Δημήτρης Χρήστου
Πόσο μπορεί να κρατήσει αυτή η παγκόσμια πανδημία; Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Mία ιδιαίτερα ανησυχητική ανακοίνωση, έρχεται από το επιδημιολογικό ινστιτούτο της Γερμανίας "Ρόμπερτ Κοχ", σύμφωνα με την οποία, ο κορονοϊός θα μπορούσε να διαρκέσει έως και δύο χρόνια! Συνεπώς το ερώτημα είναι αν ο σύγχρονος κόσμος των ανοιχτών συνόρων μπορεί να αντέξει μια κρίση τόσο μεγάλης χρονικής διάρκειας. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩΠαρακολουθώντας τις διεθνείς αγορές και υπολογίζοντας τα μελλοντικά σενάρια που υιοθετούν οι μεγάλοι παίκτες για τις επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, διαπιστώνουμε τρόμο. Τα "αντιβιοτικά" της ρευστότητας που προσέφεραν στις αγορές τους οι κυβερνήσεις των ισχυρότερων οικονομιών, 1 τρισ. οι ΗΠΑ, 400 δισ. η Γαλλία και η Βρετανία, 500 δισ. η Γερμανία, δεν αντέχουν επί μακρόν.
Το πετρέλαιο έχει κατρακυλήσει σε ιστορικό χαμηλό 18 ετών, στα 25 δολ. το βαρέλι, κάνοντας εξαιρετικά ζημιογόνα την άντλησή του για παραγωγούς χώρες. Τα χρηματιστήρια κι όλες οι αγορές κατρακυλάνε συνεχώς με τον τραπεζικό κλάδο να ηγείται των απωλειών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Goldman Sachs αναθεώρησε την εκτίμησή της για το δεύτερο τρίμηνο του 2020 για την αμερικανική οικονομία, προβλέποντας αρνητική μεταβολή από -5% έως -7%!
Μάλιστα, το ΔΝΤ προειδοποίησε από το φθινόπωρο πως, δεδομένων των εύθραυστων κερδών και των υψηλών επιπέδων χρέους, το 40% των εταιρικών ομολόγων του κόσμου (19 τρισ. δολ. συνολικά) δεν θα είναι εξυπηρετήσιμα ακόμα και στην περίπτωση που η κατάρρευση είναι πολύ λιγότερο σοβαρή απ’ ό,τι αυτή του 2008. Τι γίνεται λοιπόν τώρα που η κρίση αυτή φαίνεται να είναι σοβαρότερη;
Καμιά οικονομία δεν είναι θωρακισμένη
Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Διότι καμιά οικονομία στον σημερινό υπερσυνδεδεμένο κόσμο δεν είναι θωρακισμένη. Για παράδειγμα, το 75% των μερών κάθε αυτοκινήτου που ολοκληρώνεται στη Βρετανία παράγεται στην ΕΕ. Αν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες δεν μπορέσουν να ανταποκριθούν στις παραγγελίες τους, τότε τα βρετανικά εργοστάσια, ακόμα κι αν λειτουργούν, δεν θα είναι σε θέση να παραδώσουν ούτε ένα αυτοκίνητο!Η αδυναμία εργασίας περιορίζει δραματικά την παραγωγή, τις μεταφορές και το εμπόριο. Ο τομέας εισαγωγές-εξαγωγές θα συρρικνωθεί και θα απειλήσει όλους τους τομείς της οικονομίας. Ακόμα και η αγροτική (γεωργική και κτηνοτροφική) παραγωγή και η μεταποίηση χρειάζονται τροφές και φάρμακα που είναι εισαγόμενα. Και ήδη οι πρώτες ελλείψεις άρχισαν να φαίνονται και στην ελληνική αγορά.
Η έκρηξη της ανεργίας με στάση πληρωμών, θα απαιτήσει μεγάλα κρατικά κονδύλια βοήθειας, αλλά δεν θα καταφέρει να στηρίξει τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών. Φόροι, δάνεια και ασφαλιστικές εισφορές είναι αδύνατον να πληρωθούν σε τέτοιο κλίμα. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα σαρωθούν και κάποιοι κλάδοι θα καταρρεύσουν με πάταγο, όπως για παράδειγμα οι αερομεταφορές και ο τουρισμός.
Με την αναστολή λειτουργίας των τουριστικών καταλυμάτων, οι εποχικοί δεν θα προσληφθούν τώρα. Ακόμα και αν γίνει αυτό τον Ιούνιο, σημαίνει πως το διάστημα που θα δουλέψουν, δεν θα συμπληρώσουν τα ένσημα που ζητά ο ΟΑΕΔ για να πάρουν το επίδομα μετά την τουριστική περίοδο.
Πλήγμα στην ψυχολογία των καταναλωτών
Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που μένουν χωρίς εργασία, θα αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους από τις τράπεζες και θα κοκκινίσουν τις πιστωτικές τους κάρτες, ενώ νέες καταθέσεις δεν πρόκειται να υπάρξουν μέχρι την επιστροφή σε ασφαλή ομαλότητα. Πλην, όμως, η ψυχολογία των καταναλωτών, θα έχει υποστεί τέτοιο σοκ, που η επαναφορά σε κλίμα εμπιστοσύνης θα καθυστερήσει πολύ και θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές απαντήσεις. Θα εξαρτηθεί από το ζητούμενο μείγμα οικονομικής πολιτικής και την ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος, ενισχύοντας τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.Και αν οι ισχυρές οικονομίες έχουν τη δυνατότητα να ρίξουν χρήμα στην αγορά, τι θα συμβεί με τις οικονομίες που δεν έχουν αντίστοιχη δυνατότητα; Τι θα συμβεί στις χώρες της ΕΕ όταν το κοινό νόμισμά τους εξαρτάται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και πρωτίστως, από τη βούληση της Γερμανίας και της Γαλλίας;
Παγκόσμιο πρόβλημα χωρίς παγκόσμια λύση
Δυστυχώς, η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση έχει ουσιαστικά διαλυθεί και η κάθε χώρα καλείται να ανταποκριθεί στις δυσκολίες, ουσιαστικά μόνη της. Το καλό για τη δική μας χώρα, είναι πως υπάρχει ένα μεγάλο πλεόνασμα περίπου 35 δισ. που άφησε πίσω της η κυβέρνηση Τσίπρα. Το κακό είναι ότι το νεοφιλελεύθερο μοντέλο που ακολουθούσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν δουλεύει.Και καθώς οι περιβόητες μεγάλες επενδύσεις που θα απογειώσουν την ανάπτυξη στο 4% σε ετήσια βάση είναι (και ήταν) όνειρο προεκλογικό, οι επόμενες μέρες μετά τη λήξη της πανδημίας, θα είναι πολύ δύσκολες. Η χώρα απομονωμένη από τα διεθνή κέντρα και με περιορισμένη πολιτική και οικονομική επιρροή στα Βαλκάνια, δύσκολα θα βρει καύσιμα για την ανάπτυξη.
Δυστυχώς, με ευθύνη του Αμερικανού προέδρου, έχουν καταρρεύσει οι θεσμοί της παγκόσμιας διακυβέρνησης, όπως ο ΟΗΕ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), ενώ η απληστία του πλούτου που ελέγχει τις πολιτικές εξουσίες, στερεί εισοδήματα που προσφέρουν το καύσιμο της ζήτησης στην αγορά. Η κρίση αυτή ήρθε για να μείνει, αν δεν αναθεωρηθούν τα νεοφιλελεύθερα δόγματα.
Το αναπάντητο σήμερα ερώτημα είναι πώς θα συμπεριφερθούν οι κοινωνίες μετά τη λήξη της πανδημίας. Θα υποταχθούν φοβισμένες στις διαταγές των πολιτικών αρχόντων, ή θα απαιτήσουν αλλαγές του μοντέλου που συνεχίζει να κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους;
=================
Ο λαός που αρνείται την πραγματικότητα αυτοκαταργείται
================
Το Σύστημα μπήκε στην Εντατική
Του Ηλια Καραβολια
Ο φόβος της πανδημίας αναστέλλει το ιερό δισκοπότηρο του καπιταλισμού: την κατανάλωση και τη μετακίνηση ανθρώπων και κεφαλαίων. Άλλωστε αρκετά λεφτά είχαν ξοδευτεί με δανεικά τόσα χρόνια. Αρκετό εμπόρευμα μπήκε στα σπίτια μας. Και τα μελλοντικά κέρδη που προεξόφλησαν στα χρηματιστήρια οι τιμές των μετοχών δεν δικαιολογούνταν πλέον απο την πραγματική ζήτηση και την προεξόφληση κερδών. Άνω του 1 τρις δολάριων κεφαλαιοποίηση είχαν φθάσει η Amazon και η Apple ! Πόσο πιο ψηλά θα πήγαιναν; Πόσα gadget τους θα αγοράζαμε ακόμη; Και την ίδια ώρα τα επιτόκια ήταν σχεδόν μηδενικά χωρίς να υπάρχει ζήτηση χρήματος για παραγωγικούς σκοπούς.
Τα ομόλογα δεν πρόσφεραν αποδόσεις. Είχε κολλήσει η ανάπτυξη, το σύστημα φράκαρε, τα ιδιωτικά, εταιρικά και κρατικά χρέη χτύπησαν κόκκινο. Οι αποδόσεις που ψάχνει το αεικίνητο κεφάλαιο σχεδόν είχαν πιάσει ταβάνι. Τα πάντα έπρεπε να ξεφουσκώσουν και να κοπεί νέο χρήμα. Έπρεπε να περιοριστεί η ζήτηση και να εξαντληθεί η υπερπροσφορά(
ώστε να μην ξοδευτεί το φρεσκοτυπωμένο χρήμα απότομα και σηκώθει ο
πληθωρισμός; Γιατί- ω του θαύματος- χρήμα ξαφνικά βρέθηκε : κεντρικές
τράπεζες και κυβερνήσεις μοιράζουν λεφτά με το ελικόπτερο !
Ας μην εθελοτυφλούμε: ο κορονοιός είναι η αφορμή αφού είχε χτυπήσει τα όρια του το σύστημα. Έπρεπε να γίνει επανεκκίνηση καθώς το κεφάλαιο συνάντησε τον νόμο της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους και η κρίση υπερσυσσώρευσης έπρεπε να προκαλέσει αναδιάρθρωση στα πάντα: χρέη, εργασία, κεφάλαιο.Μην βιάζεστε να τα χαρακτηρίσετε μαρξιστικά αυτά. Είναι η πραγματικότητα, κατάματη, μπροστά μας.
Ο αληθινός φόβος του Θανάτου πυροδοτεί τους εκτυπωτές χρήματος και το Κράτος που όλοι καταριούνται θα σώσει για άλλη μια φορά την παγκόσμια οικονομία. Μένει να δούμε ποιοί ακριβώς θα αντέξουν και ποιά θα είναι η νέα εργασιακή ταυτότητα του καθενός: εξ αποστάσεως, απο το σπίτι, με πλατφόρμες, ρομποτικά, αυτοματοποιημένα.
Πιστεύω να κατανοούμε ποιός θα πληρώσει μελλόντικά το μάρμαρο για το χρήμα που θα τυπωθεί.
Προς το παρόν, να ευχόμαστε να αντιστραφεί η εκθετική καμπύλη των κρουσμάτων, να μην χαθούν άλλες ψυχές και όσον αφορά τις καμπύλες της οικονομίας, υπομονή. Έχουμε πολύ δρόμο.Και αυτό γιατι οι μεγάλοι παίχτες των αγορών ξέρουν ότι υπάρχει κατι πολύ χειρότερο απο τον κορωνοϊό και το κραχ στο πετρέλαιο: μας έπιασε η τέλεια καταιγίδα σε περίοδο μηδενικών/αρνητικών επιτοκίων και σε εποχή παγίδας ρευστότητας. Είμαι σίγουρος ότι δεν αποκλείεται σε λιγο οι κεντρικές τράπεζες να αγοράζουν και μετοχές αφού εξάντλησαν πλέον τα μέτρα νομισματικής πολιτικής.
Οι οικονομίες μοιραία θα δεχθούν πλήγμα στην καθημερινότητα τους μετά την παρατεταμένη πτώση των χρηματιστηρίων. Ένα αόρατο παράσιτο, ένας ιός που μόνο με μικροσκόπιο αναγνωρίζεται, κατάφερε να ξεφουσκώσει την καπιταλιστική αισιοδοξία που συνόδευε τα απανωτά ρεκόρ στη Wall Street και τα διεθνή χρηματιστήρια.
Κάποιοι δογματικοί θεωρητικοί μιλούσαν για τον πολυετή θρίαμβο της αποτελεσματικότητας των αγορών που αυξάνουν τον πλούτο(παρά τις ανισότητες) εθελοτυφλώντας μπροστά στην αύξηση του χρέους. Και τώρα βλέπουν ότι αυτά δεν είναι συμβατά, δεν λειτουργούν, και οτι περί τα 8 τρις(!) θα δώσουν παγκοσμίως κυβερνήσεις και κεντρικές αρχές( το ''καταραμένο Κράτος'' δηλαδή) ώστε να διασωθεί το σύμπαν.Θα τρίζουν τα κόκκαλα του μακαρίτη του Keynes.===========
Blogger: Οι περισσότεροι "νεοφιλεύθεροι" εκτοξεύουν μαλακίες με τη σιγουριά ότι μετά θάνατον - αφού οι ίδιοι εν τω μεταξύ θα έχουν αμοιφθεί - θα αποκαλυφθεί η απάτη τους. Μερικές φορές όμως η ιστορία έχει κέφια και δεν περιμένει. Απολαύστε την κ. Ξαφά να λέει παπαριές με στόμφο με μπόλικο "επιστημονικό" επικάλυμα...
“Δεν χρειάζονται κρατικά νοσοκομεία, όλα να είναι ιδιωτικά. Πηγαίνετε στην Αγγλία να δείτε τι ωραία που λειτουργούν τα πάντα” είναι μερικές φορές να γελάς και να κλαις μαζί.
Αυτό σκεφτήκαμε βλέποντας ένα βίντεο από το ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου “Agora II. Δεσμώτες” όπου μιλά η Μιράντα Ξαφά, πρώην μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ και πρώην οικονομική σύμβουλος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, πατέρα του σημερινου πρωθυπουργού.
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, εν μέσω μίας επιδημίας του κορωνοϊού Covid -19 που έχει λυγίσει όλες τις χώρες στα γόνατά τους, τα δημόσια νοσοκομεία, τα δημόσια συστήματα υγείας κρατάνε τις κοινωνίες όρθιες.
Όμως η Μιράντα Ξαφά, στο απόσπασμα που ακολουθεί από τον λογαριασμό του Νίκου Ζωγραφάκη, εξέφραζε την πίστη της ότι όλα πρέπει να γίνουν ιδιωτικά:
«Πιστεύω ότι το Υπερταμείο που έχει αναλάβει την διαχείριση της περιουσίας του Δημοσίου για 99 χρόνια είναι το καλύτερο που μπορούσε να συμβεί. Εγώ πιστεύω ότι δεν χρειάζονται κρατικά νοσοκομεία. Μπορούν όλα να είναι ιδιωτικά. Είναι ανίκανος επιχειρηματίας το κράτος, δεν πρέπει να διαχειρίζεται τίποτα. Πηγαίνετε στην Αγγλία να δείτε τι ωραία που λειτουργούν τα πάντα. Και είναι ιδιωτικά»
ΠΗΓΗ
Σχόλια