Του Paul Krugman
Ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς, με τη κακή έννοια.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δυο κρίσεις, η οποιαδήποτε από τις οποίες μπορεί να προκαλέσει παγκόσμια καταστροφή.
Στην Αμερική, οι φανατικοί δεξιοί του κογκρέσου μπλοκάρουν την αύξηση της οροφής δανεισμού, προκαλώντας το χάος στις παγκόσμιες αγορές.
Εν τω μεταξύ, αν η χθεσινή συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών δεν καλμάρει τις αγορές, μπορεί να δούμε τα ντόμινο να πέφτουν σε ολόκληρη τη Νότιο Ευρώπη, προκαλώντας επίσης το χάος στις παγκόσμιες αγορές.
Ακόμη και αν αποφευχθεί η άμεση καταστροφή, οι συμφωνίες και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού εγγυώνται την αύξηση της οικονομικής κατήφειας.
Λες και οι πολιτικοί είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν τη παρατεταμένη περίοδο υψηλής ανεργίας, που ξεκίνησε με την ύφεση του 2007-09 και που συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.
Οι πολιτικοί δεν μιλάνε για την ανεργία, αλλά για τα ελλείμματα. Αν και στην Αμερική η πλειοψηφία των ψηφοφόρων, με βάση τις δημοσκοπήσεις, θεωρεί την οικονομία και την απασχόληση ως τα πιο σημαντικά προβλήματα (και όχι το έλλειμμα), κανένας δεν δίνει σημασία. Και δεν είναι ότι οι αγορές πιέζουν. Ίσα ίσα, που τα επιτόκια στο αμερικανικό χρέος βρίσκονται στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο.
Το μόνο που κάνουν όμως οι πολιτικοί, τόσο στην Αμερική όσο και στην ΕΕ, είναι να μειώνουν τις δαπάνες και να αυξάνουν τους φόρους.
Χθες βράδυ, οι ηγέτες της ΕΕ εξέδωσαν ανακοίνωση σχετικά με τη συμφωνία που επήλθε για την επίλυση της ελληνικής κρίσης χρέους. Δεν ήταν καθόλου καθησυχαστική. Δύσκολα θα διορθώσουν τη κρίση της Ελλάδας όλα αυτά που προτάθηκαν, πόσο μάλλον τη συνολική κρίση της ευρωζώνης.
Ακόμη όμως κι αν αποτραπεί η κρίση, τι γίνεται μετά; Η συμφωνία μιλάει για μεγάλες μειώσεις στα ελλείμματα των κρατών, εκτός απ αυτά που «βρίσκονται σε πρόγραμμα», έως το 2013 το αργότερο. Αφού όμως τα κράτη που «βρίσκονται σε πρόγραμμα» πιέζονται για δραστική δημοσιονομική λιτότητα ούτως ή άλλως, αυτό σημαίνει πως θα χρειάζεται περικοπή δαπανών από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ταυτόχρονα.
- Όσοι γνωρίζουν καλά ιστορία, θα θυμούνται το 1931. Αν οι σημερινές συμφωνίες αποτύχουν, θα ξαναζήσουμε το 1931, τη τραπεζική κατάρρευση δηλαδή που οδήγησε στο μεγάλο κραχ.
- Αν οι συμφωνίες πετύχουν, θα ξαναζήσουμε το 1937, τότε που η πρώιμη στροφή προς τη δημοσιονομική συρρίκνωση εκτροχίασε την όποια οικονομική ανάκαμψη, και σιγούρεψε πως η οικονομική κατάρρευση θα διαρκούσε έως τον Β`ΠΠ, ο οποίος τελικά πρόσφερε την απαραίτητη ώθηση που χρειάζονταν η οικονομία.
- Και ας μη ξεχνάμε τον καταστροφικό ρόλο της ΕΚΤ, που θέλει να δυσχεράνει τη κατάσταση, αυξάνοντας τα επιτόκια.
Υπάρχει μια ρήση, που λέει περίπου ότι «ο κόσμος κυβερνάται με την ελάχιστη δυνατή σοφία». Αυτή η έλλειψη σοφίας είναι αισθητή σήμερα, καθώς οι πολιτικές ελίτ και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, τα κάνουν μούσκεμα στην αντιμετώπιση της κρίσης, αγνοώντας τα μαθήματα της ιστορίας. Και έτσι συνεχίζεται ο οικονομικός μαρασμός, το μικρό κραχ δηλαδή (and the Lesser Depression goes on)
S.A.-NY Times
Σχόλια