Την περασμένη Τρίτη -ύστερα από πολύμηνες, αιματηρές διαδηλώσεις- ο πρόεδρος της Μαδαγασκάρης Μαρκ Ραβαλομανάνα ανετράπη όταν ο στρατός αποφάσισε να υποστηρίξει τον νεαρό αρχηγό της αντιπολίτευσης.
- Από τις πρώτες κινήσεις του νέου προέδρου Ανδρι Ρατζουλίνα ήταν να ακυρώσει μια συμφωνία με την οποία η νοτιοκορεάτικη εταιρεία Daewoo Logistics θα νοίκιαζε για 99 χρόνια μια έκταση ενός εκατομμυρίου εκταρίων για την καλλιέργεια τροφίμων. «Η γη της Μαδαγασκάρης δεν πωλείται και δεν νοικιάζεται» υπογράμμισε ο 34χρονος πρόεδρος, κλείνοντας ένα θέμα που είχε πυροδοτήσει τη λαϊκή οργή στο ιδιόμορφο νησί των 20 εκατομμυρίων κατοίκων στη μέση του Ινδικού Ωκεανού. Στη Δύση, απορροφημένοι από τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, λίγοι έδωσαν σημασία. Αλλά είναι σίγουρο ότι οι εξελίξεις στη Μαδαγασκάρη θα έχουν προκαλέσει προβληματισμό στις πλούσιες χώρες που αναζητούν μεγάλες εκτάσεις αλλού, για δική τους χρήση.
- Τον τελευταίο χρόνο, αρκετά κράτη που διαθέτουν χρήμα αλλά δεν διαθέτουν καλλιεργήσιμη γη και νερό, ψάχνουν τρόπους να εξασφαλίσουν τρόφιμα. Η κύρια αιτία είναι η απότομη αύξηση στις τιμές βασικών τροφίμων το 2008 - οι οποίες ενώ έπεσαν κατά 50% από το υψηλότερο σημείο είναι ακόμη περίπου 28% πάνω από αυτές του 2006.
- Επίσης, η στενότητα στην αγορά οδήγησε πολλές χώρες - παραγωγούς (όπως Ινδία, Ουκρανία, Ρωσία, Βιετνάμ και Αργεντινή) να περιορίσουν τις εξαγωγές ώστε να εξασφαλίσουν τρόφιμα για τους δικούς τους πληθυσμούς. Χώρες οι οποίες βασίζονται σε εισαγωγές φοβήθηκαν ότι αν δεν μπορέσουν να βρουν τρόφιμα στην ελεύθερη αγορά θα αντιμετωπίσουν κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα.
- Η Σαουδική Αραβία, η οποία επιδοτεί την τιμή του ρυζιού για τον πληθυσμό της, ήρθε σε επαφή με το Σουδάν, το Πακιστάν, την Τουρκία, την Αίγυπτο, τη Βραζιλία, τη Νότια Αφρική και την Αιθιοπία αναζητώντας γη. Πριν από λίγες εβδομάδες, όπως ανέφεραν οι Financial Times, το πρώτο ρύζι το οποίο καλλιεργήθηκε στο εξωτερικό από Σαουδάραβες επενδυτές παραδόθηκε στον βασιλιά Αμπντάλα. Αξιοσημείωτο είναι ότι η χώρα που παραχώρησε την έκταση είναι η Αιθιοπία, της οποίας ο λαός λιμοκτονεί και 11 εκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται στον ΟΗΕ για την τροφή τους. Σαουδάραβες επενδυτές, επιδοτούμενοι από την κυβέρνησή τους, έχουν έρθει σε παρόμοια συμφωνία με το Σουδάν - άλλη μια από τις 32 χώρες που σήμερα έχουν ανάγκη από ξένη επισιτιστική βοήθεια. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξετάζουν τη δυνατότητα για καλλιέργειες στο Καζαχστάν και στο Σουδάν. Η Λιβύη σκέφτεται να κάνει το ίδιο στην Ουκρανία, και η Κίνα στη νοτιοανατολική Ασία και την Αφρική.
- Η ιδέα είναι λογική: κάποιες χώρες έχουν χρήμα και δεν διαθέτουν καλλιεργήσιμη γη, ενώ άλλες έχουν γη αλλά όχι χρήμα. Θα μπορούσαν να κερδίσουν και οι δύο πλευρές από τη συνεργασία. Αλλά ήδη διαφαίνεται ο κίνδυνος οι πλούσιες χώρες να εκμεταλλεύονται τη γη σε βάρος των φτωχότερων γηγενών. Ο Ζακ Ντιούφ, γενικός γραμματέας του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), ήταν ένθερμος υποστηρικτής τέτοιων συνεργασιών αλλά τώρα προβληματίζεται. «Υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν νεο-αποικιοκρατικές συμφωνίες για την παραχώρηση πρώτων υλών και απαράδεκτες συνθήκες εργασίας για τους εργάτες γης», δήλωσε τον περασμένο Αύγουστο.
Το εφιαλτικό σενάριο είναι οι πλούσιες χώρες να εκμεταλλεύονται τη γη των άλλων - σε βάρος των ιθαγενών αλλά και του περιβάλλοντος λόγω της εντατικής καλλιέργειας. Επίσης, αν αφαιρούν μεγάλες ποσότητες τροφίμων από την ελεύθερη αγορά, θα ωθήσουν τις τιμές σε νέα ύψη, τη στιγμή που ήδη 963 εκατομμύρια άνθρωποι υποσιτίζονται.
Σύμφωνα με τον FAO, η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και η κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη απαιτούν διπλασιασμό την παραγωγής τροφίμων έως το 2050. Για να μην αυξηθούν υπερβολικά οι τιμές των βασικών τροφών, θα πρέπει να αυξηθεί η άρδευση κατά 50% και η καλλιεργήσιμη γη κατά 100 - 200 εκατομμύρια εκτάρια. (Για να υπάρχει μέτρο σύγκρισης, στην Ελλάδα κάπου 1,1 εκατ. εκτάρια καλλιεργούνται επί σταθερής βάσεως.)
Η καλλιεργήσιμη γη, όπως και το νερό, γίνεται πάλι κορυφαίο αγαθό - και κάθε χώρα θα πρέπει να την εκτιμήσει και να την προστατεύσει αναλόγως.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_22/03/2009_308571
- Προγεννέστερη εγγραφή, σχετικά με το παραπάνω θέμα:Λαός υπαλλήλων καταναλωτών-------->
Σχόλια