ΑΠΕΧΘΕΣ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ, διδάκτορα οικονομικών επιστημών 
Η βαθιά και παρατεταμένη κρίση στην ελληνική οικονομία εκδηλώνεται ως κρίση δημόσιου χρέους και ελλειμμάτων στο όνομα των οποίων μισθωτοί, συνταξιούχοι και ευρύτερα λαϊκά στρώματα καλούνται από «τρόϊκα» και κυβέρνηση σε μακροχρόνιες θυσίες για «σωτηρία» της οικονομίας. Η κρίση Χρέους έχει γίνει ιδιόμορφος «κόμπος» συμπύκνωσης των κοινωνικών αντιθέσεων και αντιπαράθεσης διαφορετικών πολιτικών εξόδου από την κρίση. Ωστόσο το κρίσιμο δίλημμα είναι με ποιους όρους; Με όρους πιστωτών ή οφειλετών, υπέρ των τραπεζιτών ή υπέρ της κοινωνίας;
Άρνηση πληρωμής «απεχθούς» χρέους
Η αμφισβήτηση ή αθέτηση (default) πληρωμής του «επαχθούς/ απεχθούς» χρέους αποτελεί κρίσιμο ζήτημα (από ηθική, οικονομική, πολιτική και διεθνή διάσταση). Η έννοια του «επαχθούς» (δυσβάστακτου, ασήκωτου, με πρόσθετα βάρη και δεσμεύσεις) και ταυτόχρονα «απεχθούς» (επί πλέον παράνομου, ανήθικου, αθέμιτου, βρώμικου, κλπ), θεμελιώνει το δικαίωμα άρνησης πληρωμής του. Και μόνο την επίκληση της «κατάστασης ανάγκης» (state of necessity) της Επιτροπής Διεθνούς Δικαίου του ΟΗΕ να πάρουμε (1613η Συνάντηση, 17η Ιουνίου 1980), η οποία λέει ότι «ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να αναγκαστεί να κλείσει σχολεία, πανεπιστήμια, δικαστήρια, να εγκαταλείψει τις δημόσιες υπηρεσίες, επιφέροντας χάος και αναρχία στην κοινωνία, μόνο και μόνο για να εξασφαλίσει κονδύλια αποπληρωμής δανείων σε ξένους και ντόπιους δανειστές», θεμελιώνεται το δικαίωμα άρνησης πληρωμής όχι μόνο του «επαχθούς»/«απεχθούς» χρέους, αλλά και γενικά του δημόσιου χρέους.
Κατά συνέπεια ο προσδιορισμός των μορφών και του ύψους του συγκεκριμένου χρέους αποτελεί μείζον πολιτικό ζήτημα και συνδέεται με την αποκάλυψη όλων εκείνων των δανειακών συμβάσεων, τοκογλυφικών δανείων, παροχής κρατικών εγγυήσεων σε δάνεια τρίτων, αδιαφανείς και κρυφές συναλλαγές σε εξοπλιστικά προγράμματα, δημόσιες προμήθειες, έργα, κλπ. Δεν είναι δυνατόν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι να καλούνται να πληρώσουν τέτοια διαχείριση δημοσίου χρήματος και την ίδια στιγμή οι καταθέσεις «εχόντων και κατεχόντων» στην Ελβετία να ξεπερνούν τα 600 δις €, δύο φορές το δημόσιο χρέος της χώρας, ενώ οι τραπεζίτες, εφοπλιστές, βιομήχανοι, έμποροι, κατασκευαστές, εισοδηματίες, βαρώνοι των Media και οι «γύπες» της υπερεθνικής ελίτ εγκαλούν το λαό σε διαρκείς θυσίες.!!

Η δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου (ΕΛΕ)
Το «Αριστερό Βήμα Διαλόγου» μετά την εκδήλωση στο «Πάντειο» για το «επαχθές χρέος», πήρε μια μεγάλη πρωτοβουλία. Να συμβάλλει στη συγκρότηση μιας αξιόπιστης και ανεξάρτητης «Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου» (ΕΛΕ) του Χρέους, για εξακρίβωση των όρων και χρήσης των δανείων, διαφάνεια σε όλη της «αλυσίδα παραγωγής» του χρέους δημοσίων εσόδων και δαπανών, προσδιορισμού «επαχθούς/απεχθούς» χρέους (κατ' εκτίμηση ανέρχεται σε 75-80% του χρέους) και στήριξη της διεκδίκησης διαγραφής και επαναδιαπραγμάτευσης του υπόλοιπου. Η ΕΛΕ έχει δύο κινδύνους. Από τη μια να εκφυλιστεί ως πρωτοβουλία δημοσίευσης κάποιων υπογραφών και από την άλλη να φορτωθεί καθήκοντα γενικότερης πολιτικής παρέμβασης. Η ΕΛΕ ασφαλώς δεν πρέπει να είναι μια «εξεταστική επιτροπή» τύπου της Βουλής, ούτε επιτροπή διαμαρτυρίας-έγκλισης τύπου «μη κυβερνητικών οργανώσεων» που απευθύνεται στην ευαισθησία της κυβέρνησης, ούτε τέλος επιτροπή παραγωγής ειδήσεων για κούφια σκανδαλολογία και παραπολιτικά σχόλια, αλλά μια Επιτροπή με ουσιαστικές ελεγκτικές αρμοδιότητες, με συμμετοχή ειδικών επιστημόνων, αξιόπιστων δημόσιων προσώπων, μαζί και εκπροσώπων διεθνών οργανώσεων για αξιοποίηση εμπειρίας και διεθνή αλληλεγγύη.
Η ουσιαστική δύναμη της ΕΛΕ θα πηγάζει όχι μόνο από τη θεσμική όσο κυρίως από την κινηματική στήριξη της, με δικτύωσεις στα κοινωνικά κινήματα (συνδικαλιστικές, επιστημονικές, κοινωνικές οργανώσεις), με πολιτική στήριξη από κόμματα και οργανώσεις που ενστερνίζονται την ιδέα ουσιαστικού ελέγχου του χρέους και πρώτα απ' όλα της Αριστεράς. Με τεκμηρίωση (ηθικά, νομικά, πολιτικά επιχειρήματα) της ιδέας άρνησης πληρωμής του «επαχθούς/απεχθούς» χρέους, άρνηση αποδοχής «Μνημονίου» και συνακόλουθων πολιτικών, άρνηση υποθήκευσης μισθών και συντάξεων ως εγγύηση αποπληρωμής δημόσιου χρέους, άρνηση κατάργησης λαϊκής κυριαρχίας και υποταγή του ελληνικού λαού στην «μπότα» του χρηματιστικού κεφαλαίου και των γαλλογερμανικών τραπεζιτών. Από αυτήν την άποψη η ΕΛΕ, σαν λαϊκοδημοκρατικός θεσμός, μπορεί να λειτουργήσει ως σημαντικός μοχλός ανατροπής των προπαγανδιστικών στερεότυπων κυβέρνησης και «τρόϊκας», αποδόμησης του «μονόδρομου» των αλλεπάλληλων «Μνημονίων», ενίσχυση αγωνιστικής παρέμβασης για εναλλακτική πολιτική προοδευτικής εξόδου από την κρίση, με συγκρότηση μιας ριζοσπαστικής-αριστερής κυβέρνησης που θα ανοίξει ελπιδοφόρους ορίζοντες στην ελληνική κοινωνία.
ytolios@syn.grΑυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε. , 11.2.11

«Θησαύρισαν από επαχθείς συμβάσεις»

«Ζητούμενο είναι όχι εάν η Ελλάδα μπορεί να πληρώσει το χρέος, αλλά τι πρέπει να πληρώσει από το χρέος», δηλώνει στην «Ε» η ανεξάρτητη βουλευτής Σοφία Σακοράφα, που μετέχει στην πρωτοβουλία για τη σύσταση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου (ΕΛΕ) για το Χρέος.  


Στόχος της δημιουργίας ΕΛΕ είναι να απελευθερωθούν δυνάμεις από το φόβο του μονόδρομου και να ελεγχθούν επαχθείς συμβάσεις όπως αυτές των Ολυμπιακών Αγώνων, της Ζίμενς, του ΟΣΕ, του «Παπανικολής»...

Θεωρεί ακόμη ότι η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του χρέους θα φέρει νέα «επαχθέστερα μέτρα», που θα σημάνουν την «τελική εξόντωση των εργαζομένων»...
Ποιος είναι ο στόχος της δημιουργίας ΕΛΕ για το χρέος;
«Η Επιτροπή θα ελέγξει το δημόσιο χρέος και το ζητούμενο είναι όχι εάν η Ελλάδα μπορεί να πληρώσει το χρέος, αλλά τι πρέπει να πληρώσει από το χρέος. Είναι φανερό ότι πρόκειται για μια πολιτική διαδικασία.
Ο τακτικός της στόχος δεν είναι λογιστικός, η μεθοδολογία είναι λογιστική. Ο τακτικός στόχος είναι πολιτικός, να εντοπιστεί δηλαδή και να καταδειχθεί εκείνη η πολιτική που γέννησε το επαχθές χρέος, προκειμένου να αρνηθούμε και το χρέος και παρόμοιες πολιτικές.
Ο δε στρατηγικός στόχος είναι κινηματικός: η απελευθέρωση δυνάμεων από το φόβο του μονόδρομου, η εμπέδωση μιας άλλης φιλοσοφίας, μιας άλλης προσέγγισης στην κοινωνία, προκειμένου να διεκδικήσει και να απαιτήσει έναν άλλο δρόμο. Ενα δρόμο που καταλήγει στην απεμπλοκή μας από το Μνημόνιο».
Στην περίπτωση του Ισημερινού, η σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής για τον λογιστικό έλεγχο του χρέους έγινε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Θα δεχθεί ποτέ η κυβέρνηση να ανοιχτούν εδώ τα βιβλία του χρέους;
«Η διαδικασία του να ανοίξουν τα βιβλία, για να την τοποθετούμε στα πραγματικά της μεγέθη, δεν είναι καμία επαναστατική διαδικασία. Είναι μια πολιτική διαδικασία, μια δημοκρατική πρακτική, που ακουμπάει πάνω στους νόμους και στους θεσμούς και έχει ως ζητούμενο τη διαφάνεια. Πολιτική βούληση χρειάζεται λοιπόν, με έναν αναγκαίο πολιτικό προσανατολισμό: τη διαφάνεια.
Αυτό δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των κομμάτων, αλλά θα έπρεπε να αποτελεί πάγια υποχρέωση όλων των κυβερνήσεων. Αυτός που θα αρνηθεί αυτή την υποχρέωση αναλαμβάνει και την πολιτική ευθύνη της άρνησής του».
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ακόμη και αν γίνει έλεγχος, το ποσοστό «επαχθούς» χρέους είναι σχετικά μικρό.
«Είναι μία εκ του πονηρού τοποθέτηση. Ακουμπάει στην εξής λογική: Αφού δεν θέλω να κάνω κάτι, ας το απαξιώσω μειώνοντας τη δύναμή του. Ας ανοίξουμε τα βιβλία και θα δούμε τις "μικρές" επαχθείς συμβάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων, της Ζίμενς, του ΟΣΕ, του "Παπανικολής" και τόσων άλλων "μικρών" οδυνηρών παρανομιών των τελευταίων 40 χρόνων... Αυτό που δεν πρέπει να μας διαφεύγει είναι ότι αυτές οι συμβάσεις δεν είναι μονομερείς. Για εμάς ήταν ζημιογόνες και για κάποιους άλλους, σχεδιασμένα και παράνομα, κερδοφόρες. Τα αρνούμαστε και τα δύο».
Η επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους δεν θα διευκολύνει την κατάσταση;
«Σε κάθε πρόταση το κρίσιμο στοιχείο είναι το κίνητρο, το ζητούμενο, οι πρωταγωνιστές και ο τελικός προσανατολισμός. Στην πρόταση της κυβέρνησης και της Ε.Ε. το κίνητρο είναι να μη χάσουν οι τράπεζες τα χρήματά τους, το ζητούμενο είναι η ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, οι πρωταγωνιστές είναι οι τραπεζίτες του ΔΝΤ και της Ε.Ε. και ο τελικός προσανατολισμός η επιμήκυνση του Μνημονίου, η επώδυνη αναδιάρθρωση του χρέους και τα επαχθέστερα μέτρα.
Και επαχθέστερα μέτρα σημαίνει αφενός τελική εξόντωση των εργαζομένων, αλλά και πώληση μιας ακίνητης περιουσίας που ανήκει στον ελληνικό λαό. Μιας περιουσίας με στρατηγική, εθνική και αναπτυξιακή υπεραξία».
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι, χωρίς το Μνημόνιο δεν θα μπορούσαν να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Υπήρχε εναλλακτική λύση;
«Εχω μία συγκεκριμένη άποψη. Αυτό που ζούμε τους τελευταίους μήνες δεν είναι οι συνέπειες μιας αναγκαστικής επιλογής, αλλά το ζητούμενο μιας προσχεδιασμένης πολιτικής. Η Ελλάδα, όταν μπήκε στο ΔΝΤ, δεν ήταν στη χειρότερη κατάσταση έναντι άλλων χωρών. Συγκεκριμένοι χειρισμοί, από συγκεκριμένα πρόσωπα, σε συγκεκριμένο χρόνο ακύρωσαν όλες τις εναλλακτικές λύσεις. Ο Νίκος Κοτζιάς το έχει περιγράψει με απόλυτη ακρίβεια. Οταν παίρνεις έναν αδιέξοδο δρόμο και δεν στρίβεις όσο είναι καιρός στο φανάρι, δεν στρίβεις ακόμη και αργότερα σε κάποιο στενό, δεν κάνεις καν επιτόπου στροφή, τότε ναι, μοιραία θα βρεθείς σε αδιέξοδο.
Σήμερα δε, με τη γνώση των τραγικών συνεπειών αυτού του αδιεξόδου, όπου ακόμη και τα 50 δισ. θα τεθούν στην υπηρεσία αποπληρωμής... τόκων, ο άλλος δρόμος αποτελεί πολιτική αναγκαιότητα.
Γιατί σήμερα, ακόμη και για τον πιο φανατικό υποστηρικτή του Μνημονίου τότε που ψηφιζόταν, γίνεται αντιληπτό ότι αυτό το αδιέξοδο οδηγεί σε μοιραία πρόσκρουση, με ανυπολόγιστα θύματα».
Μήπως η αμφισβήτηση κατά του χρέους θα έπρεπε να πάρει πανευρωπαϊκές διαστάσεις; Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν την πλήρη άρνηση του χρέους, θεωρώντας το προϊόν του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος και των τραπεζών του, προτείνοντας ολοκληρωτική στάση πληρωμών. Τι απαντάτε;
«Στο πρώτο ερώτημά σας είναι σαφές ότι η κρίση χρέους δεν αποτελεί μόνο ελληνικό πρόβλημα. Με διαφορετική διαβάθμιση αφορά όλους τους λαούς της Ευρώπης. Με την έννοια αυτή κι εμείς προσπαθούμε να δώσουμε μια πανευρωπαϊκή διάσταση και κυρίως μια διάσταση που περιλαμβάνει σε πρώτο επίπεδο τις ευάλωτες χώρες της Ε.Ε.
Στο δεύτερο ερώτημά σας. Οι δυνάμεις που υποστηρίζουν τη σύσταση της ΕΛΕ έχουν έναν κοινό προσανατολισμό, αλλά και διαφοροποιήσεις. Ο κοινός προσανατολισμός είναι η άρνηση του επαχθούς χρέους. Οι διαφοροποιήσεις είναι αυτές που περιγράφετε.
Σε κάθε περίπτωση, οι διαφοροποιήσεις είναι πλούτος, είναι δημοκρατία. Το εάν θα γίνουν και η σημαία του κινήματος έχει να κάνει με το βαθμό που θα τις ενστερνιστεί και θα τις υποστηρίξει το ίδιο το κίνημα. Από "κάτω" επιβάλλονται οι πολιτικές γραμμές.
Σε κάθε περίπτωση υπάρχει μια παραδοχή: Αυτό που βιώνει η χώρα μας δεν είναι ένα φαινόμενο ξεκομμένο από την κρίση του καπιταλισμού. Το αντίθετο, είναι οι συνέπειες αυτής της κρίσης και του τρόπου με τον οποίο η κυβέρνηση διαχειρίστηκε αυτή τη δομική κρίση του συστήματος».
Πώς βλέπετε το πολιτικό σας μέλλον;
«Ηδη σας μίλησα για μέτωπο, για στρατηγική συνεργασία με όλες αυτές τις δυνάμεις του σοσιαλιστικού χώρου, της κοινοβουλευτικής και της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς.
Αυτή τη στιγμή δεχόμαστε την πλέον βίαιη επίθεση. Αυτή η επίθεση για να απαντηθεί χρειάζεται συμπαγές κοινωνικό μέτωπο. Σε αυτό το μέτωπο, επαναλαμβάνω, οι θέσεις, οι αντιθέσεις και οι συνθέσεις είναι πλούτος, ο κοινός προσανατολισμός είναι δύναμη και οι διαχωριστικές γραμμές είναι δημοκρατία».*
http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=252960

Σχόλια