23/10/2008
07:08
Του Γιώργου Ι. Κωστούλα
Απόπειρα αποτύπωσης ενός ψυχογραφήματος των "χρυσών" παιδιών που, μόλις, ξεπούλησαν τον καπιταλισμό.
Το γεγονός ότι όλοι σχεδόν είναι ίδιοι, ακόμα και εξωτερικά- ενδυματολογικά, επικοινωνιακά, καταναλωτικά- μάς οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σαν συντεχνία, είναι "συστημικό" δημιούργημα μιας κουλτούρας, που τους έπλασε, δίκην κλώνου, και τους κατηύθυνε, βήμα-βήμα, εξ απαλών ονύχων. Η κουλτούρα γαλουχήθηκε, εκπορεύθηκε από τα σπίτια τους, ισχυροποιήθηκε στα ομοειδή business schools, όπου ομαδόν εφοίτησαν, για να εμπεδωθεί από σκληροτράχηλους και πειστικούς μέντορες, που τους υποδέχθηκαν στα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα.
Κατά κανόνα, οι αστέρες της συντεχνίας, στα σαράντα τους χρόνια μεσουρανούν επαγγελματικά, κόβοντας και ράβοντας στα μέτρα τους, την επιχειρηματική, χρηματοοικονομική καλύτερα, ζωή των ΗΠΑ, κυρίως, αλλά και των υπόλοιπων μεγάλων οικονομιών.
Είναι κυρίως γόνοι μεγάλων, πλούσιων οικογενειών που μπορεί να διαφωνούν σε πολλά, εκτός από τη νέα πηγή ισχύος: αυτή της διανοητικής διαστρωμάτωσης της κοινωνίας, ως αξίας, μέσω της εκπαίδευσης. Σκοπός βεβαίως, η κατάληψη της κορυφής της πυραμίδας από τους νεαρούς βλαστούς τους. Ξέρουν πολύ καλά ότι η κοινωνία της Γνώσης, έχει διαδεχθεί το Κεφάλαιο στην επαναδιανομή της δύναμης στη πολιτική, τη διοίκηση και την κοινωνία.
Πρώτα από όλα, η τάξη των πλούσιων και μορφωμένων έχει αφαιρέσει από την οικογένεια κάθε παραδοσιακό της ρόλο, έχοντας την αναγάγει σε βιομηχανία μικρών αξιοκρατών. Τα μέλη αυτής της μορφωμένης ελίτ τείνουν όλο και περισσότερο σε μια ατέρμονη προσπάθεια ενίσχυσης της ταξικής αλληλεγγύης τους. Τελευταίως, ακόμα και μέσα από την ανάδειξη των παιδιών τους. Τα τελευταία μεταμορφώνονται σε μανιώδεις εργάτες της γνώσης, των επιδόσεων και των προσόντων. Εκπαιδεύονται, καθοδηγούνται, προπονούνται και ελέγχονται για να ενδυναμώσουν την κυριαρχία της τάξης τους. Το πρώτο βήμα; Η εισαγωγή τους σε ένα πρωτοκλασάτο πανεπιστήμιο, και εν συνεχεία να γίνουν δεκτοί, για μεταπτυχιακές σπουδές- ΜΒΑ, κατά κανόνα- σε ένα από τα 10-15 μεγαλύτερα, γνωστά business schools.
Τα σχολεία αυτά, με τη σειρά τους, αναλαμβάνουν να συνεχίσουν το έργο. Ο τρόπος επιλογής, το πρόγραμμα σπουδών, ο κατευθυνόμενος ανταγωνισμός, η καλλιέργεια του καριερισμού μεταμορφώνουν σταθερά τους νεαρούς απόφοιτους σε εκκολαπτόμενους μάρτυρες του εγωιστικού, του ατομικιστικού καπιταλισμού: ο νικητής τα παίρνει όλα. Αποτέλεσμα; Η καταγραφή της πρώτης ψυχικής διαταραχής: καλλιέργεια ανεδαφικών, υπερφίαλων προσδοκιών, οι οποίες οδηγούν τα νεαρά θύματα σε επαγγελματικές φαντασιώσεις, ότι ο καθένας τους μπορεί να γίνει, τουλάχιστον, ένας Bill Gates.
Μετά έρχεται η σειρά της corporate life, όπου, οι νεαροί graduates τοποθετούνται, κατ΄ ευθείαν, στη διευθυντική ομάδα, για να καταλάβουν, με την ενηλικίωση τους (;), την κορυφή της διοίκησης των μεγάλων εταιρειών, καλούμενοι να διαδεχθούν και να συνεχίσουν με το παραπάνω, την απληστία μιας άλλης συντεχνίας, αυτής των επιχειρηματιών των προηγούμενων δεκαετιών.
Οι εκφάνσεις αυτής της, όμως, νέου τύπου απληστίας έχουν γίνει-ακριβώς λόγω της κακοήθους και εκτός ελέγχου κλιμάκωσής της- ευρύτατα γνωστές: Ικανοποίηση των συμφερόντων των μετόχων με αντιπαροχή τα σκανδαλώδη πακέτα των προσωπικών τους αποζημιώσεων, συνεχής και βραχυπροθέσμως κυλιομένη ευφορία οικονομικών αποτελεσμάτων προς παραπλάνηση έως και εξαπάτηση των χρηματιστηριακών αναλυτών, εις βάρος της μακροπρόθεσμης πορείας, ακόμα και της υπόστασης των εταιρειών τους και τέλος η ασύστολη χρησιμοποίηση εταιρικών πόρων, μέσων και μηχανισμών, με σκοπό τη βραχυπρόθεσμη συγκομιδή ατομικών υπεραξιών, μέσω του εντυπωσιασμού της υπόλοιπης συντεχνίας, απ΄ όπου θα προέλθει και ο επόμενος εργοδότης τους. Τα έχουμε ξαναγράψει αυτά.
Η αιτία πίσω από όλα αυτά, συμπυκνωμένη, μέσα σε μια λέξη -ελληνική: Teleopathy (από το τέλος: σκοπός, στόχος και πάθος: αρρώστια). Η περιφραστική της απόδοση: Η ανισόρροπη (ίσως αδικαίωτη) επιδίωξη σκοπών και επιδιώξεων. Κατά λέξη: Επιτευξιομανία. Τα συμπτώματά της, συνοπτικά, από τον Κ.Goodpaster: Εμμονή ( Fixation), Eκλογίκευση (Rationalization) και Αποστασιοποίηση (Detachment).
Η Εμμονή, εν προκειμένω, εντοπίζεται όταν υγιέστατα συναισθήματα όπως η επιμονή, το κουράγιο, η άμιλλα εκτοπίζονται για να δώσουν τη θέση τους στην εξάρτηση, τον εθισμό, τη μανία. Τα πρώτα εξασφαλίζουν τον έλεγχο του ατόμου πάνω στους στόχους. Τα δεύτερα τον έλεγχο των στόχων πάνω στο άτομο.
Όταν η συνείδηση δεν μπορεί να έχει την απάντηση που θέλει, βρίσκει τον τρόπο να μη ρωτήσει καθόλου. Αυτό είναι αποτέλεσμα της Εκλογίκευσης, η οποία καταφέρνει, μέσα από τον "ορθολογισμό" των συναισθημάτων, να τα τιθασεύει, να τα εξουδετερώνει και να τα αναισθητοποιεί.
Η Αποστασιοποίηση, τέλος, συμπληρώνει το έργο των δύο προηγουμένων συμπτωμάτων, οδηγώντας το άτομο σε ένα είδος κυνικότητας, στα όρια της πόρρωσης, η οποία χαρακτηρίζεται κυρίως από έναν αεροστεγή διαχωρισμό του μυαλού από την καρδιά. Έτσι συναισθήματα όπως η συμπόνια, η κατανόηση, η συντροφικότητα εξωστρακίζονται, ανοίγοντας τις πόρτες για σοβαρότατους συμβιβασμούς, όπως είναι ο αποκλεισμός, η αποσύνδεση του ατόμου από τον ευρύτερο ανθρώπινο περίγυρο, που βεβαίως περιλαμβάνει το σπίτι, την οικογένεια, τα παιδιά, τον ελεύθερο χρόνο και ό,τι άλλο κτίζει και τρέφει μια ισορροπημένη, πολύπτυχη ανθρώπινη προσωπικότητα.
Χαρακτηριστική αποτύπωση της επιτευξιομανίας βρίσκουμε σε μανιφέστο -να το πούμε έτσι- μεγάλης αμερικανικής συμβουλευτικής εταιρείας, η οποία ανάμεσα στα απαραίτητα προσόντα των υποψηφίων για πρόσληψη στελεχών αναζητεί, κυρίως, την ανασφάλειά τους, ως κινητήριας δύναμης των επιδόσεών τους. Αναζητούνται, λοιπόν, όπως κατονομάζονται, παθιασμένα άτομα-στελέχη που είναι πρόθυμα να πονέσουν, να ματώσουν από τη συνεχή έκθεσή τους στην καταπιεστική καθημερινότητα του οργανισμού, αφού ηθικός (;) όρος του συμβολαίου που θα υπογράψουν είναι ότι, ακριβώς, προσχωρούν σε μια εταιρεία, όπου το επιτευξιακό "ντοπάρισμα" είναι σημαίνον μέρος των επικρατουσών διευθυντικών αξιών.
Αν βεβαίως είναι αληθινό, το βρίσκετε υγιές, σας αρέσει αυτό το ψυχογράφημα; Εμένα καθόλου. Αλλά επ΄ αυτού σε κάποιο επόμενο κείμενο.
http://www.capital.gr/articles.asp?showlist=0&catid=4&id=603020&expand=1
==========
"Η υποχώρηση μπροστά σε κινδύνους που ξεπερνούν τις δυνάμεις μας είναι λογική πράξη και ψυχοσυναισθηματικά αιτιολογημένη. Η τάση φυγής από ανεπιθύμητες καταστάσεις ή πρόσωπα αποτελούσε και αποτελεί μια αρχέγονη και συνάμα σωτήρια γνώση και ικανότητα του ανθρώπου από τις εποχές ακόμη που «γυμνός και αδύναμος» είχε να αντιμετωπίσει και ισχυρότερα, και ταχύτερα...
και πιο μεγαλόσωμα από αυτόν ζώα στην καθημερινή του πάλη για την επιβίωση στον πλανήτη μας.
Καθημερινά δημιουργούνται σε όλους μας καταστάσεις και προκύπτουν σε μετωπική αντιπαράθεση απειλές και κίνδυνοι που επιλέγουμε να αποφύγουμε με τη φυγή. Το κλασικό δίλημμα ήταν και παραμένει σχεδόν αναλλοίωτα ταυτισμένο με το σύνδρομο «μάχης ή φυγής» (fight or flight). Πέρα, όμως, από συγκεκριμένες και αντικειμενικά επιβεβαιωμένες καταστάσεις ή πρόσωπα που μας απειλούν υπάρχουν και συμβολικές καταστάσεις, ψυχολογικές και ψυχοσυναισθηματικές που αναγκάζουν το άτομο να επιλέξει όχι τη λύση της αντιπαράθεσης, της εμπλοκής ή συμπλοκής αλλά τη λύση της φυγής...
Ένα θεμελιακό ψυχολογικό ερώτημα που διαφοροποιεί την υγιή από την παθολογική «τάση φυγής» σχετίζεται τόσο με τη σοβαρότητα του κινδύνου όσο και με τη συχνότητα με την οποία ένα συγκεκριμένο άτομο διαλέγει τη φυγή από ανεπιθύμητα πρόσωπα και ανεπιθύμητες καταστάσεις. Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής, χωρίς να θυμίζουν την ωμή πρόκληση της ζούγκλας, ενέχουν σημαντικά στοιχεία κινδύνου, δημιουργούν σωρεία συμβολικών συγκρούσεων μεταξύ ατόμων και ομάδων, φορολογούν αδιάκοπα την προσωπικότητα και την ψυχική μας ισορροπία. Φυσικά ο σύγχρονος άνθρωπος παράγωγο της βιομηχανικής και καταναλωτικής κοινωνίας διαθέτει τους απαραίτητους μηχανισμούς άμυνας για λειτουργία και επιβίωση στις απαιτήσεις των ψυχολογικών-κοινωνιολογικών-οικονομικών δομών μέσα στις οποίες ζει και εργάζεται.
Προσωπικές εμπειρίες
Με λίγη καλή προσπάθεια πιστεύω ότι ο καθένας και η καθεμιά μας μπορεί να απαριθμήσει αμέτρητες περιπτώσεις στις οποίες αντιμετωπίζοντας συμβολικούς κινδύνους ή και ψυχολογικά προβλήματα προτιμήσαμε να μην εμπλακούμε σε μετωπική αντιπαράθεση αλλά να ξεφύγουμε με τη φυγή...
Και όμως, υπάρχουν άτομα για τα οποία η τάση φυγής από τις καθημερινές απαιτήσεις της ζωής αποτελεί τον μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης της πραγματικότητας και των κάθε λογής ψυχοσυναισθηματικών τους δυσκολιών. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας συμπεριφοράς είναι, φυσικά, η άντληση συναισθημάτων μοναξιάς, απομόνωσης και αποκοπής από τη ζωή, τις χαρές αλλά και τις πίκρες από τους προβληματισμούς της, πράγμα που στοιχειοθετεί ψυχοπαθολογική κατάσταση.
Το άτομο που διαλέγει τη φυγή από την πραγματικότητα διαλέγει, ουσιαστικά, να μη παλέψει, να μη αγωνισθεί. Σίγουρα η καθημερινή ζωή δημιουργεί εντάσεις με τις απαιτήσεις για επιβίωση, για επιτυχία, για αρμονικές διαπροσωπικές σχέσεις. Η αποτυχία κοστίζει σε όλους μας, αλλά για ορισμένα άτομα η αντιμετώπιση και αποδοχή της αίσθησης της αποτυχίας είναι τόσο οδυνηρή ώστε να τους είναι προτιμότερο να αποσυρθούν από τον αγώνα χωρίς καν να προσπαθήσουν να αγωνισθούν.
Στην διαταραγμένη ψυχοσυναισθηματική αξιολόγηση της πραγματικότητάς τους τα άτομα αυτά διαπιστώνουν, δυστυχώς, ότι εφόσον δεν αγωνισθείς μπορεί μεν να μην κερδίσεις αλλά ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ δεν θα φορτωθείς με την ψυχική φθορά που φέρνει η αίσθηση της αποτυχίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις η τάση φυγής του ατόμου από τον στίβο της ζωής, η αίσθηση της ηττοπάθειας και της ευθυνοφοβίας, εκδηλώνεται εναλλακτικά με μια αναιτιολόγητη για τους μη ειδικούς έντονη επιθετικότητα που επιδείχνουν συγκεκριμένα πρόσωπα. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται αυτό αποτελεί εμπειρικό δεδομένο στις επιστήμες της συμπεριφοράς και θεωρείται ως περίπτωση επίδειξης των δύο επιφανειών του ίδιου νομίσματος.
Συγκεκριμένα, καθώς προβληματιζόμαστε με τη συμπεριφορά του ίδιου προσώπου το οποίο σε μερικές περιπτώσεις επιδείχνει συμπεριφορά συνεσταλμένου ανθρώπου, υποχωρητικού, που προτιμάει να αποφύγει τις ψυχοσυναισθηματικές εντάσεις παρά να αγωνισθεί, ενώ σε άλλες παρουσιάζεται ιδιαίτερα εκρηκτικό, πρέπει να γνωρίζουμε ότι και τα δύο αυτά σύνδρομα συμπεριφοράς αποκαλύπτουν άτομο που δεν αισθάνεται άνετα με τον εαυτό του, άτομο που διακατέχεται από συμπλέγματα ανασφάλειας και κατωτερότητας που βρίσκεται, εάν θέλετε να το δούμε πιο λυρικά, έρμαιο του άγχους της προσαρμογής στις πολύπλοκες απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής μας σε πολυσύνθετα αστικοβιομηχανικά κοινωνικά πλέγματα.
Πιθανή η ψυχοπαθολογία
Η τάση φυγής, έμφυτο κομμάτι του κλασικού συνδρόμου φυγής ή μάχης (flight or fight syndrome) που υπάρχει σε κάθε άνθρωπο ορίζεται ως ψυχοπαθολογική, ως προβληματική, όταν αποτελεί τον "μοναδικό τρόπο" αντιμετώπισης των απαιτήσεων της καθημερινής ζωής του ατόμου.
Ψυχολογικές και κοινωνιολογικές έρευνες σε χώρες της Ευρώπης και Αμερικής απέδειξαν ότι τα υπερβολικά συνεσταλμένα, αποτραβηγμένα από τις παρέες και τα παιχνίδια παιδιά έχουν ζήσει και έχουν ανατραφεί σε οικογένειες όπου αδέξιοι, ίσως και ανεύθυνοι, γονείς ξεσπούσαν ανελέητα πάνω στα παιδιά τους κάθε φορά που οι ίδιοι αντιμετώπιζαν δυσκολίες στις διαπροσωπικές, συζυγικές ή ευρύτερες ανθρώπινες σχέσεις τους.
Μεγαλώνοντας στο σπίτι με συνεχές το συναίσθημα του φόβου, με τιμωρίες και κυκλοθυμική γονική συμπεριφορά το παιδί κλείνεται στον εαυτό του, "κλείνεται στο καβούκι του" όπως έλεγαν οι παλιοί και εσωτερικεύει την συμπεριφορά της απομόνωσης ως τον ενδεδειγμένο τρόπο επιβίωσής του. Συχνά μάλιστα αυτά είναι τα παιδιά που “το σκάνε” από το σπίτι τους και τα ψάχνουν απεγνωσμένα γονείς, συγγενείς και αστυνομικές αρχές…
Φυσικά στην μετέπειτα ζωή αυτού του παιδιού κάθε έντονη διαπροσωπική σύγκρουση που θα την ακολουθεί και ψυχοσυναισθηματική ένταση θα το οδηγήσει αναπόφευκτα πια στην απομόνωση, στο κλείσιμο στον εαυτό του στην φυγή από την πραγματικότητα...
Πέρα από την επώδυνη αλλά ψυχοπαθολογικά ήπια μορφή φυγής από ανεπιθύμητα πρόσωπα και καταστάσεις υπάρχουν οι πιο έντονες μορφές όπως η δημιουργία της «αγοραφοβίας» (πρόκειται για τις περιπτώσεις όπου το άτομο αποφεύγει δρόμους, πλατείες, κινηματογράφους, λεωφορεία κλπ) ή ακόμη και την καθολική φυγή από την πραγματικότητα που χαρακτηρίζει τα ψυχωτικά άτομα όπως για παράδειγμα η φυγή που κάνει «στον κόσμο του πουθενά» ένα σχιζοφρενικό άτομο ή η φυγή που κάνει από το δικό του κοινωνικό σύστημα ο ναρκομανής, ο αλκοολικός και, η τραγικά αμετάκλητη περίπτωση «φυγής» του αυτόχειρα.."
Του καθηγητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
http://troktiko.blogspot.com/2010/07/blog-post_1569.html
07:08
Του Γιώργου Ι. Κωστούλα
Απόπειρα αποτύπωσης ενός ψυχογραφήματος των "χρυσών" παιδιών που, μόλις, ξεπούλησαν τον καπιταλισμό.
Το γεγονός ότι όλοι σχεδόν είναι ίδιοι, ακόμα και εξωτερικά- ενδυματολογικά, επικοινωνιακά, καταναλωτικά- μάς οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σαν συντεχνία, είναι "συστημικό" δημιούργημα μιας κουλτούρας, που τους έπλασε, δίκην κλώνου, και τους κατηύθυνε, βήμα-βήμα, εξ απαλών ονύχων. Η κουλτούρα γαλουχήθηκε, εκπορεύθηκε από τα σπίτια τους, ισχυροποιήθηκε στα ομοειδή business schools, όπου ομαδόν εφοίτησαν, για να εμπεδωθεί από σκληροτράχηλους και πειστικούς μέντορες, που τους υποδέχθηκαν στα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα.
Κατά κανόνα, οι αστέρες της συντεχνίας, στα σαράντα τους χρόνια μεσουρανούν επαγγελματικά, κόβοντας και ράβοντας στα μέτρα τους, την επιχειρηματική, χρηματοοικονομική καλύτερα, ζωή των ΗΠΑ, κυρίως, αλλά και των υπόλοιπων μεγάλων οικονομιών.
Είναι κυρίως γόνοι μεγάλων, πλούσιων οικογενειών που μπορεί να διαφωνούν σε πολλά, εκτός από τη νέα πηγή ισχύος: αυτή της διανοητικής διαστρωμάτωσης της κοινωνίας, ως αξίας, μέσω της εκπαίδευσης. Σκοπός βεβαίως, η κατάληψη της κορυφής της πυραμίδας από τους νεαρούς βλαστούς τους. Ξέρουν πολύ καλά ότι η κοινωνία της Γνώσης, έχει διαδεχθεί το Κεφάλαιο στην επαναδιανομή της δύναμης στη πολιτική, τη διοίκηση και την κοινωνία.
Πρώτα από όλα, η τάξη των πλούσιων και μορφωμένων έχει αφαιρέσει από την οικογένεια κάθε παραδοσιακό της ρόλο, έχοντας την αναγάγει σε βιομηχανία μικρών αξιοκρατών. Τα μέλη αυτής της μορφωμένης ελίτ τείνουν όλο και περισσότερο σε μια ατέρμονη προσπάθεια ενίσχυσης της ταξικής αλληλεγγύης τους. Τελευταίως, ακόμα και μέσα από την ανάδειξη των παιδιών τους. Τα τελευταία μεταμορφώνονται σε μανιώδεις εργάτες της γνώσης, των επιδόσεων και των προσόντων. Εκπαιδεύονται, καθοδηγούνται, προπονούνται και ελέγχονται για να ενδυναμώσουν την κυριαρχία της τάξης τους. Το πρώτο βήμα; Η εισαγωγή τους σε ένα πρωτοκλασάτο πανεπιστήμιο, και εν συνεχεία να γίνουν δεκτοί, για μεταπτυχιακές σπουδές- ΜΒΑ, κατά κανόνα- σε ένα από τα 10-15 μεγαλύτερα, γνωστά business schools.
Τα σχολεία αυτά, με τη σειρά τους, αναλαμβάνουν να συνεχίσουν το έργο. Ο τρόπος επιλογής, το πρόγραμμα σπουδών, ο κατευθυνόμενος ανταγωνισμός, η καλλιέργεια του καριερισμού μεταμορφώνουν σταθερά τους νεαρούς απόφοιτους σε εκκολαπτόμενους μάρτυρες του εγωιστικού, του ατομικιστικού καπιταλισμού: ο νικητής τα παίρνει όλα. Αποτέλεσμα; Η καταγραφή της πρώτης ψυχικής διαταραχής: καλλιέργεια ανεδαφικών, υπερφίαλων προσδοκιών, οι οποίες οδηγούν τα νεαρά θύματα σε επαγγελματικές φαντασιώσεις, ότι ο καθένας τους μπορεί να γίνει, τουλάχιστον, ένας Bill Gates.
Μετά έρχεται η σειρά της corporate life, όπου, οι νεαροί graduates τοποθετούνται, κατ΄ ευθείαν, στη διευθυντική ομάδα, για να καταλάβουν, με την ενηλικίωση τους (;), την κορυφή της διοίκησης των μεγάλων εταιρειών, καλούμενοι να διαδεχθούν και να συνεχίσουν με το παραπάνω, την απληστία μιας άλλης συντεχνίας, αυτής των επιχειρηματιών των προηγούμενων δεκαετιών.
Οι εκφάνσεις αυτής της, όμως, νέου τύπου απληστίας έχουν γίνει-ακριβώς λόγω της κακοήθους και εκτός ελέγχου κλιμάκωσής της- ευρύτατα γνωστές: Ικανοποίηση των συμφερόντων των μετόχων με αντιπαροχή τα σκανδαλώδη πακέτα των προσωπικών τους αποζημιώσεων, συνεχής και βραχυπροθέσμως κυλιομένη ευφορία οικονομικών αποτελεσμάτων προς παραπλάνηση έως και εξαπάτηση των χρηματιστηριακών αναλυτών, εις βάρος της μακροπρόθεσμης πορείας, ακόμα και της υπόστασης των εταιρειών τους και τέλος η ασύστολη χρησιμοποίηση εταιρικών πόρων, μέσων και μηχανισμών, με σκοπό τη βραχυπρόθεσμη συγκομιδή ατομικών υπεραξιών, μέσω του εντυπωσιασμού της υπόλοιπης συντεχνίας, απ΄ όπου θα προέλθει και ο επόμενος εργοδότης τους. Τα έχουμε ξαναγράψει αυτά.
Η αιτία πίσω από όλα αυτά, συμπυκνωμένη, μέσα σε μια λέξη -ελληνική: Teleopathy (από το τέλος: σκοπός, στόχος και πάθος: αρρώστια). Η περιφραστική της απόδοση: Η ανισόρροπη (ίσως αδικαίωτη) επιδίωξη σκοπών και επιδιώξεων. Κατά λέξη: Επιτευξιομανία. Τα συμπτώματά της, συνοπτικά, από τον Κ.Goodpaster: Εμμονή ( Fixation), Eκλογίκευση (Rationalization) και Αποστασιοποίηση (Detachment).
Η Εμμονή, εν προκειμένω, εντοπίζεται όταν υγιέστατα συναισθήματα όπως η επιμονή, το κουράγιο, η άμιλλα εκτοπίζονται για να δώσουν τη θέση τους στην εξάρτηση, τον εθισμό, τη μανία. Τα πρώτα εξασφαλίζουν τον έλεγχο του ατόμου πάνω στους στόχους. Τα δεύτερα τον έλεγχο των στόχων πάνω στο άτομο.
Όταν η συνείδηση δεν μπορεί να έχει την απάντηση που θέλει, βρίσκει τον τρόπο να μη ρωτήσει καθόλου. Αυτό είναι αποτέλεσμα της Εκλογίκευσης, η οποία καταφέρνει, μέσα από τον "ορθολογισμό" των συναισθημάτων, να τα τιθασεύει, να τα εξουδετερώνει και να τα αναισθητοποιεί.
Η Αποστασιοποίηση, τέλος, συμπληρώνει το έργο των δύο προηγουμένων συμπτωμάτων, οδηγώντας το άτομο σε ένα είδος κυνικότητας, στα όρια της πόρρωσης, η οποία χαρακτηρίζεται κυρίως από έναν αεροστεγή διαχωρισμό του μυαλού από την καρδιά. Έτσι συναισθήματα όπως η συμπόνια, η κατανόηση, η συντροφικότητα εξωστρακίζονται, ανοίγοντας τις πόρτες για σοβαρότατους συμβιβασμούς, όπως είναι ο αποκλεισμός, η αποσύνδεση του ατόμου από τον ευρύτερο ανθρώπινο περίγυρο, που βεβαίως περιλαμβάνει το σπίτι, την οικογένεια, τα παιδιά, τον ελεύθερο χρόνο και ό,τι άλλο κτίζει και τρέφει μια ισορροπημένη, πολύπτυχη ανθρώπινη προσωπικότητα.
Χαρακτηριστική αποτύπωση της επιτευξιομανίας βρίσκουμε σε μανιφέστο -να το πούμε έτσι- μεγάλης αμερικανικής συμβουλευτικής εταιρείας, η οποία ανάμεσα στα απαραίτητα προσόντα των υποψηφίων για πρόσληψη στελεχών αναζητεί, κυρίως, την ανασφάλειά τους, ως κινητήριας δύναμης των επιδόσεών τους. Αναζητούνται, λοιπόν, όπως κατονομάζονται, παθιασμένα άτομα-στελέχη που είναι πρόθυμα να πονέσουν, να ματώσουν από τη συνεχή έκθεσή τους στην καταπιεστική καθημερινότητα του οργανισμού, αφού ηθικός (;) όρος του συμβολαίου που θα υπογράψουν είναι ότι, ακριβώς, προσχωρούν σε μια εταιρεία, όπου το επιτευξιακό "ντοπάρισμα" είναι σημαίνον μέρος των επικρατουσών διευθυντικών αξιών.
Αν βεβαίως είναι αληθινό, το βρίσκετε υγιές, σας αρέσει αυτό το ψυχογράφημα; Εμένα καθόλου. Αλλά επ΄ αυτού σε κάποιο επόμενο κείμενο.
http://www.capital.gr/articles.asp?showlist=0&catid=4&id=603020&expand=1
==========
"Η υποχώρηση μπροστά σε κινδύνους που ξεπερνούν τις δυνάμεις μας είναι λογική πράξη και ψυχοσυναισθηματικά αιτιολογημένη. Η τάση φυγής από ανεπιθύμητες καταστάσεις ή πρόσωπα αποτελούσε και αποτελεί μια αρχέγονη και συνάμα σωτήρια γνώση και ικανότητα του ανθρώπου από τις εποχές ακόμη που «γυμνός και αδύναμος» είχε να αντιμετωπίσει και ισχυρότερα, και ταχύτερα...
και πιο μεγαλόσωμα από αυτόν ζώα στην καθημερινή του πάλη για την επιβίωση στον πλανήτη μας.
Καθημερινά δημιουργούνται σε όλους μας καταστάσεις και προκύπτουν σε μετωπική αντιπαράθεση απειλές και κίνδυνοι που επιλέγουμε να αποφύγουμε με τη φυγή. Το κλασικό δίλημμα ήταν και παραμένει σχεδόν αναλλοίωτα ταυτισμένο με το σύνδρομο «μάχης ή φυγής» (fight or flight). Πέρα, όμως, από συγκεκριμένες και αντικειμενικά επιβεβαιωμένες καταστάσεις ή πρόσωπα που μας απειλούν υπάρχουν και συμβολικές καταστάσεις, ψυχολογικές και ψυχοσυναισθηματικές που αναγκάζουν το άτομο να επιλέξει όχι τη λύση της αντιπαράθεσης, της εμπλοκής ή συμπλοκής αλλά τη λύση της φυγής...
Ένα θεμελιακό ψυχολογικό ερώτημα που διαφοροποιεί την υγιή από την παθολογική «τάση φυγής» σχετίζεται τόσο με τη σοβαρότητα του κινδύνου όσο και με τη συχνότητα με την οποία ένα συγκεκριμένο άτομο διαλέγει τη φυγή από ανεπιθύμητα πρόσωπα και ανεπιθύμητες καταστάσεις. Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής, χωρίς να θυμίζουν την ωμή πρόκληση της ζούγκλας, ενέχουν σημαντικά στοιχεία κινδύνου, δημιουργούν σωρεία συμβολικών συγκρούσεων μεταξύ ατόμων και ομάδων, φορολογούν αδιάκοπα την προσωπικότητα και την ψυχική μας ισορροπία. Φυσικά ο σύγχρονος άνθρωπος παράγωγο της βιομηχανικής και καταναλωτικής κοινωνίας διαθέτει τους απαραίτητους μηχανισμούς άμυνας για λειτουργία και επιβίωση στις απαιτήσεις των ψυχολογικών-κοινωνιολογικών-οικονομικών δομών μέσα στις οποίες ζει και εργάζεται.
Προσωπικές εμπειρίες
Με λίγη καλή προσπάθεια πιστεύω ότι ο καθένας και η καθεμιά μας μπορεί να απαριθμήσει αμέτρητες περιπτώσεις στις οποίες αντιμετωπίζοντας συμβολικούς κινδύνους ή και ψυχολογικά προβλήματα προτιμήσαμε να μην εμπλακούμε σε μετωπική αντιπαράθεση αλλά να ξεφύγουμε με τη φυγή...
Και όμως, υπάρχουν άτομα για τα οποία η τάση φυγής από τις καθημερινές απαιτήσεις της ζωής αποτελεί τον μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης της πραγματικότητας και των κάθε λογής ψυχοσυναισθηματικών τους δυσκολιών. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας συμπεριφοράς είναι, φυσικά, η άντληση συναισθημάτων μοναξιάς, απομόνωσης και αποκοπής από τη ζωή, τις χαρές αλλά και τις πίκρες από τους προβληματισμούς της, πράγμα που στοιχειοθετεί ψυχοπαθολογική κατάσταση.
Το άτομο που διαλέγει τη φυγή από την πραγματικότητα διαλέγει, ουσιαστικά, να μη παλέψει, να μη αγωνισθεί. Σίγουρα η καθημερινή ζωή δημιουργεί εντάσεις με τις απαιτήσεις για επιβίωση, για επιτυχία, για αρμονικές διαπροσωπικές σχέσεις. Η αποτυχία κοστίζει σε όλους μας, αλλά για ορισμένα άτομα η αντιμετώπιση και αποδοχή της αίσθησης της αποτυχίας είναι τόσο οδυνηρή ώστε να τους είναι προτιμότερο να αποσυρθούν από τον αγώνα χωρίς καν να προσπαθήσουν να αγωνισθούν.
Στην διαταραγμένη ψυχοσυναισθηματική αξιολόγηση της πραγματικότητάς τους τα άτομα αυτά διαπιστώνουν, δυστυχώς, ότι εφόσον δεν αγωνισθείς μπορεί μεν να μην κερδίσεις αλλά ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ δεν θα φορτωθείς με την ψυχική φθορά που φέρνει η αίσθηση της αποτυχίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις η τάση φυγής του ατόμου από τον στίβο της ζωής, η αίσθηση της ηττοπάθειας και της ευθυνοφοβίας, εκδηλώνεται εναλλακτικά με μια αναιτιολόγητη για τους μη ειδικούς έντονη επιθετικότητα που επιδείχνουν συγκεκριμένα πρόσωπα. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται αυτό αποτελεί εμπειρικό δεδομένο στις επιστήμες της συμπεριφοράς και θεωρείται ως περίπτωση επίδειξης των δύο επιφανειών του ίδιου νομίσματος.
Συγκεκριμένα, καθώς προβληματιζόμαστε με τη συμπεριφορά του ίδιου προσώπου το οποίο σε μερικές περιπτώσεις επιδείχνει συμπεριφορά συνεσταλμένου ανθρώπου, υποχωρητικού, που προτιμάει να αποφύγει τις ψυχοσυναισθηματικές εντάσεις παρά να αγωνισθεί, ενώ σε άλλες παρουσιάζεται ιδιαίτερα εκρηκτικό, πρέπει να γνωρίζουμε ότι και τα δύο αυτά σύνδρομα συμπεριφοράς αποκαλύπτουν άτομο που δεν αισθάνεται άνετα με τον εαυτό του, άτομο που διακατέχεται από συμπλέγματα ανασφάλειας και κατωτερότητας που βρίσκεται, εάν θέλετε να το δούμε πιο λυρικά, έρμαιο του άγχους της προσαρμογής στις πολύπλοκες απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής μας σε πολυσύνθετα αστικοβιομηχανικά κοινωνικά πλέγματα.
Πιθανή η ψυχοπαθολογία
Η τάση φυγής, έμφυτο κομμάτι του κλασικού συνδρόμου φυγής ή μάχης (flight or fight syndrome) που υπάρχει σε κάθε άνθρωπο ορίζεται ως ψυχοπαθολογική, ως προβληματική, όταν αποτελεί τον "μοναδικό τρόπο" αντιμετώπισης των απαιτήσεων της καθημερινής ζωής του ατόμου.
Ψυχολογικές και κοινωνιολογικές έρευνες σε χώρες της Ευρώπης και Αμερικής απέδειξαν ότι τα υπερβολικά συνεσταλμένα, αποτραβηγμένα από τις παρέες και τα παιχνίδια παιδιά έχουν ζήσει και έχουν ανατραφεί σε οικογένειες όπου αδέξιοι, ίσως και ανεύθυνοι, γονείς ξεσπούσαν ανελέητα πάνω στα παιδιά τους κάθε φορά που οι ίδιοι αντιμετώπιζαν δυσκολίες στις διαπροσωπικές, συζυγικές ή ευρύτερες ανθρώπινες σχέσεις τους.
Μεγαλώνοντας στο σπίτι με συνεχές το συναίσθημα του φόβου, με τιμωρίες και κυκλοθυμική γονική συμπεριφορά το παιδί κλείνεται στον εαυτό του, "κλείνεται στο καβούκι του" όπως έλεγαν οι παλιοί και εσωτερικεύει την συμπεριφορά της απομόνωσης ως τον ενδεδειγμένο τρόπο επιβίωσής του. Συχνά μάλιστα αυτά είναι τα παιδιά που “το σκάνε” από το σπίτι τους και τα ψάχνουν απεγνωσμένα γονείς, συγγενείς και αστυνομικές αρχές…
Φυσικά στην μετέπειτα ζωή αυτού του παιδιού κάθε έντονη διαπροσωπική σύγκρουση που θα την ακολουθεί και ψυχοσυναισθηματική ένταση θα το οδηγήσει αναπόφευκτα πια στην απομόνωση, στο κλείσιμο στον εαυτό του στην φυγή από την πραγματικότητα...
Πέρα από την επώδυνη αλλά ψυχοπαθολογικά ήπια μορφή φυγής από ανεπιθύμητα πρόσωπα και καταστάσεις υπάρχουν οι πιο έντονες μορφές όπως η δημιουργία της «αγοραφοβίας» (πρόκειται για τις περιπτώσεις όπου το άτομο αποφεύγει δρόμους, πλατείες, κινηματογράφους, λεωφορεία κλπ) ή ακόμη και την καθολική φυγή από την πραγματικότητα που χαρακτηρίζει τα ψυχωτικά άτομα όπως για παράδειγμα η φυγή που κάνει «στον κόσμο του πουθενά» ένα σχιζοφρενικό άτομο ή η φυγή που κάνει από το δικό του κοινωνικό σύστημα ο ναρκομανής, ο αλκοολικός και, η τραγικά αμετάκλητη περίπτωση «φυγής» του αυτόχειρα.."
Του καθηγητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
http://troktiko.blogspot.com/2010/07/blog-post_1569.html
Σχόλια