Ο «παραγκωνισμένος άνθρωπος» και η «τυραννική πλειοψηφία» του Νιού Ντηλ

 «Όταν ο κοινωνικός ιστός σπάει, και τα μεσαία και κατώτερα στρώματα αφήνονται σε ελεύθερη πτώση, τότε ανοίγει ο δρόμος προς την επίγεια κόλαση».

O Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ, κατά την προεκλογική περίοδο του 1932, και λίγο μετά την ανάδειξή του σε προεδρικό υποψήφιο του Δημοκρατικού Κόμματος, θα δηλώσει σε μια ραδιοφωνική του συνέντευξη ότι στόχος της προεδρίας του εφόσον κερδίσει τις εκλογές θα είναι η αποκατάσταση του ‘παραγκωνισμένου ανθρώπου’ (ForgottenMan) από το περιθώριο.

Ο ‘παραγκωνισμένος άνθρωπος’ του 1930, είναι μια αρκετά γνώριμη φιγούρα ακόμα και για το ελληνικό κοινό. Τον γνώρισε μέσα από τα Σταφύλια της Οργής, το έργο του Τζον Στάινμπεκ που βυθίζεται στον κόσμο της απόλυτης κοινωνικής, οικονομικής καταστροφής και ανασφάλειας όπου βυθίζονταν οι μικροί αγρότες της αμερικανικής περιφέρεια: Το μεγάλο κομμάτι των λευκών του Νότου, που μεταβάλλονταν σε «δούλους του χρέους» και έπεφταν θύματα της αμείλικτης κοινωνικής αναλγησίας των μεγάλων τραπεζικών ιδρυμάτων· δίπλα τους, στέκονταν τα πλήθη των ανέργων του βιομηχανικού Βορρά, λευκών και αφροαμερικάνων. Εν τέλει, «παραγκωνισμένος άνθρωπος» ήταν ο μέσος Αμερικάνος, που είχε τεθεί στο περιθώριο από τον ξέφρενο, αρπακτικό καπιταλισμό της ‘επίχρυσης εποχής’ (GildedAge) των τελών του 19ου αιώνα, όσο και από την ίδια την κρίση του 1929.

Για την Ιστορία, στις εκλογές του 1933, ο Ρούσβελτ με τον ‘παραγκωνισμένο άνθρωπό’ του κατήγαγε μια εντυπωσιακή νίκη αποσπώντας το 57% των ψήφων, και κερδίζοντας όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ εκτός από έξι. Πίσω από τον θρίαμβό του, βρισκόταν μια πλατιά κοινωνική συμμαχία που υπερέβαινε κατά πολύ τα όρια κοινωνικής απήχησης του Δημοκρατικού Κόμματος: Μικροκαλλιεργητές, λευκοί του Νότου, καθολικοί (πρωτίστως Ιταλοί και Ιρλανδοί), συνδικάτα, αφροαμερικάνοι του Βορρά, Εβραίοι, διανοούμενοι, και ένα μέρος της φιλελεύθερης ελίτ των πόλεων.

Στα μάτια της τωρινής, ελληνίδας ΠτΔ το πλειοψηφικό ρεύμα του Ρούσβελτ θα φάνταζε οπωσδήποτε ‘τυραννικό’ και ‘λαϊκιστικό’. Ωστόσο, αυτό το ρεύμα επέτρεψε στον ανασχεδιασμό της Αμερικής μετά τον ολετήρα του 1929, και έφερε στο φως το μοντέλο της που την ανέδειξε σε παγκόσμια ηγεμονική δύναμη –και ιδεολογικά. Η κοινωνική συμμαχία του Ρούσβελτ, άφησε το αποτύπωμά της στην Ιστορία. Εντελώς αμφίβολο το ιδεολογικό ρεύμα που εκφράζει η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, και το οποίο προέρχεται επίσης από την αμερικάνικη πολιτική, εκπροσωπούμενο σήμερα από φιγούρες όπως η Νάνσι Πελόζι ή η Χίλαρι Κλίντον, θα αφήσει πίσω του τίποτε το αξιοσημείωτο, πέραν από το ‘έπος της εχθροπάθειας’ το οποίο δημιούργησε και έχει εμπλακεί.

Πίσω από το αμερικάνικο New  Deal, ή, τις αντίστοιχες ιδεολογικο-πολιτικές διεργασίες που οδήγησαν στην ανάδυση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, δεν βρισκόταν μόνο η ιδεολογία ή ο αγώνας για την κατάκτηση της εξουσίας. Αλλά, και ένα πολύ πικρό ιστορικό μάθημα του μεσοπολέμου, το οποίο έγινε εν τέλει κτήμα ολόκληρων γενεών. Το μάθημα έλεγε πως όταν ο κοινωνικός ιστός σπάει, και τα μεσαία και κατώτερα στρώματα αφήνονται σε ελεύθερη πτώση, τότε ανοίγει ο δρόμος προς την επίγεια κόλαση.

Οι ελίτ αρχικά δεν μπορούν να κατανοήσουν τον κίνδυνο αυτό, γιατί η κοινωνική κινητικότητα λειτουργεί πολλές φορές σαν τον ανελκυστήρα: Η πτώση των πολλών, είναι το αντίβαρο που εκτοξεύει τους λίγους. Κι όμως. Ο φασισμός, ο ναζισμός, ο τσαλαπατημένος ψυχισμός και η αξιοπρέπεια της κοινωνικής βάσης πάνω στην οποία θεριεύουν τα φαινόμενα αυτά, ή ακόμα, το πως εγκληματικές οργανώσεις όπως οι μαφίες εισέρχονται στο πολιτικό πεδίο και υποκαθιστούν το κράτος στην κοινωνική προστασία των καταφρονεμένων κοινωνικών τάξεων –όλα αυτά αποτελούν εκφράσεις των δαιμονικών δυνάμεων που απελευθερώνονται όταν οι κοινωνίες θρυμματίζονται βίαια σε τόσο απόλυτα αντιθετικούς κόσμους.

Είναι οι τόσο γνώριμες πινελιές από τον σκοτεινό καμβά του μεσοπολέμου, για τις οποίες οι γενιές των ιθυνουσών τάξεων που καθοδηγούν σήμερα την παγκοσμιοποίηση πίστεψαν ότι ανήκουν δια παντός στην ‘προϊστορία’ του ανεπτυγμένου κόσμου. Γι’ αυτές το ‘νιού ντηλ’ δεν είναι παρά η ιδεολογική νομιμοποίηση του κρατικιστικού υδροκεφαλισμού, ενώ ο ‘παραγκωνισμένος άνθρωπος’ καλό θα ήταν να παραμείνει στην γωνιά του καθώς φέρει τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά εκείνα που τον καθιστούν ασύμβατο με τον αυριανό ‘παγκόσμιο άνθρωπο’. Κάπως έτσι, οδηγηθήκαμε σήμερα στην ύβρη μιας αμερικάνικης κοινωνίας όπου οι κοινωνικές τάξεις παρουσιάζονται περισσότερο σαν κλειστές και αυτοαναπαραγόμενες κάστες.

Ο κόσμος των ελίτ

Οικονομολόγοι όπως ο Τομά Πικετύ και ο Μπράνκο Μιλανόβιτς, έχουν ήδη μιλήσει για την τεράστια διεύρυνση των ανισοτήτων στις ΗΠΑ, αποδεικνύοντας πως βάσει αυτών η κοινωνία τους έχει οπισθοδρομήσει στα τέλη του 19ου αιώνα. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυσή τους για εκείνες τις οικονομικές και κοινωνικές πρακτικές, μέσω των οποίων οι ανώτερες τάξεις περιφρουρούν αλλά και διευρύνουν τις ανισότητες αυτές.

Οι νέες ελίτ λοιπόν είναι περισσότερο διαχειριστές παρά ιδιοκτήτες, άνδρες και γυναίκες μάνατζερ με ετήσιες απολαβές που τα μεσαία στρώματα δεν θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν ούτε σε όλο τους τον οικονομικό βίο. Εκείνο που εντυπωσιάζει, είναι ο βαθμός της ενδογαμίας τους –σχεδόν απόλυτα παντρεύονται τους πολιτισμικά, μορφωτικά, και εισοδηματικά όμοιούς τους. Επίσης το εξαιρετικά ομογενοποιημένο περιβάλλον μέσα στο οποίο αναθρέφονται και μορφώνονται τα παιδιά τους, τα πανεπιστήμια της πρώτης γραμμής που εξασφαλίζουν μια θέση στην ιθύνουσα τάξη, και τα οποία είναι εντελώς απροσπέλαστα για το υπόλοιπο 99% της αμερικανικής κοινωνίας.

Κλειστός κόσμος, αγγελικά πλασμένος. Μέσα σε αυτόν ισχύει το «απαγορεύεται το απαγορεύεται» όπως έλεγαν και στον Μάη του 1968: Η ελευθεριακότητα των νέων ιθυνουσών τάξεων είναι παρομοιώδης. Οι γόνοι της, έχουν δικαίωμα στην πιο ακραία αντισυμβατικότητα, που θεωρείται πλέον μια ‘διαβατήρια τελετουργία’ των μικρών μαθητευόμενων μάγων στην ωριμότητα. Μόλις την κατακτήσουν, βέβαια, παραμένουν κατά 80% περίπου σύμφωνα με στατιστικά σε σταθερούς γάμους· στις δε κατώτερες τάξεις το αντίστοιχο ποσοστό, μόλις που πλησιάζει το 25%.

Αξίζει να αντιπαραβάλλουμε τον αμείλικτο κυνισμό και την σκληρότητα που χαρακτηρίζει στην πράξη τον διαχωρισμό των ελίτ αυτών από την υπόλοιπη κοινωνία, με τα ιδεολογήματα απέραντης καλοσύνης που οι ίδιες αρέσκονται να εκφράζουν: Υπάρχει σίγουρα κάποια ενοχή που τις ωθεί να πλειοδοτούν στην υποκριτική συμπόνοια και τον ανθρωπισμό. Θα ήταν, βέβαια, πολύ ρηχό να περιοριστούμε σε αυτήν μόνον την ερμηνεία.

Η κουλτούρα της αλληλεγγύης, εξάλλου, δεν απευθύνεται προς τον μεγάλο όγκο των αποκλεισμένων· για εκείνους υπάρχει μόνο το ταξικό και πολιτισμικό μίσος που εκφράζεται καθώς οι ελίτ αποκαλούν την βάση της αμερικάνικης κοινωνίας ‘αξιοθρήνητη’, ‘οπισθοδρομική’, βουτηγμένη στον σκοτεινότερο εθνικισμό. Απεναντίας, απεριόριστη καλοσύνη περιμένει κάθε λογής μειονότητα, κυρίως γιατί έναντι αυτών η γαλαντομία είναι όχι μόνον εξαιρετικά ανέξοδη, αλλά μάλιστα χρησιμεύει και σ’ έναν ψυχρό πολιτικό υπολογισμό. Καμία μειονότητα δεν μπορεί να απειλήσει την απεριόριστη κοινωνική και πολιτική εξουσία των ελίτ. Αντίθετα, βιώνουν την πλειοψηφία ως τυραννική γιατί φοβούνται μήπως και αυτή τους εξαναγκάσει σε πολιτικό έλεγχο μέσα απ’ τη δημοκρατική διαδικασία. Γι’ αυτό, ο κατακερματισμός της εθνικής δημοκρατικής κοινότητας σ’ ένα μωσαϊκό μειονοτήτων, διασφαλίζει τη θέση τους, και επίσης η καλοσύνή τους απέναντι τους χρησιμεύει και ως τρόπαιο που προσθέτει στο κοινωνικό-πολιτικό κύρος των τάξεων αυτών.

Ζωή στο χείλος της πτώσης

Στον αντίποδα, οι μεσαίες τάξεις και κατώτερες, παρουσιάζονται να είναι αιώνια εγκλωβισμένες σε μια ζωή, που εναγωνίως μετεωρίζεται πάνω από την κοινωνική άβυσσο. Η φοίτηση ακόμα και σε ένα μέσο πανεπιστήμιο, που δεν μπορεί παρά να εξασφαλίσει μια δουλειά μέσου εισοδήματος, εξαναγκάζει τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα να ξεκινήσουν τον επαγγελματικό βίο ήδη καταχρεωμένα από τα ‘φοιτητικά δάνεια’. Το παραμικρό στραβοπάτημα, μια απόλυση, μια ασθένεια ακόμα που θα τους αναγκάσει να πληρώσουν δεκάδες χιλιάδες δολάρια για την περίθαλψή τους, ένα διαζύγιο που θα ανατρέψει τον οικογενειακό προϋπολογισμό, αρκεί για να τους καταβαραθρώσει στο περιθώριο.

Μια μικρή αναζήτηση στο youtube, και θα ανακαλύψει κανείς δεκάδες ντοκιμαντέρ που αναφέρονται σε περιπτώσεις ανθρώπων που κατέληξαν να είναι άστεγοι ακριβώς μέσα από αυτήν την διαδρομή –η αστεγία θεωρείται σήμερα ένα από τα οξύτερα κοινωνικά προβλήματα στις μεγάλες αμερικανικές πόλεις. Υπάρχει έπειτα, και η επιδημία εξάρτησης από τα οπιούχαπαυσίπονα. Ένα σπασμένο πόδι, σε συνδυασμό με την αδυναμία αποπληρωμής μιας επαρκούς ιατρικής θεραπείας, αρκεί για να παρασύρει τους φτωχούς ασθενείς στη δίνη της.

Τα χαμηλά εισοδήματα, επίσης, μπορούν να έχουν συχνή πρόσβαση μόνο στο σκουπιδοφαγητό των ταχυφαγείων· ένα κανονικό γεύμα, πόσο μάλλον φτιαγμένο από οργανικές πρώτες ύλες, είναι προσπελάσιμο σε κανονική βάση μόνο για τους ευκατάστατους. Διόλου περίεργο, λοιπόν, που τα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη θερίζουν μεταξύ των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, και τους έχουν παραδώσει στο έλεος του κορωνοϊού, εξαιτίας αυτών των υποκείμενων νοσημάτων.

Ένα φαινόμενο, το οποίο προφανώς και προσπέρασε τόσο επιπόλαια ο Τζον Ιωαννίδης από τη γυάλα του Στάντφορτ, καθώς ως μέλος της ‘ελίτ των ελίτ’ της γνώσης –όπως αρέσκεται να μας αυτοπαρουσιάζεται– βρίσκεται έτη φωτός μακριά από την χαμοζωή της αμερικάνικης πλειοψηφίας. Και άρα προφανώς δεν είναι σε θέση να κατανοήσει ότι οι πολιτικές που πρότεινε ως πανάκεια για την πανδημία, αντιπροσώπευαν έναν σκληρό κοινωνικό δαρβινισμό εναντίον της.

Ο Τραμπ και ο ‘εμφύλιος των ελίτ’

Η φιγούρα του Τραμπ, αναδεικνύεται ως προϊόν του ρήγματος αυτού. Όμως δεν γίνεται να εξετάζουμε τα πολιτικά φαινόμενα σαν να ήταν ευθύγραμμη τάση των κοινωνικών. Ο Τραμπ όχι μόνο ανήκει στον κόσμο των ελίτ, αλλά και από το 1989 μέχρι το 2009 το μεγαλύτερο μερίδιο των πολιτικών χρηματοδοτήσεων που είχε ως επιχειρηματίας προοριζόταν για τους σημερινούς θανάσιμους εχθρούς του, τους Δημοκρατικούς. Η φορά των χρηματοδοτήσεών του μεταστρέφεται προς τους ρεπουμπλικάνους μόλις το 2010.

Η αλλαγή στη συμπεριφορά του αποτελεί δείκτη των ευρύτερων ανακατατάξεων που λαμβάνουν χώρα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης του 2008, σε συνδυασμό με την οικονομική άνοδο της Κίνας και, συνακόλουθα, της πολυπολικής παγκοσμιοποίησης. Υπό αυτές τις εξελίξεις, ένα μέρος της αμερικάνικης επιχειρηματικής τάξης αρχίζει και μεταστρέφεται εναντίον της παγκοσμιοποίησης –πολύ απλά γιατί ο οξύς ανταγωνισμός της έχει στραφεί πλέον εναντίον τους: Το κτηματομεσιτικό κεφάλαιο, το πετρελαϊκό, οι αυτοκινητοβιομηχανίες είναι ορισμένοι τέτοιοι κλάδοι, που πιέζουν για την αναγκαιότητα ενός νέου προστατευτισμού, με ταξικό όμως και όχι πανεθνικό πρόσημο. Έτσι, το αίτημα για την προστασία από τον εξωτερικό ανταγωνισμό συνδυάζεται σε αυτήν την ατζέντα, με αιτήματα για την μείωση της φορολογίας των πλουσίων, ή την καταγγελία κάθε απόπειρας αποκατάστασης του ούτως ή άλλως ελλιπούς αμερικανικού κοινωνικού κράτους.

Η αρκετά περίεργη αυτή ατζέντα θα βρει τον γνησιότερο εκφράστή της στον Τραμπ.Μιλούσε και εκείνος για τον ‘παραγκωνισμένο άνθρωπο’, ωστόσο όχι για να τον φέρει με τις πολιτικές του στο προσκήνιο. Η θητεία του δεν επιφύλασσε κανένα ‘νιού ντηλ’, και καμία αλλαγή στην κοινωνική πραγματικότητα αντιμετωπίζει η βάση της αμερικανικής κοινωνίας. Ο ‘παραγκωνισμένος άνθρωπος’ έδωσε πολύ περισσότερα στο καθεστώς που αποπειράθηκε να εγκαθιδρύσει ο Τραμπ, από ότι πήρε από τον ίδιο. Κι ας ήταν η εκλογική δυναμική των μη προνομιούχων που επέτρεψε στον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ να κερδίσει τις εκλογές του 2016, αμφισβητώντας την κυριαρχία της παγκοσμιοποιητικής συνιστώσας των ελίτ.

Το μόνο ‘σημείο επαφής’ μεταξύ του Προέδρου και της απαξιωμένης κοινωνικής βάσης, ήταν ότι αυτός χρησιμοποιούσε στο τουΐτερ την δική τους φρασεολογία, κυρίως, το μίσος και τον αποτροπιασμό που επιφυλάσσουν στις παγκοσμιοποιητικές ελίτ. Κατά τα άλλα, κυβερνούσε σαν να χειρίζεται τις επιχειρήσεις του, διορίζοντας κόρη και γαμπρό σε νευραλγικές θέσεις, βάζοντας τον δικηγόρο του να κάνει εν αγνοία του Στεήτ Ντηπάρτμεντ εξωτερική πολιτική με ηγέτες όπως ο Ερντογάν, την ίδια στιγμή που έκανε προσωπικές μπίζνες με τον Τούρκο πρόεδρο.

Έτσι, στο τέλος της θητείας του, αντί η Αμερική «να γίνει μεγάλη» κατέληξε όσο ποτέ διχασμένη και απαξιωμένη στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου. Παρ όλο που και ο Τραμπ επικαλέστηκε κι αυτός τον ‘παραγκωνισμένο άνθρωπο’, την ημέρα της εκλογικής του νίκης το 2016, θέλοντας έτσι να αυτοσυστηθεί ενώπιον του έθνους σαν την ρεπουμπλικανική εκδοχή του Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ, η θητεία του διέψευσε παταγωδώς κάθε παραλληλισμό.

Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στις δυο ιστορικές περιόδους της αμερικάνικης κοινωνίας: Την δεκαετία του 1930, ένα κομμάτι των πολιτικών, πνευματικών ακόμα και οικονομικών ελίτ, διέθετε την οξυδέρκεια, την ιδεολογική ορμή αλλά και τους πολιτιστικούς ορίζοντες ώστε να ανατρέψει τον κανόνα και να ανασχεδιάσει ένα μοντέλο κοινωνίας και οικονομίας για την επανένταξη του ‘παραγκωνισμένου ανθρώπου’ στην αμερικάνικη ζωή. Σήμερα, αντίθετα, η δημόσια ζωή των ΗΠΑ φαντάζει σαν ένα καλειδοσκόπιο αποσχιστικών ιδεολογιών που καταλήγουν εν τέλει να προπαγανδίζουν το μίσος και την ανοικειότητα όλων εναντίων όλων.

Υπό αυτήν την οπτική, τα γεγονότα που εξελίχθηκαν στο Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον στις 6 Ιανουαρίου 2021, και τα οποία παρακολούθησε αποσβολωμένος όλος ο πλανήτης μπροστά στους τηλεοπτικούς του δέκτες δεν ήταν διόλου απροσδόκητα. Είχαν εξάλλου προηγηθεί πλείστα όσα γεγονότα που μαρτυρούσαν την κλιμάκωση της εμφυλιακής αντιπαράθεσης: Οι συγκρούσεις των αντίφα και του ‘trumpnation’ στο Σάρλοτσβιλ το 2017, το κυνήγι των μαγισσών που εξαπέλυσε ο ριζοσπαστισμός της πολιτικής ορθότητας στα αμερικάνικα πανεπιστήμια όπως και η επίθεση στα αγάλματα του περασμένου καλοκαιριού, η εισβολή ένοπλων οπαδών του Τραμπ στο πολιτειακό Καπιτώλιο του Μίσιγκαν, οι οποίοι διαδήλωναν ενάντια στα μέτρα κοινωνικού περιορισμού της πανδημίας τον Απρίλιο της περασμένης χρονιάς. Όλα αυτά, συνιστούν έκπληξη για την Αμερική που γνωρίζαμε. Μόνο που, η Αμερική που γνωρίζαμε ως ‘γη των ευκαιριών’ και πομπός της πλανητικής πολιτιστικής παντοδυναμίας της Δύσης, έχει πάψει να υπάρχει προ πολλού…

Δρ. Γιώργος Ρακκάς Πολιτικός επιστήμονας και Δρ. κοινωνιολογίας. Δημοτικός Σύμβουλος με την παράταξη Μένουμε Θεσσαλονίκη  

ΠΗΓΗ

Δανείζομαι από παλιότερη εγγραφή:

Kαι όμως! 

Ότι συμβαίνει σήμερα στην Αμερική το έχει περιγράψει - προβλέψει ο Κρίστοφερ Λας στο βιβλίο του: "Η εξέγερση των ελίτ  και η προδοσία της δημοκρατίας" {THE REVOLT OF THE ELITES AND THE BETRAYAL OF DEMOCRACY} (Διαβάστε το βιβλίο αυτό και θα καταλάβετε αυτό που τα ντόπια media αποσιωπούν. Δεν θα μπορούσε βέβαια να συμβεί το αντίθετο, αφού όλα υπηρετούν και τρέφονται από τους παγκοσμιοποιητές...). 

Μα θα μου πείτε: Μας ενδιαφέρει τι γίνεται στην Αμερική; Και βέβαια, αφού είναι τμήμα μιας ευρύτερης επίθεσης στο έθνος - κράτος, στην ταυτότητα των λαών, στον πολιτισμό των και ότι αποτελεί εμπόδιο στη ασυδοσία των πολυεθνικών συμφερόντων, που βλέπουν μόνο υποζύγια - δούλους προς εκμετάλλευση και ουδόλως ενδιαφέρονται για πραγματικά δικαιώματα πολιτών (ποιών πολιτών; σε ποια χώρα;)

Τελικά  κατάφεραν να κλέψουν την εκλογή από τον Τραμπ, οπότε πάρτε μια γεύση για το πού πάμε, εδώ:

Οι ΗΠΑ και ο κίνδυνος μεγάλης συνταγματικής κρίσης

------------------

Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΕΛΙΤ ΚΑΙ Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ


Παρουσίαση

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ο ισπανός στοχαστής Ortega y Gasset εξέδωσε το βιβλίο του «Η εξέγερση των μαζών». Υποστήριζε σ' αυτό ότι η δημοκρατία κινδύνευε από τις μάζες, από τον απλό κόσμο που εισέβαλλε στη σκηνή της ιστορίας. Εξήντα χρόνια αργότερα, ο Κρίστοφερ Λας υποστηρίζει ότι η απειλή για τη δημοκρατία σήμερα προέρχεται από τις ελίτ των επαγγελματιών και των διευθυντικών στελεχών. Οι ελίτ αυτές, ευκίνητες και εξωτερικά ολοένα πιο παγκοσμιοποιημένες, αρνούνται να δεχθούν περιορισμούς ή δεσμούς με τον τόπο ή το έθνος τους. Απομονώνονται στα δίκτυα και τους θύλακές τους, εγκαταλείπουν τη μεσαία τάξη και προδίδουν την ιδέα της δημοκρατίας για όλους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ένα καταπληκτικό και καθοριστικό βιβλίο σύγχρονης σκέψης για την προδοσία και την απειλή της Δημοκρατίας, του πολιτεύματος που γεννήθηκε πριν 2.500 στην Ελλάδα, για να λάμψει σαν φωτεινό μετέωρο λίγα χρόνια στο κατασκότεινο αντι-δημοκρατικό στερέωμα της εξουσιαστικής βαρβαρότητας σ' Ανατολή και Δύση, σε Βορρά και Νότο. Το οποίο αλλοιώθηκε αντιπροσωπευτικά στη Δύση και παραμορφώθηκε δυναστικά στην Ανατολή, για να ψυχθεί στον Βορρά και να πυρακτωθεί στον Νότο, ώσπου τώρα προδόθηκε από την "εξέγερση των ελίτ" της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης Δημοκρατίας του τρόμου, της ανισότητας, της ξέφρενης επιζήτησης κερδών. Των ελίτ που έχουν σημαία τους την υπέρτατη αγνωμοσύνη προς τους προκατόχους τους με την κοινωνική ευαισθησία, αλλά και στις κοινότητες που καθοδηγούν. Οι ελίτ αυτές βρίσκονται στις κορυφές της κοινωνικής ιεραρχίας, οι υπηρέτες, λειτουργοί και εξουσιαστές του Θεού Χρήμα. Έχουν προδώσει την ιδέα της Δημοκρατίας για όλους. (Δημήτρης Κακαβελάκης, ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, 8/9/2008)
 
 
Ξενόγλωσσος τίτλοςTHE REVOLT OF THE ELITES AND THE BETRAYAL OF DEMOCRACY
ISBN139789608263383
ΕκδότηςΝΗΣΙΔΕΣ
Χρονολογία ΈκδοσηςΙανουάριος 2006
Αριθμός σελίδων202
Διαστάσεις24x17
ΜετάφρασηΤΟΜΑΝΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
Συγγραφέας/Δημιουργός (Ελληνικά)ΛΑΣ ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ
Κωδικός Πολιτείας3000-0128
Λεπτομέρειες

==========

-------------------

 ===============

Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΟ ΚΑΠΙΤΩΛΙΟ , Η ΔΙΧΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΚΑΙ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ
Τι συμβαινει στις ΗΠΑ; Πως εφτασαν τα πραγματα μεχρι την εισβολη διαδηλωτων στο Καπιτωλιο ;Ειναι η αποκορυφωση μιας αλλοκοτης και ανευθυνης πολιτικης εκ μερους του απερχομενου Προεδρου Τραμπ , οπως καταγγελλουν οι αντιπαλοι του ;Πως κινητοποιουνται ομως τοσοι ανθρωποι, οταν ειναι γνωστο οτι τα Αμερικανικα κομματα δεν διακρινονταν μεχρι τωρα ουτε για τον φανατισμο τους ουτε για τον κομματικο τους πατριωτισμο ;Ειναι μονο το θεμα της καταγγελλομενης νοθειας σε πεντε Πολιτειες , που , κατα τους υποστηρικτες του Τραμπ , αλλοιωσε το αποτελεσμα των Προεδρικων εκλογων ;
Τα ερωτηματα αυτα δεν εξαντλουν τον προβληματισμο που δημιουργει η σημερινη κατασταση στις ΗΠΑ , η οποια ευλογως ανησυχει την κοινη γνωμη και πολυ πιο περα απο τα Αμερικανικα συνορα , ιδιαιτερα στις φιλες και συμμαχες χωρες των ΗΠΑ. Η απαντηση δεν ειναι ουτε απλη ουτε μονοσημαντη. Παρομοια ερωτηματα ειχαν τεθει και κατα την εκλογη του Τραμπ , η οποια διεψευσε τα προγνωστικα των δημοσκοπικων εταιρειων και τις εκτιμησεις των κυριοτερων μεσων μαζικης επικοινωνιας.
Το φαινομενο Τραμπ , παρα τα αντισυμβατικα και απο ορισμενες αποψεις ακραια χαρακτηριστικα του, εκφραζει βαθυτερα ρευματα και αντιθεσεις στην Αμερικανικη κοινωνια, που αναζητουν πολιτικη εκφραση και διαταρασσουν την παραδοσιακη εικονα της μονολιθικης δικομματικης Αμερικανικης πολιτικης. Το κυριο θεμα που , περισσοτερο η λιγοτερο συνειδητα , διχαζει την Αμερικανικη κοινωνια , ειναι η υπερσυγκεντρωση ισχυος απο τη χρηματοπιστωτικη μεριδα της οικονομικης ολιγαρχιας , η οποια αναζητει στην απεριοριστη διεθνοποιηση και παγκοσμιοποιηση νεα συνορα οικονομικου επεκτατισμου και ανεξελεγκτου , ασυλληπτου κερδους.
Η χρηματοπιστωτικη οικονομια , με την ελευθερια που κατεκτησε, μετα τη σταδιακη απαλλαγη της απο τους περιορισμους που ειχαν επιβληθει στις τραπεζικες δραστηριοτητες απο τους κανονισμους του New Deal του Προεδρου Ρουσβελτ, στη δεκαετια του 1930 , μετα τη μεγαλη οικονομικη κριση του 1929, υποκατεστησε, σε πολυ μεγαλο βαθμο , την πραγματικη , παραγωγικη οικονομια με την εικονικη , κερδοσκοπικη οικονομια.Πανω απο το 90% του ογκου των συναλλαγων αναφερεται στην εικονικη αντι στην πραγματικη οικονομια.
Η παγκοσμιοποιηση , που ανεδειχθη απο την εποχη Κλιντον ως επισημη Αμερικανικη πολιτικη , παρουσιασθηκε στην πολιτικη ηγεσια ως μια ιδεα Αμερικανικης ηγεμονιας στον μεταψυχροπολεμικο κοσμο, μεσω της οικονομικης κυριαρχιας και των ανοικτων συνορων.Τα αποτελεσματα ομως φανηκαν γρηγορα. Τα ανοικτα συνορα εγιναν μπουμεραγκ ακομη και για την πιο ισχυρη χωρα του κοσμου.Πρωτον , γιατι εγινε δυνατος ο διαχωρισμος του συμφεροντος μιας πολυεθνικης εταιρειας απο το συμφερον του κρατους. Γιατι , π. χ . , μια Αμερικανικη εταιρεια να μη μεταφερει την παραγωγη της σε μια φθηνη χωρα , εφοσον θα μπορουσε ταυτοχρονα , μεσα απο το ελευθερο εμποριο , να εισαγει παλι στις ΗΠΑ τα προιοντα της, χωρις δασμους η με πολυ χαμηλους δασμους ; Δευτερον , γιατι τα ανοικτα συνορα επετρεπαν σε αλλες χωρες να ανταγωνιζονται αθεμιτα την Αμερικανικη βιομηχανια, μεσα στην ιδια την Αμερικανικη αγορα.
Η Κινα , π. χ . , η οποια εχει πολυ υψηλη ανταγωνιστικοτητα, λογω του πολυ φθηνου κοστους παραγωγης, αλλα και αλλων παραγοντων , μπορουσε να εξαγει ελευθερα στις ΗΠΑ οχι μονο τα δικα της προιοντα , αλλα και τα προιοντα των Αμερικανικων εταιρειων , που ειχαν μεταφερει την παραγωγη τους στην Κινα.Δεν ειναι τυχαιο το τεραστιο ελλειμμα που δημιουργηθηκε στο εμπορικο ισοζυγιο ΗΠΑ - Κινας. Και αλλες ομως χωρες , με πολυ υψηλο βιοτικο επιπεδο , οπως , π. χ . , η Γερμανια επωφεληθηκαν απο το ελευθερο εμποριο και τα ανοικτα συνορα για να επιδοθουν σε αθεμιτο ανταγωνισμο. Η Γερμανια , αντι να επενδυσει στις ΗΠΑ, το βρηκε πολυ συμφεροτερο για την αυτοκινητοβιομηχανια της να επενδυσει στο φθηνο, γειτονικο Μεξικο.
Ο καθενας αντιλαμβανεται τις επιπτωσεις της πολιτικης αυτης σε μακροπροθεσμη κλιμακα.Ο Αμερικανος βιομηχανος γιατι θα κρατησει την παραγωγη του στις ΗΠΑ, οταν αντιμετωπιζει αθεμιτο ανταγωνισμο , μεσω Μεξικου η αλλης φθηνης χωρας ; Η μετεγκατασταση ομως βιομηχανιων μπορει να ειναι συμφερουσα για τον βιομηχανο, αλλα δεν ειναι συμφερουσα για το κρατος.Το τελευταιο χανει επενδυσεις , φορους , απασχοληση , βιομηχανικη και τεχνολογικη προοδο και οικονομικη και κοινωνικη ευημερια.
Η εξελιξη αυτη, που συνεπαγεται εναν ακραιο οικονομικο νεοφιλελευθερισμο, οδηγησε , προφανως , στις ΗΠΑ σε μια μεγαλη εσωτερικη πολωση και ανταγωνισμο σε πολλα επιπεδα.Πρωτον , σε ανταγωνισμο μεταξυ της πραγματικης και της εικονικης οικονομιας.Δευτερον , μεταξυ Αμερικανων εργαζομενων και παρανομων μεταναστων , ο αριθμος των οποιων αυξανοταν καθε χρονο κατα εκατομμυρια, ως αποτελεσμα των ιδεολογηματων που παρακολουθουν την παγκοσμιοποιηση και τα ανοικτα συνορα. Τριτον , μεταξυ των επωφελουμενων και των πληττομενων απο την παγκοσμιοποιηση. Οι τελευταιοι περιλαμβανονται στους Αμερικανους παραγωγους, στους μισθωτους , που βλεπουν να χανουν την απασχοληση τους η τους μισθους τους να καθηλωνονται επι χρονια η να μειωνονται και στους επιχειρηματιες , που βλεπουν να δεινοπαθουν η να καταστρεφονται απο τον ξενο ανταγωνισμο.
Με την παροδο του χρονου και τη συνεχως επιδεινουμενη κατασταση, τα προβληματα αρχισαν να τιθενται πολιτικα, παρα τη συντριπτικη κυριαρχια των μαζικων μεσων επικοινωνιας, που ειναι υπο τον ελεγχο της χρηματιστικης ολιγαρχιας και στηριζουν την παγκοσμιοποιηση και τα ιδεολογηματα της. Ο Τραμπ εξεφρασε σ' ενα μετρο την αντιθεση αυτη στην παγκοσμιοποιηση.Πηρε σαφως θεση εναντιον, γεγονος που συσπειρωσε εναντιον του τη λυσσαλεα αντιδραση των κραταιων υποστηρικτων της.Ο ιδιος ομως ηταν ευαλωτος , λογω της αλλοπροσαλλης, αντιφατικης και προσωποπαγους πολιτικης του, που τον εξεθετε και τον εκανε ευκολο στοχο. Η εισβολη διαδηλωτων στο Καπιτωλιο , χρησιμοποιειται τωρα απο τους αντιπαλους του , οχι μονο για να τον διασυρουν ως εχθρο των δημοκρατικων θεσμων και κινδυνο για τη δημοκρατια, αλλα και για ν' απαξιωσουν στο προσωπο του καθε κριτικη στην παγκοσμιοποιηση και στην ιδεολογια της.
Η Ευρωπαικη Ενωση, που ταυτισθηκε απο νωρις με την παγκσμιοποιηση , παρα το γεγονος οτι αυτη αντιμαχεται εκ των πραγματων την επαγγελλομενη πολιτικη ενοποιηση της , χαιρετισε με ανακουφιση την εκλογη Μπαιντεν.Ειδε , πρωτ ' απ' ολα, σ' αυτην τη συνεχιση της πολιτικης της παγκοσμιοποιησης, που ειχε απειληθει ευθεως και θορυβωδως απο τον απερχομενο Προεδρο.Ειδε επισης την επιστροφη στη γνωστη Ατλαντικη κανονικοτητα. Η Γερμανια , υπο την ιδιοτητα της Ευρωπαικης Προεδριας , εσπευσε να υπογραψει με την Κινα συμφωνια ελευθερου εμποριου και επενδυσεων. Ειναι βεβαιο οτι εαν εκλεγοταν ο Ντοναλτ Τραμπ,θα αντιδρουσε με σφοδροτητα σ' αυτη την πρωτοβουλια της Ευρωπαικης Ενωσεως.
Σε ο,τι αφορα ειδικοτερα την Ελλαδα , η αναταραχη στις ΗΠΑ φερνει στη μνημη το κενο εξουσιας, που ειχε δημιουργηθει, μετα την παραιτηση Νιξον , και το οποιο αξιοποιησε ο Κισσιγκερ για να προαγαγει τα καταχθονια του σχεδια στην Κυπρο , με τη βοηθεια της χουντας του Ιωαννιδη.Οι συνθηκες σημερα ειναι πολυ διαφορετικες. Η Ελλαδα εχει ισχυρους συμμαχους. " Τα δικα μας λαθη " ηταν ομως παντα η Αχιλλειος πτερνα της νεοτερης Ελλαδας.
Συμπερασματικα , τα εσωτερικα προβληματα των ΗΠΑ, ασχετα με τους σημερινους πρωταγωνιστες της επικαιροτητας, ειναι πολυ μεγαλα και μπορουν να προκαλεσουν γενικοτερο χαος , εαν δεν αντιμετωπισθουν εγκαιρως.Οι ΗΠΑ χρειαζονται εναν νεο Ρουσβελτ για να δαμασει και να ελεγξει το χαος που δημιουργει η ανεξελεγκτη χρηματιστικη κερδοσκοπια και η υποκατασταση της πραγματικης οικονομιας απο την εικονικη.Εν τω μεταξυ, η πολιτικη διχοστασια στις ΗΠΑ , με η χωρις Τραμπ, θα συνεχισθει, για οσο δεν λαμβανονται ριζικα μετρα και προβαλλεται αφελως η παγκοσμιοποιηση ως δηθεν μονοδρομος για τη ακολουθητεα πορεια.
Περικλης Νεαρχου
Πρεσβυς ε. τ.

 

Σχόλια