Γράφει ο Ιωάννης Φριτζαλάς* -
Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της τουρκικής ιδιοσυγκρασίας, σύμφωνα με τον Αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ' τον Σοφό, είναι η ασυνέπεια ως προς την τήρηση των συμφωνιών και η εκ των προτέρων μελέτη επιβουλής και παραβίασής τους. Η συγκεκριμένη νοοτροπία σηματοδοτεί την φυσιογνωμία της διαχρονικώς αναξιόπιστης εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, η οποία στοχεύει πάντοτε στην σύναψη συμφωνιών που εξασφαλίζουν την μέγιστη δυνατή εκπλήρωση των δικών της επιδιώξεων εις βάρος των υποχρεώσεων, για τις οποίες δεσμεύεται με την υπογραφή της. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Σε μία χώρα, στην οποία, εκ των πραγμάτων, η κατευναστική λογική (ως πρόφαση τεκμηρίωσης της αδυναμίας μας να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις του ιστορικού μας ρόλου) και η άγνοια επί των στοιχειωδών οντολογικών χαρακτηριστικών και του "αξιακού πυρήνα" του τουρκοϊσλαμισμού μάς οδηγούν καθημερινά σε εσφαλμένα συμπεράσματα και ανεδαφικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις, η θλιβερή αλλά αναντίρρητη διαπίστωση πως η Τουρκία έχει εξαπολύσει μία ολοκληρωτική επίθεση εναντίον του Ελληνισμού φαίνεται πως δεν γίνεται ενσυνειδήτως αντιληπτή.
Σε κάθε προσπάθεια ερμηνείας των τουρκικών διαθέσεων και πρωτοβουλιών έναντι της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας διαπράττουμε ένα μοιραίο σφάλμα. Κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια, έχουμε την ψευδαίσθηση πως η Τουρκία θα αποδεχθεί μία αμοιβαίως επωφελή συμφωνία, βάσει της οποίας θα διευθετηθούν οι ελληνοτουρκικές διαφορές, με γνώμονα την ειρηνική συνύπαρξη και την ευημερία των δύο λαών.
Εγκλωβισμένοι στις αυταπάτες μας, αγνοούμε, δυστυχώς, πως στο τουρκικό θυμικό δεν υφίστανται οι έννοιες της αμοιβαιότητας και του δικαίου και ως εκ τούτου δεν υφίσταται αντικείμενο διαπραγμάτευσης με αυτές τις κοινωνίες που, σύμφωνα με τον Νταβούτογλου, «έχοντας αποδεχθεί να γίνουν περιφερειακά στοιχεία άλλων κοινωνιών, μένουν αντιμέτωπες με τον κίνδυνο της στρατηγικής τους διάλυσης».
Αν, λοιπόν, στην Ελλάδα έχουμε την ψευδαίσθηση ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν διέταξε την απόσυρση του Oruc Reis, με σκοπό την αποκλιμάκωση της κατάστασης, όχι μόνο πλανώμεθα πλάνην οικτράν, αλλά αγνοούμε στοιχειωδώς την λογική της εξαπάτησης, η οποία διέπει το τουρκικό "alișveriș" (Η λέξη "alișveriș" αποτελεί παραφθορά της ελληνικής λέξης "αλίσβη", η οποία υποδηλώνει την απάτη).
Ο ενεργειακός πόλεμος και οι δύο πόλοι
Ομολογουμένως, η Τουρκία δεν ήταν και δεν είναι αυθύπαρκτη σε αυτό το γεωστρατηγικό παίγνιο, η διενέργεια του οποίου έχει επιφέρει την σταδιακή απίσχναση του γεωπολιτικού και γεωστρατηγικού δυναμικού του Ελληνισμού. Αντιθέτως, διαδραματίζει έναν παλαιόθεν ανατεθειμένο ρόλο, τον οποίο προτίθεται πάση θυσία να αναθεωρήσει και να προσαρμόσει στις δικές της στρατηγικές προτεραιότητες.
Έχοντας εξέλθει ισχνότερη από τα συντρίμμια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η κεμαλική Τουρκία εκλήθη για έναν αιώνα να "εξοφλεί ένα χρέος" έναντι εκείνων των ισχυρών κέντρων εξουσίας του αγγλοσαξονικού και του γερμανικού ιμπεριαλισμού, τα οποία υπό την μορφή των BP, Shell και Deutsche Bank συνέστησαν το 1914 την Turkish Petroleum Co., την προκάτοχο της σημερινής TPAO.
Αντίπαλο δέος της εν λόγω κοινοπραξίας, η Standard Oil Company USA του Τζον Ροκφέλερ, η οποία εκείνη την εποχή ήλεγχε σχεδόν ολοκληρωτικά την κυβέρνηση και τον τύπο της Γαλλίας. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο αναβιώνει τρόπον τινά στις ημέρες μας, καθιστώντας την μελέτη των συνθηκών που διαμόρφωσαν τις εξελίξεις και την έκβαση του Α' Παγκοσμίου Πολέμου περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
Το ερώτημα με τη NAVTEX
Επιστρέφοντας στο σήμερα, διαπιστώνουμε πως στην ήδη εδραιωμένη παρουσία του "Yavuz" στο θαλασσοτεμάχιο 6 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας έρχεται να προστεθεί η αναγγελθείσα ερευνητική δραστηριότητα του Barbaros, το οποίο εξέπλευσε χθες αργά (29-7-2020) με κατεύθυνση τα θαλασσοτεμάχια 2 και 3. Ποιο είναι το κοινό των θαλασσοτεμαχίων 2, 3, 6, 7, 8 και 9 της κυπριακής ΑΟΖ, καθώς και των 15, 20 της δυνητικής ελληνικής ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης, τα οποία διεκδικεί η Τουρκία με το τουρκολιβικό μνημόνιο;
Είναι η κατοχυρωμένη παρουσία της γαλλικής εταιρείας Total [με την Eni, κατά κύριο λόγο, στην Κύπρο, με την ExxonMobil (διάδοχο και κληρονόμο της Standard Oil Co.) και τα ΕΛ.ΠΕ. στην Κρήτη]. Γιατί, αλήθεια, η Τουρκία δεν εκδίδει NAVTEX για τα θαλασοτεμάχια 10 (Γλαύκος) ή 12 (Αφροδίτη), τα οποία έχουν παραχωρηθεί στις κοινοπραξίες ExxonMobil, Qatar Petroleum και Shell, Chevron, Delek, αντιστοίχως; Ας αφεθεί η απάντηση στην κρίση του αναγνώστη.
Η διαμόρφωση, λοιπόν, των δύο πόλων φαίνεται πως έχει οριστικοποιηθεί. Από την μία πλευρά η Total (με τις ευλογίες της πιο ευέλικτης αλλά με πολλά οικονομικά προβλήματα ExxonMobil) και από την άλλη η Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), ως αιχμή του δόρατος των Shell και BP, των οποίων, παρεμπιπτόντως, η δυνητική απομείωση της αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων προβλέπεται να αγγίξει τα 22 και τα 18 δισ. δολάρια, αντιστοίχως. Ποια θα είναι η έκβαση της σύγκρουσης των δύο πόλων; Θα επανέλθουμε σε επόμενη δημοσίευση, με διεξοδικότερη ανάλυση.
Υπαρξιακό αδιέξοδο Ελληνισμού
Στην παρούσα φάση, οφείλουμε να κατανοήσουμε το εξής: Ως Ελληνισμός βρισκόμαστε σε στρατηγικό και υπαρξιακό αδιέξοδο. Μία από τις συνέπειες της υποταγής μας στις επιταγές του γερμανικού δεσποτισμού είναι η απώλεια της διαπραγματευτικής μας ισχύος και της στρατηγικής μας ευελιξίας, προς επιβεβαίωση της αντίληψης του Κονδύλη πως «η στρατηγική σκέψη θολώνει τόσο περισσότερο, όσο εντονότερα την χρειάζεται ένα έθνος».
Αντί λοιπόν να εξετάζουμε τις βαθύτερες προεκτάσεις της ελληνοτουρκικής σύγκρουσης, υπό το πρίσμα της αναβίωσης των ενεργειακών και στρατηγικών παραμέτρων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, διερευνώντας παράλληλα τις προοπτικές των δυνητικών στρατηγικών μας συνεργασιών, συνεχίζουμε ακάθεκτοι στην κατηφόρα της εθνικής μας αυτοχειρίας.
Οι δυνητικοί μας σύμμαχοι, οι οποίοι –με επίγνωση της ιστορικής κρισιμότητας της μεταβατικής περιόδου που διανύουμε– θέτουν ως αποκλειστική τους προτεραιότητα την εξυπηρέτηση των εθνικών και ενεργειακών τους συμφερόντων, εν τέλει θα διαπραγματευτούν και θα συμφωνήσουν με εκείνες τις δυνάμεις, οι οποίες διεκδικούν κάτι καλλίτερο από την παρούσα θέση τους στο διεθνές σύστημα, και παράλληλα θα απαξιώσουν εκείνες που "δεν διεκδικούν τίποτα". Και η Τουρκία δεν επιδιώκει απλά το κάτι καλύτερο.
Τι θα συμβεί στην Ελλάδα
Τι θα συμβεί όμως με την Ελλάδα; Η ιστορική αναλογία που προκύπτει από το status quo που διαμορφώθηκε με την λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου είναι ανατριχιαστική και εξαιρετικά προειδοποιητική. Η ήττα της Γερμανίας επέφερε τον διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ως συνθήκη εξισορρόπησης των ενεργειακών συμφερόντων της εποχής. Γαλλία (Standard Oil Co.) και Μ. Βρετανία (Shell και BP) εξέθεσαν την Ελλάδα στους κινδύνους της μικρασιατικής εκστρατείας, ασκώντας πίεση στον Μουσταφά Κεμάλ, προκειμένου να αποδεχθεί την επικυριαρχία τους επί των πολλά υποσχόμενων ενεργειακών πηγών της πάλαι ποτέ οθωμανικής επικρατείας.
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘20, η Deutsche Bank παραχώρησε στην προκάτοχο της σημερινής Total το μερίδιο που κατείχε στην Turkish Petroleum (25%), ως πολεμική αποζημίωση. Κάπως έτσι έμειναν όλοι ευχαριστημένοι για δύο περίπου δεκαετίες. Ή μάλλον όχι όλοι. Μία από τις συνέπειες της έκβασης αυτού του παρασκηνιακού παιγνίου ήταν η εκρίζωση του Ποντιακού και Μικρασιατικού Ελληνισμού. Μόνο που τότε υπήρχε η μητροπολιτική Ελλάδα για να υποδεχθεί τους εκριζωμένους προγόνους μας. Σήμερα δεν υπάρχει τίποτα.
*Ο Ιωάννης Σ. Φριτζαλάς είναι Γεωπολιτικός - Ιστορικός αναλυτής
Σχόλια