το Εθνικό Δίκαιο και σε εκείνες που διέπονται από αλλοδαπό Δίκαιο, 2) εάν θα συνεχίσει να υπάρχει το ευρώ με κάποια μορφή στην ελληνική αγορά, 3) εάν οι αναφορές στο ευρώ που υπάρχουν σε οικονομικές συμβάσεις οι οποίες υπεγράφησαν όταν η χώρα ήταν μέλος της Ευρωζώνης θα ερμηνευθούν ως αναφορές στο κοινό διεθνές νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή ως αναφορές στο εθνικό νόμισμα της Ελλάδας εκείνης της περιόδου και 4) εάν οι πληρωμές πρέπει να πραγματοποιούνται στην αποχωρούσα χώρα ή αλλού.
Η μετατροπή στο νέο νόμισμα των ήδη υπογεγραμμένων οικονομικών συμβάσεων που διέπονται από το Εθνικό Δίκαιο μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα και άμεσα. Υπάρχει μια παγκοσμίως αποδεκτή αρχή -γνωστή ως «LexMonetae»-, σύμφωνα με την οποία οι κυβερνήσεις έχουν το κυριαρχικό δικαίωμα να καθορίζουν το δικό τους εθνικό νόμισμα και να διαμορφώνουν τις επίσημες συναλλαγματικές ισοτιμίες τους προς τα υπόλοιπα νομίσματα. Έτσι,αν η Ελλάδα δηλώσει ότι το εθνικό της νόμισμα είναι πλέον η νέα δραχμή και ότι όλες οι οικονομικές συμβάσεις που έχουν συναφθεί σε ευρώ και διέπονται από το Ελληνικό Δίκαιο θα μετατραπούν σε νέα δραχμή, σύμφωνα με μια συναλλαγματική ισοτιμία «Χ», αυτή η απόφαση θα αναγνωριστεί και θα θεωρηθεί νομικά δεσμευτική από όλα τα σημαντικά χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου.
Αγγλικό Δίκαιο
Όμως, αυτό δεν θα μπορέσει να συμβεί σε εκείνες τις περιπτώσεις που οι οικονομικές συμβάσεις διέπονται από αλλοδαπό Δίκαιο, εκτός εάν (κάτι σπάνιο) η σύμβαση όριζε ότι συνάπτεται σε μονάδες του «νόμιμου εθνικού νομίσματος» και όχι ρητά του ευρώ. Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του Αγγλικού Δικαίου και άλλων ευρωπαϊκών Δικαίων, τα δικαστήρια θα απαιτήσουν την τήρηση των αρχικών όρων των οικονομικών συμβάσεων σχετικά με το νόμισμα στο οποίο θα γίνουν οι πληρωμές που απορρέουν από αυτές τις συμβάσεις και σχετικά με το ποσό της πληρωμής.
Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα, παραμένοντας χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την έξοδό της από το ευρώ και επιδιώκοντας να πραγματοποιήσει την έξοδό της από το ευρώ με νόμιμες και φιλικές διαδικασίες, θα μπορούσε να διεκδικήσει ειδικές ελαφρύνσεις από το κόστος της εξόδου, επισημαίνοντας στις χώρες που θα παραμείνουν στο ευρώ ότι, αν δεν καταλήξουν σε μια αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία με την Ελλάδα, η χώρας μας έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μεγάλες νομικές αβεβαιότητες στο ευρωπαϊκό εμπορικό σύστημα, το κόστος από τις οποίες θα μπορούσε να φθάσει περίπου στο 4% του ΑΕΠ κάθε χώρας-μέλους της Ευρωζώνης. Συνεπώς, μια μη φιλική διευθέτηση των ζητημάτων που αφορούν στο νομικό καθεστώς της νέας δραχμής δεν θα είναι επωφελής για καμιά πλευρά. Άρα, εντέλει, η διαχείριση των θεσμικών ζητημάτων που αφορούν στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ είναι πρωτίστως ζήτημα διαπραγματευτικής ικανότητας και τεχνογνωσίας της ελληνικής πλευράς. Σε αυτήν τη στήλη της εφημερίδας μας, αύριο, θα ασχοληθούμε με τη διαχείριση των οικονομικών ζητημάτων που αφορούν στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
Μυστικότητα και ορθή διαχείριση της απόφασης
1) Τα αρχικά βήματα του σχεδιασμού εξόδου από το ευρώ πρέπει να γίνουν με μυστικότητα, για να ελεγχθούν, όσο γίνεται περισσότερο, οι αναταράξεις που θα προκληθούν από αυτήν την απόφαση, αν και, βεβαίως, είναι αδύνατο να κρατηθεί ολόκληρο το σχέδιο μυστικό. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση της Τσεχίας και η κεντρική τράπεζα της χώρας αποφάσισαν την έξοδο από την κοινή νομισματική μονάδα Τσεχίας - Σλοβακίας στις 19 Ιανουαρίου 1993, αλλά τα σχέδια έμειναν μυστικά έως τη δημοσιοποίησή τους, στις 2 Φεβρουαρίου 1993, μόλις έξι ημέρες πριν από την ημερομηνία του νομισματικού χωρισμού.
2) Μέτρα ελέγχου της ροής κεφαλαίων και άλλα παρόμοια μέτρα πρέπει να επιβληθούν από νωρίς κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο, ώστε να ελεγχθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό οι αναταράξεις που θα προκληθούν από τη δημοσιοποίηση του σχεδίου.
3) Αμέσως μετά την επιβολή αυτών των μέτρων, το σχέδιο εξόδου από το ευρώ πρέπει να εφαρμοστεί ταχύτατα.
Πηγή
Σχόλια