Ας κάνουμε μια μικρή ανακεφαλαίωση, μπας και καταλάβουμε τι μας γίνεται.
ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ και ποιοι οι υποβολείς του μεγάλου ξηλώματος στην Ελλάδα και σε όλη την Ε.Ε.; Εκ πρώτης όψεως, είναι οι πολιτικοί ηγέτες που φαίνεται να «προηγούνται» στην προώθηση της συνταγής η οποία βασίζεται στη μείωση της τιμής της εργασίας. Όμως, ευτυχώς, ήμασταν όλοι παρόντες στον κανιβαλισμό που διαδραματίστηκε το τελευταίο οκτάμηνο, με βασικό (αλλά όχι μόνο) έδεσμα την Ελλάδα και το χρέος της. Και είδαμε με τα μάτια μας ότι οι πραγματικοί εισηγητές του μείγματος πολιτικής στο οποίο κατέληξε η ευρωκρατία ήταν οι υποκριτικά καταγγελλόμενοι κερδοσκόποι και οι αγορές, στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι τράπεζες, εντός ή εκτός Ε.Ε. Η κρίση των spreads, ο πόλεμος των υποβαθμίσεων από τους «επάρατους» οίκους αξιολόγησης, η οριστική «εξορία» των ελληνικών ομολόγων στη χωματερή του παγκόσμιου χρέους από Moody’s και Fitch, τα στοιχήματα υπέρ της χρεοκοπίας της Ελλάδας και άλλων χωρών του ασθενούς Νότου, οι «επενδύσεις» των hedge funds στην κατολίσθηση του ευρώ, πέρα από τους καθαρά κερδοσκοπικούς στόχους, ήσαν εργαλεία πολιτικού εκβιασμού των λύσεων που ευνοούν οι αγορές του χρήματος. Όλα αυτά που σήμερα ανακοινώνονται ως «συμφωνίες» κυβέρνησης και επιτηρητών στην Ελλάδα ή ως έκτακτα μέτρα και «μεταρρυθμίσεις» στις άλλες χώρες της Ε.Ε. τα διαβάζαμε πολλούς μήνες πριν ως συστάσεις των αγορών ή ως ερμηνείες των ανοδικών ή καθοδικών αντιδράσεών τους. Άλλωστε, η πεμπτουσία αυτών των συστάσεων ήταν εγγυηθεί αυτές τις αλλαγές στην Ε.Ε. ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της διεθνούς τοκογλυφίας, το ΔΝΤ. Όπερ και εγένετο.
ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΡΙΒΕΙΣ, δεν χρειάστηκε και ιδιαίτερη προσπάθεια. Μπορεί να πει κανείς ότι η κερδοσκοπία χρησιμοποιήθηκε περισσότερο ως εφέ στη σκηνοθεσία της καταστροφής, παρά ως μηχανισμός πειθαναγκασμού των κυβερνήσεων. Σοσιαλδημοκράτες, χριστιανοδημοκράτες, κεντρώοι, κόμματα με φρέσκια και ισχυρή λαϊκή εντολή σε όλη την Ε.Ε. πέταξαν με εξαιρετική ευκολία στα σκουπίδια τις προεκλογικές δεσμεύσεις τους για να θέσουν σ’ εφαρμογή το «πρόγραμμα των αγορών».
ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ; Αν πιστέψει κανείς τις διακηρυττόμενες προθέσεις της ευρωπαϊκής ελίτ, η πρόοδος περνά μέσα από την οπισθοδρόμηση. Παρ’ ότι θα έπρεπε να έχουν όλοι παραιτηθεί για την παταγώδη αποτυχία της «στρατηγικής της Λισσαβώνας», που θα καθιστούσε φέτος, το 2010, την Ε.Ε. πιο ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου (!), καλούν τις κοινωνίες να θυσιάσουν κεκτημένα ενός αιώνα για να υπάρξει «βιώσιμη ανάπτυξη» και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Φθηνές και πολλές. Όπως στην Κίνα, αυτό το παγκόσμιο μοντέλο ανταγωνιστικότητας. Αυτό υποδεικνύουν ως αξιοζήλευτο υπόδειγμα ο φασισμός των αγορών και ο ολοκληρωτισμός των ευρωκρατών. Γιατί να μη μιμηθούν και το πολιτικό της μοντέλο, μια απροκάλυπτη δικτατορία, βασισμένη στον φόβο, την πλύση εγκεφάλου και τα τεθωρακισμένα;
Η λεπτομέρεια που ξεχνούν ή κάνουν ότι αγνοούν είναι ότι ακόμη και αυτός ο κοιμώμενος γίγας, η κινεζική εργατική τάξη των εκατοντάδων εκατομμυρίων ξυπνά, διεκδικεί, θέλει μερίδιο στον πλούτο με τον οποίο πλημμυρίζει τις αγορές του κόσμου. Αλίμονό τους αν η κινεζική αφύπνιση εκτροχιαστεί και συγχρονιστεί με την ευρωπαϊκή δυσφορία. «Μεγάλη αναταραχή, ωραία κατάσταση», που θα ’λεγε και ο Μεγάλος Τιμονιέρης.
http://kibi-blog.blogspot.com/2010/06/19062010_19.html
=================
«Στις αρχές Ιανουαρίου, η ελληνική κυβέρνηση συγκαλεί κατεπειγόντως σύσκεψη κορυφαίων οικονομικών ειδικών. Μεταξύ αυτών, ένας αξιωματούχος του ΔΝΤ εξηγεί ξερά στον Πρωθυπουργό ότι πρέπει να διαλύσει το κράτος πρόνοιας. ‘Ενας άλλος σύμβουλος, που ανήκει στον ΟΟΣΑ, πετάει, με έναν τόνο ιλαρότητας: “μια απόφαση που προκαλεί φρίκη σε όλους, περιλαμβανομένων των οπαδών σας, δεν μπορεί παρά να είναι καλή”»
Την περιγραφή της σύσκεψης χρωστάμε σε έναν πολύ γνωστό οικονομολόγο, φίλο του κ. Παπανδρέου, τον Γκαλμπρέιθ, καθηγητή πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, γιο ενός από τα μεγαλύτερα ονόματα των οικονομικών του 20ού αιώνα.
Χάος στην Ευρώπη
Στο περιβάλλον αυτό διατυπώνονται και αρκετές γνώμες για αλλαγή της σύνθεσης της ευρωζώνης. «Μια πολύ διαδεδομένη θέση είναι η ανάδυση δύο νομισματικών ζωνών στην Ευρώπη», υπογραμμίζει ο Klaus Abberger του IFO στη Monde, αποφεύγοντας να προσδιορίσει σε ποια ζώνη θα τοποθετούσε τη Γαλλία. Ο Γάλλος συνάδελφός του Jean-Pierre Vesperini, προτείνει την έξοδο της Γερμανίας από μια ευρωζώνη, που «δεν είναι βιώσιμη στη σημερινή μορφή της», ως «λιγότερο κακή λύση». Για τον Michel Aglietta, μεγάλο όνομα διεθνώς, «η επιβολή μιας συντριπτικής λιτότητας στην Ελλάδα…ισοδυναμεί με… ωρολογιακή βόμβα που μπορεί να στοιχίσει πολύ ακριβά στην Ευρώπη». Θα ήταν, λέει, πιο φρόνιμο να αναγνωρισθεί η ανάγκη αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμπέραναν ήδη από την εμπειρία των τελευταίων μηνών ότι υπάρχουν κρίσιμα προβλήματα στη λειτουργία της ευρωζώνης που μπορεί να την οδηγήσουν σε διάλυση. Τα εργαλεία, οι λειτουργίες που αφαιρέθηκαν από τα κράτη-μέλη δεν επανεμφανίσθηκαν σε υπερεθνικό επίπεδο, αλλά μεταφέρθηκαν στις «αγορές», πάσης φύσεως χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και κατόχους χρηματιστικού κεφαλαίου. Η κρίση χρέους μετατρέπεται σε κρίση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το λένε ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο άρθρο της γαλλικής Monde Diplomatique με τον προκλητικά ενδεικτικό (και αδιανόητο προ τριμήνου) τίτλο: «Πρέπει πραγματικά να σώσουμε το ενιαίο νόμισμα;». Αλλά το λένε ανωνύμως, καταδεικνύοντας πόσο δύσκολη είναι η αντιμετώπιση των προβλημάτων, αφού ούτε καλά καλά ανοιχτή συζήτηση δεν μπορεί να γίνει.
Η λύση του ΔΝΤ και η λύση του "μεγαλο-κράτους"
Απέναντι στην κρίση προτείνονται ουσιαστικά δύο λύσεις, αμφότερες πολύ ριζοσπαστικές, αμφότερες με βαθιές, ιστορικές επιπτώσεις στο μέλλον της Ευρώπης. Από τη μια, ο ριζοσπαστισμός των αγορών, η απόλυτη, αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, που υποστηρίζουν Μέρκελ, ΔΝΤ και, λιγότερο, Τρισέ με την ΕΚΤ. Από την άλλη, η πρόταση δημιουργίας ενός «μεγάλο-κράτους» που να μπορεί να αντισταθεί στους οίκους αξιολόγησης και τις αγορές των CDS και να οργανώσει την ευρωπαϊκή ανάπτυξη. Στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ των δύο προτάσεων, υπάρχουν όσοι επιδιώκουν μεταβολή στη σύνθεση της ευρωζώνης, ενδεχόμενη δημιουργία βόρειας και νότιας ευρωζώνης, ή σκέπτονται ακόμα και τη διάλυσή της. Μια διάλυση όμως που θα αφαιρέσει ζήτηση, θα ξαναδημιουργήσει τα προβλήματα σε άλλο επίπεδο και θα οδηγήσει σε άγριους ενδοευρωπαϊκούς ανταγωνισμούς.
Το υπονοούμενο του κ. Γιουνκέρ είναι σαφές: το πρόγραμμα σωτηρίας είναι περισσότερο σωτηρίας των τραπεζών παρά των χωρών. ‘Εγινε δυνατό, αφήνει να εννοηθεί η Monde Diplomatique χάρη στη γνωστή πλέον κερδοσκοπική «επίθεση της Παρασκευής» (8.5). Να υπενθυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι οι Financial Times έγραψαν επίσης την Παρασκευή 8.5, παραμονή της συνεδρίασης των Ευρωπαίων, για επιστολή 47 τραπεζών προς τον κ. Τρισέ, με την οποία ζητούσαν από την ΕΚΤ να υποκαταστήσει τη διατραπεζική αγορά και να αγοράσει κρατικά χρεώγραφα.
Στην άλλη άκρη του πολιτικού φάσματος, Ευρωπαίοι σοσιαλιστές, συνδικάτα, ριζοσπαστική αριστερά αναπτύσσουν ένα διεκδικητικό λόγο, που, όμως, αφενός δεν είναι συντονισμένος σε ευρωπαϊκή κλίμακα, αφετέρου δεν προβάλλει ένα συνεκτικό όραμα μιας διαφορετικής Ευρώπης, που να μπορεί να στηρίξει τις διεκδικήσεις τους.
Είναι χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής αμηχανίας, αλλά και του συντηρητισμού που διακρίνει την εποχή, ότι δεν είναι τόσο Ευρωπαίοι, όσο Αμερικανοί πολιτικοί και διανοητές που εκφράζουν με τη μεγαλύτερη σαφήνεια τις διαφορετικές εναλλακτικές της Ευρώπης. Αν το ΔΝΤ επιχειρεί να συγκροτήσει την απάντηση των αγορών στην κρίση, τον αντίστροφο ριζοσπαστισμό επιχειρεί να εκφράσει ένας Αμερικανός όπως ο Γκαλμπρέιθ, στον οποίο αναγκάζεται να καταφύγει η Monde Diplomatique, για να περιγράψει στο πρωτοσέλιδο του τελευταίου φύλλου της πως μπορεί ενδεχομένως να οργανωθεί μια διαφορετική Ευρώπη. Μια Ευρώπη που θα συμπληρώσει το «κενό» ενός μηχανισμού μακροοικονομικής ανάκαμψης, στηριζόμενη στις κοινωνικές δυνάμεις που έφτιαξαν το ευρωπαϊκό κράτος πρόνοιας και που, ο διάσημος οικονομολόγος, καλεί να «εξεγερθούν» για να το σώσουν.
Δημοσιεύτηκε στον Κόσμο του Επενδυτή, 12.6.2010
Konstantakopoulos.blogspot.com
http://konstantakopoulos.blogspot.com/2010/06/blog-post_17.html
- Το 2007 ξέσπασε στις ΗΠΑ η χρηματοπιστωτική κρίση, με επίκεντρο την αγορά στεγαστικών δανείων. Από τότε, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έδωσαν ένα σκασμό λεφτά (πάνω από 12 τρισ. δολάρια) των φορολογουμένων για να σώσουν τις τράπεζες. Οι πολιτικές ηγεσίες, ακολουθώντας τα κελεύσματα αυτών που προκάλεσαν την πρώτη κρίση, δημιούργησαν μια δεύτερη, πολύ σοβαρότερη. Την κρίση του δημόσιου χρέους, που απειλεί με χρεοκοπία πρώτα απ’ όλα τους αδύναμους κρίκους της αδύναμης Ευρωζώνης. Τώρα, επιχειρούν να λύσουν αυτή τη δεύτερη κρίση δίνοντας κι άλλα λεφτά των φορολογουμένων στους ίδιους που δημιούργησαν και την πρώτη και τη δεύτερη: στις τράπεζες. Οι χώρες της Ευρωζώνης έχουν δρομολογήσει πολυετή προγράμματα εξουθενωτικής δημοσιονομικής λιτότητας. Οι περικοπές κρατικών δαπανών που έχουν ανακοινωθεί στις βασικές χώρες της νομισματικής ένωσης υπερβαίνουν τα 200 δισ. ευρώ. Δίπλα σ’ αυτό υπάρχει και το «ταμείο» των 750 δισ. του μηχανισμού στήριξης για χώρες που τυχόν θα βρεθούν στο χείλος της χρεοκοπίας. Πού θα καταλήξει αυτό το 1 τρισ. ευρώ, στον βαθμό που χρησιμοποιηθεί; Στο μεγαλύτερο μέρος του θα καταλήξει στις τράπεζες (κυρίως ευρωπαϊκές) που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους κρατικά ομόλογα. Είναι μια σπάνια περίπτωση ανταμοιβής του συλληφθέντος ληστή με τα κλοπιμαία που βρέθηκαν στα χέρια του και κάτι παραπάνω...
- ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΟΥΜΕ σε ό,τι συντελείται στην Ευρώπη, το επόμενο ερώτημα είναι πώς ακριβώς υποτίθεται ότι λύνεται η κρίση του χρέους. Η επιλογή, με χώρα μοντέλο την Ελλάδα, είναι σαφής: με την κατεδάφιση όλου του μεταπολεμικού «κοινωνικού συμβολαίου» το οποίο στηριζόταν στην ελάχιστη προστασία της εργασίας, στην εγγύηση ενός ελάχιστου εισοδήματος, στη χρηματοδότηση μιας στοιχειώδους πρόνοιας και ασφάλισης και στη φιλοσοφία διαπραγμάτευσης των κοινωνικών εταίρων, που ορίζεται ως προϋπόθεση της «κοινωνικής ειρήνης». Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αμετανόητος οπαδός της πάλης των τάξεων για να αντιληφθεί ότι συντελείται μια αλλαγή ιστορικών διαστάσεων. Συμβολικά μπορούμε μόνο να αναφέρουμε ότι το καθεστώς απολύσεων και αποζημιώσεων το οποίο σήμερα ξηλώνει με διαδικασίες οριακής νομιμότητας ο κ. Λοβέρδος έχει ηλικία 60 χρόνων, στη διάρκεια των οποίων, με πολύ κόπο και πολλές στρεβλώσεις, εδραίωσε αυτό το στοιχειώδες πλαίσιο προστασίας που δεν εμπόδισε καθόλου τη διεύρυνση της απασχόλησης από τις λίγες εκατοντάδες χιλιάδες της μετεμφυλιακής περιόδου, στα 6,5 εκατομμύρια μισθωτών που σήμερα κρεμιούνται σαν κρέας στο τσιγκέλι.
ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ και ποιοι οι υποβολείς του μεγάλου ξηλώματος στην Ελλάδα και σε όλη την Ε.Ε.; Εκ πρώτης όψεως, είναι οι πολιτικοί ηγέτες που φαίνεται να «προηγούνται» στην προώθηση της συνταγής η οποία βασίζεται στη μείωση της τιμής της εργασίας. Όμως, ευτυχώς, ήμασταν όλοι παρόντες στον κανιβαλισμό που διαδραματίστηκε το τελευταίο οκτάμηνο, με βασικό (αλλά όχι μόνο) έδεσμα την Ελλάδα και το χρέος της. Και είδαμε με τα μάτια μας ότι οι πραγματικοί εισηγητές του μείγματος πολιτικής στο οποίο κατέληξε η ευρωκρατία ήταν οι υποκριτικά καταγγελλόμενοι κερδοσκόποι και οι αγορές, στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι τράπεζες, εντός ή εκτός Ε.Ε. Η κρίση των spreads, ο πόλεμος των υποβαθμίσεων από τους «επάρατους» οίκους αξιολόγησης, η οριστική «εξορία» των ελληνικών ομολόγων στη χωματερή του παγκόσμιου χρέους από Moody’s και Fitch, τα στοιχήματα υπέρ της χρεοκοπίας της Ελλάδας και άλλων χωρών του ασθενούς Νότου, οι «επενδύσεις» των hedge funds στην κατολίσθηση του ευρώ, πέρα από τους καθαρά κερδοσκοπικούς στόχους, ήσαν εργαλεία πολιτικού εκβιασμού των λύσεων που ευνοούν οι αγορές του χρήματος. Όλα αυτά που σήμερα ανακοινώνονται ως «συμφωνίες» κυβέρνησης και επιτηρητών στην Ελλάδα ή ως έκτακτα μέτρα και «μεταρρυθμίσεις» στις άλλες χώρες της Ε.Ε. τα διαβάζαμε πολλούς μήνες πριν ως συστάσεις των αγορών ή ως ερμηνείες των ανοδικών ή καθοδικών αντιδράσεών τους. Άλλωστε, η πεμπτουσία αυτών των συστάσεων ήταν εγγυηθεί αυτές τις αλλαγές στην Ε.Ε. ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της διεθνούς τοκογλυφίας, το ΔΝΤ. Όπερ και εγένετο.
ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΡΙΒΕΙΣ, δεν χρειάστηκε και ιδιαίτερη προσπάθεια. Μπορεί να πει κανείς ότι η κερδοσκοπία χρησιμοποιήθηκε περισσότερο ως εφέ στη σκηνοθεσία της καταστροφής, παρά ως μηχανισμός πειθαναγκασμού των κυβερνήσεων. Σοσιαλδημοκράτες, χριστιανοδημοκράτες, κεντρώοι, κόμματα με φρέσκια και ισχυρή λαϊκή εντολή σε όλη την Ε.Ε. πέταξαν με εξαιρετική ευκολία στα σκουπίδια τις προεκλογικές δεσμεύσεις τους για να θέσουν σ’ εφαρμογή το «πρόγραμμα των αγορών».
- Ρισκάρουν συνταγματικές ακροβασίες, κινούνται στα όρια της δημοκρατικής νομιμότητας ή και εντελώς εκτός αυτής, διακινδυνεύουν με ταξική αυταπάρνηση ακόμη και την κατάρρευση των κομμάτων τους ή ολόκληρου του συστήματος εξουσίας, προκειμένου να είναι συνεπείς στα κελεύσματα των αγορών, που ζητούν αίμα, αίμα κι άλλο αίμα. Τόσο, ώστε η προθυμία τους να κάνει πολλούς ν’ αναρωτιούνται αν είναι κάτι παραπάνω από υποτελείς των αρπακτικών του χρήματος. Αρκετοί δεν έχουν αμφιβολίες περί αυτού. Όσο για τους ευρωκράτες, αυτό το ιδιαίτερο στρώμα από σπεσιαλίστες του μονεταρισμού, φονταμενταλιστές της αγοράς που δεν έχουν το παραμικρό δημοκρατικό έρεισμα, τη στοιχειώδη εξουσία εκπροσώπησης, αυτοί αποτελούν το πιο απτό δείγμα άλωσης της πολιτικής από την αγορά και μετατροπής 500 εκατομμυρίων ανθρώπων στις κοινωνίες της Ε.Ε. σε αναλώσιμα της μηχανής του κέρδους. Καταρρίπτεται έτσι και ο θεμελιώδης αστικός μύθος που θέλει την αγορά να τρέφεται αποκλειστικά από το οξυγόνο της δημοκρατίας.
- Ο Κ. ΜΠΑΡΟΖΟ, για παράδειγμα, αυτό το υβρίδιο πολιτικού του κεφαλαίου, την περασμένη Παρασκευή, σε συνάντησή του με την Συνομοσπονδία των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, διατύπωσε ως εξής τον εκβιασμό προς τις κοινωνίες: «Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και άλλες χώρες μπορεί να εξαφανιστούν ως δημοκρατίες αν δεν εφαρμόσουν τα πακέτα λιτότητας». Ήταν απλώς μια ακραία ανησυχία ή μια κυνική προειδοποίηση για την καταστολή της όποιας αντίστασης; Προσωπικώς, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι πρόκειται για το δεύτερο, ότι είναι απλώς η ωμή έκφραση του φασισμού των αγορών, του οποίου η Κομισιόν και άλλα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. φέρονται ως πολιτικοί διαμεσολαβητές. Η μόνη ανακρίβεια στη διατύπωση του δεξιού -πρώην μαοϊκού- προέδρου της Κομισιόν είναι ότι η εξαφάνιση των δημοκρατιών δεν είναι ένα ενδεχόμενο, αλλά μια διαδικασία που συντελείται. Το ΔΝΤ, στην τελευταία του έκθεση για τις οικονομίες της Ε.Ε., το λέει ανοιχτά: «Το ιδεώδες για την οικονομική διακυβέρνηση είναι να επιτευχθεί η μετατόπιση των αποφάσεων προς το κέντρο», δηλαδή όσο πιο μακριά από την επιρροή των εκλογικών σωμάτων και των κοινωνιών. Η πολιτική ελίτ, που για χρόνια βαυκαλίζεται με γκρίνιες περί δημοκρατικού ελλείμματος, που έκλεισε σχεδόν δεκαετία διαπραγμάτευσης για την ευρωπαϊκή συνθήκη ώστε να παρακάμψει τα δημοκρατικά «όχι» των δημοψηφισμάτων, μέσα ελάχιστες εβδομάδες έχει επιτύχει μια θεσμική εκτροπή όχι μόνο από την ουσία, αλλά ακόμη και από τον τύπο της δημοκρατίας, υποβαθμίζοντας τα εθνικά Κοινοβούλια στη θέση μιας υποτελούς γραφειοκρατίας που απλώς πρέπει να επικυρώνει αποφάσεις και αποκλείοντας από κάθε δημοκρατική δοκιμασία αυτό που αποκαλείται οικονομική διακυβέρνηση.
ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ; Αν πιστέψει κανείς τις διακηρυττόμενες προθέσεις της ευρωπαϊκής ελίτ, η πρόοδος περνά μέσα από την οπισθοδρόμηση. Παρ’ ότι θα έπρεπε να έχουν όλοι παραιτηθεί για την παταγώδη αποτυχία της «στρατηγικής της Λισσαβώνας», που θα καθιστούσε φέτος, το 2010, την Ε.Ε. πιο ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου (!), καλούν τις κοινωνίες να θυσιάσουν κεκτημένα ενός αιώνα για να υπάρξει «βιώσιμη ανάπτυξη» και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Φθηνές και πολλές. Όπως στην Κίνα, αυτό το παγκόσμιο μοντέλο ανταγωνιστικότητας. Αυτό υποδεικνύουν ως αξιοζήλευτο υπόδειγμα ο φασισμός των αγορών και ο ολοκληρωτισμός των ευρωκρατών. Γιατί να μη μιμηθούν και το πολιτικό της μοντέλο, μια απροκάλυπτη δικτατορία, βασισμένη στον φόβο, την πλύση εγκεφάλου και τα τεθωρακισμένα;
Η λεπτομέρεια που ξεχνούν ή κάνουν ότι αγνοούν είναι ότι ακόμη και αυτός ο κοιμώμενος γίγας, η κινεζική εργατική τάξη των εκατοντάδων εκατομμυρίων ξυπνά, διεκδικεί, θέλει μερίδιο στον πλούτο με τον οποίο πλημμυρίζει τις αγορές του κόσμου. Αλίμονό τους αν η κινεζική αφύπνιση εκτροχιαστεί και συγχρονιστεί με την ευρωπαϊκή δυσφορία. «Μεγάλη αναταραχή, ωραία κατάσταση», που θα ’λεγε και ο Μεγάλος Τιμονιέρης.
http://kibi-blog.blogspot.com/2010/06/19062010_19.html
=================
ΔΥΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝ ΟΨΕΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΑΔΙΕΞΟΔΟΥ
Βόρειοι κατά Νοτίων
«Στις αρχές Ιανουαρίου, η ελληνική κυβέρνηση συγκαλεί κατεπειγόντως σύσκεψη κορυφαίων οικονομικών ειδικών. Μεταξύ αυτών, ένας αξιωματούχος του ΔΝΤ εξηγεί ξερά στον Πρωθυπουργό ότι πρέπει να διαλύσει το κράτος πρόνοιας. ‘Ενας άλλος σύμβουλος, που ανήκει στον ΟΟΣΑ, πετάει, με έναν τόνο ιλαρότητας: “μια απόφαση που προκαλεί φρίκη σε όλους, περιλαμβανομένων των οπαδών σας, δεν μπορεί παρά να είναι καλή”»
Την περιγραφή της σύσκεψης χρωστάμε σε έναν πολύ γνωστό οικονομολόγο, φίλο του κ. Παπανδρέου, τον Γκαλμπρέιθ, καθηγητή πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, γιο ενός από τα μεγαλύτερα ονόματα των οικονομικών του 20ού αιώνα.
Χάος στην Ευρώπη
- Μερικές μέρες πριν από μία από τις κρισιμότερες συνόδους της ΕΕ, αρκεί μια επιπόλαιη ματιά στον ευρωπαϊκό τύπο για να διαπιστώσει κανείς εύκολα το χάος μεταξύ των Ευρωπαίων ιθυνόντων ως προς τις κεντρικές στρατηγικές επιδιώξεις τους. «Να σώσουμε το Ευρώ» παραμένει βέβαια ο κεντρικός άξονας του mainstream προβληματισμού (αν και εκεί ακόμα σημειώνονται διαφοροποιήσεις). Αλλά στο πως θα το σώσουμε διατυπώνονται κάθε είδους αλληλοαποκλειόμενες και σε κάθε περίπτωση όχι πολύ επεξεργασμένες γνώμες.
Στο περιβάλλον αυτό διατυπώνονται και αρκετές γνώμες για αλλαγή της σύνθεσης της ευρωζώνης. «Μια πολύ διαδεδομένη θέση είναι η ανάδυση δύο νομισματικών ζωνών στην Ευρώπη», υπογραμμίζει ο Klaus Abberger του IFO στη Monde, αποφεύγοντας να προσδιορίσει σε ποια ζώνη θα τοποθετούσε τη Γαλλία. Ο Γάλλος συνάδελφός του Jean-Pierre Vesperini, προτείνει την έξοδο της Γερμανίας από μια ευρωζώνη, που «δεν είναι βιώσιμη στη σημερινή μορφή της», ως «λιγότερο κακή λύση». Για τον Michel Aglietta, μεγάλο όνομα διεθνώς, «η επιβολή μιας συντριπτικής λιτότητας στην Ελλάδα…ισοδυναμεί με… ωρολογιακή βόμβα που μπορεί να στοιχίσει πολύ ακριβά στην Ευρώπη». Θα ήταν, λέει, πιο φρόνιμο να αναγνωρισθεί η ανάγκη αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
- Στην κακοφωνία πρέπει να προστεθεί η όλο και μεγαλύτερη δυσκολία συνεννόησης μεταξύ της πολιτικής «καρδιάς» της ‘Ενωσης, του Παρισιού, και ενός Βερολίνου που μοιάζει να συγκινείται μόνο από ισολογισμούς τραπεζών και εμπορικά πλεονάσματα. Η Ευρώπη δύσκολα όμως θα επιβιώσει «συμπτυσσόμενη» στο εμπορικό κέντρο της Sony, που έχτισαν οι Γερμανοί στη θέση του Τείχους. Μια Ευρώπη, ένα κόσμος που στηρίζεται στο «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», στην απαγόρευση της αλληλεγγύης, μοιάζει καταδικασμένος. Μόλις την περασμένη βδομάδα, οι γερμανικές τράπεζες κατηγόρησαν δια του Σπήγκελ τις γαλλικές ότι «ξεφορτώνονται» στην ΕΚΤ ελληνικό χρέος, ενώ οι ίδιες υποσχέθηκαν στον Σόιμπλε να μην πουλάνε ελληνικά ομόλογα.
Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμπέραναν ήδη από την εμπειρία των τελευταίων μηνών ότι υπάρχουν κρίσιμα προβλήματα στη λειτουργία της ευρωζώνης που μπορεί να την οδηγήσουν σε διάλυση. Τα εργαλεία, οι λειτουργίες που αφαιρέθηκαν από τα κράτη-μέλη δεν επανεμφανίσθηκαν σε υπερεθνικό επίπεδο, αλλά μεταφέρθηκαν στις «αγορές», πάσης φύσεως χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και κατόχους χρηματιστικού κεφαλαίου. Η κρίση χρέους μετατρέπεται σε κρίση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το λένε ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο άρθρο της γαλλικής Monde Diplomatique με τον προκλητικά ενδεικτικό (και αδιανόητο προ τριμήνου) τίτλο: «Πρέπει πραγματικά να σώσουμε το ενιαίο νόμισμα;». Αλλά το λένε ανωνύμως, καταδεικνύοντας πόσο δύσκολη είναι η αντιμετώπιση των προβλημάτων, αφού ούτε καλά καλά ανοιχτή συζήτηση δεν μπορεί να γίνει.
Η λύση του ΔΝΤ και η λύση του "μεγαλο-κράτους"
Απέναντι στην κρίση προτείνονται ουσιαστικά δύο λύσεις, αμφότερες πολύ ριζοσπαστικές, αμφότερες με βαθιές, ιστορικές επιπτώσεις στο μέλλον της Ευρώπης. Από τη μια, ο ριζοσπαστισμός των αγορών, η απόλυτη, αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, που υποστηρίζουν Μέρκελ, ΔΝΤ και, λιγότερο, Τρισέ με την ΕΚΤ. Από την άλλη, η πρόταση δημιουργίας ενός «μεγάλο-κράτους» που να μπορεί να αντισταθεί στους οίκους αξιολόγησης και τις αγορές των CDS και να οργανώσει την ευρωπαϊκή ανάπτυξη. Στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ των δύο προτάσεων, υπάρχουν όσοι επιδιώκουν μεταβολή στη σύνθεση της ευρωζώνης, ενδεχόμενη δημιουργία βόρειας και νότιας ευρωζώνης, ή σκέπτονται ακόμα και τη διάλυσή της. Μια διάλυση όμως που θα αφαιρέσει ζήτηση, θα ξαναδημιουργήσει τα προβλήματα σε άλλο επίπεδο και θα οδηγήσει σε άγριους ενδοευρωπαϊκούς ανταγωνισμούς.
- Οι συγκρούσεις στο εσωτερικό της ευρωζώνης αντανακλούν τις συγκρούσεις στους G-20. Οι πλεονασματικές Γερμανία και Κίνα, όπως και οι μεγάλες διεθνείς τράπεζες, οι «πρίγκηπες» της Wall Street και του City, αντιδρούν αποφασιστικά σε κάθε πρόταση που συνεπάγεται να ρίξουν τα πλεονάσματά τους στην αγορά για να τονώσουν τη ζήτηση ή να θέσουν σε κίνδυνο την αξία των χρημάτων τους με πληθωριστικές, αντικυκλικές πολιτικές. Οι τράπεζες δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για έστω περιορισμένη επιστροφή των κολοσσιαίων κεφαλαίων που κινητοποιήθηκαν για τη διάσωσή τους μετά το 2007, αναγκάζοντας τον Ομπάμα να καυτηριάσει πρόσφατα τις «ορδές από λομπίστες». Επιπλέον, ανησυχούν για την κρίση χρέους γιατί αντιλαμβάνονται ότι πλησιάζει σε σημείο που κινδυνεύει να διαγραφεί τουλάχιστο μέρος του. Πιέζουν αφόρητα για αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, συντριπτική συμπίεση κόστους εργασίας, κατάργηση του θεσμού συντάξεων και του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Το ΔΝΤ, ενεργώντας ως συλλογικός εκφραστής τους, προέβη προ ημερών στην πρωτοφανή ενέργεια να στείλει επιστολή ζητώντας τη θεσμοποίηση και αυστηροποίηση των μηχανισμών δημοσιονομικής πειθαρχίας στους Υπουργούς της ΕΕ!
- Ο τραπεζικός και γερμανικός «μονεταριστικός φονταμενταλισμός» έχει ενοχλήσει τους Γάλλους και όσους εμφορούνται ακόμα από ευρωπαϊκή πολιτική φιλοσοφία. Είναι ενδιαφέρον ότι ο ίδιος ο πρόεδρος του Eurogroup Γιουνκέρ (που είχε προ καιρού καλέσει τη Μέρκελ να μην ανοίγει το στόμα της!), δια δηλώσεων ανωνύμων προσκείμενων κύκλων του στη Monde Diplomatique, υπογράμμισε ότι ο κ. Τρισέ υπέκυψε στις τραπεζικές πιέσεις για το «σχέδιο σωτηρίας», αλλά δεν είχε υποκύψει ποτέ μέχρι τότε στους πολιτικούς που τούλεγαν να είναι πιο ελαστικός με τα επιτόκια και να θέτει σε προτεραιότητα την ανάπτυξη.
Το υπονοούμενο του κ. Γιουνκέρ είναι σαφές: το πρόγραμμα σωτηρίας είναι περισσότερο σωτηρίας των τραπεζών παρά των χωρών. ‘Εγινε δυνατό, αφήνει να εννοηθεί η Monde Diplomatique χάρη στη γνωστή πλέον κερδοσκοπική «επίθεση της Παρασκευής» (8.5). Να υπενθυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι οι Financial Times έγραψαν επίσης την Παρασκευή 8.5, παραμονή της συνεδρίασης των Ευρωπαίων, για επιστολή 47 τραπεζών προς τον κ. Τρισέ, με την οποία ζητούσαν από την ΕΚΤ να υποκαταστήσει τη διατραπεζική αγορά και να αγοράσει κρατικά χρεώγραφα.
- Η Μέρκελ προτείνει ουσιαστικά στους Ευρωπαίους να επιβάλουν εκείνοι στον εαυτό τους αυτό που θα τους κάνουν οι αγορές αν συνεχίσουν με τα ελλείμματα. Η δραστική όμως συμπίεση αμοιβών της εργασίας και κοινωνικού κράτους κινδυνεύει να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις, να ρίξει την Ευρώπη σε περαιτέρω ύφεση και απόκλιση νοτίων και βορείων οικονομιών. Σπουδαίοι κοινωνικοί επιστήμονες και οικονομολόγοι, όπως ο Τοντ ή ο Αμίν στη Γαλλία, προειδοποιούν επίσης για τον κίνδυνο δικτατοριών, ολοκληρωτισμών ή ακροδεξιών λύσεων, που θα κληθούν να διαχειρισθούν ένα τέτοιο οικονομικό πρόγραμμα.
Στην άλλη άκρη του πολιτικού φάσματος, Ευρωπαίοι σοσιαλιστές, συνδικάτα, ριζοσπαστική αριστερά αναπτύσσουν ένα διεκδικητικό λόγο, που, όμως, αφενός δεν είναι συντονισμένος σε ευρωπαϊκή κλίμακα, αφετέρου δεν προβάλλει ένα συνεκτικό όραμα μιας διαφορετικής Ευρώπης, που να μπορεί να στηρίξει τις διεκδικήσεις τους.
Είναι χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής αμηχανίας, αλλά και του συντηρητισμού που διακρίνει την εποχή, ότι δεν είναι τόσο Ευρωπαίοι, όσο Αμερικανοί πολιτικοί και διανοητές που εκφράζουν με τη μεγαλύτερη σαφήνεια τις διαφορετικές εναλλακτικές της Ευρώπης. Αν το ΔΝΤ επιχειρεί να συγκροτήσει την απάντηση των αγορών στην κρίση, τον αντίστροφο ριζοσπαστισμό επιχειρεί να εκφράσει ένας Αμερικανός όπως ο Γκαλμπρέιθ, στον οποίο αναγκάζεται να καταφύγει η Monde Diplomatique, για να περιγράψει στο πρωτοσέλιδο του τελευταίου φύλλου της πως μπορεί ενδεχομένως να οργανωθεί μια διαφορετική Ευρώπη. Μια Ευρώπη που θα συμπληρώσει το «κενό» ενός μηχανισμού μακροοικονομικής ανάκαμψης, στηριζόμενη στις κοινωνικές δυνάμεις που έφτιαξαν το ευρωπαϊκό κράτος πρόνοιας και που, ο διάσημος οικονομολόγος, καλεί να «εξεγερθούν» για να το σώσουν.
- Η ΕΕ, υποστηρίζει ο Γκαλμπρέιθ, χρειάζεται ολοκληρωμένο φορολογικό καθεστώς, κεντρική τράπεζα αφοσιωμένη στην ευημερία, χρηματοπιστωτικό τομέα που να μην μπορεί να τη βλάψει». Η Ευρώπη πρέπει να γίνει «μεγάλο-κράτος» ικανό να ελέγχει τις τράπεζες, αντί να ελέγχεται από αυτές. Η επιβίωση του πολιτισμού θα κριθεί από τηn μάχη με τις αγορές.
Δημοσιεύτηκε στον Κόσμο του Επενδυτή, 12.6.2010
Konstantakopoulos.blogspot.com
http://konstantakopoulos.blogspot.com/2010/06/blog-post_17.html
Σχόλια