=============
Του Θανάση Κ.
Οι διερευνητικές συνομιλίες που θα αρχίσουν στις 25 Ιανουαρίου, σίγουρα δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να “πανηγυρίζουμε”…
Μάλλον δεν είναι και κάτι για το οποίο πρέπει να… τσακωθούμε και μεταξύ μας. Προς το παρόν, τουλάχιστον…
Δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μια προσπάθεια να κερδηθεί χρόνος πριν την επόμενη κρίση. Χρόνος που χρειάζονται όλοι…
–Χρόνος που χρειάζεται η Τουρκία, για να φανεί “διαλλακτική”, να αμβλύνει την αντί-συσπείρωση που έχει προκαλέσει και να αποφύγει τις κυρώσεις των Ευρωπαίων σε βάρος της, που επρόκειτο να συζητηθούν στο Συμβούλιο Κορυφής του Μαρτίου.
–Χρόνος που χρειάζεται η Ελλάδα, για να προωθήσει τους εξοπλισμούς που αποφάσισε πρόσφατα.
–Χρόνος που χρειάζεται η Ευρώπη, η οποία δεν διαθέτει ενιαία Πολιτική για την περιοχή – κι απλώς ζητάει και παίρνει αλλεπάλληλες “παρατάσεις”.
–Χρόνος που χρειάζεται τελικά και η νέα Αμερικανική κυβέρνηση, για να δει τι θα κάνει στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή.
Αυτό που ξεκινάει τώρα ΔΕΝ είναι “διαπραγματεύσεις”! Είναι “διερευνητικές επαφές”. Που γίνονταν επί 14 χρόνια (με διακοπές κατά διαστήματα), εξάντλησαν τα πάντα και δεν κατέληξαν πουθενά.
Άρα δεν είναι “διαδικασία επίλυσης διαφορών”. Είναι – στην καλύτερη περίπτωση – απόπειρα προσωρινής εκτόνωσης την έντασης με κάποια προσχηματική διπλωματική πρωτοβουλία, άνευ αντικειμένου.
Αφού όσα θα συζητηθούν, έχουν ήδη συζητηθεί πλήρως. Κι αφού δεν έχει συμφωνηθεί καν η ατζέντα των “διερευνητικών επαφών”:
Εμείς λέμε ότι θα συζητήσουμε μόνο την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών (υφαλοκρηπίδα -ΑΟΖ). Ενώ η Τουρκία επιμένει να βάλει στην ατζέντα τα πάντα – από την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, μέχρι νέο καθεστώς στη Θράκη με αλλαγή της Συνθήκης της Λωζάννης.
Ο μόνος που κερδίζει κάτι άμεσο και χειροπιαστό είναι η Τουρκία: Η οποία έτσι αποφεύγει ήδη από τώρα τις ευρωπαϊκές κυρώσεις σε βάρος της τον Μάρτιο.
Αλλιώς, θα ήταν σαν οι Ευρωπαίοι να ανατρέπουν “την διαδικασία εκτόνωσης”, την οποία οι ίδιοι επέβαλαν. Αυτό θα λένε τότε, τουλάχιστον.
Κι ακόμα, την στιγμή που η νέα Αμερικανική κυβέρνηση θα μελετάει από το μηδέν τι θα κάνει με την Τουρκία και το καθεστώς Ερντογάν, η Ευρώπη θα έχει τους δύο “αντιπάλους”, δηλαδή Ελλάδα και Τουρκία, να “συνομιλούν” φρόνιμα-φρόνιμα…
Κι αυτό θα αποθαρρύνει όσους ζητούν απομόνωση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ – και θα βοηθά όσους εισηγούνται “νέα προσέγγιση Αμερικής-Τουρκίας”.
Γενικά, όταν η “διεθνής κοινότητα” πετυχαίνει να ξεκινήσουν “συνομιλίες” μεταξύ δύο “αντιπάλων”, δεν προχωρούν διεθνείς κυρώσεις κατά οποιουδήποτε εκ των δύο…
Κι όλα αυτά – μη το ξεχνάμε- είναι ακόμα η καλύτερη – ή μάλλον η “λιγότερο δυσάρεστη” για μας – εκδοχή.
Υπάρχει όμως, και η χειρότερη:
–Οι διερευνητικές ξεκινάνε και πάλι μετά από μισό χρόνο παράνομες προκλήσεις από την πλευρά της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, χωρίς προηγούμενο…
–Το Διεθνές Δίκαιο απαγορεύει κατηγορηματικά μονομερείς ενέργειες σε “αμφισβητούμενες” περιοχές. Η Τουρκία έκανε επί έξη μήνες τέτοιες μονομερείς ενέργειες – που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο. Και δεν “τιμωρήθηκε” γι’ αυτό. Πράγμα που μπορεί να εκληφθεί ως “ενθάρρυνση” για μελλοντική επανάληψή τους.
Δεν έκανε μονομερείς προκλήσεις μόνο σε “αμφισβητούμενες θαλάσσιες” περιοχές που διεκδικεί η Ελλάδα, βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Έκανε ακόμα πιο προκλητικές και παράνομες ενέργειες σε περιοχές που ΔΕΝ είναι “αμφισβητούμενες”, ανήκουν στην Κύπρο, έχουν ήδη διακηρυχθεί από την Κύπρο εδώ και πολλά χρόνια κι έχουν αναγνωριστεί (ως Κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα) από άλλες χώρες, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ. Αυτή η ακόμα πιο κατάφωρη παρανομία έμεινε επίσης αναπάντητη από την Ευρώπη. Κι αυτό μπορεί να το εκλάβει η Τουρκία ως “πράσινο φώς” για να επαναλάβει τα ίδια στο μέλλον…
–Επίσης το Διεθνές Δίκαιο προτρέπει τις χώρες που είναι “απέναντι” (opposite) ή “γειτονικές” (adjacent) σε κοινές θάλασσες να διαπραγματευθούν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους. Δηλαδή τα ακριβή όρια ανάμεσά τους…
Αλλά η Τουρκία δεν αμφισβητεί τα “όρια” των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των Ελληνικών νησιών και των τουρκικών παραλίων. Διεκδικεί θαλάσσιες ζώνες “πίσω” από τα ελληνικά νησιά: προς την κατεύθυνση της ελληνικής ενδοχώρας (στο Αιγαίο) – και προς την κατεύθυνση της Αιγύπτου (νοτίως του Καστελόριζου).
Η Τουρκία αμφισβητεί όχι τα “όρια” των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, αλλά το αν έχουν τα ελληνικά νησιά οποιαδήποτε κυριαρχικά δικαιώματα (πέραν περιορισμένης αιγιαλίτιδας ζώνης)!
— Εμείς συζητάμε μόνον οριοθέτηση! Κάτι που δεν έχει σχέση με αυτά που ζητά η Τουρκία.
–Και η Τουρκία απαιτεί κατάργηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Κάτι που δεν συζητάμε εμείς,
Άρα, στην καλύτερη περίπτωση, δεν θα πρόκειται ούτε για “επίσημη διαπραγμάτευση” (αφού δεν έχει συμφωνηθεί ούτε καν η ατζέντα), ούτε καν για “διάλογο”. Μάλλον για παράλληλους μονόλογους κουφών…
Κι αυτό μπορεί να μας το πουν κάποια στιγμή! Όχι (μόνο) οι Τούρκοι. Αλλά και οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας…
Στη χειρότερη περίπτωση, λοιπόν, είναι πιθανό να έλθει κάποια στιγμή η Διεθνής Κοινότητα να ζητήσει από την Ελλάδα, να μετατρέψει τους παράλληλους μονόλογους σε αληθινό διάλογο!
Δηλαδή σε ουσιαστική διαπραγμάτευση επί των μονομερών διεκδικήσεων της Τουρκίας! Αυτό που εμείς όχι μόνο δεν θέλουμε, αλλά κατηγορηματικά αποκλείουμε (τώρα)…
Να μας πουν, δηλαδή:
–Αφού συμφωνήσατε να καθίσετε στο τραπέζι για να συζητήσετε, δεν μπορείτε να αποκλείετε αυτά που θέλει να συζητήσει η άλλη πλευρά…
Αυτός είναι και ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε σήμερα – η χειρότερη εκδοχή: Να μας ζητήσουν σε λίγο, όχι οι Τούρκοι, αλλά οι εταίροι μας, “να τα βρούμε με την Τουρκία” σε όλα! Ή έστω να αρχίσουμε να συζητάμε τα πάντα…
Κι άντε να δούμε σε αυτή την περίπτωση – που δεν είναι “υποθετική”, είναι διακηρυγμένη στρατηγική της Άγκυρας – πώς θα αντιδράσουμε τότε…
Και πώς θα σταματήσουμε το “διάλογο” επί της συνολικής κυριαρχίας μας, τον οποίο εμείς σήμερα αποκλείουμε και που τότε θα μας τον απαιτούν οι ίδιοι οι εταίροι μας. Ή κάποιοι από τους εταίρους μας…
Πολλοί περισσότερο που υπάρχουν ήδη κάποιοι στην Αθήνα που διατυμπανίζουν αυτό το “διάλογο” με την Τουρκία ως “μοναδική λύση”.
Μόνο που εδώ λένε ψέματα…
— Προετοιμάζουν, όχι ένα “αθώο” διάλογο, αλλά επέκταση των διερευνητικών σε διαπραγμάτευση επί της συνολικής κυριαρχίας μας! Και μάλιστα υπό συνεχή και κλιμακούμενη απειλή.
–Κάτι τέτοιο δεν θα οδηγεί σε “επίλυση” των διαφορών. Γιατί η Τουρκία μόλις κερδίσει κάτι ουσιαστικό απέναντί μας αμαχητί – με την μέθοδο των εκβιασμών – θα κεφαλαιοποιήσει όσα ήδη κέρδισε και θα απαιτήσει αμέσως κι άλλα!
Αυτό συμβαίνει πάντα όταν ενθαρρύνεις και ανταμείβεις των επεκτατισμό. Δεν σταματάς των επεκτατιστή. Του ανοίγεις την όρεξη να αρπάξει κι άλλα.
Η πραγματική απειλή – η “χειρότερη εκδοχή” – είναι να βρεθούμε στη θέση που βρέθηκε η Τσεχοσλοβακία, το 1938, στο Μόναχο:
Την παρότρυναν τότε οι Ευρωπαίοι να “λύσει” διπλωματικά τις διαφορές της με τη ναζιστική Γερμανία (για τη Σουδητία). Η Τσεχοσλοβακία σύρθηκε σε διεθνή διάσκεψη, μετά των οποία βρέθηκε και διαμελισμένη και ακρωτηριασμένη! Με τη σύμφωνη γνώμη των “συμμάχων” της, Γάλλων και Βρετανών, οι οποίοι μέχρι τότε αποδοκίμαζαν στα λόγια την πολιτική του Χίτλερ και του Μουσολίνι…
Αλλά στο Μόναχο θυσίασαν την Τσεχοσλοβακία για να “κατευνάσουν” τον Χίτλερ (τον οποίο προσωρινά “συμπάθησαν”, τότε!)
Και τελικώς διέλυσαν την Τσεχοσλοβακία και δεν κατάφεραν ούτε τη συνολική αναμέτρηση με τον Χίτλερ να αποτρέψουν (ο Πόλεμος ξέσπασε ένα χρόνο αργότερα)…
Τα πράγματα δεν είναι υποχρεωτικό να οδηγηθούν εκεί αυτή τη φορά.
Δεν είμαστε τόσο αδύναμοι απέναντι στην Τουρκία σήμερα, όσο ήταν τότε η Τσεχοσλοβακία απέναντι στη ναζιστική Γερμανία…
Και δεν είναι τόσο “ανυποψίαστοι” οι εταίροι μας απέναντι στην Τουρκία (όχι όλοι τουλάχιστον), όσοι φάνηκαν τότε ο Τσάμπεραιν και ο Ντελαντιέ απέναντι στο Χίτλερ.
Αλλά ο “κατευνασμός” ως Πολιτική κυριαρχεί και πάλι!
Και το χειρότερο: έχει πολλούς οπαδούς μέσα στην ίδια την Ελλάδα…
ΥΓ.1 Το παρήγορο είναι ότι – αντίθετα από την Τσεχοσλοβακία το 1938 – εμείς έχουμε σήμερα ισχυρές συμμαχίες.
Χώρες της περιοχής μας (όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ), χώρες ευρύτερα (όπως τα Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία), αλλά και ισχυρές Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, που για τους δικούς τους λόγους έχουν συνασπιστεί να αντιμετωπίσουν την Τουρκία αποφασιστικά. Και επιδιώκουν την ένταξη της Ελλάδας σε ένα τέτοιο “αντί-τουρκικό συνασπισμό”, αλλά δεν βλέπουν με καλό μάτι να σύρεται η Ελλάδα σε “κατευνασμό” της Τουρκίας.
Για τις διερευνητικές δεν υπάρχει κάτι άλλο να πούμε. Δεν θα λύσουν κανένα πρόβλημα, όπως δεν έλυσαν τίποτε ως τώρα…
Το πρόβλημα είναι τι θα κάνουμε όταν θα φτάσουν σε αδιέξοδο.
Και μήπως βρεθούμε σε πολύ χειρότερη θέση, αμέσως μετά…
Γιατί όποιος δείχνει να υιοθετεί τον Κατευνασμό, χάνει (δυνητικούς ή πραγματικούς) συμμάχους – δεν κερδίζει χρόνο.
Κι είναι σημαντικό σήμερα να πείσουμε τους συμμάχους μας ότι είμαστε υπολογίσιμοι – όχι να ενθαρρύνουμε τους εχθρούς μας να κλιμακώσουν αύριο, ακόμα περισσότερο…
Όποιος επιδιώκει την Αποτροπή του επεκτατιστή, μπορεί να κάνει πολλά πράγματα. Το ένα που ΔΕΝ πρέπει να κάνει, είναι να υιοθετήσει τον Κατευνασμό…
ΥΓ.2 Η Ελλάδα οφείλει να κάνει την αποφασιστική κίνηση τώρα – παράλληλα κι ανεξάρτητα από τις διερευνητικές: να προχωρήσει σε ανοιχτή Συμφωνία αμυντικής αρωγής με Γαλλία, ίσως και με Αίγυπτο.
Έτσι θα φέρει όλους τους υπόλοιπους προ των ευθυνών τους. Θα ενισχύσει την δική της Αποτρεπτική αξιοπιστία και θα εξουδετερώσει τις ολέθριες υποψίες ότι υιοθετεί τον Κατευνασμό.
Σχόλια