Ψυχολογία της μάζας και πολιτική

Του Αλκιβιάδη Κωνσταντίνου Κεφαλά
Οι μάζες από τρεις απόψεις αξίζουν ένα βλέμμα: 
  • ως δυσδιάκριτα αντίγραφα μεγάλων ανθρώπων, 
  • ως αντίσταση εναντίων των, 
  • και ως όργανα των.
 (Friedrich Nietzsche).

Η μάζα χαρακτηρίζει ένα σύνολο διαφορετικών ατόμων που κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες αντιδρούν με ένα καθορισμένο τρόπο, εντελώς διαφορετικό από αυτόν που θα αντιδρούσαν ατομικά. Ο πολίτης εντός της μάζας κυριεύεται από ένστικτα και συμπεριφορές που ατομικά θα περιόριζε. Η ανωνυμία και η ανευθυνότητα της μάζας οδηγεί ακόμα και τα λογικά άτομα στον συλλογικό ανορθολογισμό, την βία και την παράνοια. Οι μάζες, ισχυρίζονται οι κοινωνιολόγοι, διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στο εκάστοτε ιστορικό γίγνεσθαι, επειδή η ασυνείδητη δράση της υποκατέστησε την συνειδητή δραστηριότητα των ατόμων. Βεβαίως, πάντα η θέση των μελετητών απέναντι στην μάζα, είτε αυτοί τοποθετούνται θετικά είτε αρνητικά, προϋποθέτει μία αποστασιοποιημένη κριτική διακριτής ατομικής υπεροχής, ως λογικού επακόλουθου του «διακριτού» από το «ανεπεξέργαστο». Η μάζα όμως προϋποθέτει νομοτελειακά και την ύπαρξη του ηγέτη ή της ηγετικής ομάδας (ελίτ), η οποία χειρίζεται την μάζα και επικοινωνεί μαζί της απρόσωπα μέσω της προπαγάνδας.
Εκτός από τους ερευνητές και τους μελετητές της μάζας, διακριτή απόσταση υπεροψίας υιοθετεί και η ηγετική ομάδα, που διαχειρίζεται την «ψυχολογία της μάζας», επειδή η «κατάλληλη διαχείριση» αυξάνει τον ατομικό και οικογενειακό πλούτο καθώς και την ευωχία της ηγετικής τάξης και των οικονομικών ελίτ, τις οποίες συλλογικά οι ηγετικές ομάδες υπηρετούν, γεγονός που πρόσφατα απέδειξε η Καφκική και Οβιδιακή μεταμόρφωση της «αριστεράς», όταν κατέλαβε την εξουσία.
Η προπαγάνδα σήμερα μέσω της αιώνιας δύναμης της εικόνας με την βοήθεια του ηλεκτρονικού τύπου και των ΜΜΕ, διαχειρίζεται την συμπεριφορά της μάζας τόσο αποτελεσματικά, ώστε οι πολιτικές πράξεις της τελευταίας να δύναται να προβλεφθούν επακριβώς. Ο τελικός σκοπός είναι να διαιωνίζονται στην εξουσία οι ίδιες ηγετικές ομάδες και να αυξάνεται ο πλούτος των. Η προπαγάνδα λοιπόν των πολιτικών ελίτ, με σκοπό την διαιώνιση των στην εξουσία, διαμορφώνει την ψυχολογία της μάζας κατά μήκος κυρίως τεσσάρων διακριτών κατευθύνσεων.
Η πρώτη κατεύθυνση καλλιεργεί τον λαϊκισμό, η δεύτερη ενδυναμώνει τον φόβο, η τρίτη εμπεδώνει το συναίσθημα του «συνδρόμου της Στοκχόλμης» και η τέταρτη επιβάλει την «κοινωνική μηχανική» στην ψυχολογία της μάζας. Ως «λαϊκισμός» ορίζεται η κυριαρχία του μέσου διανοητικού επιπέδου ενός λαού στην κοινωνική, πολιτική και πνευματική ζωή. Ο λαϊκισμός οφείλει να εξαφανίσει την αριστεία, την ατομικότητα την δημιουργία, τα εθνικά χαρακτηριστικά, τα «ηρωικά στοιχεία» και την ιστορία ενός έθνους, την συλλογική μνήμη και τον πολιτισμό. Έτσι, η ηλιθιότητα και ο παραλογισμός επικρατεί στις συλλογικές συμπεριφορές και ταυτότητες, με αποτέλεσμα η μάζα να αδυνατεί να σκεφθεί λογικά, να δημιουργεί πολιτισμό, νέες ιδέες ή νέα πολιτική που θα μπορούσε δυνητικά να εξαφανίσει τα πολιτικά πρόσωπα και τις σάπιες ιδέες του παρελθόντος, αυτό δηλαδή που σήμερα είναι γνωστό με το όνομα «μεταπολίτευση ή γενιά του Πολυτεχνείου». Η μάζα λοιπόν ζει την ζωή της και βιώνει τα συναισθήματα της μέσα από την ζωή των πρωταγωνιστών της εικονικής πραγματικότητας. Η μάζα τώρα εθίζεται στο να απαιτεί οι «άλλοι» να δίνουν λύσεις στα προβλήματα της και αυτοί οι «άλλοι» δεν είναι διαφορετικοί από τους αιώνιους και διαχρονικούς τηλεοπτικούς αστέρες του πολιτικού μας συστήματος.
Η δεύτερη κατεύθυνση της καλλιέργειας του φόβου αποσκοπεί στο να εξουδετερώσει την όποια πιθανή αντίσταση που δυνητικά θα μπορούσε να εμφανισθεί στο μέλλον από την μάζα. Ο μαζικός φόβος καλλιεργείται κυρίως με την ενθάρρυνση της εγκληματικότητας και της αναρχίας, με την βαριά φορολογία, ώστε οι υπήκοοι να ζουν στα όρια της εξαθλίωσης, με την ανεργία για να αναγκάζονται οι νέοι να φεύγουν στο εξωτερικό, ώστε να μην μπορέσουν να διεκδικήσουν ποτέ την εξουσία νέα και δυναμικά άτομα, καθώς και με την δήμευση της ατομικής περιουσίας, αφού η ιδιοκτησία προσδίδει δύναμη και αξιοπρέπεια στον πολίτη.
Τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας οι πολιτικοί συνειδητά επέλεξαν ως οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης τον αλόγιστο δανεισμό, την εισαγόμενη εργασία, τον παρασιτισμό που κατέστρεψε την παραγωγή και την καλλιέργεια της χυδαιότητας. Το τεράστιο δημόσιο χρέος των 330 δισεκατομμυρίων Ευρώ, το τραπεζικό χρέος των 120 δις. Ευρώ καθώς και το νέο «αριστερό» χρέος των 80 δισ. Ευρώ συνεπάγεται ότι η πατρίδα μας αλλάζει χέρια. Τα ιδιωτικά και δημόσια περιουσιακά στοιχεία, σήμερα στα χέρια των Ελλήνων, περνούν σταδιακά στα χέρια των αλλοεθνών δανειστών. Οι Έλληνες δεν θα κατέχουν στο μέλλον Ελλάδα!
Παρά λοιπόν την βιβλική καταστροφή, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σχεδόν 1.5 εκατομμύρια άνεργοι, παρά την μαζική φυγή των νέων στο εξωτερικό, παρά την διάλυση των οικογενειών και του κοινωνικού ιστού, παρά το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι αποβιώνουν συντομότερα λόγω της διάλυσης των υπηρεσιών υγείας, παρά το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα τους δημεύει τα σπίτια, η μάζα, βάσει των δημοσκοπήσεων, κατά 80% περίπου θα ψηφίσει αυτούς που την οδήγησε στον όλεθρο. Το πολιτικό σύστημα λοιπόν κατόρθωσε να εμπεδώσει στην συνείδηση της μάζας το «σύνδρομο της Στοκχόλμης», όπου το θύμα δικαιολογεί και επικροτεί τον θύτη του. Δεν υπάρχει σήμερα θυμός, δεν υπάρχει επιθυμία πολιτικής τιμωρίας, δεν υπάρχει συναίσθημα πολιτικής εκδίκησης. Σήμερα υπάρχουν μόνο είλωτες και σκυφτά κεφάλια όπως παρατηρούσε κάποτε ο Κωστής Παλαμάς για τους νέο-Έλληνες: «Δεν έχεις Όλυμπε θεούς μηδέ λεβέντες η Όσσα, ραγιάδες έχεις μάνα γη σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί περιφρονούν την θεία τραχιά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι».
Τέλος, μέσω της συστηματικής εφαρμογής των κανόνων της κοινωνικής μηχανικής, το πολιτικό σύστημα κατόρθωσε να διαιρέσει την ελληνόφωνη μάζα σε δύο τάξεις. Από την μία στην τάξη των εργαζόμενων στον δημόσιο τομέα και από την άλλη στην τάξη των εργαζομένων στον ιδιωτικό. Παρέλειψαν όμως όλοι οι πολιτικοί σχηματισμοί του παρελθόντος, καθώς και οι εντέχνως μεταλλαγμένοι σε νέους, να εκφράσουν ότι αυτοί οι κρατικοδίαιτοι κάτοχοι διακριτών οικονομικών προνομίων σε σχέση με τους άλλους Έλληνες φορολογούμενους, ήσαν αυτοί που διόριζαν τους μεν στο δημόσιο, ενώ ταυτόχρονα έκλειναν τα μάτια στην σκανδαλώδη φοροδιαφυγή των άλλων.
Ο Friedrich Nietzsche τελικά, όπως και όλοι οι μεγάλοι μύστες που αποστασιοποιούνται από την μάζα, είχε δίκιο. Το πολιτικό σύστημα των προσώπων και των ιδεών της μεταπολίτευσης, καθώς και οι οικονομικές ελίτ που υπηρετεί, εξακολουθούν να χρησιμοποιούν σήμερα στην Ελλάδα, 16 ημέρες πριν τις εκλογές, την Ελληνόφωνη μάζα ως όργανο εξυπηρέτησης των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων των.
ΠΗΓΗ
================
blogger: 
Ένα άλλο κείμενο του ιδίου συγγραφέα που θα βρείτε σίγουρα ενδιαφέρον.

Το τέλος της εργασίας

Αλκιβιάδης-Κωνσταντίνος Κεφάλας*
image
Στον κόσμο της Ύστερης Αρχαιότητος, οι Ρωμαίοι πολίτες είχαν την πεποίθηση ότι ποτέ δεν θα τους απασχολούσαν σοβαρές βιοποριστικές ή υπαρξιακές ανησυχίες, επειδή οι απαραίτητες εργασίες διαιώνισης της «αιωνίας θεϊκής τάξεως» εκτελούντο αποδοτικά από τα αεικίνητα πλήθη των δούλων, μέσω των οποίων η Ρώμη αφειδώς τροφοδοτούσε τον πλούτο των δικών της πολιτικών ελίτ. Η Ρωμαϊκή ισχύς προσέφερε την αίσθηση της ασφάλειας μέσω της δωρεάν παροχής ύπνου στους Ρωμαίους πολίτες σε καταλύματα στέγασης ψυχών (Dormitorium), δικαιωματικού εμβαδού ενός τετραγωνικού μέτρου ανά άτομο. Μετά το πρωινό ξύπνημα στην Ρώμη, ακολουθούσε η επίσκεψη στο Κολοσσαίο, όπου οι πολίτες παρέμεναν εκεί καθ’ όλην την διάρκεια της ημέρας, απολαμβάνοντας το αισθητικό θέαμα του σφαγιασμού μονομάχων, δούλων, επαναστατών, αγρίων ζώων και αιχμαλώτων πολέμου. Ταυτόχρονα η Ρωμαϊκή διοίκηση απησχολείτο με την υψηλή πνευματική εργασία της ευρέσεως ευφάνταστων αιματηρών και συγκλονιστικών μεθόδων θεάματος αργού θανάτου. Μία επίσκεψη στο Ρωμαϊκό Νταχάου θα μας αποκαλύψει τους ευμεγέθεις αγωtγούς των Vomitorium, ένθα καθημερινώς 50 χιλιάδες θεατών κατέθεταν με ευχαρίστηση το περιεχόμενο του στομάχου των, λόγω της τάσης προς έμετο που προκαλούσε η μυρωδιά του αίματος και της καμένης σαρκός. Το θέαμα εσυμπληρώνετο από την δωρεάν διανομή άρτου από τις Ρωμαϊκές πολιτικές και οικονομικές ελίτ, μέσω “φιλανθρωπικών” δράσεων του τύπου «οι λίγοι δεν μπορούν».
Η μεγαλύτερη πρόκληση του Ρωμαϊκού κόσμου της Ύστερης Αρχαιότητος υπήρξε η διαχείριση του πολυπληθούς ανθρωπίνου δυναμικού των αέργων-ανέργων «ελευθέρων» Ρωμαίων πολιτών. Στην Ρώμη, η πρόκληση και ο κίνδυνος της αεργίας των πολιτών αντιμετωπίσθη επιτυχώς με την εφαρμογή των αρχών της «κοινωνικής μηχανικής», η οποία μεταξύ άλλων περιελάμβανε την παροχή «άρτου και θεάματος».
Σήμερα, η τρίτη βιομηχανική επανάσταση επέβαλε την απαξίωση της εργασίας μέσω του αυτοματισμού και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, όπου τα μηχανήματα αντικατέστησαν μαζικά τους εργαζόμενους στην παραγωγή πλούτου [1]. Την ίδια ακριβώς πρόκληση με την Ρώμη, δηλαδή την αντιμετώπιση της αεργίας των πολιτών, καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα και οι ακόρεστες πολιτικές και οικονομικές ελίτ σε πλανητική κλίμακα. Το «τέλος της εργασίας» έχει δημιουργήσει δισεκατομμύρια ανέργους και «απασχολήσιμους», (κοινωνικό όρο που εισήγαγε περιφρονητικά για την εργασία και τον άνθρωπο ο «αρχιερέας» της εκκόλαψης των Πράσινων Αυγών Boκanovski). Στον σύγχρονο κόσμο το πρόβλημα της ανεργίας καθίσταται ακόμη πολυπλοκότερο σε σχέση με τον Αρχαίο Κόσμο, λόγω του υψηλού ποσοστού αυτοματοποίησης της παραγωγής, της διαθέσιμης επιστημονικής γνώσης και τεχνολογίας και της μετακίνησης τεραστίων ανθρωπίνων πόρων από τις χώρες του τρίτου κόσμου στην Δύση.
Η υποχρέωση, η αγωνία και η ανάγκη των πολιτικών ηγεσιών των Εθνών-Κρατών τις προηγούμενες δεκαετίες να εξασφαλίζουν εργασία στους πολίτες δεν υφίσταται στις σύγχρονες μετα-νεοτερικές κοινωνίες, επειδή η πολιτική αρχή του Έθνους-Κράτους έχει αντικατασταθεί επιτυχώς από την αρχή των παγκόσμιων οικονομικών ελίτ, οι οποίες αδιαφορούν πλήρως για την ανεργία των πολιτών, ενδιαφερόμενες μονό για το προσωπικό τους κέρδος. Η εξαφάνιση του Έθνους-Κράτους και η υποχώρηση της εργασίας δημιουργεί νέες προκλήσεις αφενός για τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ και αφετέρου για τις κοινωνίες.
Η εκρηκτική άνοδος της εγκληματικότητος και της πνευματικής εξαθλίωσης που δημιουργεί η ανεργία θα απαιτήσει την αύξηση του αριθμού των δυνάμεων και μέσων καταστολής και των φυλακών. Στις ΗΠΑ 385 άτομα σκοτώθηκαν από την αστυνομία τους τελευταίους 5 μήνες του 2015, στην πλειοψηφία τους άνεργοι.
Ταυτόχρονα, ο έλεγχος των πληθυσμών θα καταστεί εφικτός μόνο με την συστηματική και επιστημονική καλλιέργεια του αισθήματος της ανασφάλειας και του φόβου μέσω της στέρησης της ατομικής ιδιοκτησίας (ΕΝΦΙΑ), του περιορισμού της κυκλοφορίας του χρήματος (πτώχευση εντός του Ευρώ), της καταστροφής της μεσαίας τάξης (ανεργία, φορολογία), της εξαφάνισης της θύραθεν παιδείας, της υποβάθμισης του αστικού τοπίου (τσιμέντο, γκράφιτι, αρχιτεκτονική και ιστορική αποκοπή από το παρελθόν), την καλλιέργεια της συλλογικής χυδαιότητας μέσω της προπαγάνδας των ΜΜΕ και της απαξίωσης της εργασίας με την ανεξέλεγκτη εισαγωγή μεταναστών (κυρία Τασούλα). Οι πρακτικές αυτές, κοινός παρονομαστής όλων των πολιτικών κομμάτων εξουσίας, ενισχύουν την γκετοποίηση, καλλιεργούν συνειδητά την εγκληματικότητα και ενθαρρύνουν την ανάπτυξη φυγόκεντρων κοινωνικών δυνάμεων και αντιθέσεων ώστε να αποπροσανατολίζουν την κοινωνία από τα μείζονα πολιτικά θέματα. Έτσι αυτομάτως διαιωνίζουν την εξουσία των μέσω της προβολής από τα ΜΜΕ του αυτόκλητου ρόλου του σωτήρα-πολιτικού.
Στο σύγχρονο Χαξλεΐνικό κοινωνικό πλαίσιο, οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ διαβιούν εντός ενός αποστειρωμένου φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, μέσα σε φυλασσόμενες και προφυλαγμένες περιοχές, απολαμβάνοντες επίπεδο διαβίωσης ανώτερο του μέσου όρου, ενώ ταυτόχρονα διαθέτουν και καλλιεργούν την αναγκαία προσωπική παιδεία, γνώση, τεχνογνωσία και εκπαίδευση που θα επιτρέψει στους επιγόνους των να ελέγχουν και αυτοί στο μέλλον τις εξαθλιωμένες πνευματικά μάζες, αντιγράφοντας τα πολιτικά και κοινωνικά πρότυπα και τις πρακτικές της Νότιου Αφρικής (South-Αfricanization).
Η πρόκληση και το στοίχημα για τις σημερινές και μελλοντικές κοινωνίες των πολιτών θα είναι κατά πόσο θα δυνηθούν να δραπετεύσουν από την πνευματική εξαθλίωση που τους επιβάλουν οι άπληστες νέο-φεουδαρχικες εγχώριες και Ευρωπαϊκές ελίτ. Η μόνη λύση, τουλάχιστον προσωρινά, φαίνεται να αποτελεί η προσωπική αντίσταση της άρνησης της δουλείας μέσω του περιορισμού της κατανάλωσης, η προσωπική και μοναχική προσπάθεια απόκτησης παιδείας και καλλιέργειας, η αποχή στο μέτρο του δυνατού από το τραπεζικό και οικονομικό σύστημα και η αυτό-οργάνωση των πολιτών σε «απομονωμένες» αυτοδιαχειριζόμενες κοινότητες που θα παράγουν τα απαραίτητα προς το ζην αγαθά με την προσωπική εργασία και την ανταλλαγή των προϊόντων.
Στην Ελλάδα, οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ έχουν αντιληφθεί ότι έχει επέλθει το “τέλος της εργασίας” λόγω της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουν επίσης προβλέψει με ακρίβεια τις μελλοντικές εξελίξεις, επιπτώσεις και κατακλυσμιαίες αλλαγές που η μαζική ανεργία θα επιφέρει στον κοινωνικό ιστό της χώρας. Έτσι λοιπόν φροντίζουν για την διάσωση των ανήθικων προνομίων των μέσω ενός καλά οργανωμένου συστήματος προπαγάνδας και ελέγχου της κοινωνικής συμπεριφοράς, ανεξαρτήτως του πολιτικού σχήματος που κατέχει την εξουσία (π.χ. άρνηση παράδοσης βουλευτικών αυτοκίνητων και από «αριστερούληδες»).
Η μαζική και συνειδητή τοποθέτηση των Πρασίνων Αυγών Bokanovski σε σημαντικές κυβερνητικές θέσεις και διεθνείς οργανισμούς, αποδεικνύει την αγωνιώδη προσπάθεια των εγχωρίων ελίτ για την διαρκή και επιτυχή διαιώνιση τους στην εξουσία. Οι πολιτικές ενέργειες των είναι αιώνιες και ισοδύναμες με το απόλυτο κοσμικό σημείο του εκκρεμούς του Foucault! Αενάως, θα αγωνίζονται για την συνεχή πτωχοποίηση, τον έλεγχο και την εξαθλίωση του Ελληνικού λαού κάτω από το οποιοδήποτε πολιτικό σχήμα, πράσινο, γαλάζιο ή ροζ, μέσω της σκληρής φορολογίας, της παροχής «φτηνής» παιδείας, της καλλιέργειας του φόβου ενός Grexit (ουτοπικού για τους επαΐοντες, πιθανού για τους ανεγκέφαλους) και της αποχαύνωσης των πολιτών, ώστε αυτοί να καταστούν ανίκανοι να αντιδράσουν στον εξανδραποδισμό τους. Τουλάχιστον οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ υπήρξαν ειλικρινείς στις προθέσεις τους. Τα τελευταία πέντε χρόνια της κρίσης ποτέ δεν έφεραν σε δημόσιο διάλογο τον προβληματισμό έστω και ενός πιθανού σχεδίου οικονομικής ανάπτυξης, ενώ δεν αντιλαμβάνονται ότι με αυτές τις πρακτικές επιβεβαιώνουν την συναίνεση τους στον θάνατο της χώρας.
Η νέα τερατογέννηση της Δ’ Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους στην Ευρώπη αποτελεί την νεκρανάσταση της Ρώμης. Αυτή, είτε θα κατορθώσει να ισχυροποιηθεί και συνεπώς να «ζέψει» περαιτέρω τους Ευρωπαϊκούς λαούς στο άρμα της απόλυτης πνευματικής δουλείας, ανεργίας-αεργίας και εξαθλίωσης, επιβεβαιώνοντας την ρήση semper, quod ubique, quo ab omnibus, είτε θα αυτοδιαλυθεί διαψεύδοντας την.
[1] J. Rifkin, «Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της», Εκδόσεις Νέα Σύνορα, Αθήναι, 1996.
* O Αλκιβιάδης-Κωνσταντίνος Κεφάλας είναι Διδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστήμιου του Manchester, UK, Δντης Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας.
 

Σχόλια