Καταρρέει ο μεσαίος χώρος

Καταρρέει ο μεσαίος χώρος

Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ*

Ο «Κανένας» των δημοσκοπήσεων υποτίθεται ότι καθρεφτίζει την ογκούμενη τάση αποστασιοποίησης ή και απόρριψης κατεστημένων και ξεπερασμένων νοοτροπιών και πολιτικών. Οτι αναζητά, χωρίς να βρίσκει, διόδους διαφυγής από ένα «σύστημα» που τον έχει απογοητεύσει, που δεν τον ακούει, που αδυνατεί να του εγγυηθεί ένα επαρκές πλαίσιο ανάπτυξης των δημιουργικών πρωτοβουλιών του σε συνθήκες σχετικής ασφάλειας.


*Μια τέτοια ερμηνεία, χωρίς να λαθεύει εξ ολοκλήρου ως προς ορισμένες από τις αιτίες της δημοσκοπικής γιγάντωσης του «Κανένα», έχει το σοβαρό μειονέκτημα ότι τον αντιμετωπίζει με τα δικά του και μόνο κριτήρια.

*Τον φαντάζεται αποκλειστικά μέσα από το πρίσμα μιας μανιώδους αναζήτησης της ατομικιστικής του αυτο-πραγμάτωσης, του αξιακού εκλεκτικισμού του και της μεταπολιτικής του φοράς, ενώ, παρά τα επιφαινόμενα, ο «Κανένας» εμφανίζεται εξόχως πληθυντικός και, κυρίως, υπακούει και αυτός σε αδήριτες «παραδοσιακές» ορίζουσες των νοημάτων και των πρακτικών της κοινωνικο-πολιτικής συμβίωσης.

*Αν ο «Κανένας» είναι χρονολογικά η τελευταία μετενσάρκωση του φαντάσματος του «μεσαίου χώρου», αυτό που σήμερα μας αποκαλύπτεται είναι ότι η σχέση και συμπεριφορά αυτού του χώρου με το Δημόσιο, δηλαδή το κράτος και τις πολιτικές του, είναι απείρως πιο στενή από όσο ορισμένοι φαντάζονται. Οτι η υποτιθέμενη «αυτόνομη» ύπαρξη και χειραφετητική δυναμική αυτού του ιδιωτικού μεσαίου χώρου καθορίζεται αποφασιστικά από το Δημόσιο και το κράτος.

*Οτι η δημοσκοπική του εξέγερση, που αναμειγνύει θεμιτά αιτήματα ασφάλειας και προστασίας με τον επιβλητικό κυνισμό ενός καθεστώτος αντιδημοκρατικών διακρίσεων (π.χ. αντιφορολογικός λαϊκισμός), μαρτυρεί τον δομικό του ετεροπροσδιορισμό από το Δημόσιο. *Σήμερα ζούμε την απαρχή της κατάρρευσης της νεο-δημοκρατικής εκδοχής του μεταπολιτικού μύθου περί «μεσαίου χώρου».

* Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ είναι επίκουρος καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο ΑΠΘ.


Σχόλια