Πρόβα πολέμου και επίδειξη δύναμης από Ερντογάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ειδεχθές έγκλημα με τις ευλογίες ΝΑΤΟ – Ρωσίας
- Από τον Φαήλο Μ. Κρανιδιώτη
Η ταπεινωτική ήττα της Αρμενίας στο Αρτσάχ είναι ένα τραγικό και ιστορικά τεράστιας σημασίας γεγονός. Δεν είναι μόνο ότι η Δύση αλλά και η Ρωσία άφησαν τους Αζέρους και τους Τούρκους να ξανασκοτώσουν Αρμενίους τον 21ο αιώνα. Οσα συνέβησαν στον αρχαίο συνοδοιπόρο μας στα πεδία της Ιστορίας είναι μεγάλο μάθημα για μας τους Ελληνες για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε. Ας αφήσουμε δε στην άκρη τα ηθικοπλαστικά, τα συναισθηματικά και τα περί φιλιών, που μεταξύ κρατών είναι όνειρα απατηλά, και ας δούμε την αμείλικτη πραγματικότητα, που πρέπει με τη διαδικασία του κατεπείγοντος να καθορίσει το «δέον γενέσθαι» για την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Έθνους.
Η Αρμενία βρίσκεται στη ζώνη επιρροής και συμφερόντων της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Με τη διάλυση της ΕΣΣΔ, το Αρμενικό Έθνος, πολεμώντας γενναία, απελευθέρωσε το Αρτσάχ, άλλως Ναγκόρνο-Καραμπάχ, πανάρχαιο αρμενικό τόπο, το οποίο είχε αποσπάσει η κομμουνιστική ΕΣΣΔ και το είχε δώσει στους Αζέρους, που είναι τουρκόρατσα. Οι Αζέροι δεν ξέχασαν τη νίλα και τα τελευταία χρόνια, έχοντας πακτωλό χρήματος ένεκα αερίου, αγόραζαν σύγχρονα όπλα, με σημαντικότερα τα τουρκικά οπλισμένα drones, και εκπαιδεύονταν για τη ρεβάνς.
Η Αρμενία έκανε τεράστια λάθη. Το πρώτο λάθος ήταν πως, έπειτα από μια ανώμαλη κατάσταση, ανατράπηκε η κυβέρνηση και στην εξουσία ανέβηκε ως πρωθυπουργός ο Νικόλ Πασιγιάν, ο οποίος αμφισβήτησε το γεωπολιτικό status της Αρμενίας, αλληθώρισε προς τη Δύση και το ΝΑΤΟ, κυνήγησε δε και κάποιους από τους ανθρώπους που εκπροσωπούσαν τη φιλορωσική στάση στην πολιτική και οικονομική ζωή της Αρμενίας. Μια τέτοια πολιτική ήταν κίνηση αφροσύνης και θυμίζει μόνο την εγκληματική πολιτική του Μακαρίου, ο οποίος σε μια μικρή νησιωτική χώρα, όπου πλειονότητα και μειονότητα ανήκαν σε έθνη που οι μητέρες πατρίδες τους είναι στο ΝΑΤΟ -και με βρετανικές βάσεις στο έδαφός της, κυρίαρχο έδαφος της Βρετανίας, επίσης μέλους του ΝΑΤΟ και παραδοσιακά ηθικού αυτουργού των Τούρκων σε βρομιές ενάντια στην ελληνική πλειονότητα- θέλησε να το παίξει… αδέσμευτος και αλληθώρισε προς το σοβιετικό μπλοκ. Και, ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, το λεγόμενο Κίνημα των Αδεσμεύτων δεν ήταν και τόσο… αδέσμευτο, αλλά λιγότερο ή περισσότερο συνοδοιπόρος της Μόσχας, με κατά κανόνα αυταρχικά καθεστώτα, όπως τέτοιο ήταν και του Μακαρίου, κι ας μην το πολυλέμε. Τη συνέχεια την ξέρουμε. Την προβοκάτσια του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974 την ακολούθησαν η εισβολή των Τούρκων, η στρατιωτική ήττα, με την Ελλάδα ατιμωτικά απόλεμη και στους δύο «Αττίλες», προδίδοντας τους Ελλαδίτες και Κυπρίους Ελληνες πολεμιστές της Ε.Φ. της ΕΛΔΥΚ, των εξ Ελλάδος καταδρομέων του λέοντος Παπαμελετίου και των υπόλοιπων μαχητών.
Ο Αρμένιος πρωθυπουργός τα έκανε όλα αυτά, πατώντας στις μοιραίες πατημασιές του Μακαρίου, ενώ η Ρωσία έχει ήδη γίνει συνεταίρος με τους Τούρκους. Αντί να φυλάξει τον απαυτό του και του λαού του, φλέρταρε με τους εχθρούς της Ρωσίας, που δεν φημίζεται ιστορικά για το τακτ της. Ενας παράδοξος συνεταιρισμός, που ξεκίνησε ακόμη πιο παράδοξα, με την κατάρριψη ενός ρωσικού μαχητικού και το λιντσάρισμα και την ατίμωση των πιλότων, και εξελίχθηκε σε νταραβέρια, μοιρασιές στη Συρία και πώληση υπερσύγχρονων S-400 στους Τούρκους, που θα χρησιμοποιηθούν εναντίον του Έθνους μας.
Οι Τούρκοι έστειλαν στο Αζερμπαϊτζάν στρατιωτικούς συμβούλους, έκαναν κοινά γυμνάσια και, κυρίως, υλοποιώντας επί δεκαετίες το δόγμα «Ποτέ ξανά», μετά την πικρή εμπειρία του εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ το 1974-1977, τουρκοποίησαν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις προμήθειές τους σε όπλα, μέσα από τη χρηματοδότηση και ανάπτυξη πολυποίκιλων σύγχρονων οπλικών συστημάτων. Το δικό μας πολιτικό σύστημα απαξίωσε την αμυντική μας βιομηχανία, που είναι σε τρισχειρότερη κατάσταση από ό,τι πριν από 40 χρόνια, διότι βασιλεύουν η μίζα και η δεινοσαυρική γραφειοκρατία και εχθρότητα κάθε ιδιωτικής πρωτοβουλίας! Πράσινη, μπλε, ροζ, παρδαλή, μίζα να ‘ναι, και αυτοί που τα παίρνουν αλλάζουν ό,τι πουκάμισο χρώμα θέλετε, διότι αν τα παράγουμε μόνοι μας πώς θα λαδώνονται; Τα τελευταία χρόνια, οι Τούρκοι επένδυσαν πολύ στα οπλισμένα drones, τα οποία πετώντας ψηλά, με μεγάλη αυτονομία, ελάχιστο ίχνος ραντάρ, με θερμικές κάμερες, ελάχιστο ίχνος θορύβου, με κατευθυνόμενα βλήματα βεληνεκούς δεκάδων χιλιομέτρων, παράγονται πλέον σε μεγάλους αριθμούς και έδωσαν πολλά στον Αλίεφ, ο οποίος Ταμτάκος μεν, πλούσια χώρα λόγω αερίου δε και τσανάκι των Τούρκων, είναι πιστός στο «Ενα Έθνος, δύο κράτη». Εμείς έχουμε εδώ αλήτες που βεβηλώνουν εθνικά σύμβολα και μνημεία, και σκουπίδια φιλότουρκους στην Κύπρο που νομίζουν πως μπορούν να υπάρξουν χωρίς την Ελλάδα, δουλόφρονα ανδράποδα, ερωτευμένα με τον βιαστή τους.
Το δεύτερο μοιραίο λάθος -γιατί η αζεροτουρκική πολεμική μηχανή δεν φτιάχτηκε σε μια μέρα- ήταν πως η αρμενική ηγεσία, ζώντας στο σύννεφο των φιλοαμερικανικών και νατοϊκών ονειρώξεων -επαναλαμβάνω, ούσα στο υπογάστριο της Ρωσίας-, επαναπαύθηκε στις δάφνες της απελευθέρωσης του Αρτσάχ. Δεν παρακολούθησε άγρυπνα τι συνέβαινε, δεν ανέπτυξε ούτε αγόρασε όπλα – αντίμετρα στα τουρκικά οπλισμένα drones, με αποτέλεσμα αυτά να καταστρέψουν τεθωρακισμένα, οχήματα, θέσεις πυροβολικού, εγκαταστάσεις, να χτυπήσουν υποδομές και αμάχους. Η γενναιότητα των Αρμενίων, εθελοντών στην πλειονότητά τους, ήταν μάταιη μπροστά σε μια τέτοια αριθμητική και τεχνολογικά ποιοτική υπεροχή. Έτσι, η Αρμενία, έπειτα και από δυσανάλογες για τον πληθυσμό της απώλειες, οδηγήθηκε σε μια ταπεινωτική ήττα, χάνοντας ανθρώπους και εδάφη.
Παρά δε τις φιλότιμες προσπάθειες διαφόρων ανακυκλωμένων δημοσιογραφούντων κνιτών, που σχεδόν επιχαίρουν για την τιμωρία της αρμενικής απείθειας απέναντι στη Ρωσία, είναι ολοφάνερο πως τίποτα δεν θα είχε γίνει εάν δεν ήταν συμπεφωνημένο μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, και τα αρμενικά λάθη εξηγούν, αλλά δεν αθωώνουν τη Ρωσία για τη συνέργειά της στο ειδεχθές έγκλημα. Οι παλιοί κνίτες λένε «καλά να πάθουν» – τόσο τους κόβει. Εμείς, όμως, πρέπει να να μάθουμε καλά τρία πράγματα:
– Δεν πρέπει να έχουμε καμία εμπιστοσύνη στη Ρωσία, ό,τι κι αν λέει η Ορθόδοξη καρδιά μας. Ναι, συνέδραμαν στην απελευθέρωσή μας, έπειτα από τόσα ψέματα και προδοτική εγκατάλειψη, όμως ξοφλήσαμε τον λογαριασμό το 1940-1941 καθυστερώντας τους Γερμανούς. Δεν το παραδέχθηκε μόνο ο Στάλιν, το παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Χίτλερ στη συγκλονιστική ηχογράφηση της συνομιλίας του με τον Φινλανδό ηγέτη, τον στρατάρχη Μανερχάιμ. Οπότε, είμαστε πάτσι, και χωρίς εμείς να τους έχουμε «πουλήσει» σε τίποτα Ορλωφικά, ε;
– Το δεύτερο είναι πως δεν χρειάζεται να ρωτήσω, δεν έχω καμία αμφιβολία πως η στρατιωτική ηγεσία μας γνωρίζει το πρόβλημα των τουρκικών οπλικών συστημάτων που δοκιμάστηκαν ως πρόβα εναντίον μας στο Αρτσάχ. Το σενάριο με ολόκληρα σμήνη αυτονόμως ενεργούντων και συνεργαζόμενων (σμήνωση) οπλισμένων Bayraktar να επιτίθενται μαζικά στις επιλαρχίες των αρμάτων μας στον Εβρο, στα νησιά και στην Κύπρο, σε στρατόπεδα, πλοία, αεροδρόμια, θέσεις πυροβολικού και υποδομές, δεν μπορεί να μην έχει απασχολήσει τους αρμοδίους. Θεωρώ αδιανόητο κατόπιν στρατιωτικών εισηγήσεων να μην έχουν ήδη ληφθεί πολιτικές αποφάσεις, υλοποιούμενες με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, για οπλικά συστήματα και ηλεκτρονικά αντίμετρα που θα εξουδετερώσουν αυτή τη νέα απειλή και θα απομακρύνουν την πιθανότητα μιας αιφνίδιας ολοκληρωτικής ήττας.
Η γενναιότητα πρέπει πλέον να διαθέτει τεχνολογία αιχμής. Εάν αυτό δεν συμβαίνει, εάν ήδη δεν ενεργούν δρομαίως οι Ταγοί και οι Φύλακες, τότε ουαί και αλίμονό μας, ουαί τοις ηττημένοις. Και, για άλλη μια φορά, η Ιστορία μάς τραβάει από το μανίκι και μας υποδεικνύει τον δρόμο του Ισραήλ. Ένοπλο Έθνος, με υψηλό φρόνημα και ακόμη υψηλότερη τεχνολογία. Οτιδήποτε άλλο είναι νέτη σκέτη προδοσία…
Δικηγόρος, πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΔΕΞΙΑΣ
======================
Στρατιωτικά διδάγματα για την Ελλάδα από την ήττα των Αρμενίων
Η πολιτική της Μόσχας για το Ναγκόρνο Καραμπάχ – Από τους μπολσεβίκους στον Πούτιν
---------------
Καραμπάχ: Περί ρωσικών «υποχωρήσεων» και τουρκικής «διείσδυσης»...
Να ένα «φανταστικό» σενάριο! Η Μόσχα από την αρχή της ρήξης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, επεδίωξε να επιστρέψει το θέμα στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Οι εξελίξεις στο μέτωπο (συντριπτικά τραγικές για την αρμένικη πλευρά), μέρα με τη μέρα δικαίωναν τη δικαίωναν. Χάνοντας ότι είχε κερδίσει στον πόλεμο του 1992-94, η υπό τον Πασινιάν ηγεσία, περίμενε βοήθεια από... «φίλους»!
Ο πρόεδρος της επισκέφθηκε την έδρα του... ΝΑΤΟ! Ο ΥΠΕΞ κάλεσε τον Αζέρο ομόλογό του και πήγαν επίσκεψη στον... Πομπέο! Ο Οκτώβρης πέρασε με... προσπάθειες κινητοποίησης του αρμενικού λόμπι στις ΗΠΑ και εκμετάλλευση των εκλογών! Στο Παρίσι τα ίδια... Πήραν ηχηρές μεγαλοστομίες και... παπαλα!
Η Μόσχα, στην προσπάθεια να μην απομακρύνει από κοντά της το έτσι και αλλοιώς άτακτο Μπακού, επέμενε στην ειρήνευση. Φαινόταν ότι ο στρατός των ηρωικών Αρμενίων μαχητών που πριν 25 χρόνια κέρδισε τον πόλεμο, μένοντας όμως χωρίς αναδιάρθρωση, ήταν σήμερα ανίκανος να αντιμετωπίσει τον καλύτερα εξοπλισμένο αντίπαλο. Η Μόσχα κατανοούσε και επέμενε. Η απώλεια της ιστορικής πολιτισμικής κληρονομιάς για τους Αζέρους, πόλης Σούσα, άνοιγε το δρόμο για προέλαση στο Στεπανακέρτ. Ο Πούτιν είπε, μπάστα, φτάνει... Η συμφωνία που είχε γραφτεί τις προηγούμενες μέρες μπήκε στο τραπέζι. Όλα πήγαιναν προς υπογραφή. Και, μπατς, κάποιοι ρίχνουν το ρωσικό ελικόπτερο... Λάθος χειρισμός, λέει πάραυτα ο Αλίεφ και σπεύδει, να ζητήσει συγνώμη κλπ κλπ κλπ... Λέω εγώ, μήπως το «λάθος» ήταν προσχεδιασμένο από ομάδες ακραίων « κουμπάρων επισκεπτών» στο Μπακού που στόχευαν στην ολοκλήρωση της διάλυσης του Καραμπάχ και στη δική τους εγκατάσταση στην περιοχή;
Μήπως είναι ευτύχημα ότι ο ένοικος του Κρεμλίνου δεν αντιδρά παρορμητικά όπως οι περισσότεροι από μας στην περίπτωση με το ελικόπτερο; Το πιο «απλό» θα ήταν να ισοπεδώσει το μέρος από όπου έγινε η εκτόξευση του βλήματος. Προσέξτε, πέντε μόλις ώρες αργότερα, ο Αλίεφ, παρά τους πανηγυρισμούς στη χώρα του, τρέχει όχι μόνο να καθησυχάσει τη Μόσχα αλλά συμφωνεί στην υπογραφή της συμφωνίας, όπου δεν υπάρχει πουθενά η αναφορά σε συμμετοχή της Τουρκίας! Πράγμα για το οποίο ο ίδιος πάλευε μέχρι την πτώση του ελικοπτέρου! Οκτώ ώρες μετά την υπογραφή, από το ρωσικό Ουλιάνοφσκ, δέκα γιγάντια ИЛ μετέφεραν στο Στεπανακέρτ 1960 κομάντος με τεθωρακισμένα και πλούσιο εξοπλισμό.
Επίσης, μετά το πλήγμα του ελικοπτέρου και πριν την υπογραφή συμφωνίας, ο Πούτιν μιλησε με τον Ερντογάν. Υποθέτω, (σενάριο κάνω), του εξήγησε ότι το Καραμπάχ αποτελεί κοκκινη γραμμή για Μόσχα, ξέρω ότι με προβοκάρεις να επέμβω, άρα, να γίνω μέρος της διένεξης, εγώ από τη μια εσύ από την άλλη, δλδ να πατήσεις πόδι. Ε, όχι... Τελική εικόνα: Ρώσοι ελέγχουν και κρατάνε ανοικτό το διάδρομο Λατσινσκ, σύνδεσμο Αρμενίας-Στεπανακέρτ, αλλά και την επανασύνδεση του θύλακα Ναχιτσεβάν με το βασικό κορμό του Αζερμπαιτζάν! Μόσχα και Άγκυρα έκαναν στο Μπακού κοινό επιτελείο για προώθηση ανθρωπιστικών θεμάτων, επιστροφή προσφύγων, απομάκρυνση μισθοφόρων κ.α. που δεν έχουν καμία σχέση με τη ρωσική ειρηνευτική δύναμη! Οι απανταχού Αρμένιοι αναζητούν το... λαγό Πασινιάν που τρέχει από το ένα ίδρυμα του Σόρος στο άλλο, μέσα στο Ερεβάν.
===============
Στις δύο πρώτες εβδομάδες του ακήρυκτου αυτού πολέμου, οι Αρμενικές Δυνάμεις παρά τον σοβαρό αιφνιδιασμό από το μέγεθος και την σφοδρότητα της επίθεσης των Αζέρων σε αέρα και έδαφος, κατόρθωσαν να απορροφήσουν μεγάλο μέρος της επιθετικής ισχύος των αντιπάλων τους, μη επιτρέποντας επίτευξη στρατηγικού αποτελέσματος πλέον κάποιων νικών σε τακτικό επίπεδο. Σε σχετική αρθρογραφία μας στο Liberal, μεταξύ άλλων θέταμε και το ερώτημα για πόσο χρόνο ακόμα οι Αρμένιοι θα μπορούσαν να διεξάγουν επιτυχή άμυνα. Είχε μάλιστα τονιστεί ότι το Αζερμπαϊτζάν, ως ενεργειακός παίκτης με τριπλάσιο πληθυσμό και τετραπλάσιο ΑΕΠ, σε βάθος χρόνου με έναν πόλεμο τριβής θα μπορούσε εξασθενώντας τους Αρμενίους να νικήσει με την προϋπόθεση να παραμείνει ουδέτερη η Ρωσία.
Η κατατριβή των Αρμενίων σημαντική, οι απώλειες δυσαναπλήρωτες, η Μόσχα απλά …ουδέτερη και η σημαντική υπέρτερη στρατιωτική ισχύς των Αζέρων έχοντας δίπλα τους την Άγκυρα έφερε το στρατηγικό αποτέλεσμα στο τριήμερο 5-8 Οκτωβρίου, έξι εβδομάδες μετά την έναρξη της επίθεσης. Οι Αζέροι πέτυχαν δύο σημαντικές εσοχές στα Νότια-Νοτιανατολικά (ΧΑΡΤΗΣ) που τους οδήγησε αφ’ ενός μεν στην κατάληψη της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης Σούσα (Σούσι) και αφ’ ετέρου στον έλεγχο του διαδρόμου Λατσίν που συνδέει την Αρμενία με το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ο Αρμένιος Πρωθυπουργός Πασινιάν με τον Ηγέτη του Ναγκόρνο Καραμπάχ Χαρουτγιουνιάν αντιλήφθηκαν ότι θα ήταν μάταια η συνέχιση του αγώνα με περαιτέρω αιματοχυσία καθόσον κρίθηκε στρατιωτικά ότι ήταν θέμα χρόνου η κατάληψη της πρωτεύουσας Στεπανακέρτ και ο αποκλεισμός του Ναγκόρνο Καραμπάχ από την Αρμενία. Πριν την διαφαινόμενη μεγάλη ήττα και για να περισώσουν το ίδιο το Ναγκόρνο-Καραμπάχ που σημειωτέον συνεχίζουν να κατέχουν, δέχθηκαν την Δευτέρα τους όρους ειρήνης που είχε προετοιμάσει η Μόσχα και που στην ουσία συνιστά συνθηκολόγηση.
Ας δούμε όμως τι προβλέπουν οι όροι της «ειρήνης»:
- Παύει κάθε στρατιωτική ενέργεια και οι δυνάμεις και των δύο κρατών παραμένουν όπου βρέθηκαν την ώρα που τέθηκε σε ισχύ η Συμφωνία. (10/11 01.00 τοπική ώρα).
- Αναπτύσσεται Ρωσική «Ειρηνευτική Δύναμη» 1960 ατόμων με τα μέσα τους, παρεμβαλλόμενη μεταξύ των Αζερικών και Αρμενικών Δυνάμεων κατά μήκος της «Γραμμής Επαφής» και κατά μήκος του διαδρόμου Λατσίν που συνδέει όπως προαναφέρθηκε την Αρμενία με το Ναγκόρνο-Καραμπάχ για μία περίοδο πέντε ετών με προοπτική ανανέωσης για ακόμα μία πενταετλια.
- Η Αρμενία επιστρέφει αζερικά εδάφη που ακόμα κατέχει με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα τον επόμενο μήνα. Και τα δύο μέρη εγγυώνται την ελεύθερη και ασφαλή κυκλοφορία των διαδρόμων προς Ναγκόρνο Καραμπάχ και προς το Ναχιτσεβάν .
- Επιστρέφουν εκτοπισθέντες και πρόσφυγες υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
Διευκρινίζεται ότι τα εδάφη που ανακατέλαβε το Αζερμπαϊτζάν και αυτά που θα επιστρέψουν οι Αρμένιοι, είναι αυτά που ήλεγχαν ως Ζώνη Ασφαλείας του Ναγκόρνο Καραμπάχ και αποτελούσαν το 15% περίπου της επικράτειας του Αζερμπαϊτζάν συν τις εσοχές που έκαναν μέσα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Το μεγαλύτερο μέρος του Ναγκόρνο Καραμπάχ παραμένει στους Αρμενίους αλλά στην Συμφωνία ουδόλως αναφέρεται η νομική του υπόσταση.
Ο Πούτιν είναι ο μεγάλος κερδισμένος. Η στάση του απέναντι στον πόλεμο δεν ήταν καιροσκοπική αλλά ζήτημα Στρατηγικής. Έρχεται τώρα ως επιδιαιτητής και ειρηνευτής και δείχνει παντού ποιος είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού στον Καύκασο και ιδιαίτερα στην Κυβέρνηση του Ερεβάν που προήλθε μετά την «βελούδινη επανάσταση» του 2018 και τον Πρωθυπουργό Νικόλ Πανισιάν του οποίου τα ανοίγματα στην Δύση δεν τα καλοείδαν στην Μόσχα. Τα ρωσικά στρατεύματα δεν θα είναι πλέον μόνο στην Αρμενία όπου διαθέτει ήδη μεγάλη στρατιωτική βάση αλλά και στο …Αζερμπαϊτζάν!
Φυσικά νικητής είναι το Αζερμπαϊτζάν και προσωπικά ο Πρόεδρος του Ιλχάμ Αλίγιεφ. Με συντριπτική υπεροπλία σε μέσα και προσωπικό και μετά από 13 δις δολάρια σύγχρονους εξοπλισμούς την τελευταία πενταετία, ενισχυμένο με περίπου 2.000 μισθοφόρους που μετέφερε η Άγκυρα από την Συρία, με Τούρκους Συμβούλους το Αζερμπαϊτζάν επεδίωξε την επανάκτηση όλων των εδαφών του. Μπορεί να μην κατέλαβε το Ναγκόρνο Καραμπάχ (μόνο μικρό μέρος αυτού) ή αν θέλετε αρκέστηκε σε ένα μικρό μέρος αυτού αλλά ανάγκασε το Ερεβάν σε συνθηκολόγηση, ανακτώντας τα εδάφη του και εξασφαλίζοντας την επιστροφή δεκάδων χιλιάδων εκτοπισθέντων Αζέρων. Στο Μπακού πανηγυρίζουν μετά την θριαμβευτική αναγγελία του τέλους του πολέμου και την νίκη.
Κερδισμένη είναι και η Τουρκία η οποία έβαλε πόδι για τα καλά και στον Καύκασο. Παρακολουθώντας τις δηλώσεις των Τούρκων επισήμων θα λέγαμε ότι «θέλει η Τουρκία να κρυφτεί και η χαρά δεν την αφήνει». Μπορεί τελικά να μην συμμετάσχει στην ειρηνευτική δύναμη όπως ανακοίνωσε ο Αλίγιεφ, αλλά Τούρκοι θα συμμετέχουν στον Κέντρο Ελέγχου που θα δημιουργηθεί για να παρακολουθείται η εφαρμογή της Συμφωνίας. Οι δε Στρατιωτικοί Σύμβουλοι της θα παραμείνουν στο Αζερμπαϊτζάν.
Αναμφίβολα ο μεγάλος χαμένος είναι η Αρμενία. Υπέστη ήττα χάνοντας τα αζερικά εδάφη που ήλεγχε ως ζώνη ασφαλείας του Ναγκόρνο Καραμπάχ και μικρό μέρος αυτού. Με αποδυναμωμένες τις Ένοπλες της Δυνάμεις λόγω των σημαντικών απωλειών χωρίς πόρους και εφεδρείες και χωρίς ουσιαστική βοήθεια τρίτων Αρμενική Πολιτική Ηγεσία αποδέχθηκε αναγκαστικά αυτήν την «απίστευτα οδυνηρή Συμφωνία» όπως ο ίδιος ο Πανισιάν δήλωσε.. Η Αρμενία μπαίνει σε μία μεγάλη εθνική και πολιτική κρίση μετά από αυτήν ήττα.
Εμείς στην Ελλάδα θα πρέπει να διδαχθούμε πάρα πολλά από αυτήν σύγκρουση των έξι εβδομάδων σε γεωπολιτικό, στρατηγικό, αλλά και επιχειρησιακό-τακτικό επίπεδο. Κατ’ αρχήν ας επισημάνουμε ότι ο Πρόεδρος Αλίγιεφ χρησιμοποιούσε διαρκώς επιθετική ρητορική κατά της Αρμενίας προετοιμάζοντας έτσι την διεθνή κοινότητα και τον λαό του για ανάληψη στρατιωτικής ενεργείας (σημ. θυμίζει μήπως κάποιον;). Ποτέ δεν έκρυψε ότι στρατηγικός του στόχος του ήταν η επανάκτηση των απολεσθέντων αζερικών εδαφών και του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Εκμεταλλευόμενος όλα τα προηγούμενα χρόνια την ενεργειακή του θέση, απέκτησε συντριπτική ισχύ σε σχέση με την Αρμενία. Με την Δύση να αδιαφορεί, εξασφαλίζοντας την «ουδετερότητα» της Μόσχας και βλέποντας ότι η γεωπολιτική συγκυρία επιτρέπει επεδίωξε με τους «αδελφούς» Τούρκους στρατιωτική λύση που σε μεγάλο βαθμό αλλά όχι απολύτως την πέτυχε.
Η Αρμενία για χρόνια επαναπαύθηκε… «στις δάφνες» από τον νικηφόρο πόλεμο του 1992-1994. Θεώρησε ότι αρκούσε η Συμμαχία της με την Ρωσία και η Ρωσική Βάση στο έδαφος της για να την εξασφαλίσει από μία αζερική επίθεση. Θα μπορούσε να αντιληφθεί ότι η Μόσχα έπαιζε το δικό της παιχνίδι προωθώντας την δική της θέση στον Καύκασο. Πίστεψε ότι το αρμενικό λόμπυ στις ΗΠΑ θα βοηθούσε. Παρακολουθούσε μάλλον με αμηχανία τον υπερεξοπλισμό του Αζερμπαϊτζάν και δεν ανέπτυξε αποτρεπτική ισχύ που όπως λέω συχνά είναι διαφορετική από την αμυντική ικανότητα. Η αποτροπή της απέτυχε και δεν είχε σημασία τι έλεγαν στο Ερεβάν και στο Στεπανακέρτ για αυτό αλλά τι αντίληψη είχαν στο Μπακού. Λάθος μεγάλο ότι θερωούσαν ότι αν γινόταν κάτι από πλευράς Αζέρων, θα ήταν περιορισμένο και όχι γενικό και για λίγες ημέρες θα τα κατάφερναν, όπως και τα κατάφεραν. Στην μακρά διάρκεια, στην ένταση και στην έκταση έπεσαν έξω. Κάντε τώρα μια αναγωγή στα δικά μας και θα καταλάβετε τι εννοώ. Κλείνουμε παραφράζοντας την γνωστή ρήση του Κλίντον: «Είναι η ανισότητα Ισχύος ανόητε».
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι επικεφαλής στο «Παρατηρητήριο Liberal»
ΥΓ. Τα επιχειρησιακά και τακτικά διδάγματα (lessons learned) καθώς επίσης και τα σχετικά με την χρησιμοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως ΗΠ Drones κλπ είμαστε βέβαιοι ότι οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις θα τα αξιολογήσουν όπως πρέπει.
Σχόλια