Υπάρχει φάρμακο στην ελληνική ασθένεια;

ΔΥΟ ΚΟΡΥΦΑΙΟΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΙ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΣ

«Τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα θα επιτύχουν ή θα βυθίσουν την ελληνική οικονομία και κοινωνία σε ολοσχερή αποδιοργάνωση και χάος;» Ζητήσαμε από κορυφαίους ακαδημαϊκούς να μας πουν την άποψή τους για την κατάσταση και οι ετερόκλητες απαντήσεις τους καθιστούν περίπου σαφές ότι τα οικονομικά είναι μια άχαρη επιστήμη και «οτιδήποτε μπορεί να ισχύει» όταν πρόκειται για βαθιές οικονομικές κρίσεις στον ασθενή κρίκο της παγκόσμιας οικονομίας.  

  • Στην πράξη, υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες ότι η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να διαχειριστεί το χρέος και τα ελλείμματά της παρά τη διάσωσή της όπως επίσης και ότι η στάση πληρωμών παραμένει ακόμη πιθανή. Καθιστά έτσι ακόμη πιο πιεστικό τον επανασχεδιασμό της πολιτικής οικονομίας προς μια πιο δίκαιη κοινωνικοοικονομική δομή.

«Είναι καταστροφή τα μέτρα λιτότητας»

Η περίπτωση της Ελλάδος αντικατοπτρίζει αρκετά κρίσιμα προβλήματα στο τρέχον τοπίο του financialization (χρηματοοικονομικού ; χρηματιστηριακού καπιταλισμού;) - και χρειάζεται να τη δούμε σε μια ευρύτερη εικόνα προκειμένου να αξιολογήσουμε τη φύση της και το αν τα μέτρα λιτότητας θα δουλέψουν ή όχι.
  • Πρώτον, αποτυπώνει τον καταστρεπτικό ρόλο των νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων όπως τα παράγωγα και τον καταστροφικό ρόλο μεγάλων ιδρυμάτων όπως η Goldman Sachs στη δημιουργία αυτών των τεράστιων προβλημάτων. Η Goldman Sachs και άλλες τεράστιες εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα έβγαλαν εκατομμύρια δολαρίων από τη δημιουργία διαβολικών παραγώγων που επέτρεψαν στις ελληνικές κυβερνήσεις να κρύψουν από τους πολίτες τους τεράστια ποσά δανεισμού και ώθησαν την Ελλάδα στην κρίση χρέους πέρα από αυτά που γνώριζαν οι έλληνες πολίτες.(blogger: Λάβετε υπόψιν σας ότι:1. Goldman Sachs ήταν  (είναι) σύμβουλος της τωρινής Κυβέρνησης; Μήπως οι συμβουλές της οδήγησαν στην ακύρωση όποιων εναλλακτικών λύσεων για να φτάσουμε αναπόφευκτα στην σημερινή "λύση"(βλέπε εδώ); 2. Κατά δήλωση του Γιάννου είναι η ίδια τράπεζα που μαγείρεψε τα οικονομικά στοιχεία της χώρας το 2000)
  • Δεύτερον, οι οίκοι αξιολόγησης. Ηταν εν μέρει υπεύθυνοι για τη διάδοση τοξικών και καταστρεπτικών χρηματοπιστωτικών αξιών. Κέρδισαν εκατομμύρια σε αμοιβές προσφέροντας γελοίες αξιολογήσεις και παράλληλα κέρδισαν υποβαθμίζοντας το ελληνικό χρέος και κατά συνέπεια βοηθώντας στην τεράστια αύξηση των επιτοκίων με τα οποία χρεώνουν την ελληνική κυβέρνηση τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Αντί να χορηγούν μια αληθινή πληροφορία για την ασφάλεια του δημόσιου χρέους- που ο οποιοσδήποτε μεγάλος επενδυτής μπορεί να κρίνει από μόνος του- λειτουργούν σαν ένα παγκόσμιο καρτέλ χειραγώγησης των πιστώσεων, σηματοδοτώντας πότε πρέπει να αυξηθούν τα επιτόκια, εμποδίζοντας τον ανταγωνισμό στις κεφαλαιαγορές ο οποίος ενδεχομένως να οδηγούσε σε χαμηλότερα επιτόκια το δημόσιο χρέος.
Ενα διεθνές ινστιτούτο έπρεπε να προσφέρει αξιολογήσεις δημόσιου χρέους. Αυτό θα βοηθούσε τον ανταγωνισμό στις πιστωτικές αξιολογήσεις και θα μείωνε τον μονοπωλιακό ρόλο των κορυφαίων οίκων αξιολόγησης.
  • Από τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα από ΔΝΤ, ΕΚΤ, Κομισιόν, τα αποτελέσματα πιθανόν να είναι καταστροφικά όπως ήταν για τόσες άλλες χώρες που έπεσαν θύματα των διαρθρωτικών προγραμμάτων του ΔΝΤ.
Η Ελλάδα έχει ανάγκη να κινηθεί προς την κατεύθυνση της οικονομικής ανάπτυξης και της αύξησης της απασχόλησης, όμως αυτό δεν θα συμβεί με τα νεοφιλελεύθερα μέτρα λιτότητας.
  • Ο δρόμος της εξόδου είναι η καταστροφή της ιδεολογικής ηγεμονίας της χρηματοοικονομικής ορθοδοξίας. Εάν κάτι πρέπει να μάθουμε από αυτήν την κρίση, είναι ότι πολιτικές οι οποίες βάζουν την τραπεζική πάνω από την πραγματική οικονομία προορίζονται να μας καταστρέψουν. Πληθωρισμός-στόχος και απελευθέρωση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών αποτελούν παραδείγματα αυτών.
Ο στόχος πρέπει να είναι η πραγματική επένδυση, η πραγματική δημιουργία απασχόλησης. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είναι τίποτα άλλο από ένας μηχανισμός διευκόλυνσης αυτών. Η κυβέρνηση, τα συνδικάτα, οι οργανώσεις των αγροτών, πρέπει να σταματήσουν να ακούν αποκλειστικά τις συμβουλές των τραπεζιτών για την οικονομία και να ακούσουν περισσότερο αυτούς που εμπλέκονται στην πραγματική οικονομική δραστηριότητα -τους εργαζόμενους, τις βιομηχανίες, τους αγρότες. Γνωρίζουν τι θέλουν από το χρηματοπιστωτικό σύστημα: περισσότερη και καλύτερη πίστωση, μεγαλύτερη πρόσβαση στις τραπεζικές διευκολύνσεις, καλύτερα ασφαλιστικά πακέτα. Ο επανασχεδιασμός της πολιτικής οικονομίας και των ινστιτούτων που υπηρετούν τις ανάγκες των ανθρώπων είναι ο μοναδικός δρόμος εξόδου από τις διαρθρωτικές κρίσεις της καπιταλιστικής οικονομίας.
Gerald Epstein, καθηγητής Οικονομικών και συνδιευθυντής του Political Economy Research Institute στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης
==============

Το χρέος πρέπει να αναδιαρθρωθεί»

Η διατύπωση του ερωτήματος: «Θα επιτύχουν τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα ή όχι;» είναι λίγο αλλόκοτη.
  • Τα μέτρα λιτότητας δεν επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ και την Ε.Ε. Επιβλήθηκαν από τις κεφαλαιαγορές, οι οποίες αρνούνται να επιτρέψουν στην Ελλάδα να συνεχίζει να ζει πέρα από τις δυνάμεις της. Αλλιώς, επιβάλλονται από την πραγματικότητα. Το ΔΝΤ και η Ε.Ε. βοηθούν με ένα δάνειο και στην πραγματικότητα απαλύνουν το πλήγμα. Χωρίς αυτά, ο πόνος θα είναι ακόμη χειρότερος. Καλύτερα το ερώτημα θα έπρεπε να ήταν: «Θα επιτύχουν τα μέτρα προσαρμογής που ευγενώς προσφέρθηκαν προς την Ελλάδα ή όχι;»
  • Η απάντησή μου είναι όχι, όχι από μόνα τους. Επιπρόσθετα σε όσα έχουν προταθεί εδώ και καιρό (και τα οποία δεν έχουν γίνει ακόμη αποδεκτά από το Ελληνικό Κοινοβούλιο και το λαό) η επαναφορά των οικονομικών της χώρας σε ένα διατηρήσιμο μονοπάτι θα απαιτήσει: απολύσεις στο Δημόσιο, παντελή κατάργηση του 13ου και του 14ου μισθού στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, ιδιωτικοποιήσεις κρατικών εταιρειών, κατάργηση του κόστους απολύσεων και σοβαρά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής.
  • Ακόμη και αν όλα όσα συστήνω γίνουν, το ελληνικό χρέος θα φθάσει στο ανώτερό του επίπεδο, στο 140% του ΑΕΠ σε τρία χρόνια από σήμερα. Η χώρα πρέπει να πληρώσει το 1/10 του εθνικού της εισοδήματος για να το εξυπηρετήσει, κάτι που δεν θα είναι υποφερτό. Συνεπώς, το χρέος πρέπει να αναδιαρθρωθεί. Αυτό πρέπει να γίνει με την προσφορά στους επενδυτές νέων ομολόγων σε αντάλλαγμα των παλαιών που κατέχουν. Τα νέα ομόλογα θα έχουν τη μισή μόνο ονομαστική αξία από αυτή των παλαιών.
  • Τα χρήματα της Ε.Ε. πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη χορήγηση «πιστωτικών βελτιώσεων» για τα νέα ομόλογα προκειμένου αυτά να καταστούν ελκυστικά, παρά για την άμεση υποστήριξη του προϋπολογισμού. Αυτό το σχέδιο «Β» έπρεπε να ενεργοποιηθεί τώρα.
Barry Eichengreen, καθηγητής Οικονομικών, University of California-Berkeley.

Σχόλια