Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
“Δεν θα σας αφήσουμε να κοιμηθείτε, αν δεν μας αφήσετε να ονειρευτούμε”. “Νομίζαμε ότι είμαστε μόνοι, αλλά είμαστε πολλοί”. “Eυρωπαίοι ξεσηκωθείτε”, “Eίμαστε ζωντανοί”. “Δεν θα γίνουμε δούλοι των αγορών”. “H νεολαία μας δείχνει το δρόμο”.
Κυττάω τους νέους της Ισπανίας, τα λιγοστά πλάνα που μας δείχνει, με το σταγονόμετρο, η τηλεόραση του λαμογιστάν. Ζηλεύω τη Μαδρίτη, που οι νέοι της έκαναν πρωτεύουσα της ευρωπαϊκής αξιοπρέπειας. Αναπνέω λεύτερα, ξεχνάω μια στιγμή την Αθήνα των ραγιάδων, τη “θανατίλα” που σε πνίγει, στη δουλοπρεπή Ελλάδα αυτής της κυβέρνησης, των Μητσοτάκηδων, των Προβόπουλων, των Δασκαλόπουλων, των Παπαδόπουλων και δε συμμαζεύεται (*). Που, αν μπορούσαν, θα εισήγαγαν και τον θεσμό της δουλείας στη χώρα και που την εξευτελίζουν διεθνώς, εδώ και ενάμισυ χρόνο. Τη “σοσιαλιστική” Ελλάδα, που έγινε ο πανευρωπαϊκός Δούρειος ‘Iππος ΔΝΤ και Goldman Sachs.
Ο Θαπατέρο, ο Σόκρατες, ο Παπανδρέου πληρώνουν τώρα το τίμημα της δειλίας τους και της παράδοσής τους στις αγορές, κι ακόμα είμαστε στην πολύ αρχή. Η ευρωπαϊκή ιστορία θα τους γράψει στα πιο μαύρα κατάστιχα, για τον ρόλο που έπαιξαν όταν η μεγάλη παγκόσμια κρίση χτύπησε τις πιο αδύνατες χώρες της ευρωζώνης. Κάποτε, οι (ψευτο)επαναστάτες του ΠΑΣΟΚ βρίσκανε πολύ δεξιό τον Μάριο Σοάρες. Σήμερα, ο βετεράνος σοσιαλιστής οικτίρει τους συντρόφους του, που κυβερνούν τρεις χώρες της Νότιας Ευρώπης, γιατί δεν έκαναν μέτωπο αντίστασης στη Μέρκελ.
To διορθωτικό βήμα του Βερολίνου
Το 2009-10, η Γερμανία συμμάχησε με το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο για να πειθαρχήσει την ευρωζώνη. Επρόκειτο για βαρύ στρατηγικό σφάλμα του Βερολίνου, από τα τόσο συνήθη στη γερμανική ιστορία. Τώρα, οι Γερμανοί αρχίζουν να ψυχανεμίζονται ότι, ενώ αυτοί νόμιζαν ότι έσπρωχναν στην παγίδα τους τους απείθαρχους εταίρους τους στην Ευρώπη, στην πραγματικότητα έπεφταν οι ίδιοι στην παγίδα του Λόιντ Μπλακφέιν και της τράπεζάς του, του Σόρος, του Πόλσον και των άλλων μεγάλων εγκληματιών του «καπιταλισμού της καταστροφής». Βλέπουν ότι, αντί να κάνουν την περιφέρεια αποικία της Γερμανίας, κινδυνεύουν να κάνουν την Ευρώπη αποικία της Γκόλντμαν. Βλέπουν, ένα χρόνο μετά το ελληνικό μνημόνιο-μνημόσυνο, την κρίση να βαθαίνει, το χρέος να αυξάνεται, την Ελλάδα πιο κοντά στη χρεωκοπία, την ¨Ενωση πιο κοντά στη διάλυση.
Επιπλέον οι Γερμανοί τρομοκρατούνται από τη δύναμη που απέκτησε στο κέντρο της παγκόσμιας εξουσίας το τέρας του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου. Εμείς σκεφτόμαστε ακόμα με τα εργαλεία του παρελθόντος, νομίζουμε ότι έχουμε να κάνουμε με κράτη και μεγάλες δυνάμεις, με τις αυτοκρατορίες και τους ανταγωνισμούς τους. Δύσκολα καταλαβαίνουμε ότι όλα αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό εικονικά, ότι πίσω τους διαγράφεται η σκιά ενός παγκόσμιου υπερκράτους, μιας Αριστοκρατίας του Χρήματος, απέναντι στις βλέψεις της οποίας προσπαθούν να προβάλλουν κάποια αντίσταση ότι απέμεινε από ανεξάρτητα κράτη στις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Ρωσία, την Κίνα.
Δέσμιοι των αγορών, του νεοφιλελευθερισμού και του Μάαστριχτ, οι Γερμανοί δεν μπορούν και δεν θέλουν να αναπτύξουν, ακόμα τουλάχιστο, τη ριζικά διαφορετική στρατηγική που απαιτεί η αντιμετώπιση της οικονομικής και της ευρωπαϊκής κρίσης, της κρίσης χρέους και του έρποντος ολοκληρωτισμού των αγορών. Αρχίζει όμως μια μερίδα τους να κάνει τα πρώτα δειλά, αλλά σημαντικά διορθωτικά βήματα, και τα βήματα είναι υπέρ της Αθήνας. Ποιόν βρίσκουν απέναντι; Την ελληνική κυβέρνηση (και οι δύο λέξεις σε εισαγωγικά), που δεν θέλει να δυσαρεστήσει το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο και ιδίως την πιο ριζοσπαστική, αμερικανοεβραϊκή του “φράξια”! Σε αυτό το εξωφρενικό σημείο βρισκόμαστε, ο εχθρός εντός να είναι πολύ φοβερότερος από τον εχθρό εκτός των πυλών!
Η Ελλάδα στο πλευρό των τραπεζών
Oι Γερμανοί διαπιστώνουν το προφανές, αυτό δηλαδή που καταλαβαίνει και ένας πρωτοετής φοιτητής οικονομικών. Αν ήταν δύσκολο να πληρωθεί το ελληνικό χρέος πριν από το Μνημόνιο, είναι αδύνατο να πληρωθεί ένα χρόνο μετά. Το χρέος αυξήθηκε, η οικονομία βυθίστηκε σε πρωτοφανή ύφεση. Τα μόνο που κατάφερε το Μνημόνιο είναι, πρώτον, να αυξήσει το χρέος, δεύτερον να εξασφαλίσει με το δάνειο την τροφοδοσία από τα κράτη, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, όχι της ελληνικής οικονομίας αλλά των διεθνών τραπεζών, με λίαν επικερδή μάλιστα τοκογλυφικά επιτόκια, τρίτον να επιτείνει την ελληνική αδυναμία και άρα, την πιθανότητα να δεχθεί η Αθήνα νέα μέτρα εθνικού αυτοχειριασμού, σαν αυτά που προτείνει τώρα η κυβέρνηση. Το ελληνικό χρέος αυξάνεται, η Ελλάδα είναι πιο κοντά στη χρεωκοπία, η Ευρώπη πιο κοντά στη διάλυση, οι αγορές κάνουν πάρτυ και ετοιμάζονται να κατασπαράξουν την ελληνική δημόσια περιουσία, δηλαδή την περιουσία του ελληνικού λαού, όπως κάποτε οι τσιφλικάδες έπνιγαν στα δάνεια τους κολλήγους και τους έκαναν δουλοπάροικους. Μια κατεστραμμένη, ημιθανής Ελλάδα θα μείνει εσαεί στο έλεος των αγορών και μαζί της η Ευρώπη, που οι αγορές μπορούν να την κρατάνε κι αυτή όμηρο της απειλής να “χρεωκοπήσουν” ένα μέλος της.
Ενώπιον αυτής της πραγματικότητας, ο Σόιμπλε έριξε την ιδέα της αναδιάρθρωσης, της διαγραφής μέρους του χρέους, πιο υπαινικτικά στις δημόσιες τοποθετήσεις του, πιο ανοιχτά στο παρασκήνιο. Να απαλλάξουμε τους ¨Ελληνες από ένα σημαντικό μέρος του χρέους, το μισό π.χ.. Να βάλουμε τις τράπεζες, που με τις απάτες τους άλλωστε ξεκίνησαν την οικονομική κρίση, να πληρώσουν κι αυτές, να συμμετάσχουν στα ρίσκα των επενδυτικών τους επιλογών. Δεν μπορεί να κινητοποιούνται οι προϋπολογισμοί για να σώζονται οι τράπεζες και να αφήνουμε τα κράτη να χρεωκοπούν. Αυτή ήταν η λογική του Σόιμπλε και μιας σημαντικής μερίδας του γερμανικού πολιτικο-οικονομικού κατεστημένου.
Η ιδέα ξεσήκωσε, όπως ήταν φυσικό, θύελλα αντιδράσεων από τους τραπεζίτες, ακόμα και την Ντώυτσε Μπανκ που, για πρώτη φορά στη γερμανική ιστορία, συγκρούεται τώρα με τη Μέρκελ. Ο Γαλλοεβραίος Πρόεδρος της ΕΚΤ Τρισέ απειλεί θεούς και δαίμονες, το ίδιο και το ΔΝΤ. Θα περίμενε όμως κανείς τουλάχιστο τον Γιώργο Παπανδρέου να αρπάξει σαν τρελλός την ευκαιρία, γιατί βέβαια τέτοιες ευκαιρίες παρουσιάζονται σπάνια και διαρκούν λίγο. Αντί γι¨αυτό, η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε διαρρήδην την πρόταση, πιστή στο διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο που την ελέγχει και άφησε στο κενό τους Γερμανούς οπαδούς της αναδιάρθρωσης. Ο Σόιμπλε αναδιπλώνεται. Αν τα θύματα των τοκογλύφων επιμένουν να τους πληρώσουν στο ακέραιο, οι τρίτοι δεν μπορούν να έχουν αντιρρήσεις!
Περίπου τρελλαμένος με όσα γίνονται, ο αρχισυντάκτης της μεγαλύτερης οικονομικής εφημερίδας της Γερμανίας, της “Χάντελσμπλατ”, δημοσιεύει μια ανοιχτή επιστολή στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, πολύ ευγενική και κολακευτική, που, αφού τον επαινεί για το “θάρρος” του, για τα μέτρα που πήρε κλπ. του λέει “σταμάτα πια”, τον εκλιπαρεί κυριολεκτικά να παραδεχτεί την πραγματικότητα, ότι δεν θα πληρωθεί το χρέος με όσα κάνει και να σταματήσει μια αδιέξοδη πολιτική προτού οδηγήσει οριστικά την Ελλάδα στον γκρεμό (απειλώντας και όλη την ΕΕ).
Στου κουφού την πόρτα όμως όσο θέλεις βρόντα. Τουλάχιστο μετά τον Φεβρουάριο 2010, η ελληνική κυβέρνηση, τρομοκρατημένη από την πιθανότητα πολιτικής χρεωκοπίας και αντιμέτωπη με προκλήσεις πολύ υπέρτερες των δυνατοτήτων και προσόντων της, παραδόθηκε ψυχί τε και σώματι στις αγορές, δείχνει μάλιστα πολύ ευτυχής στην υποτιθέμενη “ασφάλεια” της ζωής υπό την κηδεμονία των Αμερικανοεβραίων τραπεζιτών και των Ευρωπαίων υπαλλήλων τους. ‘Iσως και να πιστεύει όντως ότι “σώζει” τη χώρα.
Το Βερολίνο προσαρμόζεται εξ ανάγκης στις αγορές, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν μπορούν να είναι οι Γερμανοί πιο ¨Ελληνες από τους ¨Ελληνες! Σήμερα, έχουμε φτάσει στο σημείο Σπήγκελ και Χάντελσμπλατ να υπερασπίζονται τον ελληνικό λαό απέναντι στις κατηγορίες της τεμπελιάς και των προνομίων, που διατυπώνει η Μέρκελ, ακολουθώντας στο ζήτημα αυτό τους Έλληνες Υπουργούς και πολιτικούς και τον ΣΕΒ. Τέτοια ξεφτίλα! Φτάσαμε επίσης στο σημείο, όχι τυχαία, να είναι το Σπήγκελ που να μιλάει για τα 600 δισεκατομμύρια που έχουν στην Ελβετία οι διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες της ελληνικής “συμφοράς”, οι πολιτικοί και οι κρατικοί αξιωματούχοι που επέβλεψαν και επέτρεψαν τη λεηλασία και καταστροφή της χώρας μας. Και που είναι πάντα στη Βουλή και τις θέσεις τους, όχι στη φυλακή όπως πρέπει!
Αθήνα: πορεία προς καταστροφή
Η παρούσα κυβέρνηση είναι έξοχη στο σερβίρισμα του φαγητού που μαγειρεύουν οι μάγειροι των αγορών και που έρχεται ως πακέτο, μαζί με την ΅επικοινωνία΅κλπ., μέσω της Διεθνούς των Συμβούλων του Πρωθυπουργού. Δεν πρόκειται όμως περί φαγητού, αλλά περί δηλητηρίου. Το χρηματιστικό κεφάλαιο έχει επιλέξει όχι την αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά τη χρήση της για να επιτύχει τις πολιτικο-οικονομικές του επιδιώξεις. Θέλει να κάνει τη Βουλγαρία Κίνα, την Ελλάδα και τη Νότια Ευρώπη Βουλγαρία και θέλει να το κάνει χωρίς κραδασμούς.
Αμφιβάλλουμε πολύ ότι θα πετύχει αυτό το τελευταίο. Αν ο ελληνικός λαός δεν ανατρέψει αυτές τις πολιτικές, η παρούσα κυβέρνηση θα έχει προσφέρει, πριν από την αναπόφευκτη πτώση της, μια τελευταία, σπουδαία υπηρεσία στους διεθνείς τραπεζίτες, με τα μέτρα που παίρνει, βάζοντας όμως τα θεμέλια για έναν εμφύλιο πόλεμο ή μια εθνική καταστροφή στην Ελλάδα. ¨Όπως και το μνημόνιο, έτσι και τα μέτρα που προτείνει αυτές τις μέρες η κυβέρνηση, κατ¨εντολήν των ξένων, δεν έχουν φτιαχτεί για να πετύχουν. ¨Εχουν φτιαχτεί για να αποτύχουν, φέροντας σε χειρότερη θέση τη χώρα, αφού προηγουμένως της αρπάξουν ότι έχει και δεν έχει.
(*) Το άρθρο αυτό γράφτηκε πριν από την ιστορική εξέγερση της ελληνικής νεολαίας και το κύμα διαδηλώσεων, απεργιών και καταλήψεων κατά των “αποκρατικοποιήσεων”
http://konstantakopoulos.blogspot.com/2011/05/blog-post_28.html
Blogger: Στα παραπάνω προσθέστε το άρθρο της ΖΗΚΟΥ στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ (26/5/-01/06/11) (Ο πρωθυπουργός των διλλημάτων και των εκβιασμών...)
Συμπέρασμα: Αγοράστε μπόλικο σχοινί (και λίγο σαπούνι) είναι πολλοί που πρέπει να κρεμαστούν για εσχάτη προσοσία. Υπάλληλοι ξένω συμφερόντων κορδακίζονται παριστάνοντας τους σωτήρες του έθνους, αλλά στα πίσω μέρος τους μυαλό τους έχουν τα όποια κέρδη τους. Ζώντας σε μια χώρα όπου: οι δοσίλογου του δεύτερου πολέμου δεν λογοδότησαν, όπου οι προδότες της κυπριακής τραγωδίας δεν αποκαλύφθηκαν, όπου οι χουντικοί την σκαπούλαραν, οι σημερινοί πολιτικοί μας νομίζουν ότι μπορούν και τώρα να παρανομούν ατιμώρητα. Θέλω να ελπίζω ότι η τελευταία κάθοδος του λαού στις πλατείες να είναι η αρχή μιας αλαγής....
Υστερόγραφο:
1. Έβλεπα σήμερα το πρωϊ το ΜΕGA γύρω στις 9.00 . Ο Αδ. Πεπελάσης - ο γνωστός φίλος του Ανδ. Παπανδρέου- έριξε ένα χέσιμο στον πρωθυπουργό μας, τονίζοντας όλες τις ανεπάρκειες πυ όλοι έχουν δει εκτός από τους κόλακές του- αλλά κύρια ακύρωσε την όποια οντόντητα έχει απομείνει απ΄αυτόν τον άθλιο λογιστή, που καμώνεται των μέγα οικονομολόγο, τον Παπακωνσταντίνου!!
2. Αυτή η λινάτσα ο Χασαπόπουλος με χυδαίο τρόπο αφαίρεσε το λόγο από καλεσμένο του τον Δημαρά δείχνοντας ακόμα μια φορά το κόλημά του - είναι πολλά τα λεφτά του μισθού - με το ΠΑΣΟΚ. Επίκαιρα, 26.5.2011
Τετάρτη, 25 Μαΐου 2011
Τρίτη, 24 Μαΐου 2011
Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ ΚΡΙΣΗ
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Το ωράριο των φαρμακείων είναι, αν δεν το γνωρίζετε, σοβαρό πρόβλημα και προφανώς γι’ αυτό η τρόικα έκανε παρατήρηση στην ελληνική κυβέρνηση για τη μη απελευθέρωση! Των οικιών ημών εμπιπραμένων, ημείς άδομεν. Εν μέσω ενός οικονομικού Αρμαγεδδώνα που ενέσκηψε μετά το 2008 στις δυτικές οικονομίες και την ΕΕ, και που μόνο παροδικός δεν φαίνεται να είναι, οι εκπρόσωποι ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ βρίσκουν χρόνο να ασχοληθούν με αυτά τα σπουδαία προβλήματα, θυμίζοντας ότι ο τυφλός φανατισμός δεν γνωρίζει ιδεολογικά όρια, για να μην πούμε ότι είναι ίδιον κάθε «ολοκληρωτικού συστήματος». Οι νεοφιλελεύθεροι διεθνείς οικονομικοί τεχνοκράτες θυμίζουν μερικές φορές, με το δογματισμό και τη σχολαστικότητά τους, το ιδεολογικό τμήμα του ΚΚΣΕ ή τους «μαρξιστές-λενινιστές» του ΚΚΕ-ΜΛ!
Μια ματιά αν ρίξει κανείς τώρα στα μισά μέλη της ευρωζώνης, στην ΕΕ, αλλά και στην αμερικανική οικονομία, απελπίζεται με τον βραχυπρόθεσμο, εμβαλωματικό και μονίμως καθυστερημένο χαρακτήρα των μέτρων που υιοθετούνται για την αντιμετώπιση μιας σοβαρότατης δομικής κρίσης. ‘Όπως συμπεραίνει σχεδόν σύσσωμος ο οικονομικός τύπος της ηπείρου, κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι μεταθέτουν στο μέλλον το πρόβλημα, αυξάνοντας το κόστος της αντιμετώπισής του και εντείνοντας τους παράγοντες ακριβώς που προκαλούν την κρίση χρέους.
Η γαλλική Φιγκαρό εξανίσταται αίφνης γιατί προτείνεται περισσότερη λιτότητα στην Ελλάδα, τη στιγμή που ήδη το πρώτο κύμα έχει οδηγήσει την ελληνική οικονομία σε μεγάλη ύφεση, καθιστώντας οξύτερο το πρόβλημα χρέους. Συγκρίνει σε άρθρο της τις «συνταγές» που εφαρμόζονται με την πρακτική των μεσαιωνικών γιατρών, που πίστευαν ότι με τις διαρκείς αφαιρέσεις αίματος από τον ασθενή, θα τον έκαναν καλά! Το αποτέλεσμα ήταν να πεθάνει μια ώρα αρχύτερα και πιο οδυνηρά. Η Φιγκαρό δεν είναι ούτε καμιά αριστερή εφημερίδα, ούτε καμιά εφημερίδα «εναντίον των αγορών». Είναι η πιο ιστορική, έγκυρη και σοβαρή έκφραση του γαλλικού συντηρητισμού.
Η κρίση είναι και ευκαιρία, λένε πολλοί, και θεωρητικά μπορεί να είναι. Προς το παρόν όμως. μόνο αυτό δεν συμβαίνει, εκτός τουλάχιστο όσων ανοίγουν λογαριασμούς CDS, για να ασφαλισθούν «έναντι κινδύνων που δεν αναλαμβάνουν», όπως σημειώνει εύστοχα ένας Γερμανός σχολιαστής. Τάσεις πολιτικού και οικονομικού ορθολογισμού εμφανίζονται, είναι αλήθεια στην Ευρώπη, παραμένουν όμως εξαιρετικά περιορισμένες. Αντίθετα, εντείνονται στην ΕΕ οι τάσεις «ομαδικού εγωϊσμού», όπως με τις αφόρητες πιέσεις στο εν κρίσει Δουβλίνο να αυξήσει τη φορολογία, αλλά και η προσφυγή σε πολιτικές, που εντείνοντας την ύφεση και το αναπτυξιακό έλλειμμα της Ευρώπης, οδηγούν στην καταστροφή ή εξασθένιση των μεσαίων τάξεων και ωθούν σταδιακά τις ευρωπαϊκές κοινωνίες σε ανισορροπία και εξτρεμισμό. ‘Οσο για τις ευρωπαϊκές εξουσίες, αρνούνται πεισματικά να αναγνωρίσουν στις ίδιες τις οικονομικές δομές το πρόβλημα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να προτείνουν μια ελάχιστα ικανοποιητική απάντηση στο πρόβλημα του χρέους. Πολύ περισσότερο, να σχεδιάσουν βαθειές τομές που θα χρειάζονταν για να οικοδομηθεί ένα άλλο σύστημα που να παράγει ανάπτυξη και όχι χρέος. Ελπίζει κανείς να βρουν τη διεισδυτικότητα και το κουράγιο ενός Ρούζβελτ και της Νιου Ντηλ, και να μην χρειαστούμε μια καταστροφή ανάλογη του παγκοσμίου πολέμου, που χρειάστηκε τελικά, στον 20ό αιώνα, για να ρυθμισθεί κάπως η οικονομία μεταπολεμικά.
Πολιτικά, μόνο δύο πολιτικοί σε όλη την Ευρώπη έχουν «βγει μπροστά» μέχρι τώρα, προβάλλοντας την ανάγκη ευρωπαϊκής πολιτικής εξουσίας για να διαχειρισθεί το κοινό νόμισμα και να αντιμετωπίσει τις αδηφάγες, ουδέποτε ικανοποιούμενες «αγορές». Ο ένας είναι ο πρώην Πρωθυπουργός του Βελγίου και υπέρμαχος της ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας από τις ΗΠΑ, ο Γκι Φερχόφσταντ. Ο άλλος είναι ο εκ των ηγετών της εξέγερσης του 1968, ο Πράσινος Κον Μπεντίτ, που έχει μεν μισοαποκηρύξει την «επαναστατική» κληρονομιά του, διατηρεί όμως από αυτή την εμπειρία μια έντονη πολιτική προσωπικότητα.
Αλλά τέτοιες τάσεις είναι μικρή μειοψηφία. Η μεγάλη, συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτικών μοιάζει αδρανής από φόβο ή αμηχανία, κάνοντας τον (νεοφιλελεύθερο) σταυρό της για να γίνει ένα θαύμα, ενώ πολλαπλασιάζονται οι φωνές, περιθωριακές ακόμα, αλλά ισχυροποιούμενες, που θέλουν έξοδο των χωρών τους από το ευρώ, όπως η Λεπέν στη Γαλλία, ή συζητούν έξοδο της Ελλάδας, σε πρώτη φάση βεβαίως.
Στον καθεαυτό οικονομικό τομέα, οι τάσεις κάποιου, πολύ δειλού ακόμα, «οικονομικού ορθολογισμού», εμφανίζονται, όχι τυχαία, στην ίδια την ηγετική δύναμη της Ευρώπης στη Γερμανία. ‘Όχι τυχαία γιατί η Γερμανία διατηρεί ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανικής της ακμής, σε αντίθεση με τη Γαλλία που έχασε τη μισή βιομηχανία της με την «παγκοσμιοποίηση», αλλά και νοιώθει αρκετά ισχυρή, απελευθερωμένη τώρα από ιστορικές και γεωπολιτικές δουλείες. Αντιλαμβάνεται ταυτόχρονα ότι οι «αγορές» συνιστούν απειλή και για την ίδια, με την τεράστια ισχύ που έχουν αποκτήσει. Πέρυσι, προσπάθησε να επιβάλει κάποιους περιορισμούς στις ακάλυπτες αγορές χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Φέτος, προτείνει δειλά μια καθαρή αναδιάρθρωση του χρέους, με κούρεμα των ομολόγων, που μειώνοντας τον «βραχνά» του χρέους θα μπορούσε να εγκαινιάσει ένα «νέο ξεκίνημα», όπως η σεισάχθεια στην Αθήνα του Σόλωνα, κύριος σταθμός στην ανάδυση της δημοκρατίας, όπως το χρέος κινδυνεύει τώρα να γίνει σταθμός στην καταστροφή της.
Οι επενδυτές πρέπει να συμμετέχουν στο ρίσκο των επιλογών τους, είναι μια φράση που ακούγεται, όλο και πιο συχνά, στη Γερμανία. Παρά άλλωστε την σχεδόν ρατσιστική επίθεση κατά της Ελλάδας από μεγάλη μερίδα των γερμανικών μέσων, παρά το έντονο αίσθημα ότι δεν μπορεί το Βερολίνο να υποτάσσεται άλλο στην γραφειοκρατία των Βρυξελλών, παρά και την έκδηλη απροθυμία ενεργού αλληλεγγύης προς τους εταίρους της, η πλειοψηφία της γερμανικής ελίτ αντιλαμβάνεται ότι η διάλυση της ΕΕ θα σημάνει σημαντική μείωση της ισχύος και μεγάλα προβλήματα για την ίδια τη Γερμανία. Το άρθρο του Σπήγκελ που προκάλεσε τον μεγάλο πανικό την τελευταία εβδομάδα, έμεινε γνωστό για τις εικασίες περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, κυρίως όμως ήταν μια συντριπτική έκθεση των λόγων που θα ήταν, ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καταστροφή και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη.
Παρόλο που πολλοί παρατηρητές, ιδίως στη χώρα μας, αποδίδουν τις διαφορές ως προς την αναδιάρθρωση και ιδιαίτερα το «κούρεμα» σε επιμέρους ιδιοτελή συμφέροντα, μια τέτοια ερμηνεία συνιστά μόνο τμήμα της απάντησης. Γιατί μια απόφαση υπέρ ή κατά του «κουρέματος» εντάσσεται εκ των πραγμάτων στην αρχή διαφορετικών στρατηγικών υπέρβασης της κρίσης. Οι οπαδοί της αναδιάρθρωσης υποστηρίζουν, με το δίκηο τους, ότι δεν υπάρχει άλλη εφικτή λύση γιατί το «βουνό» όχι μόνο του ελληνικού, αλλά του διεθνούς χρέους δεν μπορεί να πληρωθεί. Η δε προσπάθεια να πληρωθεί κινδυνεύει να οδηγήσει σε κατάρρευση πολιτικών, κοινωνικών και ευρωπαϊκών δομών, όπως σημειώνει η γερμανική Χάντελσμπλατ στο προχθεσινό της φύλλο.
Από την άλλη, οι αντίπαλοι της αναδιάθρωσης, κυρίως οι μεγάλες διεθνείς τράπεζες, αντιτείνουν ΄ότι η αναδιάθρωση των χρεών της Ελλάδας π.χ. θα οδηγήσει πιθανότατα σε ντόμινο, λειτουργώντας ως προηγούμενο και για άλλες χώρες της ευρωζώνης. Ταυτόχρονα θα σπάσει ένα «ταμπού», μια θεμελιώδη αρχή, πάνω στην οποία βασίζεται η λειτουργία του σύγχρονου οικονομικού συστήματος και που είναι η εγγύηση του κεφαλαίου (αυτή ακριβώς η αρχή αντανακλάται και στην αυστηρά «αντιπληθωριστική» εντολή με την οποία δεσμεύει, ανεξαρτήτως οικονομικής συγκυρίας, η συνθήκη του Μάαστριχτ την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Αν θιγεί όμως αυτή η «αρχή», λένε οι επικριτές των αναδιαρθρώσεων, θα οδηγηθούμε σε πολύ μεγάλη κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Δυστυχώς δεν γίνεται να έχει κανείς και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολόκληρη. Το 2008, οι αμερικανικές αρχές άφησαν την τράπεζα Λήμαν Μπράδερς να χρεωκοπήσει, εφαρμόζοντας την οδυνηρή, αλλά κλασική μέθοδο «οικονομικής θεραπείας» του καπιταλισμού, που είναι η χρεωκοπία. Στη συνέχεια όμως, επικαλούμενοι τον κίνδυνο γενικής κατάρρευσης, κινητοποίησαν τεράστιους κρατικούς πόρους, στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, για να διασώσουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα και να τονώσουν τη ζήτηση, χωρίς όμως να πράξουν το παραμικρό για την «επιδιόρθωση» των δομικών ανεπαρκειών που απέδειξε η κρίση.
Είναι ειρωνικό, αλλά και βαθιά τραγικό, ότι η συζήτηση περί αναδιάρθρωσης, μπορεί τώρα να «διαβαστεί» και ως συζήτηση περί του αν είναι προτιμότερο να κινδυνεύσουν με χρεωκοπία τα κράτη και προοπτικά η Ευρωπαϊκή ‘Ενωση ή οι τράπεζες.
Konstantakopoulos.blogspot.com
Δημοσιεύτηκε στον Κόσμο του Επενδυτή, 14.5.2011
Το ωράριο των φαρμακείων είναι, αν δεν το γνωρίζετε, σοβαρό πρόβλημα και προφανώς γι’ αυτό η τρόικα έκανε παρατήρηση στην ελληνική κυβέρνηση για τη μη απελευθέρωση! Των οικιών ημών εμπιπραμένων, ημείς άδομεν. Εν μέσω ενός οικονομικού Αρμαγεδδώνα που ενέσκηψε μετά το 2008 στις δυτικές οικονομίες και την ΕΕ, και που μόνο παροδικός δεν φαίνεται να είναι, οι εκπρόσωποι ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ βρίσκουν χρόνο να ασχοληθούν με αυτά τα σπουδαία προβλήματα, θυμίζοντας ότι ο τυφλός φανατισμός δεν γνωρίζει ιδεολογικά όρια, για να μην πούμε ότι είναι ίδιον κάθε «ολοκληρωτικού συστήματος». Οι νεοφιλελεύθεροι διεθνείς οικονομικοί τεχνοκράτες θυμίζουν μερικές φορές, με το δογματισμό και τη σχολαστικότητά τους, το ιδεολογικό τμήμα του ΚΚΣΕ ή τους «μαρξιστές-λενινιστές» του ΚΚΕ-ΜΛ!
Μια ματιά αν ρίξει κανείς τώρα στα μισά μέλη της ευρωζώνης, στην ΕΕ, αλλά και στην αμερικανική οικονομία, απελπίζεται με τον βραχυπρόθεσμο, εμβαλωματικό και μονίμως καθυστερημένο χαρακτήρα των μέτρων που υιοθετούνται για την αντιμετώπιση μιας σοβαρότατης δομικής κρίσης. ‘Όπως συμπεραίνει σχεδόν σύσσωμος ο οικονομικός τύπος της ηπείρου, κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι μεταθέτουν στο μέλλον το πρόβλημα, αυξάνοντας το κόστος της αντιμετώπισής του και εντείνοντας τους παράγοντες ακριβώς που προκαλούν την κρίση χρέους.
Η γαλλική Φιγκαρό εξανίσταται αίφνης γιατί προτείνεται περισσότερη λιτότητα στην Ελλάδα, τη στιγμή που ήδη το πρώτο κύμα έχει οδηγήσει την ελληνική οικονομία σε μεγάλη ύφεση, καθιστώντας οξύτερο το πρόβλημα χρέους. Συγκρίνει σε άρθρο της τις «συνταγές» που εφαρμόζονται με την πρακτική των μεσαιωνικών γιατρών, που πίστευαν ότι με τις διαρκείς αφαιρέσεις αίματος από τον ασθενή, θα τον έκαναν καλά! Το αποτέλεσμα ήταν να πεθάνει μια ώρα αρχύτερα και πιο οδυνηρά. Η Φιγκαρό δεν είναι ούτε καμιά αριστερή εφημερίδα, ούτε καμιά εφημερίδα «εναντίον των αγορών». Είναι η πιο ιστορική, έγκυρη και σοβαρή έκφραση του γαλλικού συντηρητισμού.
Η κρίση είναι και ευκαιρία, λένε πολλοί, και θεωρητικά μπορεί να είναι. Προς το παρόν όμως. μόνο αυτό δεν συμβαίνει, εκτός τουλάχιστο όσων ανοίγουν λογαριασμούς CDS, για να ασφαλισθούν «έναντι κινδύνων που δεν αναλαμβάνουν», όπως σημειώνει εύστοχα ένας Γερμανός σχολιαστής. Τάσεις πολιτικού και οικονομικού ορθολογισμού εμφανίζονται, είναι αλήθεια στην Ευρώπη, παραμένουν όμως εξαιρετικά περιορισμένες. Αντίθετα, εντείνονται στην ΕΕ οι τάσεις «ομαδικού εγωϊσμού», όπως με τις αφόρητες πιέσεις στο εν κρίσει Δουβλίνο να αυξήσει τη φορολογία, αλλά και η προσφυγή σε πολιτικές, που εντείνοντας την ύφεση και το αναπτυξιακό έλλειμμα της Ευρώπης, οδηγούν στην καταστροφή ή εξασθένιση των μεσαίων τάξεων και ωθούν σταδιακά τις ευρωπαϊκές κοινωνίες σε ανισορροπία και εξτρεμισμό. ‘Οσο για τις ευρωπαϊκές εξουσίες, αρνούνται πεισματικά να αναγνωρίσουν στις ίδιες τις οικονομικές δομές το πρόβλημα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να προτείνουν μια ελάχιστα ικανοποιητική απάντηση στο πρόβλημα του χρέους. Πολύ περισσότερο, να σχεδιάσουν βαθειές τομές που θα χρειάζονταν για να οικοδομηθεί ένα άλλο σύστημα που να παράγει ανάπτυξη και όχι χρέος. Ελπίζει κανείς να βρουν τη διεισδυτικότητα και το κουράγιο ενός Ρούζβελτ και της Νιου Ντηλ, και να μην χρειαστούμε μια καταστροφή ανάλογη του παγκοσμίου πολέμου, που χρειάστηκε τελικά, στον 20ό αιώνα, για να ρυθμισθεί κάπως η οικονομία μεταπολεμικά.
Πολιτικά, μόνο δύο πολιτικοί σε όλη την Ευρώπη έχουν «βγει μπροστά» μέχρι τώρα, προβάλλοντας την ανάγκη ευρωπαϊκής πολιτικής εξουσίας για να διαχειρισθεί το κοινό νόμισμα και να αντιμετωπίσει τις αδηφάγες, ουδέποτε ικανοποιούμενες «αγορές». Ο ένας είναι ο πρώην Πρωθυπουργός του Βελγίου και υπέρμαχος της ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας από τις ΗΠΑ, ο Γκι Φερχόφσταντ. Ο άλλος είναι ο εκ των ηγετών της εξέγερσης του 1968, ο Πράσινος Κον Μπεντίτ, που έχει μεν μισοαποκηρύξει την «επαναστατική» κληρονομιά του, διατηρεί όμως από αυτή την εμπειρία μια έντονη πολιτική προσωπικότητα.
Αλλά τέτοιες τάσεις είναι μικρή μειοψηφία. Η μεγάλη, συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτικών μοιάζει αδρανής από φόβο ή αμηχανία, κάνοντας τον (νεοφιλελεύθερο) σταυρό της για να γίνει ένα θαύμα, ενώ πολλαπλασιάζονται οι φωνές, περιθωριακές ακόμα, αλλά ισχυροποιούμενες, που θέλουν έξοδο των χωρών τους από το ευρώ, όπως η Λεπέν στη Γαλλία, ή συζητούν έξοδο της Ελλάδας, σε πρώτη φάση βεβαίως.
Στον καθεαυτό οικονομικό τομέα, οι τάσεις κάποιου, πολύ δειλού ακόμα, «οικονομικού ορθολογισμού», εμφανίζονται, όχι τυχαία, στην ίδια την ηγετική δύναμη της Ευρώπης στη Γερμανία. ‘Όχι τυχαία γιατί η Γερμανία διατηρεί ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανικής της ακμής, σε αντίθεση με τη Γαλλία που έχασε τη μισή βιομηχανία της με την «παγκοσμιοποίηση», αλλά και νοιώθει αρκετά ισχυρή, απελευθερωμένη τώρα από ιστορικές και γεωπολιτικές δουλείες. Αντιλαμβάνεται ταυτόχρονα ότι οι «αγορές» συνιστούν απειλή και για την ίδια, με την τεράστια ισχύ που έχουν αποκτήσει. Πέρυσι, προσπάθησε να επιβάλει κάποιους περιορισμούς στις ακάλυπτες αγορές χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Φέτος, προτείνει δειλά μια καθαρή αναδιάρθρωση του χρέους, με κούρεμα των ομολόγων, που μειώνοντας τον «βραχνά» του χρέους θα μπορούσε να εγκαινιάσει ένα «νέο ξεκίνημα», όπως η σεισάχθεια στην Αθήνα του Σόλωνα, κύριος σταθμός στην ανάδυση της δημοκρατίας, όπως το χρέος κινδυνεύει τώρα να γίνει σταθμός στην καταστροφή της.
Οι επενδυτές πρέπει να συμμετέχουν στο ρίσκο των επιλογών τους, είναι μια φράση που ακούγεται, όλο και πιο συχνά, στη Γερμανία. Παρά άλλωστε την σχεδόν ρατσιστική επίθεση κατά της Ελλάδας από μεγάλη μερίδα των γερμανικών μέσων, παρά το έντονο αίσθημα ότι δεν μπορεί το Βερολίνο να υποτάσσεται άλλο στην γραφειοκρατία των Βρυξελλών, παρά και την έκδηλη απροθυμία ενεργού αλληλεγγύης προς τους εταίρους της, η πλειοψηφία της γερμανικής ελίτ αντιλαμβάνεται ότι η διάλυση της ΕΕ θα σημάνει σημαντική μείωση της ισχύος και μεγάλα προβλήματα για την ίδια τη Γερμανία. Το άρθρο του Σπήγκελ που προκάλεσε τον μεγάλο πανικό την τελευταία εβδομάδα, έμεινε γνωστό για τις εικασίες περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, κυρίως όμως ήταν μια συντριπτική έκθεση των λόγων που θα ήταν, ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καταστροφή και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη.
Παρόλο που πολλοί παρατηρητές, ιδίως στη χώρα μας, αποδίδουν τις διαφορές ως προς την αναδιάρθρωση και ιδιαίτερα το «κούρεμα» σε επιμέρους ιδιοτελή συμφέροντα, μια τέτοια ερμηνεία συνιστά μόνο τμήμα της απάντησης. Γιατί μια απόφαση υπέρ ή κατά του «κουρέματος» εντάσσεται εκ των πραγμάτων στην αρχή διαφορετικών στρατηγικών υπέρβασης της κρίσης. Οι οπαδοί της αναδιάρθρωσης υποστηρίζουν, με το δίκηο τους, ότι δεν υπάρχει άλλη εφικτή λύση γιατί το «βουνό» όχι μόνο του ελληνικού, αλλά του διεθνούς χρέους δεν μπορεί να πληρωθεί. Η δε προσπάθεια να πληρωθεί κινδυνεύει να οδηγήσει σε κατάρρευση πολιτικών, κοινωνικών και ευρωπαϊκών δομών, όπως σημειώνει η γερμανική Χάντελσμπλατ στο προχθεσινό της φύλλο.
Από την άλλη, οι αντίπαλοι της αναδιάθρωσης, κυρίως οι μεγάλες διεθνείς τράπεζες, αντιτείνουν ΄ότι η αναδιάθρωση των χρεών της Ελλάδας π.χ. θα οδηγήσει πιθανότατα σε ντόμινο, λειτουργώντας ως προηγούμενο και για άλλες χώρες της ευρωζώνης. Ταυτόχρονα θα σπάσει ένα «ταμπού», μια θεμελιώδη αρχή, πάνω στην οποία βασίζεται η λειτουργία του σύγχρονου οικονομικού συστήματος και που είναι η εγγύηση του κεφαλαίου (αυτή ακριβώς η αρχή αντανακλάται και στην αυστηρά «αντιπληθωριστική» εντολή με την οποία δεσμεύει, ανεξαρτήτως οικονομικής συγκυρίας, η συνθήκη του Μάαστριχτ την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Αν θιγεί όμως αυτή η «αρχή», λένε οι επικριτές των αναδιαρθρώσεων, θα οδηγηθούμε σε πολύ μεγάλη κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Δυστυχώς δεν γίνεται να έχει κανείς και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολόκληρη. Το 2008, οι αμερικανικές αρχές άφησαν την τράπεζα Λήμαν Μπράδερς να χρεωκοπήσει, εφαρμόζοντας την οδυνηρή, αλλά κλασική μέθοδο «οικονομικής θεραπείας» του καπιταλισμού, που είναι η χρεωκοπία. Στη συνέχεια όμως, επικαλούμενοι τον κίνδυνο γενικής κατάρρευσης, κινητοποίησαν τεράστιους κρατικούς πόρους, στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, για να διασώσουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα και να τονώσουν τη ζήτηση, χωρίς όμως να πράξουν το παραμικρό για την «επιδιόρθωση» των δομικών ανεπαρκειών που απέδειξε η κρίση.
Είναι ειρωνικό, αλλά και βαθιά τραγικό, ότι η συζήτηση περί αναδιάρθρωσης, μπορεί τώρα να «διαβαστεί» και ως συζήτηση περί του αν είναι προτιμότερο να κινδυνεύσουν με χρεωκοπία τα κράτη και προοπτικά η Ευρωπαϊκή ‘Ενωση ή οι τράπεζες.
Konstantakopoulos.blogspot.com
Δημοσιεύτηκε στον Κόσμο του Επενδυτή, 14.5.2011
Σχόλια