Οι «βάρβαροι» εντός των πυλών...

της Ζεζας Ζηκου

• Ο Τοκβίλ μας έχει μάθει πως, όταν τα πράγματα βρίσκονται εκτός ελέγχου, τότε οι εξελίξεις προκύπτουν όχι επειδή κάποιος τις δρομολογεί, αλλά επειδή κανείς δεν μπορεί να τις αποτρέψει. Απίστευτος όγκος κεφαλαίων, ο οποίος μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει ως χιονοστιβάδα πάνω στην οικονομική καρδιά της Ευρώπης, έχει παιχτεί στο στοίχημα της μεγάλης αναδιάρθρωσης του χρέους της Ελλάδας. 
• Τη στιγμή αυτή, βέβαια, ουδείς μπορεί να στοιχηματίσει εάν πράγματι βρίσκεται σε εξέλιξη ένας νέος, ιδιότυπος «στρατηγικός πόλεμος» παλαιών και νέων οικονομικών δυνάμεων, με αφορμή την κρίση χρεών της Ευρώπης. Κατανοεί απολύτως, όμως, ποιος ενδεχομένως είναι ο κίνδυνος για τη θέση και τον ρόλο της Ευρωζώνης στο μέλλον και, κυρίως, γιατί η Μέρκελ έχει χάσει τον ύπνο της…

Η αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας... είναι τόσο σίγουρη όσο ο θάνατος και οι φόροι, προειδοποιούσε ματαίως η στήλη. Οι «βάρβαροι» είναι πλέον εντός των πυλών! Από τις 6 Μαΐου του 2010, οπότε και ψηφίστηκε ο νόμος που μετέφερε το διαβόητο Μνημόνιο στην ελληνική έννομη τάξη, η χώρα εισήλθε στη μετά Χρεοκοπία εποχή.
Αλλά λίγοι πολίτες το αντιλήφθηκαν, καθώς η σπουδαιοφανής οικονομική - τεχνοκρατική σκέψη των οικονομολογούντων είχε παραλύσει κάθε σοβαρή πολιτική συζήτηση. Τα μέτρα του Μνημονίου Νο 1 αποδείχθηκαν ασπιρίνες, μη δραστικές κατά της πολιτικής «πανώλους» του δημοσιονομικού ελλείμματος που γεννάει χρέη επειδή δεν εφαρμόστηκαν, μας λένε.

• Οι αναγνώστες, όμως, της στήλης ίσως θυμούνται πως η βασική ένσταση που είχα διατυπώσει κατά του Μνημονίου από την πρώτη μέρα ήταν ότι, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει, αλλά επιβαρύνει το πρόβλημα του χρέους. Αυτό ακριβώς συνέβη.

Ολα τα εξαγγελθέντα προγράμματα στα οποία προσπάθησε να οχυρωθεί η τέως κυβέρνηση Παπανδρέου αποδείχτηκαν συνθήματα κενά –και πρωτίστως ύπουλα–, εύκολη λεία για τις αγορές. Γιατί οι αγορές έχουν κάτι κοινό με το έγκλημα: προηγούνται πάντα των διαλυμένων θεσμών.

• Προφανώς, ο τρόπος που χρησιμοποιείται η οικονομική επιστήμη έχει οδηγήσει σε μια σειρά χονδροειδών λαθών. Το μεγαλύτερο από τα λάθη αυτά είναι η ψευδαίσθηση πως τα δανεικά ισοδυναμούν με πραγματικό πλούτο, όπως είναι τα χρήματα ή οι πολύτιμοι λίθοι. Ολα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια αποκάλυψαν τον εύθραυστο χαρακτήρα του αμερικανικού καπιταλιστικού συστήματος, που έμοιαζε ανίκητο. Και ο κινεζικός κρατικός καπιταλισμός, που μοιάζει περισσότερο με μείγμα ταοϊσμού και λενινισμού, δεν είναι κάτι βιώσιμο.

Οι κρίσεις του 20ού αιώνα οδήγησαν, ευθέως ή εμμέσως, σε θεαματικές μεταλλαγές όχι μόνο των πολιτικών ισορροπιών αλλά και του περιεχομένου των πολιτικών διακηρύξεων. Τότε σημειώθηκαν γεωπολιτικές αλλαγές. Τώρα οι αξίες καταστρέφονται. Αλλά η καταστροφή είναι μεγαλύτερη. Γιατί τα hedge funds των Σόρος, Πόλσον και λοιπών... είναι πολλαπλάσια.

• Ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης μοιάζουν με αναδυόμενες οικονομίες, επισημαίνει ο ιστορικός του Χάρβαρντ, Νάιαλ Φέργκιουσον, για να υπενθυμίσει πως «είναι μύθος ότι οι χώρες δεν χρεοκοπούν»! Κατά την άποψή του, «η οικονομική κατάσταση ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών είναι εξίσου κακή με εκείνη της Αργεντινής». Τα μέλη της Ευρωζώνης μοιάζουν με αναδυόμενες οικονομίες: πρέπει να δανείζονται σε «ξένο» νόμισμα, του οποίου τη νομισματική πολιτική δεν ελέγχουν, και επομένως πιο εύκολα ωθούνται στη χρεοκοπία!

Ο καπιταλισμός μεταλλάσσεται, ο πολιτικός κόσμος αλλάζει. Η οικονομία δεν μπορεί να είναι ασύνδετη από την πολιτική και κόντρα στο γενικότερο συμφέρον της κοινωνίας. Η Ιστορία καταδεικνύει ότι μέσα από την ίδια την κρίση, κάθε φορά, μπαίνει μπροστά μια δυναμική ανατροπής, η οποία αναδίδει ή υποβαθμίζει δυνάμεις, μεταβάλλει επιρροές και κυριαρχίες στον σκληρό οικονομικό και, κατ’ επέκταση, πολιτικό στίβο. Kαι η Eλλάς; Αυτοκαταστρέφεται μονίμως.

• Ηδη το κλεπτοκρατικό και σπάταλο μοντέλο, που κυριάρχησε για πάρα πολλά χρόνια στη χώρα, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια ιδιότυπη «φούσκα». 

Η αιτία είναι διπλή: 

• Πρώτον, η μάστιγα της διαπλοκής/διαφθοράς εμπόδισε την ανάπτυξη. 
• Δεύτερον, η εκτεταμένη σπατάλη στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Οι πόροι δεν διοχετεύθηκαν σε παραγωγικές επενδύσεις, οι οποίες θα δημιουργούσαν πρόσθετο πλούτο. Κατά κανόνα, λεηλατήθηκαν και σπαταλήθηκαν. Τροφοδότησαν την κατανάλωση και μάλιστα τις εισαγωγές. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε πολύ χρήμα, αλλά με δυσανάλογα μικρό παραγωγικό αποτέλεσμα. Αυτό ισχύει από την εκπαίδευση μέχρι τους εξοπλισμούς, από την έρευνα μέχρι την υγεία και από την κοινωνική πολιτική μέχρι τα δημόσια έργα. Με μαθηματική ακρίβεια κάποια στιγμή η φούσκα θα έσκαγε.
• Η μόνη σοβαρή προσπάθεια για συμμάζεμα έγινε από τον Αλέκο Παπαδόπουλο επί κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου (1993 - 95). Από το 1996 η προσπάθεια νοθεύθηκε από τη «δημιουργική λογιστική», αφού στόχος ήταν η με κάθε τρόπο ένταξη στην ΟΝΕ και όχι το πραγματικό νοικοκύρεμα. 
• Ετσι, στην οκταετία 1996 - 2004, η κυβέρνηση Σημίτη διπλασίασε σχεδόν το χρέος που παρέλαβε. 
• Το ίδιο έπραξε η κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά σε πεντέμισι χρόνια. 
• Και μετά ήλθε το παπανδρεϊκό χάος..

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_22/01/2012_1297413