Καμπανάκι» νομπελίστα για τη σοβαρότητα της ιρλανδικής κρίσης

Ο Νομπελίστας Οικονομίας Μάικλ Σπενς κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς όλο και περισσότεροι φοβούνται τη μετάδοση της κρίσης σε όλη την περιφέρεια της ευρωζώνης.

• «Η ιρλανδική κρίση είναι πολύ σοβαρή και αν δεν καταστεί δυνατό να σταματήσουν οι αναλήψεις χρημάτων από τους τραπεζικούς λογαριασμούς, οι επιπτώσεις θα είναι ολέθριες. Γιατί οι αναλήψεις συνοδεύονται από τη μείωση της εμπιστοσύνης τόσο προς τις εθνικές κυβερνήσεις όσο και προς τις Βρυξέλλες».

Ο Μάικλ Σπενς, που τιμήθηκε το 2001 με το Νόμπελ Οικονομίας και σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, δεν μασάει τα λόγια του: «Το μάθημα αυτό πρέπει να είναι το τελευταίο», λέει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Ρεπούμπλικα. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ή τουλάχιστον η Ευρωζώνη, πρέπει να αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη συνοχή, ώστε να είναι σε θέση να ασκεί μια ενιαία νομισματική και φορολογική πολιτική. Υπάρχει σήμερα κίνδυνος να καταρρεύσει ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Με κάθε καινούργια κρίση, η εμπιστοσύνη μειώνεται και η υπομονή των πιο ισχυρών χωρών εξαντλείται. Τι άλλο πρέπει να συμβεί για να πειστούν οι ευρωπαϊκές χώρες να συγκροτήσουν μια ισχυρή ενιαία κυβέρνηση που θα μπορεί να επιβάλλει φόρους, να ελέγχει τις τράπεζες, δηλαδή να κάνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο αυτά που κάνουν οι κυβερνήσεις σε εθνικό επίπεδο και, όπως αποδεικνύεται, τα κάνουν λάθος;»
Ο Σπενς πιστεύει ότι δεν πρέπει να ασκηθεί αυτή τη στιγμή πίεση στο Δουβλίνο να αυξήσει τον συντελεστή φορολογίας για τις επιχειρήσεις. «Κάτι τέτοιο», λέει, «θα οδηγούσε σε σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης».
Έτσι κι αλλιώς, πάντως, είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν ότι μετά την Ιρλανδία είναι αναπόφευκτο να προσφύγουν στον μηχανισμό στήριξης η Πορτογαλία και η Ισπανία. Και οι δύο τελευταίες χώρες προσπαθούν να πείσουν τους επενδυτές ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. «Δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση», δήλωσε η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών Ελενα Σαλγκάδο. «Η Ισπανία κάνει όλα όσα έχει υποσχεθεί, με απτά αποτελέσματα».
Ανάλογες δηλώσεις έκανε και ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες. «Η Πορτογαλία δεν χρειάζεται τη βοήθεια κανενός και θα λύσει μόνη της τα προβλήματά της», δήλωσε.
Όταν ρωτήθηκε τι πρέπει να κάνουν η Ισπανία και η Πορτογαλία για να αποτραπεί η μετάδοση του κακού στην περιφέρεια της ευρωζώνης, ο οικονομολόγος Έντουαρντ Χιου είπε στους Financial Times: «Να μην κάνουν κάποιο λάθος. Το μόνο που μπορείς να συμβουλεύσεις αυτούς τους ανθρώπους αυτή τη στιγμή είναι να είναι απολύτως ειλικρινείς και να κάνουν ακριβώς αυτά που λένε».

• Κι αυτό που λένε είναι απλό: λιτότητα. Μόνο που η λιτότητα δεν καθησυχάζει πλέον τους επενδυτές, που φοβούνται ότι η περαιτέρω αποδυνάμωση μιας ήδη αναιμικής οικονομικής ανάκαμψης δεν είναι ο καλύτερος τρόπος για να αυξηθούν τα κρατικά έσοδα ή να αποπληρωθούν τα χρέη. «Από το σημείο αυτό και πέρα, όσο περισσότερη λιτότητα επιβάλλεις τόσο περισσότερο συρρικνώνεσαι και τόσο λιγότερα έχεις να πληρώσεις», τονίζει ο Χιου.

Ηδη, τα δύο συνδικάτα της Πορτογαλίας έχουν κηρύξει 24ωρη απεργία για αύριο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα μέτρα λιτότητας που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός, ο οποίος αναμένεται να ψηφιστεί την Παρασκευή. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν μείωση κατά 5% των απολαβών στον δημόσιο τομέα, πάγωμα των συντάξεων και αύξηση των φόρων. Παρόλο που τα μέτρα αποφασίστηκαν ύστερα από εβδομάδες διαπραγματεύσεων μεταξύ της κυβέρνησης μειοψηφίας και της αντιπολίτευσης, δεν αποκλείεται του χρόνου να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές.
Ίσως λοιπόν η θυσία της Ιρλανδίας, αντί να σώσει την ευρωζώνη, να τη βυθίσει ακόμη περισσότερο. Αποδεχόμενη τις απαιτήσεις της αγοράς για ενίσχυση της Ιρλανδίας - γράφει ο Ντέιβιντ Πρόσερ στην Ιντιπέντεντ - η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδίκασε την Πορτογαλία στην ίδια τύχη. Δεν χρειάζεται να υπάρξει καν πρόσχημα - αν και τα στοιχεία που θα δοθούν στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο ενδεχομένως να δείξουν ότι η χώρα αυτή δεν μπόρεσε να καλύψει τον στόχο του 2010 για τη μείωση του ελλείμματος. Άλλωστε ουσιαστικό πρόσχημα δεν υπήρξε ούτε για την Ιρλανδία.

• Το επιχείρημα θα είναι απλό: αφού τα έβγαλαν πέρα η Ελλάδα και η Ιρλανδία, θα τα βγάλει πέρα και η Πορτογαλία. Κι ύστερα θα ακολουθήσει το μεγάλο ψάρι: η Ισπανία. Αλλά εδώ τα πράγματα δεν θα είναι απλά. Το χρέος της χώρας αυτής φτάνει τα 560 δισεκατομμύρια ευρώ, όσο το χρέος της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας μαζί.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_23/11/2010_365844