Οι ευθύνες της ελληνικής επιχειρηματικότητας

Tου Κωστα Kαλλιτση / kostas.kallitsis@yahoo. com
Ουδείς αναμάρτητος για τη σημερινή κατάσταση. Αλλά δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ευθύνες. Η ελληνική επιχειρηματικότητα έχει τις δικές της.

• Ενα τμήμα της συνήθισε να ευημερεί σε βάρος του Δημοσίου. Επένδυε αποσπώντας επιχορηγήσεις, έβγαζε κέρδη από την ίδια την επένδυση μέσω υπερτιμολογήσεων και, μετά, αδιαφορούσε για την πορεία του ξενοδοχείου ή του εργοστασίου - βρίθουν τα «κουφάρια». Κατά κανόνα, δεν έτρεφε εκτίμηση στο «τρίγωνο της γνώσης» παιδεία - έρευνα - τεχνολογία.

• Συχνά, πάλι, αντί να εκσυγχρονιστεί, επέλεγε να μετακομίζει σε γειτονικές χώρες για να συνεχίσει να κάνει αυτό που είχε μάθει, να παράγει προϊόντα χαμηλής τεχνολογίας εκμεταλλευόμενη τη φτηνή εργατική δύναμη.

Στις μικρoμεσαίες επιχειρήσεις, οι καινοτόμοι επιχειρηματίες πνίγονταν αβοήθητοι στη ρουφήχτρα του άνισου ανταγωνισμού από έναν ωκεανό δήθεν επιχειρήσεων, που επιβίωναν από την εισφοροδιαφυγή και τη φοροδιαφυγή - αυτές που τώρα θα κλείσουν, όσα ΤΕΜΠΜΕ και αν θεσπιστούν. Κατά κανόνα προτιμούσαν την «ηδονή να είσαι αφεντικό», παρά τον συνδυασμό δυνάμεων που θα τους επέτρεπε να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες και να γίνουν ανταγωνιστικές.

• Και όταν τα μερίδια αγοράς συρρικνώνονταν εξαιτίας της επέλασης μεγάλων επιχειρήσεων, κατέφευγαν σε βραχύβια άμυνα μετακυλίοντας την πίεση προς τα κάτω, με άγρια εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας και παραβίαση των δικαιωμάτων της - υπερήφανοι, ως η «ραχοκοκαλιά της οικονομίας».

Δίπλα στους λίγους σιωπηλούς και καινοτόμους που σέβονταν τον κόσμο της εργασίας, πολλοί θορυβωδώς επιδίδονταν στην τέχνη της διαπλοκής, όχι μόνο αμυντικά (για να καλύπτουν νώτα…) αλλά επιθετικά για να δημιουργούν συνενόχους, να παίρνουν δουλειές κάτω από το τραπέζι, να συντηρούν το γραφειοκρατικό τέρας για να κρατούν «κλειδωμένες» τις αγορές έναντι νέων παικτών (δείτε την κατάντια της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς!..), φοβίζοντας τους ξένους επιχειρηματίες, υψώνοντας σινικά τείχη στον ανταγωνισμό.

• Οι κυβερνήσεις άλλαζαν, οι μηχανισμοί της διαπλοκής έμεναν μαζί με τις «διακομματικές κοινοβουλευτικές ομάδες» τους, σε βάρος των αυθεντικών επιχειρηματιών που (αντί να γίνουν ραντιέρηδες…) αναλάμβαναν ρίσκα και δημιουργούσαν (όπως τώρα «με τα δόντια» συντηρούν…) θέσεις εργασίας.

Η κρίση που εξελίσσεται φέτος και το 2011 σε συνθήκες βίαιου εκσυγχρονισμού θα σαρώσει αυτά τα μοντέλα. Η υγιής επιχείρηση που θα επιβιώσει μετά την κρίση, μικρή ή μεγάλη, δεν θα είναι «αγγελούδι» αλλά θα υποχρεωθεί να είναι εξωστρεφής, να σέβεται τους κανόνες της αγοράς, να φροντίζει την παραγωγικότητα, να πληρώνει τους φόρους και τις εισφορές. Μετά την κρίση, στο νέο τοπίο της δημοσιονομικής αυστηρότητας, του μικρότερου κράτους και της ευέλικτης αγοράς εργασίας, αυτές οι επιχειρήσεις θα κυριαρχήσουν στην αγορά.

• Το μοντέλο της «φαμίλιας» που κλέβει τους φόρους, πουλάει ακριβά σε κλειστές αγορές ή στο «μεγάλο κορόιδο», το κράτος, δαπανά ένα μέρος των λαθραίων (ως έξοδα μάρκετινγκ…) για να εξαγοράζει πολιτικούς και μέσα ενημέρωσης ώστε να αναπαράγει τον φαύλο κύκλο, τελειώνει. Επειδή, αυτή τη φορά, απέναντί του δεν είναι οι ασθενικές εγχώριες εκσυγχρονιστικές δυνάμεις αλλά οι κατά πολύ υπέρτερες δυνάμεις του διεθνούς καπιταλισμού, υπό τον συντονισμό των Στρος Καν και Ζαν Κλοντ Τρισέ.

• Σε λίγα χρόνια, από το παλιό μοντέλο δεν θα έχει μείνει λίθος επί λίθου. Τούτου δοθέντος, το πραγματικό διακύβευμα είναι άλλο. Είναι αν η ανάπτυξη του ελληνικού καπιταλισμού θα περάσει μέσα από τον βίαιο αφελληνισμό τραπεζών, επιχειρήσεων, γης και τη μεταφορά βασικών κέντρων λήψης αποφάσεων σε ξένες πρωτεύουσες ή θα περάσει από έναν διαφορετικό δρόμο περαιτέρω ενσωμάτωσής μας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας με εθνικά χρώματα και χαρακτηριστικά ισοτιμίας. Το στοίχημα για την αυθεντική ελληνική επιχειρηματικότητα είναι να αφυπνιστεί, να αποκτήσει στρατηγική, να αναλάβει πρωτοβουλίες και να προσπαθήσει να αποτρέψει έναν ορατό κίνδυνο: Το ξεπούλημα της Ελλάδας έναντι πινακίου φακής. Η πρόκληση είναι, αντί να αποστρέφει το βλέμμα από τα επερχόμενα ή να ρητορεύει με υψωμένο δάκτυλο, να αναλάβει τις ιστορικές ευθύνες της. Αν μπορεί. Αν, πάλι, δεν έχει το σθένος, ας μείνει προσηλωμένη στο δάκτυλό της - είναι απλώς αδιάφορο…

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_11/07/2010_407588