Οιδίπους...
...εξορίστηκε, η Αγαύη επίσης. Το ίδιο και ο Θυέστης. Όμως δεν χρειάζεται να σκοτώσει κανείς τον πατέρα του και να πλαγιάσει με τη μάνα του, ούτε να σκοτώσει τον γιο του ή να βιάσει τη γυναίκα του αδελφού του για να πάρει τον δρόμο της εξορίας. Συχνά, αρκεί η άρνησή του να φορέσει τη μάσκα με το μόνιμο χαμόγελο.
Από τα όπλα...
...που είχε πάντα στα χέρια του ο άνθρωπος για να εξοντώνει τους πολιτικούς αντιπάλους του, δεν βρήκε μέχρι τώρα χειρότερο από την εξορία. Ξεριζώνει τον αντίπαλο από την πατρώα γη, από τους φίλους του, από τους δικούς του και τον στέλνει τόσο μακριά, όσο να μην ακούγεται πια η διαφορετική φωνή του. Λογαριάζοντας στην ασθενική μνήμη των ανθρώπων, ο θύτης ζει με την ελπίδα πως με τα χρόνια αυτή η φωνή μπορεί να ξεχαστεί. Γιατί από τη Χάρυβδη και τη Σκύλλα, καμιά τιμωρία δεν είναι χειρότερη από τη Λήθη. Ένας τέτοιος...
...εξόριστος, ο Δάντης, διηγήθηκε έτσι τον πόνο του στη «Θεία Κωμωδία»: «Θα αφήσεις πίσω σου ό,τι λατρεύεις πιο πολύ/ Της εξορίας το τόξο τούτο το βέλος ρίχνει πρώτα/ Θα νιώσεις την αλμύρα από το ξένο το ψωμί/ Και πόσο αβάσταχτο είναι να ανεβαίνεις ξένη σκάλα». Η εξορία μπορεί να είναι αναγκαστική ή εκούσια. Στην πορεία του χρόνου, την έζησαν πολιτικοί, συγγραφείς και διανοούμενοι. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς υπέμειναν την απάνθρωπη τιμωρία χωρίς αυτή να μειώσει στο παραμικρό τη δύναμη της φωνής τους. Ίσως γι΄ αυτό ακριβώς ο αυτοκράτορας που τιμώρησε τον Οβίδιο εξάντλησε όλη την αυστηρότητά του: δεν άφησε να επιστρέψει στην πατρίδα του ούτε νεκρός, απαγορεύοντας τη μεταφορά της σορού του ποιητή στη Ρώμη. Όσοι έχουν δική τους φωνή, σπάνια περνούν καλά στα χέρια της εξουσίας. Ιδιαίτερα όταν αυτή η εξουσία είναι αυταρχική. Στη Γαλλία, όταν ο Βίκτωρ Ουγκώ αντιτάχθηκε έντονα στο πραξικόπημα του 1851 (έγραψε γι΄ αυτό στην «Ιστορία ενός εγκλήματος»), κατέληξε εξόριστος στα νησιά της Μάγχης. Έμεινε εκεί δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια, που τον δόξασαν σε όλον τον κόσμο. Γιατί έγραψε μερικά από τα καλύτερα έργα του: «Στοχασμοί», «Οι άθλιοι», «Οι εργάτες της θάλασσας», «Ο άνθρωπος που γελά».
Σε αυτό...
...το τελευταίο, ο κεντρικός ήρωας με το μόνιμο χαμόγελο λέει: «Αντιπροσωπεύω την ανθρωπότητα έτσι όπως την κατάντησαν οι αφέντες της. Ο άνθρωπος είναι ακρωτηριασμένος. Αυτό που μου έκαναν, το έχουν κάνει σε όλους τους ανθρώπους. Τους παραμορφώνουν το δίκαιο, τη δικαιοσύνη, την αλήθεια, τη λογική, τη νοημοσύνη, όπως εμένα τα μάτια, τα ρουθούνια και τ΄ αυτιά. Όπως σε εμένα, τους έχουν σκεπάσει την καρδιά με πόνο και θυμό και το πρόσωπο με μια μάσκα που τους δείχνει ευχαριστημένους». Το χαμόγελο είναι υποχρεωτικό. Αλλιώς, εξορία. Όμως, η ελευθερία πάντα μιλάει πιο δυνατά, όταν βρίσκεται στην εξορία.
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=1402149&ct=2
Σχόλια