Να πιστέψουμε... ... πως οι πιο πλούσιοι είναι εκείνοι που χτυπήθηκαν πιο πολύ από την οικονομική κρίση; Διαβάζουμε στα πρωτοσέλιδα πως «τα θέρετρα όπου συνήθως έκαναν τις διακοπές τους οι σούπερ πλούσιοι αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο». Και οι φτωχοί; Αυτοί είναι πολύ φτωχοί για να κερδίσουν μια θέση στα πρωτοσέλιδα.
Τα χειρότερα...
... άλλωστε κοντεύουν να περάσουν. Έτσι λένε. Οι τράπεζες ξαναστέκονται στα πόδια τους και οι πελάτες ξαναβρίσκουν τις πόρτες τους ανοιχτές (ή έστω μισάνοιχτες). Οι ίδιοι εκείνοι δηλαδή που προκάλεσαν την κρίση, γράφει το «Μπίζνες Γουίκ», ξαναδείχνουν σημάδια υγείας. Όμως το περιοδικό προειδοποιεί για τις συνέπειες: Το αυξημένο δημόσιο χρέος και η πιο βαριά φορολογία θα εξακολουθήσουν να πνίγουν πολλές δυτικές χώρες. Σε ένα-δυο χρόνια, η αύξηση στις τιμές των αγαθών και το άφθονο χρήμα που μοιράστηκε στις τράπεζες θα φουσκώσουν τον πληθωρισμό, που θα ανεβαίνει μαζί με την ανεργία. Η κληρονομιά που μας άφησαν τα αρπακτικά θα αργήσει να φύγει από κοντά μας. Παρ΄ όλα αυτά, τα μεγαλύτερα ονόματα της Γουόλ Στριτ πανηγυρίζουν ήδη τη νίκη τους, σχολιάζει ο Ουίλιαμ Γκράιντερ στο περιοδικό «Νέισον». Η κρίση πέρασε, λένε. Όχι η δική μας φυσικά. Η δική τους. Ας είναι καλά η συμφωνία που κατάφεραν να κλείσουν με τις κυβερνήσεις: «Κορόνα κερδίζουμε, γράμματα χάνετε». Οι μεγαλοτραπεζίτες αποκαθίστανται σιγά σιγά στον θεσμικό τους ρόλο στην οικονομία. Σύντομα θα ανακοινώσουν πως δεν χρειάζονται πια το βαρύ χέρι του κρατικού ελέγχου. Άλλος ένας θρίαμβος της ελεύθερης αγοράς. Άλλος ένας θρίαμβος του «τραπεζικού σοσιαλισμού». Όμως, γιατί δεν πανηγυρίζουν οι κυβερνήσεις;
Οι κυβερνήσεις...
... δεν πανηγυρίζουν, επειδή γνωρίζουν καλά πώς προέκυψε η κρίση.
- «Ήταν η αποτυχία ενός τρόπου ανάπτυξης και ενός τρόπου συσσώρευσης κεφαλαίου», λέει ο Μισέλ Ρογκαλσκί, οικονομολόγος στο γαλλικό κέντρο κοινωνικών ερευνών CΝRSΕΗΕSS.
- «Αφού πρώτα εξαθλίωσαν οικονομικά τους ανθρώπους, ύστερα τους έπνιξαν στο χρέος». Η οικονομία του χρέους άρχισε να δημιουργείται πριν από 25 χρόνια, για να αντισταθμίσει τις εισοδηματικές απώλειες που υπέστησαν οι εργαζόμενοι, όταν τους έβαλαν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους (εισαγωγή φθηνών εργατικών χεριών και μετεγκατάσταση επιχειρήσεων σε αγορές με χαμηλό εργατικό κόστος). Οι φτωχοί υποχρεώθηκαν να συντηρούν την κερδοφορία των επιχειρήσεων αγοράζοντας με δανεικά, λέει ο Ρογκαλσκί, μολονότι δεν είχαν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Κάπως έτσι συνέβη και με τις χώρες, που χρεώθηκαν σε άλλες χώρες και τραπεζίτες.
... και η κρίση μας. Η δική μας όμως είναι αθεράπευτη. Γιατί για να βγουν από τη δική τους, πληρώνουμε εμείς τα σπασμένα. Αν όμως οι τραπεζίτες κάνουν λάθος; αναρωτιέται ο Γκράιντερ. Αν η αισιοδοξία τους δεν επιβεβαιωθεί από τα γεγονότα; Αν αύριο σκάσει στα μούτρα μας άλλη μια «φούσκα»; Αν ξαναχτυπήσουν την πόρτα μας για λεφτά; Σε ένα μόνο μπορούμε να ελπίζουμε: πως τότε θα δείξουμε πολύ λιγότερη ανοχή από όση έχουμε δείξει μέχρι τώρα.
Σχόλια