- Λήψη συνδέσμου
- Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
- Άλλες εφαρμογές
Οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων δείχνουν πιθανότητα αναδιάρθρωσης του χρέους 90% μέσα στην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με δημοσίευμα στην εφημερίδα Financial Times, στο οποίο η Ελλάδα χαρακτηρίζεται «χρηματοοικονομικό σουβλάκι».
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=3&artId=356968&dt=27/09/2010
Στο άρθρο με τον τίτλο «Δεν υπάρχει κρατικό χρέος χωρίς [επενδυτικό] κίνδυνο» αναφέρεται μεταξύ άλλων:
«Οπως ένα χρηματοοικονομικό σουβλάκι, έτσι και η Ελλάδα στριμώχνεται στις αγορές ομολόγων. Αποδόσεις που υπερβαίνουν το 10% είναι αδύνατον να πληρωθούν από μία χώρα η οποία από τον Μάιο συντηρείται από τα δάνεια των 110 δισ. ευρώ της Ευρώπης και του ΔΝΤ..
Σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να επιβιώσει χωρίς να προχωρήσει κάποια στιγμή σε αναδιάρθρωση των χρεών της, το ύψος των αποδόσεων δείχνει πιθανότητα χρεοκοπίας της τάξεως του 90% μέσα στην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων των ΗΠΑ.
Είναι εύκολο να δεχτεί κανείς το επιχείρημα πως η κρατική χρεοκοπία είναι απίθανη: κανένα ανεπτυγμένο κράτος δεν έχει υπαναχωρήσει των υποχρεώσεών του μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον 19ο αιώνα όμως οι χρεοκοπίες ήταν πιο συχνές και τα κράτη πολλές φορές θεωρούνταν πιο επικίνδυνη τοποθέτηση χρημάτων απ' ό,τι ο ιδιωτικός τομέας. Η Ισπανία, επί παραδείγματι, οδηγήθηκε σε χρεοκοπία 87 φορές τον 19ο αιώνα, ενώ η Ελλάδα τουλάχιστον 4 φορές.
Τι δείχνει λοιπόν η μεταπολεμική εμπειρία, πλήρη μεταστροφή από την τάση του παρελθόντος ή μήπως προσωρινή ανάπαυλα σε μία ευρύτερη τάση; Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι δεν πρόκειται για τίποτε από τα δύο. Οι ανεπτυγμένες χώρες με χαρά προχώρησαν σε χρεοκοπίες τα τελευταία 60 χρόνια, όμως χωρίς να φαίνεται, μέσω του πληθωρισμού και υποτιμήσεων.
Γι' αυτόν τον λόγο η προσοχή στρέφεται στην ευρωζώνη, όπου τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να καταφύγουν ούτε στην υποτίμηση ούτε στο να τυπώσουν χρήμα για να λύσουν τα προβλήματά τους.
Ακόμη και στην ευρωζώνη, όπου οι επενδυτές αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που θέτει η κρίση στο ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα, ή το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της Ελλάδας λόγω του ελλείμματός της, τα ομόλογα αποτιμώνται βάσει της εκτίμησης ότι η Γερμανία δεν έχει κανέναν επενδυτικό κίνδυνο.
Ολα αυτά έχουν σημασία γιατί επιτρέπουν σε χώρες να θεωρούνται αρκετά ασφαλείς -όπως θεωρούνταν και η Ελλάδα μέχρι πέρυσι- ώστε να δανείζονται πολύ φθηνά. Δεν θα έπρεπε να προκύψει οικονομική κρίση για να θυμηθούμε ότι τα φθηνά δάνεια οδηγούν σε μη διατηρήσιμες δαπάνες.
Τα ανεπτυγμένα κράτη έχουν ήδη αρχίσει να υπαναχωρούν των υποσχέσεών τους καθώς προσπαθούν να θέσουν υπό έλεγχο τις δαπάνες τους. Προς το παρόν πάντως, έχουν επιλέξει να αναδιαρθρώσουν τις υποσχέσεις τους για δημόσιες δαπάνες -ειδικότερα για τις συντάξεις- αντί να πλήξουν τους πιστωτές τους. Οπως επισημαίνει και ο κ. Willem Buiter της Citigroup, η επιλογή αυτή είναι βιώσιμη μόνο εάν το πολιτικό κόστος είναι λιγότερο από αυτό που θα ακολουθούσε μία πτώχευση.
Για την Ελλάδα, όμως, η οποία αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τουλάχιστον το 7% των φορολογικών της εσόδων για να εξυπηρετεί τα δάνειά της, σχεδόν για πάντα, η πιθανότητα χρεοκοπίας αναπόφευκτα θα γίνει πιο ελκυστική κάποια στιγμή.
Ευτυχώς, η στιγμή αυτή δεν θα προκύψει νωρίτερα από το 2013, μέχρις ότου λήξει δηλαδή η χρηματοδότηση από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Μέχρι τότε, ας ελπίσουμε ότι η χρεοκοπία δεν θα έχει τις αλυσιδωτές επιπτώσεις που αναφέρει ο κ. Παπακωνσταντίνου.
Οταν η Αθήνα τελικά κηρύξει πτώχευση, τότε οι αγορές ομολόγων ίσως αρχίσουν να συμπεριφέρονται στα κράτη με τον τρόπο που είχε συστήσει και ο Ζορμπάς: "Ο άνδρας είναι ένα κτήνος", είχε πει: Εάν είσαι σκληρός μαζί του, σε σέβεται και σε φοβάται. Εάν είσαι καλός μαζί του, σου ξεριζώνει τα μάτια».
«Οπως ένα χρηματοοικονομικό σουβλάκι, έτσι και η Ελλάδα στριμώχνεται στις αγορές ομολόγων. Αποδόσεις που υπερβαίνουν το 10% είναι αδύνατον να πληρωθούν από μία χώρα η οποία από τον Μάιο συντηρείται από τα δάνεια των 110 δισ. ευρώ της Ευρώπης και του ΔΝΤ..
Σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να επιβιώσει χωρίς να προχωρήσει κάποια στιγμή σε αναδιάρθρωση των χρεών της, το ύψος των αποδόσεων δείχνει πιθανότητα χρεοκοπίας της τάξεως του 90% μέσα στην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων των ΗΠΑ.
Είναι εύκολο να δεχτεί κανείς το επιχείρημα πως η κρατική χρεοκοπία είναι απίθανη: κανένα ανεπτυγμένο κράτος δεν έχει υπαναχωρήσει των υποχρεώσεών του μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον 19ο αιώνα όμως οι χρεοκοπίες ήταν πιο συχνές και τα κράτη πολλές φορές θεωρούνταν πιο επικίνδυνη τοποθέτηση χρημάτων απ' ό,τι ο ιδιωτικός τομέας. Η Ισπανία, επί παραδείγματι, οδηγήθηκε σε χρεοκοπία 87 φορές τον 19ο αιώνα, ενώ η Ελλάδα τουλάχιστον 4 φορές.
Τι δείχνει λοιπόν η μεταπολεμική εμπειρία, πλήρη μεταστροφή από την τάση του παρελθόντος ή μήπως προσωρινή ανάπαυλα σε μία ευρύτερη τάση; Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι δεν πρόκειται για τίποτε από τα δύο. Οι ανεπτυγμένες χώρες με χαρά προχώρησαν σε χρεοκοπίες τα τελευταία 60 χρόνια, όμως χωρίς να φαίνεται, μέσω του πληθωρισμού και υποτιμήσεων.
Γι' αυτόν τον λόγο η προσοχή στρέφεται στην ευρωζώνη, όπου τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να καταφύγουν ούτε στην υποτίμηση ούτε στο να τυπώσουν χρήμα για να λύσουν τα προβλήματά τους.
Ακόμη και στην ευρωζώνη, όπου οι επενδυτές αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που θέτει η κρίση στο ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα, ή το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της Ελλάδας λόγω του ελλείμματός της, τα ομόλογα αποτιμώνται βάσει της εκτίμησης ότι η Γερμανία δεν έχει κανέναν επενδυτικό κίνδυνο.
Ολα αυτά έχουν σημασία γιατί επιτρέπουν σε χώρες να θεωρούνται αρκετά ασφαλείς -όπως θεωρούνταν και η Ελλάδα μέχρι πέρυσι- ώστε να δανείζονται πολύ φθηνά. Δεν θα έπρεπε να προκύψει οικονομική κρίση για να θυμηθούμε ότι τα φθηνά δάνεια οδηγούν σε μη διατηρήσιμες δαπάνες.
Τα ανεπτυγμένα κράτη έχουν ήδη αρχίσει να υπαναχωρούν των υποσχέσεών τους καθώς προσπαθούν να θέσουν υπό έλεγχο τις δαπάνες τους. Προς το παρόν πάντως, έχουν επιλέξει να αναδιαρθρώσουν τις υποσχέσεις τους για δημόσιες δαπάνες -ειδικότερα για τις συντάξεις- αντί να πλήξουν τους πιστωτές τους. Οπως επισημαίνει και ο κ. Willem Buiter της Citigroup, η επιλογή αυτή είναι βιώσιμη μόνο εάν το πολιτικό κόστος είναι λιγότερο από αυτό που θα ακολουθούσε μία πτώχευση.
Για την Ελλάδα, όμως, η οποία αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τουλάχιστον το 7% των φορολογικών της εσόδων για να εξυπηρετεί τα δάνειά της, σχεδόν για πάντα, η πιθανότητα χρεοκοπίας αναπόφευκτα θα γίνει πιο ελκυστική κάποια στιγμή.
Ευτυχώς, η στιγμή αυτή δεν θα προκύψει νωρίτερα από το 2013, μέχρις ότου λήξει δηλαδή η χρηματοδότηση από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Μέχρι τότε, ας ελπίσουμε ότι η χρεοκοπία δεν θα έχει τις αλυσιδωτές επιπτώσεις που αναφέρει ο κ. Παπακωνσταντίνου.
Οταν η Αθήνα τελικά κηρύξει πτώχευση, τότε οι αγορές ομολόγων ίσως αρχίσουν να συμπεριφέρονται στα κράτη με τον τρόπο που είχε συστήσει και ο Ζορμπάς: "Ο άνδρας είναι ένα κτήνος", είχε πει: Εάν είσαι σκληρός μαζί του, σε σέβεται και σε φοβάται. Εάν είσαι καλός μαζί του, σου ξεριζώνει τα μάτια».
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=3&artId=356968&dt=27/09/2010
Σχόλια