[Η παρακάτω μπροσούρα έφτασε σήμερα στην ταχυδρομική μου θυρίδα,
συνοδευόμενη από την παράκληση να την αναδημοσιεύσω. Δεν έχω λόγο να μη
το κάνω, ειδικά με δεδομένο ότι αυτό το ιστολόγιο έχει αναφερθεί
επανειλημμένα στο βρόμικο παιχνίδι που παίζεται σε όλον τον κόσμο με τις
"ανανεώσιμες πηγές ενέργειας" και την "πράσινη ανάπτυξη". Η μπροσούρα
έχει τον παραπάνω τίτλο και την υπογράφουν οι "φίλοι των βουνών / εχθροί των επενδυτών":]
Πόσο κοστίζει ένα βουνό;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που ίσως κάποια στιγμή απασχολήσει σοβαρά την επιστημονική κοινότητα του μέλλοντος. Θα στοιχειώνει ίσως τις έρευνες πεδίου πάνω στις ισοπεδωμένες κορυφές και τα κατακρεουργημένα δάση, μαζί με την καταθλιπτική συνειδητοποίηση ότι η κληρονομιά των παλαιότερων γενεών προς τις επόμενες δεν ήταν παρά δυσθεώρητα χρέη. Επί του παρόντος η απάντηση για τα κάθε λογής αρπακτικά και τους αναρίθμητους πλιατσικολόγους γνωστούς εσχάτως ως -και αποκαλούμενοι εφεξής για λόγους συντομίας- "επενδυτές", είναι γνωστή: πέρα απο κάποια λαδώματα και λίγο λόμπινγκ, τίποτε. Τα βουνά, τα δάση, τα ποτάμια και τα ζώα κοστίζουν όσο ένα καπιταλιστικό ιδεολόγημα, όσο μια ευρωπαϊκή κοινοτική οδηγία. Είναι με άλλα λόγια δωρεάν. Τσάμπα. Μοίρα εξόχως κακή για κάθε ύπαρξη, σε ένα πλανήτη επενδυτών.
Μοίρα κακή, μαύρη και άραχνη για τα Άγραφα. Οι σαράντα κτηνώδεις ανεμογεννήτριες, που θα ισοπεδώσουν μέρος της κορυφογραμμής τους και θα μετατρέψουν κορυφές και δάση σε βιομηχανικά εργοτάξια, δε θα είναι παρά η αρχή. Άλλες 650 τερατώδεις ελικοφόρες κατασκευές, ύψους έως και 120 μέτρων, θα μετατρέψουν σε μπετόν, συρματόπλεγμα και μπάζα το μεγαλύτερο μέρος των Αγράφων. Τα άγρια δάση τους θα σχιστούν απο δεκάδες χιλιόμετρα δρόμων για μηχανήματα βαρέως τύπου, καλώδια υψηλής τάσης θα διατρέξουν τα λιβάδια τους, τα τρεχούμενα νερά τους θα μετατραπούν σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας. Τα πουλιά και οι νυχτερίδες θα κομματιάζονται καθημερινά απο τους θανατερούς έλικες. Λύκοι, ζαρκάδια και αρκούδες θα αφανιστούν.
Μοίρα κακή, κατάρα. Κοινή για όλα σχεδόν τα βουνά της Ελλάδας. Για το μεγαλύτερο κομμάτι της Νότιας Πίνδου, που προορίζεται να μετατραπεί και αυτή με τη σειρά της σε εργοστάσιο αιολικής ενέργειας, για τα βουνά και τις θάλασσες της βορειοδυτικής Ελλάδας που θα καταστραφούν για γεωτρήσεις και φράκινγκ. Μοίρα κοινή, κακή, κατάρα και για τα ποτάμια της Ελλάδος και των Βαλκανίων που προορίζονται να καταστραφούν από πάνω απο 4.000 επιδοτούμενα υδροηλεκτρικά φράγματα. Μοίρα μαύρη και κακή και για τους κατοίκους της νότιας Ευρώπης εξαιρουμένων επενδυτών, που δε θα ́χουν νερό να πιούν, καθαρό αέρα να αναπνεύσουν, καθαρή τροφή να φάνε, βουνά και δάση να γαληνέψουν τη γεμάτη αντικαταθλιπτικά ψυχή τους. Άγρια ζωή να δαμά σει τη φονικότητα της εξημέρωσης.
Ύπαρξη άγρια, άνευ ιδιωτικής ιδιοκτησίας, κάθετες πλαγιές άνευ χιονοδρομικού, γαλάζια νερά άνευ ξενοδοχείου, αρκούδες άνευ ιδιοκτήτη. Ισοπέδωση και θάνατος, σφαγή και μπάζα. Μοίρα κακή. Μαύρη και άραχνη. Κατάρα.
Η ενέργεια ως προιόν
Όλος αυτός ο Αρμαγεδδώνας για τα βουνά, τη θάλασσα, τα δάση, τα ποτάμια και τους κατοίκους τους, έχει βεβαίως μια εξαίρετη δικαιολογία. Την παραγωγή του έσχατου αγαθού της εποχής μας: την ενέργεια. Η οποία μπορεί όπως έδειξε και ο Αινστάιν και κατάλαβαν πολύ καλά οι κάτοικοι του Ναγκασάκι και της Χιροσίμας να ισούται με την (αφανιζόμενη) μάζα ζώων και δέντρων, βουνών και ποταμιών πολλαπλασιασμένη επι την ταχύτητα του φωτός εις το τετράγωνο, είναι όμως αναγκαία. Κρίμα για τα δάση, κρίμα και για τα ελαφάκια, είναι όντως πολύ χαριτωμένα, αλλά θα γυρίσουμε στην εποχή των σπηλαίων;
Η κοινοτoπία αυτής της διαχρονικά δημοφιλούς πλάνης οφείλεται σε μια ολέθρια παρανόηση. Θεωρούμε την ενέργεια ως αγαθό και όχι ως εμπόρευμα. Ως ένα μέσο ευζωίας και όχι ως ένα μέσο παραγωγής κέρδους. Με άλλα λόγια θεωρούμε την ολοένα και αυξανόμενη παραγόμενη ενέργεια, ως φώτα για τη νύχτα, θέρμανση για το κρύο, καύσιμο για τη μετακινησή μας, ρεύμα για τις ολοένα και λιγότερο ανθεκτικές στο χρόνο συσκευές μας. Και όχι όπως υποδεικνύει η λογική και η αμείλικτη γλώσσα των αριθμών ως ένα κερδοφόρο προιόν, σχεδόν εξ ́ολοκλήρου αποσυνδεμένου από οποιαδήποτε έννοια κοινωνικού αγαθού και ανθρώπινης ευζωίας. Οι εκατομμύρια τόννοι ηλεκτρονικών και πλαστικών, ουσιαστικά μεταχρονολογημένων σκουπιδιών, που καταδικασμένα να χαλάσουν χωρίς καμμία δυνατότητα επισκευής, προορίζονται για να γεμίσουν μέχρι ασφυξίας τις χωματερές και τις θάλασσες και να προκαλέσουν καρκίνο στα παιδιά-εργάτες ανακύκλωσης των σπάνιων γαιών, δεν έχουν, όσο και να ξεχειλώσουμε τις έννοιες, καμμία σχέση με οποιαδήποτε αγαθότητα. Ούτε τα αυτοκίνητα με ενεργειακό αποτύπωμα όσο μια ανθρώπινη ζωή, που μια σειρά απο επενδυτικά συμφέροντα και των επακόλουθων καλοπληρωμένων νόμων και οδηγιών, επιβάλλουν ως κύριο μέσο μετακίνησης και εξαναγκάζουν στην αλλαγή τους κάθε 4-5 χρόνια. Ούτε βέβαια οι υπολογιστές και οι ηλεκτρονικές συσκευές όπου οι στρατηγικές κατασκευαστικές κακοτεχνίες και συνεχείς αναίτιες αναβαθμίσεις, οδηγούν στην αντικαταστασή τους κάθε τρια με τέσσερα χρόνια. Απο τις οικιακές συσκευές με τα περιβόητα κυκλώματα αυτοκαταστροφής στα δέκα χρόνια, μέχρι τον εμβληματικό τρόπο καταστροφής του αποθέματος, τον πόλεμο, είναι φανερό ότι η ενέργεια δε νοείται ως αγαθό, αλλά ως απλά ως κάτι το οποίο αναλώμενο παράγει κέρδος. Αν με ένα μαγικό και κακορίζικο τρόπο μπορούσε να παραχθεί δεκαπλάσια ενέργεια από ό,τι σήμερα, είναι απολύτως βέβαιαο ότι θα ξοδευόταν πάραυτα για να μετατραπεί σε κέρδος. Τα σκουπίδια και η καταστροφή που θα άφηνε πίσω της όλη αυτή η μετουσίωση της ενέργειας σε κέρδος, θα λογίζονταν προφανώς ως externalities (όπως είθισται να αποκαλούνται οι παράπλευρες απώλειες). Θα αφορούσαν δηλαδή όλους τους υπόλοιπους πλην των επενδυτών.
Η ενέργεια που θα παραχθεί απο τα γιγάντια αιολικά εργοστάσια δεν έρχεται να καλύψει ανθρώπινες ανάγκες. Άλλωστε μεγάλο μέρος απο αυτό δε μπορεί να απορροφηθεί απο το δίκτυο και θα πρέπει να εξαχθεί (σε πολυ χαμηλές τιμές) σε δίκτυα άλλων χωρών που μπορούν να το απορροφήσουν. Είναι απλά ένα προιόν που τόσο οι ιδεοληψίες και τα επιχειρηματικά πλάνα της ΕΕ, όσο και η τάση της βιομηχανίας να πλημμυρίζει τον πλανήτη με προιόντα ελάχιστων χρήσεων και με φυσικό προορισμό τις χωματερές των φτωχών χωρών, προικοδοτεί με υψηλά επίπεδα κερδοφορίας.
Το ιδεολόγημα της πράσινης ανάπτυξης
Ο καπιταλισμός σε καμμία φάση της ύπαρξής του δεν ήταν ορθολογικός. Και αν κάποτε το καπιταλιστικό μοντέλο που είχε ως κύριο εκφραστή του τον ιδιοκτήτη των μέσων παραγωγής, το γνωστό σε όλους μας αφεντικό, απαιτούσε ένα ελάχιστο μακροχρόνιο σχεδιασμό για την αποδοτικότητα των επενδύσεων, η μετάβαση στο τωρινό μοντέλο, αυτό της κυριαρχίας των μάνατζερ, χαρακτηρίζεται απο πλήρη αδιαφορία για τις μακροχρόνιες συνέπειες. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με την εκνευριστικά κακομαθημένη άνεση κάποιου που ξέρει ότι όποιες και να είναι οι συνέπειες, αυτός θα την βγάλει καθαρή.
Η καπιταλιστική σκέψη είναι οπότε επιρρεπής σε κάθε ανορθολογικό ή μεταφυσικό ιδεολόγημα, πιο πολύ ίσως και απο την θρησκευτική σκέψη την οποία υποτίθεται ότι αντικατέστησε. Τα χιλιαστικά ιδεολογήματα περί επικείμενου τέλους των φυσικών πόρων, με την μορφή των ορυκτών καυσίμων και άρα της αέναης κερδοφορίας που παράγουν, εισχώρησαν στη διαβρωμένη απο τη λογική των μάνατζερ καπιταλιστική σκέψη, όπως η πιστωτική κάρτα στην κοκαίνη στα γραφεία των υψηλόμισθων στελεχών. Παρόλο που οι περισσότεροι πόλεμοι των τελευταίων ετών δεν έγιναν για τον έλεγχο των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων, αλλά για την καταστροφή τους, όπως για παράδειγμα στο Ιράκ, την Λιβύη ή την Συρία, το κυρίαρχο αφήγημα είναι αυτό του τέλους των πόρων και της επικείμενης καταστροφής. Αυτό πέρα απο την πολύ βολική για κάθε εξουσία, παραγωγή φόβου, έχει και το έξτρα πλεονέκτημα της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών μετατροπής του φυσικού κόσμου σε πόρους προς εκμετάλλευση, αγαπημένη διαδικασία για κάθε επενδυτή.
Έτσι φτάσαμε να θεωρείται λογικό ότι οι "χωρίς-όργωμα" υπερμεταλλαγμένοι σπόροι της Μonsanto και τα ισοπεδωτικά για τα δάση και την άγρια ζωή, τεράστια αιολικά εργοστάσια στις κορυφές των βουνών, έχουν μηδενικό αποτύπωμα δειοξιδίου του άνθρακα, άρα είναι οικολογικά.
Το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής
Ούτε εμείς, ούτε υποπτευόμαστε κανείς, δε γνωρίζει επακριβώς το ποσοστό επιρροής της ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα. Το κλίμα αφενός ουδέποτε ήταν σταθερό σε κλίμακα ετών ή δεκαετιών, που είναι και τα χρονικά διαστήματα που μελετούνται τα φαινόμενα, και αφετέρου υπόκειται σε τόσες πολλές παραμέτρους, απο την ηλιακή δραστηριότητα, μέχρι τα φαινόμενα ανάδρασης των δασών, που ως μοντέλο είναι απόλυτα χαοτικό. Το σίγουρο είναι ότι το διοξείδιο του άνθρακα ως κύριος υπαίτιος υπερθέρμανσης του πλανήτη, απο θεωρία συνομωσίας (τα ίδια επιστημονικά ιδρύματα που καταστροφολογούν για την άνοδο της θερμοκρασίας, μέχρι τα τέλη του '70, καταστροφολογούσαν για την επερχόμενη εποχή των παγετώνων) έγινε η κατεστημένη αλήθεια σε λίγα μόλις χρόνια. Πλέον οποιαδήποτε έρευνα που δεν αποδέχεται το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής στην καλύτερη δεν θα βρει πουθενά χρηματοδότηση (στην χειρότερη θα λοιδωρηθεί). Έτσι, ενώ είναι βέβαιο ότι τα δάση είναι ισχυρότατος παράγοντας κλιματικής ομοιόστασης, πριμοδοτούνται ως οικολογικές, μέθοδοι παραγωγής ενέργειας όπως η αιολική, η οποία τα αφανίζει.
Βέβαια, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ένα εξαιρετικά βολικό αφήγημα για τις εκάστοτες ελιτ. Κυρίως γιατί παράγει φόβο και παρουσιάζεται ως μια παγκόσμια απειλή που δε μπορεί να αντιμετωπιστεί από τον οποιονδήποτε σε ατομικό επίπεδο . Όσο πράσινη και να κάνει κάποιος την καταναλωτική του συμπεριφορά, εντέλει αυτή η πλανητικού επιπέδου απειλή δεν μπορεί να διαχειριστεί παρά απο τα κράτη, το μεγάλο κεφάλαιο και τους ειδκούς τους. Ο φοβισμένος, αποβλακωμένος απο την προπαγάνδα πολίτης θα δεχθεί τον αφανισμό των δασών της χώρας του για να σωθεί απο την επερχόμενη καταστροφή των αυξημένων εκλύσεων διοξειδίου του άνθρακα.
Ανεμογεννήτριες: ανανώσιμες πηγές κερδοφορίας
Η ανεμογεννήτρια είναι πράγματι μια σχετικά “πράσινη” επιλογή, για να ηλεκτροδοτήσεις αυτόνομα το σπίτι σου. Αν εξαιρέσεις τα ίδια τα υλικα κατασκευής της και το -κάπως βαρύ- οικολογικό αποτύπωμα της μπαταρίας (ή μάλλον καλύτερα των μπαταριών, αφού οι διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια της ανεμογεννήτριας απαιτούν αυξημένη χωρητικότητα μπαταριών, ώστε να έχουμε επαρκή εκμετάλλευση της αποδιδόμενης ενέργειας) η οποία οφείλει να αντικαθίσταται κάθε πέντε με δέκα έτη ανάλογα τη χρήση της και αν οθόρυβος και τα κομματιασμένα κουφάρια πουλιών και νυχτερίδων δεν αποτελεί πρόβλημα στο αξιακό μας σύστημα και αν η ύπαρξη ενός περιστρεφόμενου μεταλλικού έλικα μας φαίνεται για κάποιο λόγο χαριτωμένη, τότε όντως μπορούμε να πούμε ότι η ανεμογεννήτρια είναι μια λογική επιλογή για ρεύμα χωρίς τη συνεχή κατανάλωση φυσικών πόρων.
Τα πράγματα είναι όμως τελείως διαφορετικά σε ό,τι αφορά το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Ενώ σε ένα αυτόνομο σύστημα μέρος της ενέργειας απο τα αυγουστιάτικα μελτέμια αποθηκεύεται στις μπαταρίες για μελλοντική χρήση, το δίκτυο, στερούμενο μπαταριών (με εξαίρεση ένα ελάχιστο ποσοστό αντλιοταμίευσης, μεταφοράς δηλαδή του νερού ενός φράγματος σε μεγαλύτερο υψομετρικό ώστε να λειτουργήσει ως μπαταρία) οφείλει να εξισσοροπεί την παραγωγή του με βάση τις προβλέψεις για την ημερήσια κατανάλωση. Μια ανεμογεννήτρια ξεκινά να δίνει ρεύμα με ανέμους 12 χιλιομέτρων την ώρα και ουσιαστικά για να δώσει πρακτικά εκμεταλλεύσιμο ρεύμα στο δίκτυο απαιτούνται άνεμοι μεταξύ 30 και 80 χιλιομέτρων την ώρα. Καθώς οι άνεμοι ούτε σταθεροί είναι, ούτε μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια, το δίκτυο αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα σταθερότητας.
Μια μέρα χωρίς ανέμους ή με υπερβολικά δυνατούς ανέμους, καθώς οι απαιτήσεις του καταναλωτικού κοινού παραμένουν ίδιες, το δίκτυο θα πρέπει να εξισορροπήσει την απώλεια της ενέργειας με συμβατικές μεθόδους παροχής ενέργειας και αντίστοιχα μια μέρα με δυνατούς ανέμους το δίκτυο θα πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπερβολικής ενέργειας ποθα το βγάλει εκτός ισσοροπίας.
Στην πρώτη περίπτωση, αυτή της έλλειψης αιολικής ενέργειας, το δίκτυο θα πρέπει να είναι έτοιμο να εξισορροπήσει αυτή την απώλεια, έχοντας δεσμεύσει ένα ποσό συμβατικής ενέργειας ως απόθεμα ασφαλείας. Πρακτικά για κάθε μέγκαβαττ αιολικής ενέργειας χρειάζονται 0,8 μβ (80%) ως απόθεμα ασφαλείας, προερχόμενο κυρίως απο φυσικό αέριο, λιθάνθρακες ή υδροηλεκτρικά. Με άλλα λόγια τα εργοστάσια συνεχίζουν να δουλεύουν και να καίνε κάυσιμα ακόμα και στην ιδανική περίπτωση που οι ανεμογεννήτριες μπορούσαν να προσφέρουν το 100% της απαιτούμενης ενέργειας σε εθνικό επίπεδο.
Εξ ίσου σοβαρό είναι το πρόβλημα όταν οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν στις βέλτιστες συνθήκες με μεγάλες (αλλά όχι υπερβολικά μεγάλες) ταχύτητες ανέμου. Αυτή η έξτρα ποσότητα ενέργειας (η οποία μάλιστα μεταβάλλεται δραματικά λεπτό με το λεπτό με κάθε αλλαγή στην ταχύτητα του ανέμου) βγάζει το δίκτυο εκτός ισσοροπίας. Ένα εργοστάσιο ορυκτού καυσίμου καταναλώνει τεράστια ποσά ενέργειας στην εκκίνησή του, πράγμα που σημαίνει ότι δε μπορούμε να να κλείνουμε μια μονάδα λιθάνθρακα όταν φυσάει και να την ξανανοίγουμε με το που μειωθεί ο άνεμος. Το δίκτυο αναγκάζεται να αποθηκεύσει την έξτρα ενέργεια για να διατηρήσει την ισσοροπία του ή να την διοχετεύσει κάπου αλλού. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε επέκταση φραγμάτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καταστροφή των ποταμών και στην δεύτερη έχουμε εξαγωγή ενέργειας με τεράστιο κόστος μεταφοράς και πολύ χαμηλές τιμές πώλησης.
Οι μεγάλες αυτές διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια των ανεμογεννητριών, κάνουν πρακτικά μηδαμινή την όποια απεξάρτηση απο άλλες μεθόδους παραγωγής ενέργειας. Ανάλογα με τους ανέμους, τις τοποθεσίες και το μοντέλο διαχείρισης το ποσοστό αποδιδόμενης ενέργειας σε σχέση με την ονομαστική τους αξία, κυμαίνεται απο 4% (στην Γερμανία) έως 15% (στην Αγγλία). Δηλαδή για κάθε μεγαβάτ ονομαστικής ισχύος αιολικής ενέργειας, το δίκτυο ωφελείται μόνο με 0,05 έως 0,15 mw. Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως αδύνατο να ηλεκτροδοτηθεί μια χώρα μόνο μέσω ανεμογεννητριών. Η εξάρτηση απο το λιθάνθρακα και το φυσικό αέριο παραμένει και μάλιστα σε ποσοστά άνω του 90%.
Η αφήγηση δηλαδή ότι οι ανεμογεννήτριες με όλα τα προβληματά τους, την αισθητική και οικολογική όχληση, τον αφανισμό πτηνών και εντόμων, την εκβιομηχανοποίηση των φυσικών τοπίων στα οποία εγκαθίστανται, την οικολογική επιβάρυνση με τόννους μπετόν και χάλυβα τα οποία μετατρέπονται σε σκουπίδια μετά απο είκοσι χρόνια κτλ είναι τουλάχιστον μια εναλλακτική στη ρυπογόνο κάυση του λιθάνθρακα, αποδεικνύεται ψευδής. Η ισοπέδωση των βουνών δεν θα σώσει τους κατοίκους της Πτολεμαίδας ή της Μεγαλόπολης απο τον καρκίνο. Η ηλεκτροδότηση θα συνεχίσει να στηρίζεται στα υδροηλεκτρικά και την καύση ορυκτών, ενώ η “πράσινη” ενέργεια παραμένει κυρίως μια καλή μέθοδος να ξεφορτωθούν οι χώρες του βορρά τις τεχνολογικές τους επενδύσεις στις ΑΠΕ, στα βουνά του νότου, καθώς και ένα ισχυρό χαρτί στον τζόγο του χρηματιστηρίου ρύπων.
Βέβαια, ακόμα και αν στο μέλλον βρεθεί κάποια τεχνολογία αποθήκευσης ενέργειας ή εξισσορόπησης του δικτύου που να κάνει το ρεύμα απο τις ανεμογεννήτριες συμφέρον, η λογική λέει ότι αυτές θα έπρεπε να εγκαθίστανται σε ήδη υπάρχουσες βιομηχανικές περιοχές, όπου η οικολογική υποβάθμιση είναι ούτως ή άλλως υπαρκτή και οι εργασίες συντήρησης και αντικατάστασης (η απόδοση των ανεμογεννητριών μειώνεται δραματικά με το χρόνο και σε διάστημα απο δέκα έως είκοσι χρόνων αχρηστεύονται τελείως) καθώς και μεταφοράς του ρεύματος, να γίνονται με μικρότερο κόστος. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε όμως την καταβολή ενοικίων (τα βιομηχανικά οικόπεδα σε αντίθεση με τα βουνά, κοστίζουν) κάτι που ανέκαθεν οι επενδυτές αποστρέφονταν.
Απλά μαθήματα οικονομίας
Ο αφανισμός των Αγράφων και ακολούθως του μεγαλύτερου κομματιού της Πίνδου, θα γίνει για να ικανοποιηθούν οι μονίμως απαρκτικές διαθέσεις των επενδυτών, καθώς και νεοφιλελεύθερες και πέρα για πέρα βλακώδεις εμμονές, όπως αυτή του χρηματιστηρίου ρύπων. Η θυσία μιας ολόκληρης οροσειράς δεν θα μας απαλλάξει ούτε απο μια λιγνιτική μονάδα. Ακόμη ένα κομμάτι του λιγοστού εναπομείναντα άγριου κόσμου θα χαθεί. Και μαζί του η ικανότητα να μαθαίνουμε απο το διαφορετικό και να εμπλουτίζουμε τα ονειρά μας με δαύτο. Το εφιαλτικό σενάριο της καθολικής εξημέρωσης του πλανήτη θα έρθει ένα ακόμη βήμα πιο κοντά, μαζί με αυτό της απόλυτης εξημέρωσης του εαυτού μας – και της μετατροπής μας απο αυτόνομες ενσυνείδητες υπάρξεις σε πειθήνιους καταναλωτές προιόντων και προπαγάνδας.
Όμως μπορεί οι απότομες κορφές, τα άγρια δάση, τα ορμητικά νερά ως πόροι για κερδοφορία να είναι δωρεάν, αλλά για όσους απο εμάς έχουμε ατενίσει ανάμεσα στα μοναχικά ρόμπολα τις απέναντι κορυφογραμμές, για όσους έχουμε περπατήσει στα δάση και ξεδιψάσει απο τις πηγές τους, ο φυσικός κόσμος έχει μια αυταξία. Και την αυταξία αυτή υποσχόμαστε ότι θα την μετατρέψουμε σε κόστος και μάλιστα ασύμφορο, για κάθε ανθρώπινο αρπακτικό.
ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΤΙΓΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ
Οι εταιρίες ξεπέρασαν τα νομικά κωλύματα και οι μπουλντόζες είναι έτοιμες για το βουνό. Είναι στο χέρι μας να μην περάσουν, πρόκειται για την τελευταία μας ευκαιρία να εμποδίσουμε το ενεργειακό λόμπι να μετατρέψει, μια για πάντα, ένα μοναδικό οικοσύστημα σε βιομηχανικό εργοστάσιο.
Πόσο κοστίζει ένα βουνό;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που ίσως κάποια στιγμή απασχολήσει σοβαρά την επιστημονική κοινότητα του μέλλοντος. Θα στοιχειώνει ίσως τις έρευνες πεδίου πάνω στις ισοπεδωμένες κορυφές και τα κατακρεουργημένα δάση, μαζί με την καταθλιπτική συνειδητοποίηση ότι η κληρονομιά των παλαιότερων γενεών προς τις επόμενες δεν ήταν παρά δυσθεώρητα χρέη. Επί του παρόντος η απάντηση για τα κάθε λογής αρπακτικά και τους αναρίθμητους πλιατσικολόγους γνωστούς εσχάτως ως -και αποκαλούμενοι εφεξής για λόγους συντομίας- "επενδυτές", είναι γνωστή: πέρα απο κάποια λαδώματα και λίγο λόμπινγκ, τίποτε. Τα βουνά, τα δάση, τα ποτάμια και τα ζώα κοστίζουν όσο ένα καπιταλιστικό ιδεολόγημα, όσο μια ευρωπαϊκή κοινοτική οδηγία. Είναι με άλλα λόγια δωρεάν. Τσάμπα. Μοίρα εξόχως κακή για κάθε ύπαρξη, σε ένα πλανήτη επενδυτών.
Μοίρα κακή, μαύρη και άραχνη για τα Άγραφα. Οι σαράντα κτηνώδεις ανεμογεννήτριες, που θα ισοπεδώσουν μέρος της κορυφογραμμής τους και θα μετατρέψουν κορυφές και δάση σε βιομηχανικά εργοτάξια, δε θα είναι παρά η αρχή. Άλλες 650 τερατώδεις ελικοφόρες κατασκευές, ύψους έως και 120 μέτρων, θα μετατρέψουν σε μπετόν, συρματόπλεγμα και μπάζα το μεγαλύτερο μέρος των Αγράφων. Τα άγρια δάση τους θα σχιστούν απο δεκάδες χιλιόμετρα δρόμων για μηχανήματα βαρέως τύπου, καλώδια υψηλής τάσης θα διατρέξουν τα λιβάδια τους, τα τρεχούμενα νερά τους θα μετατραπούν σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας. Τα πουλιά και οι νυχτερίδες θα κομματιάζονται καθημερινά απο τους θανατερούς έλικες. Λύκοι, ζαρκάδια και αρκούδες θα αφανιστούν.
Μοίρα κακή, κατάρα. Κοινή για όλα σχεδόν τα βουνά της Ελλάδας. Για το μεγαλύτερο κομμάτι της Νότιας Πίνδου, που προορίζεται να μετατραπεί και αυτή με τη σειρά της σε εργοστάσιο αιολικής ενέργειας, για τα βουνά και τις θάλασσες της βορειοδυτικής Ελλάδας που θα καταστραφούν για γεωτρήσεις και φράκινγκ. Μοίρα κοινή, κακή, κατάρα και για τα ποτάμια της Ελλάδος και των Βαλκανίων που προορίζονται να καταστραφούν από πάνω απο 4.000 επιδοτούμενα υδροηλεκτρικά φράγματα. Μοίρα μαύρη και κακή και για τους κατοίκους της νότιας Ευρώπης εξαιρουμένων επενδυτών, που δε θα ́χουν νερό να πιούν, καθαρό αέρα να αναπνεύσουν, καθαρή τροφή να φάνε, βουνά και δάση να γαληνέψουν τη γεμάτη αντικαταθλιπτικά ψυχή τους. Άγρια ζωή να δαμά σει τη φονικότητα της εξημέρωσης.
Ύπαρξη άγρια, άνευ ιδιωτικής ιδιοκτησίας, κάθετες πλαγιές άνευ χιονοδρομικού, γαλάζια νερά άνευ ξενοδοχείου, αρκούδες άνευ ιδιοκτήτη. Ισοπέδωση και θάνατος, σφαγή και μπάζα. Μοίρα κακή. Μαύρη και άραχνη. Κατάρα.
Η ενέργεια ως προιόν
Όλος αυτός ο Αρμαγεδδώνας για τα βουνά, τη θάλασσα, τα δάση, τα ποτάμια και τους κατοίκους τους, έχει βεβαίως μια εξαίρετη δικαιολογία. Την παραγωγή του έσχατου αγαθού της εποχής μας: την ενέργεια. Η οποία μπορεί όπως έδειξε και ο Αινστάιν και κατάλαβαν πολύ καλά οι κάτοικοι του Ναγκασάκι και της Χιροσίμας να ισούται με την (αφανιζόμενη) μάζα ζώων και δέντρων, βουνών και ποταμιών πολλαπλασιασμένη επι την ταχύτητα του φωτός εις το τετράγωνο, είναι όμως αναγκαία. Κρίμα για τα δάση, κρίμα και για τα ελαφάκια, είναι όντως πολύ χαριτωμένα, αλλά θα γυρίσουμε στην εποχή των σπηλαίων;
Η κοινοτoπία αυτής της διαχρονικά δημοφιλούς πλάνης οφείλεται σε μια ολέθρια παρανόηση. Θεωρούμε την ενέργεια ως αγαθό και όχι ως εμπόρευμα. Ως ένα μέσο ευζωίας και όχι ως ένα μέσο παραγωγής κέρδους. Με άλλα λόγια θεωρούμε την ολοένα και αυξανόμενη παραγόμενη ενέργεια, ως φώτα για τη νύχτα, θέρμανση για το κρύο, καύσιμο για τη μετακινησή μας, ρεύμα για τις ολοένα και λιγότερο ανθεκτικές στο χρόνο συσκευές μας. Και όχι όπως υποδεικνύει η λογική και η αμείλικτη γλώσσα των αριθμών ως ένα κερδοφόρο προιόν, σχεδόν εξ ́ολοκλήρου αποσυνδεμένου από οποιαδήποτε έννοια κοινωνικού αγαθού και ανθρώπινης ευζωίας. Οι εκατομμύρια τόννοι ηλεκτρονικών και πλαστικών, ουσιαστικά μεταχρονολογημένων σκουπιδιών, που καταδικασμένα να χαλάσουν χωρίς καμμία δυνατότητα επισκευής, προορίζονται για να γεμίσουν μέχρι ασφυξίας τις χωματερές και τις θάλασσες και να προκαλέσουν καρκίνο στα παιδιά-εργάτες ανακύκλωσης των σπάνιων γαιών, δεν έχουν, όσο και να ξεχειλώσουμε τις έννοιες, καμμία σχέση με οποιαδήποτε αγαθότητα. Ούτε τα αυτοκίνητα με ενεργειακό αποτύπωμα όσο μια ανθρώπινη ζωή, που μια σειρά απο επενδυτικά συμφέροντα και των επακόλουθων καλοπληρωμένων νόμων και οδηγιών, επιβάλλουν ως κύριο μέσο μετακίνησης και εξαναγκάζουν στην αλλαγή τους κάθε 4-5 χρόνια. Ούτε βέβαια οι υπολογιστές και οι ηλεκτρονικές συσκευές όπου οι στρατηγικές κατασκευαστικές κακοτεχνίες και συνεχείς αναίτιες αναβαθμίσεις, οδηγούν στην αντικαταστασή τους κάθε τρια με τέσσερα χρόνια. Απο τις οικιακές συσκευές με τα περιβόητα κυκλώματα αυτοκαταστροφής στα δέκα χρόνια, μέχρι τον εμβληματικό τρόπο καταστροφής του αποθέματος, τον πόλεμο, είναι φανερό ότι η ενέργεια δε νοείται ως αγαθό, αλλά ως απλά ως κάτι το οποίο αναλώμενο παράγει κέρδος. Αν με ένα μαγικό και κακορίζικο τρόπο μπορούσε να παραχθεί δεκαπλάσια ενέργεια από ό,τι σήμερα, είναι απολύτως βέβαιαο ότι θα ξοδευόταν πάραυτα για να μετατραπεί σε κέρδος. Τα σκουπίδια και η καταστροφή που θα άφηνε πίσω της όλη αυτή η μετουσίωση της ενέργειας σε κέρδος, θα λογίζονταν προφανώς ως externalities (όπως είθισται να αποκαλούνται οι παράπλευρες απώλειες). Θα αφορούσαν δηλαδή όλους τους υπόλοιπους πλην των επενδυτών.
Η ενέργεια που θα παραχθεί απο τα γιγάντια αιολικά εργοστάσια δεν έρχεται να καλύψει ανθρώπινες ανάγκες. Άλλωστε μεγάλο μέρος απο αυτό δε μπορεί να απορροφηθεί απο το δίκτυο και θα πρέπει να εξαχθεί (σε πολυ χαμηλές τιμές) σε δίκτυα άλλων χωρών που μπορούν να το απορροφήσουν. Είναι απλά ένα προιόν που τόσο οι ιδεοληψίες και τα επιχειρηματικά πλάνα της ΕΕ, όσο και η τάση της βιομηχανίας να πλημμυρίζει τον πλανήτη με προιόντα ελάχιστων χρήσεων και με φυσικό προορισμό τις χωματερές των φτωχών χωρών, προικοδοτεί με υψηλά επίπεδα κερδοφορίας.
Το ιδεολόγημα της πράσινης ανάπτυξης
Ο καπιταλισμός σε καμμία φάση της ύπαρξής του δεν ήταν ορθολογικός. Και αν κάποτε το καπιταλιστικό μοντέλο που είχε ως κύριο εκφραστή του τον ιδιοκτήτη των μέσων παραγωγής, το γνωστό σε όλους μας αφεντικό, απαιτούσε ένα ελάχιστο μακροχρόνιο σχεδιασμό για την αποδοτικότητα των επενδύσεων, η μετάβαση στο τωρινό μοντέλο, αυτό της κυριαρχίας των μάνατζερ, χαρακτηρίζεται απο πλήρη αδιαφορία για τις μακροχρόνιες συνέπειες. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με την εκνευριστικά κακομαθημένη άνεση κάποιου που ξέρει ότι όποιες και να είναι οι συνέπειες, αυτός θα την βγάλει καθαρή.
Η καπιταλιστική σκέψη είναι οπότε επιρρεπής σε κάθε ανορθολογικό ή μεταφυσικό ιδεολόγημα, πιο πολύ ίσως και απο την θρησκευτική σκέψη την οποία υποτίθεται ότι αντικατέστησε. Τα χιλιαστικά ιδεολογήματα περί επικείμενου τέλους των φυσικών πόρων, με την μορφή των ορυκτών καυσίμων και άρα της αέναης κερδοφορίας που παράγουν, εισχώρησαν στη διαβρωμένη απο τη λογική των μάνατζερ καπιταλιστική σκέψη, όπως η πιστωτική κάρτα στην κοκαίνη στα γραφεία των υψηλόμισθων στελεχών. Παρόλο που οι περισσότεροι πόλεμοι των τελευταίων ετών δεν έγιναν για τον έλεγχο των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων, αλλά για την καταστροφή τους, όπως για παράδειγμα στο Ιράκ, την Λιβύη ή την Συρία, το κυρίαρχο αφήγημα είναι αυτό του τέλους των πόρων και της επικείμενης καταστροφής. Αυτό πέρα απο την πολύ βολική για κάθε εξουσία, παραγωγή φόβου, έχει και το έξτρα πλεονέκτημα της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών μετατροπής του φυσικού κόσμου σε πόρους προς εκμετάλλευση, αγαπημένη διαδικασία για κάθε επενδυτή.
Έτσι φτάσαμε να θεωρείται λογικό ότι οι "χωρίς-όργωμα" υπερμεταλλαγμένοι σπόροι της Μonsanto και τα ισοπεδωτικά για τα δάση και την άγρια ζωή, τεράστια αιολικά εργοστάσια στις κορυφές των βουνών, έχουν μηδενικό αποτύπωμα δειοξιδίου του άνθρακα, άρα είναι οικολογικά.
Το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής
Ούτε εμείς, ούτε υποπτευόμαστε κανείς, δε γνωρίζει επακριβώς το ποσοστό επιρροής της ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα. Το κλίμα αφενός ουδέποτε ήταν σταθερό σε κλίμακα ετών ή δεκαετιών, που είναι και τα χρονικά διαστήματα που μελετούνται τα φαινόμενα, και αφετέρου υπόκειται σε τόσες πολλές παραμέτρους, απο την ηλιακή δραστηριότητα, μέχρι τα φαινόμενα ανάδρασης των δασών, που ως μοντέλο είναι απόλυτα χαοτικό. Το σίγουρο είναι ότι το διοξείδιο του άνθρακα ως κύριος υπαίτιος υπερθέρμανσης του πλανήτη, απο θεωρία συνομωσίας (τα ίδια επιστημονικά ιδρύματα που καταστροφολογούν για την άνοδο της θερμοκρασίας, μέχρι τα τέλη του '70, καταστροφολογούσαν για την επερχόμενη εποχή των παγετώνων) έγινε η κατεστημένη αλήθεια σε λίγα μόλις χρόνια. Πλέον οποιαδήποτε έρευνα που δεν αποδέχεται το ιδεολόγημα της κλιματικής αλλαγής στην καλύτερη δεν θα βρει πουθενά χρηματοδότηση (στην χειρότερη θα λοιδωρηθεί). Έτσι, ενώ είναι βέβαιο ότι τα δάση είναι ισχυρότατος παράγοντας κλιματικής ομοιόστασης, πριμοδοτούνται ως οικολογικές, μέθοδοι παραγωγής ενέργειας όπως η αιολική, η οποία τα αφανίζει.
Βέβαια, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ένα εξαιρετικά βολικό αφήγημα για τις εκάστοτες ελιτ. Κυρίως γιατί παράγει φόβο και παρουσιάζεται ως μια παγκόσμια απειλή που δε μπορεί να αντιμετωπιστεί από τον οποιονδήποτε σε ατομικό επίπεδο . Όσο πράσινη και να κάνει κάποιος την καταναλωτική του συμπεριφορά, εντέλει αυτή η πλανητικού επιπέδου απειλή δεν μπορεί να διαχειριστεί παρά απο τα κράτη, το μεγάλο κεφάλαιο και τους ειδκούς τους. Ο φοβισμένος, αποβλακωμένος απο την προπαγάνδα πολίτης θα δεχθεί τον αφανισμό των δασών της χώρας του για να σωθεί απο την επερχόμενη καταστροφή των αυξημένων εκλύσεων διοξειδίου του άνθρακα.
Ανεμογεννήτριες: ανανώσιμες πηγές κερδοφορίας
Η ανεμογεννήτρια είναι πράγματι μια σχετικά “πράσινη” επιλογή, για να ηλεκτροδοτήσεις αυτόνομα το σπίτι σου. Αν εξαιρέσεις τα ίδια τα υλικα κατασκευής της και το -κάπως βαρύ- οικολογικό αποτύπωμα της μπαταρίας (ή μάλλον καλύτερα των μπαταριών, αφού οι διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια της ανεμογεννήτριας απαιτούν αυξημένη χωρητικότητα μπαταριών, ώστε να έχουμε επαρκή εκμετάλλευση της αποδιδόμενης ενέργειας) η οποία οφείλει να αντικαθίσταται κάθε πέντε με δέκα έτη ανάλογα τη χρήση της και αν οθόρυβος και τα κομματιασμένα κουφάρια πουλιών και νυχτερίδων δεν αποτελεί πρόβλημα στο αξιακό μας σύστημα και αν η ύπαρξη ενός περιστρεφόμενου μεταλλικού έλικα μας φαίνεται για κάποιο λόγο χαριτωμένη, τότε όντως μπορούμε να πούμε ότι η ανεμογεννήτρια είναι μια λογική επιλογή για ρεύμα χωρίς τη συνεχή κατανάλωση φυσικών πόρων.
Τα πράγματα είναι όμως τελείως διαφορετικά σε ό,τι αφορά το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Ενώ σε ένα αυτόνομο σύστημα μέρος της ενέργειας απο τα αυγουστιάτικα μελτέμια αποθηκεύεται στις μπαταρίες για μελλοντική χρήση, το δίκτυο, στερούμενο μπαταριών (με εξαίρεση ένα ελάχιστο ποσοστό αντλιοταμίευσης, μεταφοράς δηλαδή του νερού ενός φράγματος σε μεγαλύτερο υψομετρικό ώστε να λειτουργήσει ως μπαταρία) οφείλει να εξισσοροπεί την παραγωγή του με βάση τις προβλέψεις για την ημερήσια κατανάλωση. Μια ανεμογεννήτρια ξεκινά να δίνει ρεύμα με ανέμους 12 χιλιομέτρων την ώρα και ουσιαστικά για να δώσει πρακτικά εκμεταλλεύσιμο ρεύμα στο δίκτυο απαιτούνται άνεμοι μεταξύ 30 και 80 χιλιομέτρων την ώρα. Καθώς οι άνεμοι ούτε σταθεροί είναι, ούτε μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια, το δίκτυο αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα σταθερότητας.
Μια μέρα χωρίς ανέμους ή με υπερβολικά δυνατούς ανέμους, καθώς οι απαιτήσεις του καταναλωτικού κοινού παραμένουν ίδιες, το δίκτυο θα πρέπει να εξισορροπήσει την απώλεια της ενέργειας με συμβατικές μεθόδους παροχής ενέργειας και αντίστοιχα μια μέρα με δυνατούς ανέμους το δίκτυο θα πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπερβολικής ενέργειας ποθα το βγάλει εκτός ισσοροπίας.
Στην πρώτη περίπτωση, αυτή της έλλειψης αιολικής ενέργειας, το δίκτυο θα πρέπει να είναι έτοιμο να εξισορροπήσει αυτή την απώλεια, έχοντας δεσμεύσει ένα ποσό συμβατικής ενέργειας ως απόθεμα ασφαλείας. Πρακτικά για κάθε μέγκαβαττ αιολικής ενέργειας χρειάζονται 0,8 μβ (80%) ως απόθεμα ασφαλείας, προερχόμενο κυρίως απο φυσικό αέριο, λιθάνθρακες ή υδροηλεκτρικά. Με άλλα λόγια τα εργοστάσια συνεχίζουν να δουλεύουν και να καίνε κάυσιμα ακόμα και στην ιδανική περίπτωση που οι ανεμογεννήτριες μπορούσαν να προσφέρουν το 100% της απαιτούμενης ενέργειας σε εθνικό επίπεδο.
Εξ ίσου σοβαρό είναι το πρόβλημα όταν οι ανεμογεννήτριες λειτουργούν στις βέλτιστες συνθήκες με μεγάλες (αλλά όχι υπερβολικά μεγάλες) ταχύτητες ανέμου. Αυτή η έξτρα ποσότητα ενέργειας (η οποία μάλιστα μεταβάλλεται δραματικά λεπτό με το λεπτό με κάθε αλλαγή στην ταχύτητα του ανέμου) βγάζει το δίκτυο εκτός ισσοροπίας. Ένα εργοστάσιο ορυκτού καυσίμου καταναλώνει τεράστια ποσά ενέργειας στην εκκίνησή του, πράγμα που σημαίνει ότι δε μπορούμε να να κλείνουμε μια μονάδα λιθάνθρακα όταν φυσάει και να την ξανανοίγουμε με το που μειωθεί ο άνεμος. Το δίκτυο αναγκάζεται να αποθηκεύσει την έξτρα ενέργεια για να διατηρήσει την ισσοροπία του ή να την διοχετεύσει κάπου αλλού. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε επέκταση φραγμάτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την καταστροφή των ποταμών και στην δεύτερη έχουμε εξαγωγή ενέργειας με τεράστιο κόστος μεταφοράς και πολύ χαμηλές τιμές πώλησης.
Οι μεγάλες αυτές διακυμάνσεις στην αποδιδόμενη ενέργεια των ανεμογεννητριών, κάνουν πρακτικά μηδαμινή την όποια απεξάρτηση απο άλλες μεθόδους παραγωγής ενέργειας. Ανάλογα με τους ανέμους, τις τοποθεσίες και το μοντέλο διαχείρισης το ποσοστό αποδιδόμενης ενέργειας σε σχέση με την ονομαστική τους αξία, κυμαίνεται απο 4% (στην Γερμανία) έως 15% (στην Αγγλία). Δηλαδή για κάθε μεγαβάτ ονομαστικής ισχύος αιολικής ενέργειας, το δίκτυο ωφελείται μόνο με 0,05 έως 0,15 mw. Σε κάθε περίπτωση, είναι απολύτως αδύνατο να ηλεκτροδοτηθεί μια χώρα μόνο μέσω ανεμογεννητριών. Η εξάρτηση απο το λιθάνθρακα και το φυσικό αέριο παραμένει και μάλιστα σε ποσοστά άνω του 90%.
Η αφήγηση δηλαδή ότι οι ανεμογεννήτριες με όλα τα προβληματά τους, την αισθητική και οικολογική όχληση, τον αφανισμό πτηνών και εντόμων, την εκβιομηχανοποίηση των φυσικών τοπίων στα οποία εγκαθίστανται, την οικολογική επιβάρυνση με τόννους μπετόν και χάλυβα τα οποία μετατρέπονται σε σκουπίδια μετά απο είκοσι χρόνια κτλ είναι τουλάχιστον μια εναλλακτική στη ρυπογόνο κάυση του λιθάνθρακα, αποδεικνύεται ψευδής. Η ισοπέδωση των βουνών δεν θα σώσει τους κατοίκους της Πτολεμαίδας ή της Μεγαλόπολης απο τον καρκίνο. Η ηλεκτροδότηση θα συνεχίσει να στηρίζεται στα υδροηλεκτρικά και την καύση ορυκτών, ενώ η “πράσινη” ενέργεια παραμένει κυρίως μια καλή μέθοδος να ξεφορτωθούν οι χώρες του βορρά τις τεχνολογικές τους επενδύσεις στις ΑΠΕ, στα βουνά του νότου, καθώς και ένα ισχυρό χαρτί στον τζόγο του χρηματιστηρίου ρύπων.
Βέβαια, ακόμα και αν στο μέλλον βρεθεί κάποια τεχνολογία αποθήκευσης ενέργειας ή εξισσορόπησης του δικτύου που να κάνει το ρεύμα απο τις ανεμογεννήτριες συμφέρον, η λογική λέει ότι αυτές θα έπρεπε να εγκαθίστανται σε ήδη υπάρχουσες βιομηχανικές περιοχές, όπου η οικολογική υποβάθμιση είναι ούτως ή άλλως υπαρκτή και οι εργασίες συντήρησης και αντικατάστασης (η απόδοση των ανεμογεννητριών μειώνεται δραματικά με το χρόνο και σε διάστημα απο δέκα έως είκοσι χρόνων αχρηστεύονται τελείως) καθώς και μεταφοράς του ρεύματος, να γίνονται με μικρότερο κόστος. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε όμως την καταβολή ενοικίων (τα βιομηχανικά οικόπεδα σε αντίθεση με τα βουνά, κοστίζουν) κάτι που ανέκαθεν οι επενδυτές αποστρέφονταν.
Απλά μαθήματα οικονομίας
Ο αφανισμός των Αγράφων και ακολούθως του μεγαλύτερου κομματιού της Πίνδου, θα γίνει για να ικανοποιηθούν οι μονίμως απαρκτικές διαθέσεις των επενδυτών, καθώς και νεοφιλελεύθερες και πέρα για πέρα βλακώδεις εμμονές, όπως αυτή του χρηματιστηρίου ρύπων. Η θυσία μιας ολόκληρης οροσειράς δεν θα μας απαλλάξει ούτε απο μια λιγνιτική μονάδα. Ακόμη ένα κομμάτι του λιγοστού εναπομείναντα άγριου κόσμου θα χαθεί. Και μαζί του η ικανότητα να μαθαίνουμε απο το διαφορετικό και να εμπλουτίζουμε τα ονειρά μας με δαύτο. Το εφιαλτικό σενάριο της καθολικής εξημέρωσης του πλανήτη θα έρθει ένα ακόμη βήμα πιο κοντά, μαζί με αυτό της απόλυτης εξημέρωσης του εαυτού μας – και της μετατροπής μας απο αυτόνομες ενσυνείδητες υπάρξεις σε πειθήνιους καταναλωτές προιόντων και προπαγάνδας.
Όμως μπορεί οι απότομες κορφές, τα άγρια δάση, τα ορμητικά νερά ως πόροι για κερδοφορία να είναι δωρεάν, αλλά για όσους απο εμάς έχουμε ατενίσει ανάμεσα στα μοναχικά ρόμπολα τις απέναντι κορυφογραμμές, για όσους έχουμε περπατήσει στα δάση και ξεδιψάσει απο τις πηγές τους, ο φυσικός κόσμος έχει μια αυταξία. Και την αυταξία αυτή υποσχόμαστε ότι θα την μετατρέψουμε σε κόστος και μάλιστα ασύμφορο, για κάθε ανθρώπινο αρπακτικό.
ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΤΙΓΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ
Οι εταιρίες ξεπέρασαν τα νομικά κωλύματα και οι μπουλντόζες είναι έτοιμες για το βουνό. Είναι στο χέρι μας να μην περάσουν, πρόκειται για την τελευταία μας ευκαιρία να εμποδίσουμε το ενεργειακό λόμπι να μετατρέψει, μια για πάντα, ένα μοναδικό οικοσύστημα σε βιομηχανικό εργοστάσιο.
===============
Αχ... αυτή η Κίνα, τι ζημιά που κάνει στο ..."Κλίμα"
Θεωρώ ότι κακώς ασχολούμαι με το "Κλίμα", αφού τα αιολικά δεν έχουν καμμία απολύτως σχέση με αυτό[*]. Αλλά αφού αυτοί που προωθούν αιολικά διαφημίζουν ότι το κάνουν για να σώσουν το "Κλίμα", και αφού το ΣτΕ είπε ότι δεν πειράζει που καταστρέφουμε την Ελλάδα, αφού σώζουμε έτσι το "Κλίμα", ασχολούμαι και με το "Κλίμα". Τα αιολικά είναι μια σχετικά μικρή απάτη που έχει ευδοκιμήσει στο ευρύτερο και πολύ μεγαλύτερο θέατρο για το "Κλίμα".
Έχω γράψει αρκετές φορές ότι και τα περί "Κλίματος" δεν έχουν σχέση με το κλίμα, αλλά με την στοχευμένη καταστολή ζήτησης για φθηνή ενέργεια και συγκεκριμένα για πετρέλαιο. Και για την στοχευμένη καταστολή παραγωγής φθηνής ενέργειας από κάρβουνο και επομένως κατά της Κίνας και της Ινδίας (και γενικά του λεγόμενου αναπτυσσόμενου κόσμου). Και αυτά δεν είναι ιδεολογικά, ή περιβαλλοντικά. Αυτά έχουν σχέση με εμπορικά ισοζύγια, δηλαδή με το διεθνές εμπόριο και την μαζική και ολοκληρωτική επικράτηση των Κινέζων και των Ινδών στις Δυτικές αγορές. Όπου οι μεν Αμερικάνοι έχουν την δύναμη να επιβληθούν με απλούστατους δασμούς στις εισαγωγές που τους ενοχλούν (και με την όχι τόσο μεγάλη εξάρτησή τους από εξαγωγές) οι δε "Ευρωπαίοι" (και οι Άγγλοι) ψάχνουν για ...κόλπα για να κρύψουν τον προστατευτισμό τους και τις εξαγωγές τους με ιδεολογίες και ανησυχίες για το δήθεν Κλίμα.
Αν αυτή η παραπάνω παράγραφος σας φαίνεται περίεργη ή πολύπλοκη, φάνηκε απόλυτα με όλη την ειδησεογραφία και παπαγαλία για το πρόσφατο G20:
https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-06-24/coal-gets-64-billion-lifeline-from-g20-governments-led-by-china.
Το Bloomberg κλαίει που, παρά τις εξαγγελίες για το Κλίμα στην
συνάντηση των G20, συνεχίζεται η στήριξη ηλεκτροπαραγωγής με κάρβουνο
σε, που αλλού, Κίνα και Ινδία. Και αναφέρει ότι στις ΗΠΑ το αέριο και
οι ΑΠΕ υποκατέστησαν εν μέρει το κάρβουνο και οι Ευρωπαίοι έχουν
εξαγγείλει την κατάργηση του κάρβουνου.
Βέβαια, οι ίδιοι οι Γερμανοί ομολογούν ότι δεν θα γίνει -- εκτός πια κι αν κλείσει η Γερμανία, αλλά δεν βαριέσαι, όλα είναι για το θεαθῆναι και υποτιθέμενες ηθικές υπεροχές.
Όσο για τους Άγγλους, κλάμα για τον κακό Trump που απειλεί με δασμούς, αντί, προφανώς, να κηρύσσει και αυτός την Σωτηρία του Κλίματος, αν και αναφέρει:
In its admirers’ telling, Trumponomics is muscular pragmatism. Regarding China, they say that earlier efforts failed and multilateral approaches are timid or naive. If you believe that trade weakens economies and steals jobs, it all makes sense.
Και πώς πήγε, τελικά; Μπορεί και να τα βρήκε ο Trump με τον Κινέζο, στο
θέμα του εμπορικού ισοζυγίου μεταξύ των δύο χωρών... "Πήγε καλύτερα από
ότι περίμενε". Τα είπε και με τον Κιμ της Βόρειας Κορέας....
Ή μεγάλη διαφωνία ήταν για την Κλιματική Αλλαγή, όπου οι 20 ηγέτες δέχτηκαν να γίνει αναφορά στο Σύμφωνο των Παρισίων περί (χαχαχά) μείωσης των "εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου" που ζητούσε απεγνωσμένα ο Μακρόν. Αλλά σε επόμενη παράγραφο, αναφέρθηκε ότι οι ΗΠΑ δεν δέχονται τέτοιο "Σύμφωνο". Πλάκα δεν έχει;
Και τι πιστεύει ο Πρόεδρος στο αγαπημένο μου θέμα;
...technology which doesn’t work...
...“It doesn’t always work with a windmill. When the wind goes off, the plant isn’t working. It doesn’t always work with solar because solar [is] just not strong enough, and a lot of them want to go to wind, which has caused a lot of problems”...
...“Wind doesn’t work for the most part without subsidy. The United States is paying tremendous amounts of subsidies for wind. I don’t like it. I don’t like it”...
Αποτυχημένες και προβληματικές τεχνολογίες που δεν δουλεύουν χωρίς επιδοτήσεις. Πολλά πεταμένα λεφτά, και δεν αρέσει στον Πρόεδρο.
Είμαι 100% σίγουρος ότι ο Πρόεδρος δεν αρέσει στους Γερμανούς και τους
εδώ Γερμανοτσολιάδες μαυραγορίτες και κρατικοδίαιτους κυνηγούς
επιδοτήσεων. Και στα παπαγαλάκια τους!
"Ελευθέριος Τζιόλας", άλλο ένα... Ποιος το παίρνει σοβαρά το κακόμοιρο; Να το καλέσουν στο επόμενο G20 να τους τα πει...
Μια σελίδα αρλούμπες και πληρωμένες καταχωρήσεις... Αλλά δεν έχει ανοιχτά σχόλια, ούτε η σελίδα, ούτε η σελίδα του στο Facebook, θα του το έλεγα απ' ευθείας, όσο προσβλητικά θα μπορούσα... Με περίληψη την εξής: Ενεργειακά ασήμαντα, ηλεκτροδοτικά προβληματικά, δεν υποκαθιστούν, δεν εξοικονομούν, ακόμα και δωρεάν είναι μη ανταποδοτικός φόρος, που τον μοιράζονται μερικές εταιρίες και δίνουν μεροκαματάκι σε παπαγαλάκια. Και εν τω μεταξύ, δεν χρειάζεται περισσότερη διαφήμιση ο "συγγραφέας".
______________________________________
[*] Τα αιολικά δεν έχουν σχέση με κανένα "Κλίμα", απλούστατα επειδή είναι πραγματικά ασήμαντα, ενεργειακά: Η συνολική τους έγχυση αντιπροσωπεύει το 1% περίπου της παγκόσμιας ενέργειας. Και σε αυτό το "1%", δεν εξοικονομούν καν το 1% της συμβατικής ενέργειας που αντιστοιχεί σε αυτήν που "ενέχυσαν". Οι δημοσιευμένες και καθόλου αμφισβητούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα αιολικά δεν μειώνουν ή και αυξάνουν κατά τι την χρήση καυσίμων, για τον απλούστατο λόγο ότι περισσότερα καύσιμα καταναλώνονται για την ευστάθεια του δικτύου, όταν σε αυτό υπάρχουν "στοχαστικά" αιολικά. Ότι κερδίζεται από την έγχυση, χάνεται στην μειωμένη αποδοτικότητα των συμβατικών μονάδων. Και πάντα μέσα στο περίπου 1% της συνολικής ενέργειας! Δηλαδή κοροϊδία για εντελώς αφελείς!
Το διεθνές εμπόριο, το Κλίμα, το κάρβουνο, ο Trump, οι παπαγάλοι και άλλα σχετικά
Θεωρώ ότι κακώς ασχολούμαι με το "Κλίμα", αφού τα αιολικά δεν έχουν καμμία απολύτως σχέση με αυτό[*]. Αλλά αφού αυτοί που προωθούν αιολικά διαφημίζουν ότι το κάνουν για να σώσουν το "Κλίμα", και αφού το ΣτΕ είπε ότι δεν πειράζει που καταστρέφουμε την Ελλάδα, αφού σώζουμε έτσι το "Κλίμα", ασχολούμαι και με το "Κλίμα". Τα αιολικά είναι μια σχετικά μικρή απάτη που έχει ευδοκιμήσει στο ευρύτερο και πολύ μεγαλύτερο θέατρο για το "Κλίμα".
Έχω γράψει αρκετές φορές ότι και τα περί "Κλίματος" δεν έχουν σχέση με το κλίμα, αλλά με την στοχευμένη καταστολή ζήτησης για φθηνή ενέργεια και συγκεκριμένα για πετρέλαιο. Και για την στοχευμένη καταστολή παραγωγής φθηνής ενέργειας από κάρβουνο και επομένως κατά της Κίνας και της Ινδίας (και γενικά του λεγόμενου αναπτυσσόμενου κόσμου). Και αυτά δεν είναι ιδεολογικά, ή περιβαλλοντικά. Αυτά έχουν σχέση με εμπορικά ισοζύγια, δηλαδή με το διεθνές εμπόριο και την μαζική και ολοκληρωτική επικράτηση των Κινέζων και των Ινδών στις Δυτικές αγορές. Όπου οι μεν Αμερικάνοι έχουν την δύναμη να επιβληθούν με απλούστατους δασμούς στις εισαγωγές που τους ενοχλούν (και με την όχι τόσο μεγάλη εξάρτησή τους από εξαγωγές) οι δε "Ευρωπαίοι" (και οι Άγγλοι) ψάχνουν για ...κόλπα για να κρύψουν τον προστατευτισμό τους και τις εξαγωγές τους με ιδεολογίες και ανησυχίες για το δήθεν Κλίμα.
Αν αυτή η παραπάνω παράγραφος σας φαίνεται περίεργη ή πολύπλοκη, φάνηκε απόλυτα με όλη την ειδησεογραφία και παπαγαλία για το πρόσφατο G20:
Βέβαια, οι ίδιοι οι Γερμανοί ομολογούν ότι δεν θα γίνει -- εκτός πια κι αν κλείσει η Γερμανία, αλλά δεν βαριέσαι, όλα είναι για το θεαθῆναι και υποτιθέμενες ηθικές υπεροχές.
In its admirers’ telling, Trumponomics is muscular pragmatism. Regarding China, they say that earlier efforts failed and multilateral approaches are timid or naive. If you believe that trade weakens economies and steals jobs, it all makes sense.
Ή μεγάλη διαφωνία ήταν για την Κλιματική Αλλαγή, όπου οι 20 ηγέτες δέχτηκαν να γίνει αναφορά στο Σύμφωνο των Παρισίων περί (χαχαχά) μείωσης των "εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου" που ζητούσε απεγνωσμένα ο Μακρόν. Αλλά σε επόμενη παράγραφο, αναφέρθηκε ότι οι ΗΠΑ δεν δέχονται τέτοιο "Σύμφωνο". Πλάκα δεν έχει;
...technology which doesn’t work...
...“It doesn’t always work with a windmill. When the wind goes off, the plant isn’t working. It doesn’t always work with solar because solar [is] just not strong enough, and a lot of them want to go to wind, which has caused a lot of problems”...
...“Wind doesn’t work for the most part without subsidy. The United States is paying tremendous amounts of subsidies for wind. I don’t like it. I don’t like it”...
Αποτυχημένες και προβληματικές τεχνολογίες που δεν δουλεύουν χωρίς επιδοτήσεις. Πολλά πεταμένα λεφτά, και δεν αρέσει στον Πρόεδρο.
"Ελευθέριος Τζιόλας", άλλο ένα... Ποιος το παίρνει σοβαρά το κακόμοιρο; Να το καλέσουν στο επόμενο G20 να τους τα πει...
Μια σελίδα αρλούμπες και πληρωμένες καταχωρήσεις... Αλλά δεν έχει ανοιχτά σχόλια, ούτε η σελίδα, ούτε η σελίδα του στο Facebook, θα του το έλεγα απ' ευθείας, όσο προσβλητικά θα μπορούσα... Με περίληψη την εξής: Ενεργειακά ασήμαντα, ηλεκτροδοτικά προβληματικά, δεν υποκαθιστούν, δεν εξοικονομούν, ακόμα και δωρεάν είναι μη ανταποδοτικός φόρος, που τον μοιράζονται μερικές εταιρίες και δίνουν μεροκαματάκι σε παπαγαλάκια. Και εν τω μεταξύ, δεν χρειάζεται περισσότερη διαφήμιση ο "συγγραφέας".
______________________________________
[*] Τα αιολικά δεν έχουν σχέση με κανένα "Κλίμα", απλούστατα επειδή είναι πραγματικά ασήμαντα, ενεργειακά: Η συνολική τους έγχυση αντιπροσωπεύει το 1% περίπου της παγκόσμιας ενέργειας. Και σε αυτό το "1%", δεν εξοικονομούν καν το 1% της συμβατικής ενέργειας που αντιστοιχεί σε αυτήν που "ενέχυσαν". Οι δημοσιευμένες και καθόλου αμφισβητούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα αιολικά δεν μειώνουν ή και αυξάνουν κατά τι την χρήση καυσίμων, για τον απλούστατο λόγο ότι περισσότερα καύσιμα καταναλώνονται για την ευστάθεια του δικτύου, όταν σε αυτό υπάρχουν "στοχαστικά" αιολικά. Ότι κερδίζεται από την έγχυση, χάνεται στην μειωμένη αποδοτικότητα των συμβατικών μονάδων. Και πάντα μέσα στο περίπου 1% της συνολικής ενέργειας! Δηλαδή κοροϊδία για εντελώς αφελείς!
Αιολική βιομηχανία, η μεγαλύτερη απάτη της εποχής μας
===============
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 9.6.2019 | 10:24 Πηγή: www.lifo.grΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ 9.6.2019
ο ελληνικό κράτος έχει σωστά αναθέσει στο ΚΑΣ την προστασία των αρχαιοτήτων. Ουδείς τολμάει να χτίσει, να μπαζώσει, να επέμβει ακόμα και στην υποψία ύπαρξης αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Αλλά η Ιστορία μας δεν σταματάει στον Περικλή. Υπάρχει και η νεότερη ελληνική Ιστορία με τα δικά της σύμβολα και μνημεία. Τα κάστρα του νεότερου ελληνισμού, όπως τα Άγραφα, η Μάνη, τα Σφακιά. Πρέπει να νηστέψεις, να μεταλάβεις και μετά να πας να τα προσκυνήσεις. Αλλά το ελληνικό κράτος δεν τα προστατεύει. Όπως φαίνεται μπορεί καθένας για κερδοσκοπικούς λόγους να τυμβωρυχεί ασύδοτος πάνω τους, εκμεταλλευόμενος την απουσία νομοθεσίας ανάλογης για τις αρχαιότητες. Θα ξεκοιλιάσουν απάτητες κορφές. Θα καταστρέψουν παρθένα δάση από έλατα για ν' ανοίξουν δρόμους, να περάσουν καλώδια, να αποκλείσουν με συρματοπλέγματα μεγάλα τμήματα μιας μητρικής κοιτίδας του ελληνισμού. Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα Άγραφα είναι έγκλημα κατά της ιστορίας και της ιερότητας του τόπου. Και το Συμβούλιο της Επικρατείας μάλλον δεν προσμέτρησε το ασήκωτο ιστορικό βάρος της περιοχής για να το αποτρέψει. Στα Άγραφα σώθηκε η Ελλάδα. Δεν χρειάζεται να τα δεις, να τα περπατήσεις, αρκεί που ξέρεις ότι υπάρχουν, είναι πάντα εκεί, και στο άκουσμά τους γλυκαίνει η ψυχή σου. Μόνο αμαθή κτήνη θα βεβήλωναν αυτόν τον τόπο. Τα Άγραφα ήταν πάντα αυτόνομα. Ανεξάρτητα. Το καταφύγιο κάθε κυνηγημένου στην τουρκοκρατία. Το λίκνο της κλεφτουριάς που με το αίμα της άγιασε το χώμα. ΄ Ανήκουν στον Κατσαντώνη και στον Καραϊσκάκη. Αυτοί τα κρατούσαν ελεύθερα και δεν έχουν δώσει την άδεια σε κανέναν να ρημάξει τον τόπο τους. Στις ετοιμασίες για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 περιλαμβάνεται και ο αφανισμός των Αγράφων; Με τι καρδιά θα εκφωνηθούν πανηγυρικοί λόγοι; Με τι μούτρα θα γίνουν αναπαραστάσεις των συμβάντων; Όσο για την τεράστια καταστροφή που θα προκληθεί στο αμόλυντο οικοσύστημα από τις ανεμογεννήτριες και την αμελητέα ενέργεια που αυτές θα συνεισφέρουν έχουν ήδη γραφτεί πολλά και σοβαρά (στη Γερμανία ήδη τις εγκαταλείπουν). Θα ξεκοιλιάσουν απάτητες κορφές. Θα καταστρέψουν παρθένα δάση από έλατα για ν’ ανοίξουν δρόμους, να περάσουν καλώδια, να αποκλείσουν με συρματοπλέγματα μεγάλα τμήματα μιας μητρικής κοιτίδας του ελληνισμού. Ένα μοναδικό τοπίο υψηλής αισθητικής θα βανδαλιστεί άγρια. Δεν ξέρουμε ποιοι είναι οι μικρονοϊκοί χαρτογιακάδες που εμπνεύστηκαν αυτό το ανοσιούργημα. Ούτε γιατί οι πολιτικοί όλων των παρατάξεων παραδόξως κωφεύουν. Ένας Έλληνας να τους σταματήσει δεν υπάρχει; Πηγή: www.lifo.grTο ελληνικό κράτος έχει σωστά αναθέσει στο ΚΑΣ την προστασία των αρχαιοτήτων. Ουδείς τολμάει να χτίσει, να μπαζώσει, να επέμβει ακόμα και στην υποψία ύπαρξης αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Αλλά η Ιστορία μας δεν σταματάει στον Περικλή. Υπάρχει και η νεότερη ελληνική Ιστορία με τα δικά της σύμβολα και μνημεία. Τα κάστρα του νεότερου ελληνισμού, όπως τα Άγραφα, η Μάνη, τα Σφακιά. Πρέπει να νηστέψεις, να μεταλάβεις και μετά να πας να τα προσκυνήσεις. Αλλά το ελληνικό κράτος δεν τα προστατεύει. Όπως φαίνεται μπορεί καθένας για κερδοσκοπικούς λόγους να τυμβωρυχεί ασύδοτος πάνω τους, εκμεταλλευόμενος την απουσία νομοθεσίας ανάλογης για τις αρχαιότητες. Θα ξεκοιλιάσουν απάτητες κορφές. Θα καταστρέψουν παρθένα δάση από έλατα για ν' ανοίξουν δρόμους, να περάσουν καλώδια, να αποκλείσουν με συρματοπλέγματα μεγάλα τμήματα μιας μητρικής κοιτίδας του ελληνισμού. Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα Άγραφα είναι έγκλημα κατά της ιστορίας και της ιερότητας του τόπου. Και το Συμβούλιο της Επικρατείας μάλλον δεν προσμέτρησε το ασήκωτο ιστορικό βάρος της περιοχής για να το αποτρέψει. Στα Άγραφα σώθηκε η Ελλάδα. Δεν χρειάζεται να τα δεις, να τα περπατήσεις, αρκεί που ξέρεις ότι υπάρχουν, είναι πάντα εκεί, και στο άκουσμά τους γλυκαίνει η ψυχή σου. Μόνο αμαθή κτήνη θα βεβήλωναν αυτόν τον τόπο. Τα Άγραφα ήταν πάντα αυτόνομα. Ανεξάρτητα. Το καταφύγιο κάθε κυνηγημένου στην τουρκοκρατία. Το λίκνο της κλεφτουριάς που με το αίμα της άγιασε το χώμα. ΄ Ανήκουν στον Κατσαντώνη και στον Καραϊσκάκη. Αυτοί τα κρατούσαν ελεύθερα και δεν έχουν δώσει την άδεια σε κανέναν να ρημάξει τον τόπο τους. Στις ετοιμασίες για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 περιλαμβάνεται και ο αφανισμός των Αγράφων; Με τι καρδιά θα εκφωνηθούν πανηγυρικοί λόγοι; Με τι μούτρα θα γίνουν αναπαραστάσεις των συμβάντων; Όσο για την τεράστια καταστροφή που θα προκληθεί στο αμόλυντο οικοσύστημα από τις ανεμογεννήτριες και την αμελητέα ενέργεια που αυτές θα συνεισφέρουν έχουν ήδη γραφτεί πολλά και σοβαρά (στη Γερμανία ήδη τις εγκαταλείπουν). Θα ξεκοιλιάσουν απάτητες κορφές. Θα καταστρέψουν παρθένα δάση από έλατα για ν’ ανοίξουν δρόμους, να περάσουν καλώδια, να αποκλείσουν με συρματοπλέγματα μεγάλα τμήματα μιας μητρικής κοιτίδας του ελληνισμού. Ένα μοναδικό τοπίο υψηλής αισθητικής θα βανδαλιστεί άγρια. Δεν ξέρουμε ποιοι είναι οι μικρονοϊκοί χαρτογιακάδες που εμπνεύστηκαν αυτό το ανοσιούργημα. Ούτε γιατί οι πολιτικοί όλων των παρατάξεων παραδόξως κωφεύουν. Ένας Έλληνας να τους σταματήσει δεν υπάρχει; Πηγή: www.lifo.gr
Σχόλια