Γιατί ο Ερντογάν ξαναστέλνει το Oruc Reis στο Καστελλόριζο

Μίχας Ζαχαρίας

Η αιφνιδιαστική κλιμάκωση από την πλευρά της Τουρκίας με τη νέα έξοδο του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis, τη στιγμή που όλοι ανέμεναν την έναρξη των διερευνητικών συνομιλιών, έρχεται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη συγκυρία. Η προσπάθεια καθορισμού των εξελίξεων από την Άγκυρα με τη μέθοδο του στρατιωτικού καταναγκασμού είναι άκρως επικίνδυνη. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Οι συνθήκες αυτήν την περίοδο, σε συνδυασμό με δρομολογημένες αποφάσεις για την αμυντική ενίσχυση της Ελλάδας καθιστούν το επόμενο διάστημα κρίσιμο. Η εμμονή του Ερντογάν στην τακτική του στρατιωτικού καταναγκασμού, εμπεριέχει τον κίνδυνο πρόκλησης πολεμικής σύγκρουσης.

Η τουρκική ενέργεια μπορεί να έχει και μια θετική επίπτωση για τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς ενταφιάζει, ή τουλάχιστον καθιστά δυσχερή, την προοπτική έναρξης των διερευνητικών επαφών και οπωσδήποτε εξωθεί την ΕΕ προς την κατεύθυνση της επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία. Αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά το πως η Άγκυρα αντιλαμβάνεται τη διαδικασία διευθέτησης των προβλημάτων με τους γείτονές της.

Δεν ενδιαφέρεται για δίκαιη λύση, εάν η ίδια δεν αναγορευτεί ερμηνευτής του όρου "δίκαιο", εάν δηλαδή δεν κόψει και ράψει την όποια συμφωνία στα δικά της μέτρα. Άρα, στην Αθήνα οφείλουν επιτέλους να απαλλαγούν από ψευδαισθήσεις. Επί της ουσίας, όποια διαδικασία κι αν επιλεγεί για συνομιλίες, επιβεβαιώνεται για μία ακόμα φορά πως στο τέλος θα εκφυλιστεί σε ένα παίγνιο του ποιος θα κατηγορηθεί για την κατάρρευση της διαδικασίας (blame game).

Επιστροφή στον στρατιωτικό καταναγκασμό

Η τουρκική ενέργεια να βγάλει εκ νέου το Oruc Reis και να εκδώσει NAVTEX για θαλάσσια περιοχή που φτάνει μέχρι τα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων (6,5 μίλια από το Καστελλόριζο) δεν εξέπληξε την ελληνική στρατιωτική ηγεσία. «Η κίνηση αναμενόταν. Στην περιοχή υπάρχουν πλοία του τουρκικού στόλου, όχι όμως με τον τρόπο που είχαν αναπτυχθεί στην προηγούμενη έξοδο του ερευνητικού πλοίου. Ακόμα τουλάχιστον. Δεν ανησυχούμε, επαγρυπνούμε. Δεν μας φοβίζουν». Αυτή ήταν η απάντηση κύκλων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Προσέθεταν δε ότι δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία ερμηνείας της τουρκικής συμπεριφοράς, καθώς η κατάσταση είναι πλέον αυταπόδεικτη: «Ο Ερντογάν έχει βάλει φωτιά στην ευρύτερη γεωπολιτική περιφέρεια. Δεν περιορίστηκε καν στη Μεσόγειο. Η “χάρη” του έφτασε μέχρι τον Καύκασο και ποιος ξέρει τι άλλο θα κάνει. Εμείς είμαστε έτοιμοι». Επικοινωνιακά, η θέση τους είναι κατανοητή.

Ωστόσο, είναι δύσκολο να γίνει πιστευτό ότι δεν υπάρχει μια ευρύτερη εκτίμηση των κινήτρων και των αντικειμενικών σκοπών του καθεστώτος Ερντογάν. Απλά, η εκτίμηση είναι προς χρήση της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας. Οι κύριοι παράγοντες που καθορίζουν τον σχεδιασμό της Άγκυρας και προσφέρουν μια ερμηνεία της νέας κλιμάκωσης, είναι:

  • Πρώτον, η τελική ευθεία προς τις αμερικανικές εκλογές.
  • Δεύτερον, η πολύ δύσκολη κατάσταση της τουρκικής οικονομίας.
  • Τρίτον, η απόφαση για ταχεία ενίσχυση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και με πρώτη την Πολεμική Αεροπορία.

Οι αμερικανικές εκλογές

Αποτελεί κοινό τόπο ότι οι αμερικανικές εκλογές και ο διχασμός που επικρατεί στην εκεί πολιτική σκηνή, αλλά εν πολλοίς και στην αμερικανική κοινωνία έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν την Ελλάδα. Δίνουν την εντύπωση στην Τουρκία ότι ενδεχομένως υφίσταται ένα "παράθυρο ευκαιρίας" για μία προσπάθεια απόσπασης με δυναμικό τρόπο από την Ελλάδα όσων δεν μπορεί να αποσπάσει σε μια διαπραγμάτευση, εξαιτίας του μαξιμαλιστικού και καταφανώς παράνομου χαρακτήρα τους.

Κάθε εκλογική διαδικασία οδηγεί τις χώρες σε ομφαλοσκόπηση. Στην περίπτωση των ΗΠΑ αυτό εκτιμάται ότι μειώνει τη διάθεση ενεργού ανάμειξης σε ένα θέατρο αστάθειας, όπως το ελληνοτουρκικό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνονται οι αποτρεπτικοί παράγοντες για το καθεστώς Ερντογάν. Προφανώς, λοιπόν, επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία.

Από την άλλη πλευρά, η εκ μέρους της Τουρκίας παραβίαση κάθε συμμαχικά αποδεκτού μέτρου έχει οδηγήσει ακόμα και τη σκανδαλώδη ανοχή που επιδεικνύει η Δύση, στα όριά της. Με άλλα λόγια, είναι αμφίβολο εάν ΗΠΑ και ΕΕ είναι διατεθειμένες να ανεχθούν ένα τουρκικό στρατιωτικό τετελεσμένο σε βάρος της Ελλάδας. Βέβαια, σ’ αυτούς τους καιρούς τίποτα δεν αποκλείεται. Στην πράξη θα φανούν όλα...

Η κρίση της τουρκικής οικονομίας

Παρά την αξιοσημείωτη ανθεκτικότητά της, εξαιτίας ενός πλέγματος υποστηρικτικών παραγόντων –μη μετρήσιμων πάντα με τα συμβατικά κριτήρια– η τουρκική οικονομία βρίσκεται με το ένα πόδι στην άβυσσο. Η συνεχής κατολίσθηση της τουρκικής λίρας είναι αλάνθαστη ένδειξη.

Το οικονομικό κλίμα στη γειτονική χώρα επιδεινώνεται και είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι η τάση αυτή δεν θα αντιστραφεί, τουλάχιστον όσο ο Ερντογάν λαμβάνει αποφάσεις οι οποίες στρέφονται εναντίον των συμφερόντων των δυτικών χωρών, όπως η προμήθεια και τώρα οι πληροφορίες για ενεργοποίηση των ρωσικών S-400. Η οικονομική κρίση πιέζει το καθεστώς Ερντογάν στο εσωτερικό, απειλώντας ταυτόχρονα και τη δυνατότητα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων να αντεπεξέλθουν σε μακροχρόνια εμπλοκή και μάλιστα στα πολλά μέτωπα που έχουν ανοίξει.

Ενδεχομένως, η οικονομική κρίση να δημιουργεί στο καθεστώς την αίσθηση του επείγοντος. Αυτή, σε συνδυασμό με την απροθυμία της ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις και την εσωστρέφεια των ΗΠΑ, ενδεχομένως να ωθεί τον Ερντογάν προς την κλιμάκωση των στρατιωτικών προκλήσεων. Ο στόχος είναι πάγιος: Η όποια διαπραγμάτευση με την Ελλάδα να προχωρήσει υπό τον πέλεκυ της απειλής πολέμου, ή και υπό το βάρος ενός τετελεσμένου.

Ο επανεξοπλισμός των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων

Όπως έχει αναφερθεί και στο παρελθόν από τον υπογράφοντα, μια θετική επίπτωση του στρατιωτικού καταναγκασμού σε βάρος της Ελλάδας είναι η αφύπνισή της. Συνειδητοποιώντας ότι, παρά την 15ετή εγκατάλειψη τους, οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις εμφάνισαν μια απροσδόκητα θετική εικόνα στις πρόσφατες δοκιμασίες, η κυβέρνηση κινήθηκε για τον επανεξοπλισμό τους, αντιλαμβανόμενη ότι είναι μια επιβεβλημένη και επείγουσα επένδυση.

Παρά τις τουρκικές αναφορές ότι τα 18 μαχητικά Rafale, τα οποία αναμένεται να αποκτήσει η Πολεμική Αεροπορία, δεν επαρκούν, η ανησυχία στην Άγκυρα για την ποιοτική προσθήκη στο ελληνικό οπλοστάσιο δεν μπορεί να κρυφτεί, καθώς θα προσδώσει επιχειρησιακές ικανότητες που δεν υπήρχαν. 

  1. Ενδεχομένως, λοιπόν, στην τουρκική ηγεσία να κερδίζει έδαφος η επιλογή πως η κλιμάκωση του στρατιωτικού καταναγκασμού πρέπει να γίνει τώρα, πριν αποκτηθούν και ενταχθούν επιχειρησιακά τα νέα μαχητικά, για να είναι πολιτικά αποτελεσματική.

Υπό την έννοια αυτή συναντάται άλλη μια απόδειξη του συχνά "παράλογου" χαρακτήρα της στρατηγικής. Αντί να ενισχύσει την ελληνική αποτροπή, η προοπτική προμήθειάς των Rafale δημιουργεί "παράθυρο τρωτότητας" για την Ελλάδα, αυξάνοντας τις πιθανότητες στρατιωτικής εμπλοκής. Το θετικό είναι η ταχεία, εντός μερικών μηνών, διαδικασία ένταξης στον ελληνικό αεροπορικό στόλο, γεγονός που μικραίνει τη διάρκεια του "παραθύρου ευκαιρίας" για την Τουρκία. 

Αυτό ενισχύει την πίεση στο καθεστώς Ερντογάν, αυξάνοντας τις πιθανότητες να προβεί σε βεβιασμένες κινήσεις. Άρα, βραχυπρόθεσμα, οδηγεί σε αστάθεια.

===================

Το Oruc Reis επιστρέφει – Διερευνητικές με την "Γαλάζια Πατρίδα" θέλει η Τουρκία

Αποφασισμένη να τορπιλίσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο, πριν αυτός ξεκινήσει μοιάζει η Τουρκία, καθώς το τουρκικό πολεμικό ναυτικό εξέδωσε αργά το βράδυ της Κυριακής NAVTEX η οποία αναφέρει ότι το πλοίο Oruc Reis θα πραγματοποιήσει σεισμικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο τις επόμενες δέκα ημέρες (12η-20ή Οκτωβρίου).

Άλλα δύο πλοία, τα Ataman και Cengiz Han, θα συνεχίσουν τις έρευνές τους σε θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που συμπεριλαμβάνει ύδατα νότια του Καστελόριζου ως την 22η Οκτωβρίου, σύμφωνα με την ειδοποίηση. Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας και της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου συναντήθηκαν την περασμένη εβδομάδα στην Μπρατισλάβα και συμφώνησαν να διεξαχθούν διμερείς διερευνητικές επαφές.

Τον περασμένο μήνα η Άγκυρα απέσυρε το Oruc Reis από την Ανατολική Μεσόγειο για να «επιτρέψει μια διπλωματική προσέγγιση με την Ελλάδα», ενόψει της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κίνηση έμοιαζε ως ένας ελιγμός του προέδρου Ερντογάν, προκειμένου να αποφύγει την επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ, όπως και τελικώς έγινε. Η σύνοδος κορυφής κατέληξε σε ένα κείμενο προειδοποιήσεων προς την Τουρκία, ότι θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στην διάθεση της, εάν συνεχιστούν «οι μονομερείς ενέργειες και οι προκλήσεις» της Τουρκίας.

Η ελληνική κυβέρνηση υποστήριζε ότι είναι διατεθειμένη να συζητήσει αποκλειστικά την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, δηλαδή της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, θέτοντας ως όρο την απόσυρση του Oruc Reis από την ελληνική ΑΟΖ. Ταυτόχρονα σε όλους τόνους, Τούρκοι αξιωματούχοι, ακόμα και ο ίδιος ο Ερντογάν, δήλωναν πρόθυμοι να φέρουν στο τραπέζι του διάλογου ζητήματα εθνικής κυριαρχίας, όπως την αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.

Ο δε ναύαρχος Γιατζί, ο θεωρούμενος ως εμπνευστής του μνημονίου Άγκυρας-Τρίπολης, κάλεσε την Τουρκία να μην διαπραγματευτεί την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωών, προειδοποιώντας πως «έτσι καταργείται η συμφωνία με την Λιβύη και καταρρέει η πολιτική της Τουρκίας στην Μεσόγειο».

Νέος γύρος επιθετικότητας

Την ίδια στιγμή η Τουρκία, ενώ απέσυρε το Barbaros από την κυπριακή ΑΟΖ, προχώρησε μονομερώς στο άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου, παραβιάζοντας το ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών, που ζητεί να περάσει η περιοχή στον έλεγχο του ΟΗΕ. Σχεδόν ταυτόχρονα, άνοιξε μέτωπο και στον Καύκασο, ενθαρρύνοντας τους βομβαρδισμούς του αζέρικου έναντι του θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, που ελέγχουν Αρμένιοι αυτονομιστές από την διάλυση της ΕΣΣΔ.

Την τουρκική επιθετικότητα επεσήμανε σε ανακοίνωση του το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτηρίζοντας «μείζονα κλιμάκωση και ευθεία απειλή κατά της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή» τη νέα τουρκική Navtex για παράνομες έρευνες νοτίως του Καστελόριζου στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, σε απόσταση μόλις 6,5 ναυτικών μιλίων από ελληνικές ακτές. Καταλήγει πως η Τουρκία «δεν επιδιώκει πραγματικά τον διάλογο».

Πιστή στο δόγμα της "Γαλάζιας Πατρίδας", η Τουρκία επιδιώκει να καταστεί κυρίαρχη δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο και να μεταβάλει την Ελλάδα και την Κύπρο σε χώρες "δορυφόρους", με περιορισμένα κυριαρχικά δικαιώματα. Καταφεύγει στην "διπλωματία των κανονιοφόρων", ενορχηστρώνοντας έναν πόλεμο προπαγάνδας και παραπληροφόρησης που ούτε λίγο, ούτε πολύ, παρουσιάζει την Ελλάδα και την Κύπρο ως επιτιθέμενους! Η συνηγορία που δείχνουν στην τουρκική επιθετικότητα πολλές χώρες στην ΕΕ αποτελούν "ούριο άνεμο" στα επεκτατικά της σχέδια, τα οποία δεν πρόκειται ποτέ να εγκαταλείψει στα πλαίσια οποιουδήποτε "διαλόγου".

==============

Blogger:

Σήμερα κατέρρευσε όλη η λογική αντιμετώπισης της Τουρκίας μετά την μεταπολίτευση. Το ΕΛΙΑΜΕΠ να κλείσει ως μαγαζί και στους  "εγκεφάλους" του να αφαιρεθεί ο λόγος για τα δημόσια πράγματα διά παντός. Εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται ότι είναι άχρηστοι! Απέτυχαν!  Χορτάσαμε "βαθυστόχαστα παπαρολογήματα"

Η πρώτη κίνηση του Π/Θ είναι να διώξει από κοντά του τον σύμβουλό - του ΕΛΙΑΜΕΠ - Θ. Ντόκο και να τον αντικαταστήσει με ανθρώπους της σχολής σκέψης του Π. Ήφαιστου. Αρκετά πληρώσαμε τους ιδεοληπτικούς  που μοστράροντας τον ειρηνισμό τους - λες και όλοι εμείς θέλουμε τον πόλεμο! - έφεραν τον πόλεμο πιο κοντά.

 ==========================

  1. Λιβανοποίηση! - Ο Λίβανος είναι εδώ!

 

================

Σχόλια