... ακρογωνιαίους λίθους της λεγόµενης «συναίνεσης της Ουάσιγκτον» ήταν κάποτε η Παγκόσµια Τράπεζα. Μαζί µε το Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο και το αµε ρικανικό υπουργείο Οικονοµικών, ήταν κι αυτή ένας εξαγωγέας της οικονοµικής ορθοδοξίας που µεταλαµπαδευόταν, συχνά µε ανελέητους τρόπους, από την Αµερική στις υπόλοιπες χώρες του κόσµου.
Η συναίνεση...
... της Ουάσιγκτον αντιµετώπιζε τα προβλήµατα της ανάπτυξης µε την ίδια πάντα λύση για όλες τις χώρες: ιδιωτικοποιήσεις, απελευθέρωση των αγορών, περιορισµός του δηµόσιου τοµέα, συγκράτηση του πληθωρισµού, µείωση των δηµόσιων ελλειµµάτων, έµφαση στις εξαγωγές. «Εµείς ξέρουµε τι χρειάζεται», έλεγαν οι υπέρµαχοι της συναίνεσης. «Ελεύθερες αγορές».
Και ήταν τόση η αδιαλλαξία τους, που η πρόσφατη δηµόσια εµφάνιση του προέδρου της Παγκόσµιας Τράπεζας Ρόµπερτ Ζέλικ (φωτ.) ως νεκροθάφτη αυτού του άλλοτε πανίσχυρου δόγµατος – το οποίο σήµερα πια έχει ευτελιστεί από τις παγκό σµιες εξελίξεις – αποτέλεσε µια µεγάλη έκ πληξη. «Δεν πρόκειται πια για τη συναί νεση της Ουάσιγκτον», είπε σε οµιλία του στις ΗΠΑ. «Δεν µπορούµε πια να συµφωνούµε σε µια πόλη για την οικονοµική πολιτική και να την εφαρµόζουµε σε όλες τις άλλες. Η εµπειρία θα µας πει τι είναι αποτελεσµατικό στο Νέο Δελχί, στο Σάο Πάολο, στο Πεκίνο, στο Κάιρο, στην Ακρα. Μόνο από την εµπει ρία µπορεί να προκύψει η συναίνεση». Φυσικά, όπως παρατήρησε ο οικονοµικός αναλυτής Λάρι Ελιοτ στην εφηµερίδα «Γκάρντιαν», µε αυτά τα λόγια ο Ρόµπερτ Ζέλικ απλώς υποκλινόταν στο αναπόφευκτο, αφού το µεγαλύτερο θύµα της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης είναι σήµερα πια η µεσσιανική πίστη στο αόρα το χέρι του µηχανισµού των τιµών. Αυτή η ορθοδο ξία δεχόταν σοβαρή αµφισβήτηση και πριν ακόµη ξεσπάσει η κρίση. Επικριτές της, όπως ο οικονοµο λόγος του Κέµπριτζ Χατζούν Τσανγκ, έλεγαν ότι κα µιά χώρα στην Ιστορία δεν εφάρµοσε ποτέ µε επιτυχία αναπτυξιακές στρατηγικές που ήταν βασισµένες στο µοντέλο του ελεύθερου εµπορίου. Ολες προστάτευσαν τις βιοµηχανίες τους. Επίσης, οι χώρες που τα καταφέρνουν καλύτερα στην οικονοµική κρίση, η Ινδία και η Κίνα, είναι αυτές που αψήφησαν τη συναίνεση της Ουάσιγκτον και διατήρησαν τους ελέγχους στην κυκλοφορία των κεφαλαίων.
Και κάτι άλλο...
- ... «Η ταχεία ανάπτυξη των µεγαλύτερων αναδυόµενων οικονοµιών, της Κίνας, της Ινδίας και της Βραζιλίας, τους έδωσε µεγαλύτερη παγκόσµια βαρύτητα», γράφει ο Λάρι Ελιοτ. «Και αυτό επιβεβαιώθηκε για πρώτη φορά στον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου, όπου οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν µπορούν πια να µαγειρεύουν µυστικές συµφωνίες κι ύστερα να τις παρουσιάζουν ως υποχρεωτικές στον υπόλοιπο κόσµο».
- Στον γυάλινο πύργο µας, «δεν έχουµε πια το µονοπώλιο των απαντήσεων», λέει ο Ρόµπερτ Ζέλικ. Σωστά. Είναι προφανές πως µε τέτοια λόγια που αποσκοπούν στον εξευµενισµό των νέων µεγάλων οικονοµικών δυνάµεων αναζητεί κι αυτός δουλειά για την Παγκόσµια Τράπεζά του στις νέες συνθήκες, όπως ακριβώς είχε αναζητήσει ο Στρος-Καν για το απαξιωµένο Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο του (που δεν θα την έβρισκε ποτέ χωρίς την κρίση της ευρωζώνης).
Σχόλια