Έφτασε η “Ώρα Μεσογείου” για την Ελλάδα

την

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ
Από τον σύγχρονο Ελληνισμό λείπου σίγουρα αρκετά. Ένα από αυτά, είναι η σύνεση όταν ασκείται κριτική. Στην Ελλάδα αγαπάμε τον «συναισθηματικό διπολισμό» κατά τη μελέτη καταστάσεων. Από αυτόν τον λυπηρό κανόνα, δεν ξεφεύγει η εξωτερική πολιτική. Από το 2009 η Ελλάδα έχει βάλει μυαλό. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Δεν μπορεί κανείς να βρει δεκαετία που η ελληνική εξωτερική πολιτική, παρουσίαζε αντίστοιχη σταθερότητα. Σημειωτέον, η Ελλάδα μέσα σε αυτήν τη δεκαετία άλλαξε 4 κυβερνήσεις. Το ευτυχές είναι οτι στην Αθήνα όχι μόνο κατάλαβαν τα λάθη του παρελθόντος αλλά και προχώρησαν στη διόρθωσή τους. Αντιλήφθηκαν πως τα κράτη δεν πρέπει να τα συνεπαίρνουν τα συναισθήματα και πως η χάραξη στρατηγικής απαιτεί συγκεκριμένα βήματα. Η γειτονιά της Ελλάδας δεν είναι μόνο το πεδίο των προβλημάτων της. Είναι και το πεδίο των ευκαιριών της.
Ας κοιτάξουμε την Ελλάδα με τα μάτια των ΗΠΑ ή με τα μάτια οποιασδήποτε ναυτικής δύναμης. Ενώνει την Χερσόνησο του Αίμου με το Κρητικό Πέλαγος. Το Αιγαίο, αποτελεί τη «θαλάσσια λεωφόρο» που βρίσκεται στο μεταξύ Δαρδανελλίων και Σουέζ. Η υδάτινη επικοινωνία μεταξύ του Αιγαίου και της Κύπρου βάζει την Ελλάδα και στην Μέση Ανατολή. Αρκεί να σκεφτούμε το 1947. Τότε που το Δόγμα Τρούμαν χορηγούσε 300εκ. $ και στον Τουρκία 100εκ. $.
  • Η γεωπολιτική δεν παραμένει σταθερή. Η Τουρκία αύξησε τις γεωπολιτικές της μετοχές ώστε να γίνει ο ξεχωριστός μοχλός των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή, από τότε που το Ιράν πέρασε στην αστάθεια και ξέφυγε από τον έλεγχο των Αμερικανών. Κατά τη διάρκεια της αυγής του Ψυχρού Πολέμου, Ελλάδα, Τουρκία και Ιράν για τα αμερικανικά μάτια, συνιστούσαν το «Νorthern Tier». Η Ελλάδα ζει πράγματι εποχή αυγής Ψυχρού Πολέμου.
Η διαφορά έγκειται στο οτι δεν υπάρχει κανένας Ψυχρός Πόλεμος πλέον, υπάρχει ένα πολυπολικό σύστημα στο οποίο αν οι επιλογές εξωτερικής εξισορρόπησης (συμμαχιών) είναι σοφές, τότε κράτη σαν την Ελλάδα, επωφελούνται.
Όπως είπαμε, η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει κάνει μια καλή αρχή. Αν εξαιρέσουμε την παρανοϊκή Συμφωνία των Πρεσπών, (η οποία όχι μόνο είναι επιζήμια για την Ελλάδα (και για τα Σκόπια) αλλά και μνημείο παραλογισμού που στηρίζεται περισσότερο σε φιλολογική ερμηνεία εννοιών που στη νομική ορολογία είχαν μέχρι πρότινος, σαφές περιεχόμενο (εθνότητα, γλώσσα, όνομα περιοχής κτλ) η Ελλάδα μετά απο καιρό παραδέχτηκε το αυτονόητο! Οτι έχει συμφέροντα στην Κύπρο (!!!). Το «Η Κύπρος κείται μακράν» υπήρξε το μεγαλύτερο γεωστρατηγικό ολίσθημα της Ελλάδας μετά το 1922.
  • Ευτυχώς, η Ελλάδα μπήκε στον αυτόματο πιλότο των ευρύτερων εξελίξεων στην περιοχή και αναγκάζεται να ακολουθήσει τη μόνη αρχή που δε χρειάζεται επανεξέταση και αναθεώρηση στην εξωτερική της πολιτική. Οτι η Ελλάδα, δεν έχει κανένα στρατηγικό συμφέρον με «ηπειρωικές δυνάμεις» ενώ αντίθετα, όλα τα στρατηγικά της συμφέροντα και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, αξιοποιούνται μέσω συμμαχιών με «ναυτικές δυνάμεις».
Η Κύπρος είχε την σωτήρια οδό ώστε να μπορέσει ακόμη και να πετάξει στον κάδο το Σχέδιο Ανάν. Ποιά ήταν αυτή; Η Κύπρος είχε από νωρίς αντιληφθεί (σε αντίθεση με την Ελλάδα) οτι το πολυπολικό σύστημα είχε αντικαταστήσει το προβλέψιμο διπολικό του Ψυχρού Πολέμου. Η κυπριακή κυβέρνηση από πολύ νωρίς έβαλε πολλά και διαφορετικά συμφέροντα μέσα στη Μεγαλόνησο. Πολλών χωρών και πολλών δυνάμεων. Κατάλαβε οτι μέσα από την «πάλη» που θα λάβει χώρα εντός της, θα κρατιέται σε ισορροπία και θα «ζαλίσει» τον κατακτητή που σφεταιρίζεται εδώ και 44 χρόνια κομμάτι της.
Η συνετή πολιτική, αποδίδει καρπούς στο μέλλον. Σήμερα η Κύπρος μπορεί να ατενίζει με αισιοδοξία τα προβλήματα που ανακύπτουν με την κατοχική δύναμη καθώς βλέπει πως η Τουρκία, έχει εγκλωβιστεί και προσπαθεί με σπασμοδικές κινήσεις να αποφύγει το μοιραίο. Ο γράφων, από αυτόν εδώ τον φιλόξενο χώρο, είχε εκφράσει την βάσιμη αισιοδοξία του λίγο μετά τις αμερικανικές εκλογές του 2016 και πριν βέβαια, λήξει με θετικό (μη αρνητικό τρόπο) το ναυάγιο του Κρα Μοντανά.
  • Τώρα που συζητείται ο East Med, τώρα που είναι η ώρα της Exxon, της Total, και της σκληρής ισχύος που ακολουθεί τις μεγάλες αυτές εταιρείες, (ΗΠΑ και Γαλλία) αρχίζει να φαίνεται πως «τσιτάτα» και φωτογραφίες της γεωπολιτικής στιγμής του τύπου «Η Τουρκία δε γίνεται να αποκλειστεί από το ενεργειακό παιχνίδι της Μεσογείου», δε χωρούν στη διεθνή πολιτική. Ένα τεράστιο λάθος που έκανε η Δύση τόσα χρόνια (και βέβαια η Αθήνα είναι επιρρεπής –λόγω έλλειψης εθνικού οράματος- σε κάθε παροδική δυτική ασθένεια) ήταν οτι πίστευε οτι η οικονομική συνεργασία θα οδηγήσει στην πολιτική συνεργασία.
Ουσιαστικά, υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα ακόμη και πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που αποδεικνύουν οτι ισχύει το αντίστροφο. Αυτό δε σημαίνει οτι η Τουρκία δε θα έχει στο τέλος της ημέρας κάποιον λόγο στην ενέργεια της περιοχής. Σημαίνει σίγουρα πως η Τουρκία, δε θα έχει το ρόλο που διεκδικούσε συνολικά στην περιοχή εδώ και δεκαετίες. Οφείλουμε να συγχαρούμε –ως πολιτικοί ρεαλιστές- το Ισραήλ που ακόμη και κατά την περίοδο Ομπάμα στην Αμερική, είχε αντιληφθεί πλήρως τι ήθελε η Τουρκία.
Η Ελλάδα με το Ισραήλ και την Κύπρο συζήτησαν ξανά πριν λίγα εικοσιτετράωρα και πρέπει να είμαστε σίγουροι οτι συζητήθηκαν πολλά περισσότερα από όσα μπορούμε να μάθουμε καθώς η κατοχική δύναμη εδάφους της Κύπρου, πλησιάζει στην περίοδο που το ένα απονενοημένο διάβημα θα ακολουθεί το άλλο. Ο λόγος; Ο συνεχής της τακτικισμός την οδηγεί σε αδιέξοδο και στη Συρία και στις ενεργειακές της διεκδικήσεις στην Κύπρο αλλά και στις πάγιες, στο Αιγαίο.
Η Ελλάδα και η Γαλλία, να είμαστε επίσης βέβαιοι (όσο βέβαιοι μπορούμε να είμαστε στη διεθνή πολιτική) οτι θα συνεργαστούν και εκτός πλαισίων της Ε.Ε. Για να μιλούμε ακριβέστερα, μόνο εκτός της ανίκανης να ασκήσει εξωτερική πολιτική Ένωσης, μπορούν να συνεργαστούν δύο χώρες που είναι σημαντικότατες για τα τεκταινόμενα στη Μεσόγειο.
  • Μπορεί ο Εμμάνουελ Μακρόν να προσπαθεί να κρατήσει αποστάσεις από τον Τραμπ, όμως το ουσιαστικό είναι οτι κρατά μεγαλύτερες αποστάσεις από το γερμανικό παιχνίδι, τόσο στη Μεσόγειο όσο και στην Ε.Ε. Ας μην ξεχνάμε πως στην αυγή του 20ου αιώνα, ο Μακκιντερ είχε προαναγγείλει πως η Γαλλία θα είναι το προγεφύρωμα για ναυτικές δυνάμεις όπως η Βρετανία (τότε) και οι ΗΠΑ. Δεν είναι μόνο οι φρεγάτες που συζητούνται. Η Μεσόγειος θα ανασυγκροτηθεί, και θα ανασυγκροτηθεί επειδή αν δεν λάβει χώρα η σταθερότητα σε αυτήν, τεράστιες δυνάμεις της διεθνούς πολιτικής θα υποστούν τεράστιες ζημιές.
Ας σκεφτούμε μονάχα τι θα γίνει σε περίπτωση που η Αίγυπτος πέσει στα χέρια των Αδελφών Μουσουλμάνων. Ο συνασπισμός Αιγύπτου, Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ (ακόμη και Ιορδανίας) δεν είναι φύσει «αντιτουρκικός». Είναι όμως θέσει «αντιτουρκικός» και αυτό οφείλεται στο οτι η Τουρκία θεωρεί πως είναι κάτι ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία και μπορεί να διαφεντεύει τη Μεσόγειο.
Οι ΗΠΑ πλέον, δεν μπορούν να επεμβαίνουν κάθε λίγο και λιγάκι. Είδαν πως η «αστυνόμευση» αυτού του τύπου κοστίζει ακριβά και έτσι, μοντέλα συνεργασιών σαν αυτό που χτίζεται μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου, με την προσθήκη χωρών της Ευρώπης που έχουν συμπληρωματικά συμφέροντα με την Ουάσινγκτον (Γαλλία) πρόκειται να αντιπροσωπεύουν τα αμερικανικά συμφέροντα.
Η γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός. Το μόνο ζήτημα που οφείλουν να συζητούν συνεχώς μεταξύ τους Αθήνα και Λευκωσία, είναι το πώς δε θα χύσουν το ποτήρι με το γάλα. Η αυτοπεποίθηση αυτής της γεωπολιτικής αναβάθμισης οφείλει να εξαργυρωθεί από Ελλάδα και Κύπρο. Ο Ελληνισμός δεν είναι αυτή τη στιγμή μια απλή εναλλακτική, είναι μονόδρομος για πολύ μεγάλα συμφέροντα χωρών όπως είναι οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Το μόνο που χρειάζεται είναι να είμαστε αξιόπιστοι και να ευθυγραμμιστούμε με τους βασικούς άξονες των συμμαχιών μας.
Αυτή η ευθυγράμμιση, δεν είναι «πρόσδεση σε άρμα» αλλά είναι αναγκαία για την ασφάλεια, την ανάπτυξη και την ειρήνη του Ελληνισμού και της περιοχής.
*PhD Candidate, Ελληνοαμερικανικές Σχέσεις (Πάντειο Πανεπιστήμιο)
================

...είχε δίκιο τελικά ο Νικ. Σταύρου. Η Ελλάδα ήταν πάντα τμήμα της Μέσης Ανατολής στα μάτια των Αμερικανών..

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου