Ο "κύκλος της Φρανκφούρτης"


Την πρωτοχρονιά του 2002, ο Κώστας Σημίτης επιδείκνυε περιχαρής το ευρώ, το οποίο γινόταν το νέο νόμισμα της χώρας. Δίπλα του ο τότε διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και σημερινός πρωθυπουργός της χώρας, Λουκάς Παπαδήμος, χειροκροτούσε για την… επιτυχία της εισόδου στην Ευρωζώνη.


Ο «κύκλος της Φρανκφούρτης» είχε πετύχει έναν από τους βασικούς στόχους μιας διαδικασίας η οποία χρειάστηκε δεκαετίες για να ολοκληρωθεί. Τα πρόσωπα που συμμετέχουν σε αυτό το σύστημα, το οποίο κατάφερε και κυβέρνησε την Ελλάδα, ο Λουκάς Παπαδήμος, ο Κώστας Σημίτης και ο αδερφός του ο καθηγητής Σπύρος Σημίτης, συνομιλούν συνεχώς τις τελευταίες ημέρες στο τηλέφωνο, όπως αναφέρει πολύ καλά πληροφορημένη πηγή στην «Α». Το θέμα που κυριαρχεί στις συζητήσεις τους δεν είναι άλλο από εκείνο των επερχόμενων εκλογών και οι τρόποι με τους οποίους θα είναι δυνατόν να διαμορφώσουν το, σύμφωνα με τα δικά τους μέτρα, ομαλό πολιτικό περιβάλλον, ώστε να προχωρήσει το πρόγραμμα που επιβάλλει η τρόικα. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο κίνδυνος χρεοκοπίας δεν έχει παρέλθει και δεν είναι διατεθειμένοι, όσο σκληρή κι αν είναι η πραγματικότητα για τους Ελληνες, να διακινδυνεύουν την έξοδο από τη ζώνη του ευρώ, για την οποία «αγωνίστηκαν» επί δεκαετίες συγκροτώντας ένα μικρό σε εύρος, αλλά μεγάλο σε ισχύ, σύστημα εξουσίας. Οι τρεις αρχιτέκτονες της εισόδου της χώρας στην Οικονομική Νομισματική Ενωση διατυπώνουν τώρα τις ανησυχίες τους για το ενδεχόμενο να αποσταθεροποιηθεί το πολιτικό σκηνικό, με τέτοιον τρόπο ώστε να επηρεάσει το πρόγραμμα «διάσωσης της Ελλάδας» και να οδηγηθεί η χώρα εκτός του ευρώ, ακόμη και τον ερχόμενο Ιούνιο, καθώς υπάρχουν σημαντικές λήξεις ομολόγων. Παρακολουθούν με πολύ μεγάλη προσοχή τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, τα οποία είναι ενδεικτικά του κατακερματισμού που έχει υποστεί το εν Ελλάδι πολιτικό σύστημα. Σε αυτή τη βάση οι τρεις άνδρες ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με την πιθανότητα να μη σχηματιστεί κυβέρνηση, ακόμη κι αν ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία συμφωνήσουν να συγκυβερνήσουν μετά τις ερχόμενες εκλογές, εφόσον βέβαια δεν επιτευχθεί για κάποιο κόμμα ο στόχος της αυτοδυναμίας, και εξετάζουν εναλλακτικά σενάρια. Στις συνομιλίες τους κυριαρχεί η αντίληψη ότι, ακόμη και σε αυτό το περιβάλλον, η Γερμανία έχει να προσφέρει πολλά.

Τι προέβλεψαν

Οι Κώστας και Σπύρος Σημίτης και ο Λουκάς Παπαδήμος είναι οι πρωταγωνιστές στην ανάπτυξη μιας μακρόχρονης διαδικασίας η οποία, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, είχε έναν και μοναδικό στόχο: Να εντάξει την Ελλάδα στη σφαίρα επιρροής της Γερμανίας και τελικά μακροπρόθεσμα να ωφεληθεί οικονομικά, αλλά και πολιτικά, η Γερμανία από μια πιθανή κρίση. Ακόμη βαθύτερο υπήρξε το σχέδιο της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης, με τέτοιον τρόπο ώστε η Ελλάδα να πέσει το θύμα της υφαρπαγής των κλασικών αρμοδιοτήτων του έθνους - κράτους. Πρόκειται για ένα πολύ καλά στρατηγικά δομημένο σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει την πολιτική ενοποίηση του ευρωπαϊκού χώρου υπό γερμανική διοίκηση, τον οικονομικό στραγγαλισμό και εξανδραποδισμό των αδύναμων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρωζώνης, την απογύμνωση των ανίσχυρων χωρών από τους εθνικούς πόρους και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές τους και τελικά τη γεωγραφική διεύρυνση της Γερμανίας.

Τα τρία αυτά πρόσωπα, οι Κώστας και Σπύρος Σημίτης και ο Λουκάς Παπαδήμος, έχουν διαδραματίσει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο, ώστε οι Γερμανοί να εξασφαλίσουν ισχυρά πολιτικά ερείσματα στην Ελλάδα. Πριν η σφοδρή κρίση χρέους χτυπήσει την Ελλάδα, η Γερμανία είχε εφορμήσει σε όλους τους ελληνικούς παραγωγικούς τομείς: στα αεροδρόμια («Ελευθέριος Βενιζέλος»), στις τηλεπικοινωνίες (με την εξαγορά του ΟΤΕ από την DeutscheTelekom), στα media κ.α. Το σύστημα στο οποίο ανήκουν τα τρία αυτά πρόσωπα είχε στρώσει με… ροδοπέταλα τον δρόμο στους Γερμανούς, κυρίως από το 1996 και μετά, όταν ο Κώστας Σημίτης είχε γίνει πρωθυπουργός της χώρας. Οταν το 2009 ο Γιώργος Παπανδρέου εξελέγη πρωθυπουργός, στα κλειστά σαλόνια έλεγαν: «Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ο μοναδικός πρωθυπουργός τα τελευταία χρόνια ο οποίος δεν ομιλεί τη γερμανική γλώσσα». Στις αρχές του 2009 δημοσιογραφικοί κύκλοι πρότειναν σε κλειστές συζητήσεις τη «συνταγή Σημίτη για έξοδο από την κρίση» και ταυτόχρονα το καλοκαίρι του ίδιου έτους, σχεδόν προφητικά, συζητούσαν για το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας με τη συμμετοχή του Λουκά Παπαδήμου. «Στον κοινωνικό πυρήνα των δύο ιστορικών παρατάξεων οι εκσυγχρονιστές αποτελούν μειοψηφία, η οποία, με βάση τους κανόνες της δημοκρατίας, ωθείται στο περιθώριο» έλεγαν. Αυτή η λογική ενώνει τις δυνάμεις που υποστήριξαν και υποστηρίζουν πιστά την πολιτική του μνημονίου. Δεν είναι τυχαίο ότι και πάλι το 2009 ένας άλλος πολιτικός, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, πρότεινε τη συγκρότηση «κυβέρνησης εθνικής ανάγκης» συμπεριλαμβάνοντας ως συμμετέχοντα τον τότε αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με έδρα τη Φρανκφούρτη, Λουκά Παπαδήμο. Ο Λουκάς Παπαδήμος στεκόταν δίπλα στον τότε πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-ΚλοντΤρισέ, όταν εκείνος ζητούσε από τη χώρα μας να λάβει σκληρά και θαρραλέα μέτρα, χωρίς βέβαια ο σημερινός πρωθυπουργός να υπερασπίζεται με σθένος τα συμφέροντα και τις ανάγκες των Ελλήνων. Στη Φρανκφούρτη, εκτός από τον Λουκά Παπαδήμο, βρισκόταν και βρίσκεται ο Σπύρος Σημίτης, ο οποίος από πολλούς θεωρείται ως ο εγκέφαλος της εισόδου της Ελλάδας στο ευρώ. Ποιος είναι, όμως, ο «κύκλος της Φρανκφούρτης», ο οποίος ανέλαβε να εκτελέσει το σχέδιο της προσέγγισης της Ελλάδας με τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δηλαδή τη Γερμανία;

Εναρξη της δραστηριότητας τη δεκαετία του 1970

Η έναρξη της δραστηριότητας του «κύκλου της Φρανκφούρτης» χρονολογείται στη δεκαετία του 1970. Ο Σπύρος Σημίτης, άνθρωπος του σκληρού γερμανικού κατεστημένου ή, για τους πιο μυημένους, μέλος του στενού πυρήνα του «γερμανικού βαθέος κράτους» και άμεσα διασυνδεμένος με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, το οποίο εκφράζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αποτελεί το πρόσωπο-κλειδί σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του «κύκλου της Φρανκφούρτης».

Τμήμα αυτού του συστήματος αποτέλεσε ιστορικά το σύστημα των στενά διασυνδεμένων με τον γερμανικό παράγοντα συνταγματολόγων, του οποίου ηγείτο ο Δημήτρης Τσάτσος.

Πολιτική επιρροή

Από αυτό το σύστημα επηρεάστηκαν και προέρχονται δύο πολιτικά πρόσωπα τα οποία σήμερα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα: Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος και ο «υπαρχηγός» του Κινήματος και υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος, οι οποίοι –κυρίως ο πρώτος– επηρεάστηκαν από τον μέντορά τους, Δημήτρη Τσάτσο. Ο Δημήτρης Τσάτσος υπήρξε ο εισηγητής της μειοψηφίας για το Σύνταγμα του 1975 και δημιούργησε γύρω του «σχολή». Σύμφωνα με μια άποψη, η ομάδα αυτή αποτελούσε τον πρώτο ιστορικό κύκλο των εκσυγχρονιστών, τους οποίους ποτέ ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου δεν συμπάθησε. Σε κάποια συζήτηση ο Ανδρέας Παπανδρέου, αφού έπλεξε το εγκώμιο του Κώστα Σημίτη, όταν τέθηκε το ερώτημα για ποιον λόγο τον αντιμετωπίζει τουλάχιστον με επιφύλαξη, είχε απαντήσει: «Εχει όλα τα προτερήματα, αλλά δεν είναι ΠΑΣΟΚ».

Πολιτικά και κυβερνητικά, ο «κύκλος της Φρανκφούρτης» εκφράστηκε από το 1985, όταν ξεκίνησε δειλά δειλά να εισέρχεται στην πολιτική και οικονομική ζωή του τόπου η λογική της εφαρμογής αυστηρής και σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής. Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε εκείνη την περίοδο ο εμπνευστής, ως υπουργός Οικονομίας, του τριετούς προγράμματος σταθεροποίησης, το οποίο προέβλεπε την υποτίμηση της δραχμής και πάγωμα των μισθών, αλλά και κάτι ακόμη: Η εφαρμογή του προγράμματος δεσμευόταν από ευρωπαϊκό δάνειο ύψους 2 δισ. ECU, το οποίο όριζε ουσιαστικά την Κομισιόν ως τοποτηρητή της ελληνικής οικονομίας. Οι τοποτηρητές δεν ήρθαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα την εποχή της τρόικας, αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και κυρίως την περίοδο 1990-1993, ελέω Στέφανου Μάνου, Μιράντας Ξαφά και Γιώργου Αλογοσκούφη.

Η λογική του φιλοευρωπαϊκού club του «κύκλου της Φρανκφούρτης» εκφράστηκε και την περίοδο 1990-1993, όταν πρωθυπουργός ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Τότε ο Λουκάς Παπαδήμος ήταν σύμβουλος του τότε διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδας και είχε συμμετάσχει με τον τότε υπουργό Οικονομίας, Στέφανο Μάνο, σε συζητήσεις αναφορικά με τα δημοσιονομικά μέτρα, τα οποία μεταξύ άλλων προέβλεπαν και την υποτίμηση της δραχμής.

Ο στόχος και η ανορθόδοξοι μέθοδοι


Μερικά χρόνια αργότερα, ο «κύκλος της Φρανκφούρτης» κατάφερε και είχε έναν δικό του άνθρωπο στη θέση του πρωθυπουργού της χώρας. Ο Κώστας Σημίτης, αφού με τη στήριξη και του Γιώργου Παπανδρέου αναδείχθηκε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, εξελέγη πρωθυπουργός, καθορίζοντας τις τύχες της χώρας. Εθεσε ως στόχο την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, τον πέτυχε με ανορθόδοξους τρόπους και, με τον Λουκά Παπαδήμο, ο οποίος ανέλαβε στη συνέχεια αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πανηγύριζαν μπροστά σε κάμερες και φωτογραφικές μηχανές την είσοδο της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. Σήμερα έχει και πάλι έναν δικό του άνθρωπο στο τιμόνι της διακυβέρνησης της χώρας: τον Λουκά Παπαδήμο. Αύριο φιλοδοξεί να έχει έναν εκ των μαθητών του Δημήτρη Τσάτσου…

Σχόλια