Την τελευταία δεκαετία, οι μέσοι φορολογικοί συντελεστές έχουν
υποχωρήσει 13% για τις μεγαλύτερες τεχνολογικές και βιομηχανικές
εταιρείες, σύμφωνα με έρευνα των FT. Η «μεταφορά κερδών», ο ΟΟΣΑ και ο
ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών.
Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες
πληρώνουν αρκετά χαμηλότερους φόρους από ό,τι πριν την παγκόσμια κρίση
του 2008, σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times, που δείχνει πως δέκα
χρόνια προσπαθειών από τις κυβερνήσεις για φορολογική μεταρρύθμιση και
μείωση των ελλειμμάτων έχει αφήσει τον κόσμο των εταιρειών αλώβητο.
Οι πραγματικοί συντελεστές εταιρικού φόρου, το ποσοστό επί των κερδών που αναμένεται να πληρώσουν οι εταιρείες με βάση όσα αναφέρουν στις ανακοινώσεις τους, έχουν υποχωρήσει κατά 9% (δύο ποσοστιαίες μονάδες) μετά την παγκόσμια κρίση.
Η πτώση αυτή συνέβη παρά τις συντονισμένες πολιτικές προσπάθειες για να αντιμετωπιστεί η επιθετική φοροαποφυγή. Η περικοπή του εταιρικού φόρου από τις κυβερνήσεις εξηγεί μόνο τη μισή περίπου από τη συνολική πτώση, κάτι που δείχνει πως οι πολυεθνικές εταιρείες βρίσκονται ένα βήμα πιο μπροστά από τις κυβερνητικές προσπάθειες για πιο αυστηρή φορολογική πολιτική.
Με βάση τις φορολογικές δηλώσεις 25 ετών, οι Financial Times εξέτασαν τους φορολογικούς συντελεστές για τις 10 μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες με βάση την κεφαλαιοποίηση σε εννιά διαφορετικούς τομείς. Εξετάστηκαν επίσης και οι συντελεστές των 10 πολυεθνικών με τα μεγαλύτερα αποθέματα ρευστού στο εξωτερικό.
Τα αποτελέσματα δείχνουν πως η συνεισφορά των εταιρειών στα δημόσια οικονομικά έχει υποχωρήσει από το 2008 ως ποσοστό των κερδών, είτε αυτή μετρηθεί με βάση τους κύριους συντελεστές αναφοράς, είτε με τους δηλωμένους συντελεστές, είτε με τους συντελεστές που πληρώνονται τελικά στις κυβερνήσεις.
Οι κανονισμοί που επιτρέπουν στις εταιρείες να καθυστερούν την πληρωμή μερικών φόρων σημαίνουν ότι οι δηλωμένοι πραγματικοί συντελεστές και τα ποσά που πληρώνονται στην πράξη μπορούν να διαφέρουν σημαντικά σε μια συγκεκριμένη χρονιά.
Η μακροχρόνια τάση είναι ακόμα πιο αισθητή, με τους δηλωμένους πραγματικούς συντελεστές να υποχωρούν κατά ένα περίπου τρίτο από το 2000, στο 24% από 34%.
«Έχουν γίνει πολλές δράσεις και χειρονομίες που είναι ορατές, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι μειώσεις συντελεστών και οι φοροαπαλλαγές για την πνευματική ιδιοκτησία είναι οι κυρίαρχες δυνάμεις στην εταιρική φορολόγηση και αυτό αντανακλά τις δυναμικές του φορολογικού ανταγωνισμού» ανέφερε ο Μιχίρ Ντεσάι, καθηγητής χρηματοοικονομικών στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. «Πείτε το μεγάλη ειρωνεία ή υποκρισία, είναι πάντως κάτι από αυτά τα δύο».
Από την οικονομική κρίση και μετά, ο μέσοι δηλωμένοι συντελεστές εταιρικού φόρου έχουν υποχωρήσει κατά 13% για τις μεγαλύτερες τεχνολογικές και βιομηχανικές εταιρείες, με βάση την έρευνα των Financial Times. Έχουν μείνει σε γενικές γραμμές αμετάβλητοι στους τομείς της υγείας, της παροχής καταναλωτικών αγαθών και των πρώτων υλών.
Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν πως η μακροχρόνια καθοδική τάση των συντελεστών εταιρικού φόρου των χωρών του ΟΟΣΑ συνεχίζεται, σε μια εποχή που οι φόροι στους καταναλωτές και τους εργαζόμενους αυξάνονται.
Από το 2008, οι χώρες έχουν μειώσει τους συντελεστές εταιρικού φόρου κατά 5%, ενώ οι κυβερνήσεις έχουν αυξήσει κατά μέσο όρο τους φόρους σε πρόσωπα κατά 6%, σύμφωνα με στοιχεία της KMPG.
«Αυτή είναι η διαδικασία του ανταγωνισμού μεταξύ των κυβερνήσεων και δεν μπορώ να δω πώς θα σταματήσει», υποστηρίζει ο Μισέλ Ντεβερό, καθηγητής εταιρικής φορολόγησης στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο ίδιος ανέφερε πως η πρόσφατη μείωση του συντελεστή εταιρικού φόρου στις ΗΠΑ αναμένεται να προκαλέσει μεγαλύτερο φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των κυβερνήσεων.
Μεγαλύτερη έκπληξη προκαλεί ο περιορισμένος αντίκτυπος μιας προσπάθειας δέκα και άνω ετών στον ΟΟΣΑ και στην G20 για την απλοποίηση ενός δικτύου εθνικών φορολογικών κανόνων, που επιτρέπει στις πολυεθνικές να ελαχιστοποιούν τον φορολογικό τους λογαριασμό.
Ο Πιερ Μοσκοβισί, Ευρωπαίος επίτροπος για φορολογικά θέματα, ανέφερε πως οι χώρες είναι ελεύθερες να θέσουν τον δικό τους συντελεστή εταιρικού φόρου, αλλά τόνισε πως χρειάζεται μια διεθνής φορολογική μεταρρύθμιση. «Να μη γελιόμαστε. Ο κύριος συντελεστής αναφοράς δεν είναι αυτός που πυροδοτεί τη φοροαποφυγή και τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό. Αυτό έρχεται από σχήματα που διευκολύνουν τη μεταφορά κερδών».
Η πολιτική βούληση να αντιμετωπιστεί αυτή η «μεταφορά κερδών» έχει γίνει πιο επιτακτική εξαιτίας των αποκαλύψεων που έγιναν για τις εταιρικές φορολογικές ρυθμίσεις από μεγάλες διαρροές και πολιτικές έρευνες σε μεγάλους τεχνολογικούς ομίλους όπως η Apple, η Google και η Amazon.
Οι ισολογισμοί σε επίπεδα ομίλου δείχνουν ότι πολλές μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες τείνουν να πληρώνουν λιγότερο φόρο στα κέρδη στο εξωτερικό από ό,τι για τα χρήματα που βγάζουν στο εσωτερικό. Οι όμιλοι υποστηρίζουν ότι πληρώνουν όλους τους απαιτούμενους φόρους και ορισμένοι αναγνωρίζουν την ανάγκη για φορολογική μεταρρύθμιση.
Εθνικοί νόμοι για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης 15 σημείων του ΟΟΣΑ για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής έχουν αρχίσει να τίθενται σε ισχύ. Ο κ. Ντεβερό αναμένει ότι οι νέοι περιορισμοί στις χρεώσεις τόκων μεταξύ των κρατών, που βάζουν στο στόχαστρο τα ενδοεταιρικά δάνεια που χρησιμοποιούν συχνά οι πολυεθνικές για τη μεταφορά κερδών, «θα φανεί του χρόνου, αν θα έχουν κάποιο αποτέλεσμα». Θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να ξεκαθαρίσει αν έχουν αποτέλεσμα άλλες πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί.
Το χάσμα ανάμεσα στο τι δηλώνουν οι εταιρείες για τον φόρο που αναμένουν να πληρώσουν και το πραγματικό ποσό που καταβάλλουν έχει διευρυνθεί -και αυτό, εξαιτίας ανωμαλιών στο φορολογικό σύστημα που ενθάρρυνε ορισμένες αμερικανικές εταιρείες να «παρκάρουν» ρευστό ή κέρδη στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της περιόδου.
Στο τέλος του περασμένου χρόνου, οι αμερικανικές εταιρείες είχαν συσσωρεύσει στο εξωτερικό περίπου 2,6 τρισ. δολάρια σε κέρδη, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Φορολογικής και Οικονομικής Πολιτικής.
Οι ΗΠΑ μεταρρύθμισαν τον Δεκέμβριο το φορολογικό σύστημα, επιβάλλοντας έναν εφάπαξ φόρο 15,5% στα κέρδη των εταιρειών που είναι «παρκαρισμένα» στο εξωτερικό. Μείωσαν επίσης τον συντελεστή στο 21% από 35%. Ο εφάπαξ φόρος μπορεί να αποφέρει στην Ουάσιγκτον ως και 400 δισ. δολάρια σε φορολογικά έσοδα, αλλά θα εξοικονομήσει στις εταιρείες ως και 500 δισ. δολάρια σε σχέση με τον συντελεστή που ήταν σε ισχύ όταν είχαν αποκτηθεί τα κέρδη, υπολογίζουν οι Financial Times.
Copyright The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
Το ελληνικό κράτος εισπράττει
περίπου 7% λιγότερα έσοδα από τη φορολόγηση επιχειρήσεων, εξαιτίας της
μεταφοράς εταιρικών κερδών σε φορολογικούς παραδείσους, σύμφωνα με
έρευνα ακαδημαϊκών από το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, της Καλιφόρνια και
της Κοπεγχάγης.
Οι τρεις ακαδημαϊκοί υπολογίζουν ότι από τα €23 δισ. των προ φόρων κερδών που αποκομίζουν εταιρείες από τη δραστηριότητα τους στην Ελλάδα ετησίως, το €1 δισ. κατευθύνεται σε χώρες όπως η Ιρλανδία, οι Βερμούδες και το Λουξεμβούργο.
Εκτιμούν μάλιστα πως χωρίς τις απώλειες αυτές, η χώρα θα είχε εμπορικό πλεόνασμα 0,3% αντί για έλλειμμα.
Σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα έχει μικρές απώλειες εσόδων από τη φοροαποφυγή. Στη Γερμανία για παράδειγμα αγγίζουν το 28%, στη Γαλλία το 21% και στο Ηνωμένο Βασίλειο το 18%. Μόνο η Τσεχία, η Σλοβακία και η Σλοβενία έχουν μικρότερες απώλειες, εκτός βέβαια από το Βέλγιο, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και τη Μάλτα, που αποκομίζουν σημαντικά κέρδη από ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις.
Συνολικά $600 δισ. εταιρικών κερδών μεταφέρονται κάθε χρόνο από χώρες με υψηλή φορολογία όπως η Κίνα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ σε «φορολογικούς παραδείσους» όπως η Ιρλανδία και η Σιγκαπούρη. Η φοροδιαφυγή αυτή μειώνει τα φορολογικά έσοδα στην Ευρώπη κατά 20% και στις ΗΠΑ κατά 15%.
Οι ίδιοι τονίζουν πως η μεταφορά κερδών δεν οδηγεί σε ανάλογη αύξηση των μισθών και των κεφαλαίων στις χώρες με χαμηλούς συντελεστές, αλλά κυρίως κάνει πιο πλούσιους τους μετόχους των πολυεθνικών. Το 2016 για παράδειγμα, η Alphabet, η μητρική της Google, είχε έσοδα $19,2 δισ. στις Βερμούδες, μια χώρα στην οποία δεν απασχολεί σχεδόν κανέναν υπάλληλο και δεν έχει κάποιο περιουσιακό στοιχείο.
Είναι αξιοσημείωτο ότι τα έσοδα από την εταιρική φορολόγηση αποτελούν το 8% του εθνικού εισοδήματος της Μάλτας και το 7% του Λουξεμβούργου. Στην Ιρλανδία, τη χώρα που σύμφωνα με τους τρεις οικονομολόγους προσελκύει τα περισσότερα εταιρικά κέρδη, το ποσοστό ξεπερνά το 5%. Στον αντίποδα, στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ιταλία, τα έσοδα από τον εταιρικό φόρο αποτελούν λιγότερο από το 3% του εθνικού εισοδήματος.
Ωστόσο, αν και οι φορολογικοί παράδεισοι συλλέγουν έσοδα, η μεταφορά κερδών μειώνει σημαντικά τις πληρωμές εταιρικού φόρου σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με την έρευνα, για κάθε 1 δολάριο που πληρώνεται σε φόρο σε μια χώρα όπως η Ιρλανδία, περίπου 5 δολάρια χάνονται σε χώρες με υψηλή φορολογία.
Ως εκ τούτου, η μεταφορά κερδών τείνει να ανακατανέμει εισόδημα προς όφελος των μετόχων των πολυεθνικών, αυξάνοντας την ανισότητα.
Οι τρεις ερευνητές τονίζουν πως σε αντίθεση με την μεταφορά κερδών, ο φορολογικός ανταγωνισμός για την προσέλκυση πραγματικού κεφαλαίου δεν έχει τόσο ξεκάθαρο αντίκτυπο στην ανισότητα, καθώς μπορεί να αυξήσει τους μισθούς.
Οι τρεις οικονομολόγοι τονίζουν πως στο σημερινό φορολογικό σύστημα οι φορολογικές αρχές σε μια χώρα όπως η Γαλλία έχουν κίνητρα να μεταφέρουν κέρδη που έχουν εγγραφεί σε άλλες χώρες με υψηλή φορολογία, όπως η Γερμανία, αλλά όχι και σε φορολογικούς παραδείσους. Οι λόγοι είναι τρεις.
Πρώτον, είναι ευκολότερο να βρουν πληροφορίες για κέρδη που έχουν δηλωθεί σε μια χώρα όπως η Γερμανία (μέσω του Orbis), ενώ δεν υπάρχει καμία πληροφορία για τα κέρδη που έχουν δηλωθεί στις Βερμούδες. Δεύτερον, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν, καθώς οι εταιρείες δεν θα σπαταλήσουν πόρους για να αντιταχθούν σε μια τέτοια μεταφορά κερδών. Για αυτές ο λογαριασμός θα είναι ο ίδιος, είτε τα κέρδη τους δηλωθούν στη Γερμανία είτε σε κάποια άλλη χώρα με υψηλή φορολόγηση. Τρίτον, αν υπάρξει μια διαμάχη ανάμεσα στη Γαλλία και στη Γερμανία, θα επιλυθεί πιθανότατα σχετικά γρήγορα μέσω του ΟΟΣΑ.
Αντίθετα, μια ανάκτηση φορολογικών εσόδων από φορολογικούς παραδείσους είναι πιο δύσκολη λόγω έλλειψης στοιχείων, πιο ακριβή (γιατί οι εταιρείες δαπανούν νομικούς πόρους για να την αποφύγουν) και απαιτεί περισσότερο χρόνο (καθώς δεν υπάρχει συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών).
Αλέξανδρος Μανωλάτος
==================
Ενώ οι πληθυσμοί της Αφρικής ζουν μέσα στην ακραία φτώχεια, η διαφθορά, τα πραξικοπήματα, οι πόλεμοι και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος καλά κρατούν.
Το γραφείο Mossack Fonseca έχει δουλέψει για τρεις νιγηριανούς πρώην υπουργούς πετρελαίου, που χρησιμοποίησαν τις offshore για να αγοράσουν σκάφη και επαύλεις στο Λονδίνο. Σύμφωνα με τηνOxfam, το 12% του ΑΕΠ της Νιγηρίας χάνεται σε παράνομες χρηματοοικονομικές συναλλαγές.
Οι εταιρίες αυτές επιτρέπουν στους ιδιοκτήτες να εκμεταλλεύονται τις πρώτες ύλες και τους φυσικούς πόρους 44 από τις 54 αφρικανικές χώρες. Διαμέσου των offshore, τα κέρδη από την εκμετάλλευση κυρίως του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, των διαμαντιών και άλλων πολύτιμων λίθων και μετάλλων αφαιρούνται από τους τοπικούς πληθυσμούς και οδηγούνται σε μακρινούς φορολογικούς παραδείσους, όπως οι Βρετανικές Παρθένες Νήσοι, οι Σεϊχέλες ή το Ντουμπάι.
Μια εταιρία, σύμφωνα με τους ειδικούς που διεξάγουν τις σχετικές έρευνες, η Minkle Consultants SA, είναι «ένα σταυροδρόμι παράνομων οικονομικών ροών». Μια άλλη από αυτές τις εταιρίες που έχουν καταχωρηθεί από τη Mossack Fonseca, κατέθεσε γύρω στα 15 εκατομμύρια δολάρια σε συνεταίρους και μέλη της οικογένειας του αλγερινού πρώην υπουργού Ενέργειας.
Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας αποκαλύπτουν τις μυστικές offshore που πήραν άδειες από διεφθαρμένους υπουργούς για να εκμεταλλευτούν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Αλγερία ή τα μεταλλεία της Δημοκρατίας του Κονγκό, την ιστορία των ματωμένων διαμαντιών της Σιέρα Λεόνε και τα οικονομικά παρασκήνια των μεγάλων σαφάρι. Οι τουρίστες επισκέπτονται τη σαβάνα και πιστεύουν ότι αφήνουν χρήματα στον τοπικό πληθυσμό, ενώ στην πραγματικότητα τα κέρδη μεταφέρονται στο εξωτερικό σε θησαυροφυλάκια ανώνυμων εταιριών.
Στα αρχεία του γραφείου Mossack Fonseca εμφανίζονται διάφορες εταιρίες-βιτρίνα, που κατηγορούνται για περιβαλλοντικές καταστροφές και φοροδιαφυγή. Σχεδόν όλα τα κόστη των εξορυκτικών δραστηριοτήτων είναι σε βάρος των τοπικών κοινοτήτων, ενώ τα οφέλη πηγαίνουν σε μια μικρή ομάδα επιχειρηματιών.
Τα σπίτια εμφανίζουν ρωγμές, πέτρες και σκόνη τινάζονται στον αέρα. Οι οικογένειες που ζουν κοντά στα ορυχεία πρέπει να επιβιώσουν μέσα στην εξαθλίωση και την καταστροφή του περιβάλλοντος, ενώ δισεκατομμύρια δολάρια πετάνε προς τους φορολογικούς παραδείσους.
Το ορυχείο διαμαντιών της Κοΐντου ανήκει στην Koidu Limited, μια offshore που ιδρύθηκε το 2003, για 750 δολάρια, στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους από το γραφείο Mossack Fonseca. Όμως από τα έγγραφα προκύπτει ότι η Koidu Limited ανήκει στην Octea Mining Limited, που έχει στην ιδιοκτησία της μια σειρά από offshore των Βρετανικών Παρθένων Νήσων, που ελέγχονται από τον ισραηλινό δισεκατομμυριούχο Μπεν Στάινμετς και από την οικογένειά του.
Η Koidu Limited είναι μια από τις πιο γνωστές μεταλλευτικές επιχειρήσεις στη Δυτική Αφρική, γνωστή και για τις διαμαρτυρίες των εργαζομένων για τις συνθήκες δουλειάς και για την καταστροφή του περιβάλλοντος. Το 2007, κατά τη διάρκεια αυτών των διαμαρτυριών, η αστυνομία σκότωσε δύο άτομα και το 2012 άλλα δύο, μεταξύ των οποίων και ένα αγοράκι 12 ετών.
Η Koidu Limited είναι ένας από τους σημαντικότερους πελάτες της Mossack Fonseca στη μεταλλευτική βιομηχανία. Από τα εκατοντάδες email που αντάλλαξε η εταιρία με το δικηγορικό γραφείο, αποκαλύπτονται λεπτομέρειες για τις επιχειρήσεις του ομίλου, που αφορούν 5 τράπεζες μεταξύ Σιέρα Λεόνε και Λονδίνου και δάνεια 170 εκατομμυρίων δολαρίων. Η Koidu Limited είναι μια από τις 133 εταιρίες που έχουν καταχωρηθεί στο γραφείο Mossack Fonseca και συνδέονται με τον Στάινμετς.
Οι δημοσιογράφοι της Icij έφεραν στο φως 37 εταιρίες του δικηγορικού γραφείου Mossack Fonsecaπου βρίσκονται υπό δικαστική έρευνα για διαφθορά και περιβαλλοντικές καταστροφές, με συμβάσεις που συχνά οφείλονται σε μίζες και άλλες πρακτικές διαφθοράς. Στα έγγραφα υπάρχουν και τρεις υπουργοί και δύο πρώην κυβερνήτες.
Όμως οι επιτήδειοι επιχειρηματίες δεν αφήνουν κανένα τομέα της οικονομίας ανεκμετάλλευτο. Ο τουρισμός είναι επίσης χρυσωρυχείο και οι διάφορες offshore δεν χάνουν ευκαιρία.
Κάθε χρόνο οι τουρίστες διασχίζουν τη Ζιμπάμπουε για να δουν ελέφαντες, τσιτάχ και μυρμηγκοφάγους και για να θαυμάσουν τους καταρράκτες Βικτόρια.
Τους επισκέπτες συνοδεύει ο Τζον Στίβενς, ο «καλύτερος οδηγός της Ζιμπάμπουε».
Η εταιρία του Στίβενς είναι μια από τις τουλάχιστον τριάντα offshore που δημιούργησε το γραφείοMossack Fonseca για τα σαφάρι στην Αφρική. Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρίες έχουν επίσημη έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, αλλά οι δραστηριότητές τους εκτείνονται στη Ναμίμπια, στη Μποτσουάνα, στη Ζιμπάμπουε μέχρι την Τανζανία και την Κένυα, αλλά και την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, πάνω από 65 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφτηκαν τη μαύρη ήπειρο το 2015. Όμως ελάχιστα από τα χρήματα του τουρισμού πήγαν στις τοπικές κοινότητες.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ, Γκάμπριελ Ζούκμαν, στην Αφρική το 30% της περιουσίας των πλουσίων βρίσκεται σε offshore. Πρόκειται για 500 δισεκατομμύρια δολάρια που αφαιρούν από την κοινότητα 14 δισεκατομμύρια φορολογικά έσοδα. Ποσό που θα ήταν αρκετό για την εκπαίδευση όλων των παιδιών της Αφρικής και για την κάλυψη της υγειονομικής περίθαλψης 4 εκατομμυρίων παιδιών.
Το ερώτημα είναι: Για πόσον καιρό ακόμη οι λαοί θα ανέχονται αυτές τις εγκληματικές πρακτικές;
Οι πραγματικοί συντελεστές εταιρικού φόρου, το ποσοστό επί των κερδών που αναμένεται να πληρώσουν οι εταιρείες με βάση όσα αναφέρουν στις ανακοινώσεις τους, έχουν υποχωρήσει κατά 9% (δύο ποσοστιαίες μονάδες) μετά την παγκόσμια κρίση.
Η πτώση αυτή συνέβη παρά τις συντονισμένες πολιτικές προσπάθειες για να αντιμετωπιστεί η επιθετική φοροαποφυγή. Η περικοπή του εταιρικού φόρου από τις κυβερνήσεις εξηγεί μόνο τη μισή περίπου από τη συνολική πτώση, κάτι που δείχνει πως οι πολυεθνικές εταιρείες βρίσκονται ένα βήμα πιο μπροστά από τις κυβερνητικές προσπάθειες για πιο αυστηρή φορολογική πολιτική.
Με βάση τις φορολογικές δηλώσεις 25 ετών, οι Financial Times εξέτασαν τους φορολογικούς συντελεστές για τις 10 μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες με βάση την κεφαλαιοποίηση σε εννιά διαφορετικούς τομείς. Εξετάστηκαν επίσης και οι συντελεστές των 10 πολυεθνικών με τα μεγαλύτερα αποθέματα ρευστού στο εξωτερικό.
Τα αποτελέσματα δείχνουν πως η συνεισφορά των εταιρειών στα δημόσια οικονομικά έχει υποχωρήσει από το 2008 ως ποσοστό των κερδών, είτε αυτή μετρηθεί με βάση τους κύριους συντελεστές αναφοράς, είτε με τους δηλωμένους συντελεστές, είτε με τους συντελεστές που πληρώνονται τελικά στις κυβερνήσεις.
Οι κανονισμοί που επιτρέπουν στις εταιρείες να καθυστερούν την πληρωμή μερικών φόρων σημαίνουν ότι οι δηλωμένοι πραγματικοί συντελεστές και τα ποσά που πληρώνονται στην πράξη μπορούν να διαφέρουν σημαντικά σε μια συγκεκριμένη χρονιά.
Η μακροχρόνια τάση είναι ακόμα πιο αισθητή, με τους δηλωμένους πραγματικούς συντελεστές να υποχωρούν κατά ένα περίπου τρίτο από το 2000, στο 24% από 34%.
«Έχουν γίνει πολλές δράσεις και χειρονομίες που είναι ορατές, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι μειώσεις συντελεστών και οι φοροαπαλλαγές για την πνευματική ιδιοκτησία είναι οι κυρίαρχες δυνάμεις στην εταιρική φορολόγηση και αυτό αντανακλά τις δυναμικές του φορολογικού ανταγωνισμού» ανέφερε ο Μιχίρ Ντεσάι, καθηγητής χρηματοοικονομικών στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. «Πείτε το μεγάλη ειρωνεία ή υποκρισία, είναι πάντως κάτι από αυτά τα δύο».
Από την οικονομική κρίση και μετά, ο μέσοι δηλωμένοι συντελεστές εταιρικού φόρου έχουν υποχωρήσει κατά 13% για τις μεγαλύτερες τεχνολογικές και βιομηχανικές εταιρείες, με βάση την έρευνα των Financial Times. Έχουν μείνει σε γενικές γραμμές αμετάβλητοι στους τομείς της υγείας, της παροχής καταναλωτικών αγαθών και των πρώτων υλών.
Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν πως η μακροχρόνια καθοδική τάση των συντελεστών εταιρικού φόρου των χωρών του ΟΟΣΑ συνεχίζεται, σε μια εποχή που οι φόροι στους καταναλωτές και τους εργαζόμενους αυξάνονται.
Από το 2008, οι χώρες έχουν μειώσει τους συντελεστές εταιρικού φόρου κατά 5%, ενώ οι κυβερνήσεις έχουν αυξήσει κατά μέσο όρο τους φόρους σε πρόσωπα κατά 6%, σύμφωνα με στοιχεία της KMPG.
«Αυτή είναι η διαδικασία του ανταγωνισμού μεταξύ των κυβερνήσεων και δεν μπορώ να δω πώς θα σταματήσει», υποστηρίζει ο Μισέλ Ντεβερό, καθηγητής εταιρικής φορολόγησης στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο ίδιος ανέφερε πως η πρόσφατη μείωση του συντελεστή εταιρικού φόρου στις ΗΠΑ αναμένεται να προκαλέσει μεγαλύτερο φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των κυβερνήσεων.
Μεγαλύτερη έκπληξη προκαλεί ο περιορισμένος αντίκτυπος μιας προσπάθειας δέκα και άνω ετών στον ΟΟΣΑ και στην G20 για την απλοποίηση ενός δικτύου εθνικών φορολογικών κανόνων, που επιτρέπει στις πολυεθνικές να ελαχιστοποιούν τον φορολογικό τους λογαριασμό.
Ο Πιερ Μοσκοβισί, Ευρωπαίος επίτροπος για φορολογικά θέματα, ανέφερε πως οι χώρες είναι ελεύθερες να θέσουν τον δικό τους συντελεστή εταιρικού φόρου, αλλά τόνισε πως χρειάζεται μια διεθνής φορολογική μεταρρύθμιση. «Να μη γελιόμαστε. Ο κύριος συντελεστής αναφοράς δεν είναι αυτός που πυροδοτεί τη φοροαποφυγή και τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό. Αυτό έρχεται από σχήματα που διευκολύνουν τη μεταφορά κερδών».
Η πολιτική βούληση να αντιμετωπιστεί αυτή η «μεταφορά κερδών» έχει γίνει πιο επιτακτική εξαιτίας των αποκαλύψεων που έγιναν για τις εταιρικές φορολογικές ρυθμίσεις από μεγάλες διαρροές και πολιτικές έρευνες σε μεγάλους τεχνολογικούς ομίλους όπως η Apple, η Google και η Amazon.
Οι ισολογισμοί σε επίπεδα ομίλου δείχνουν ότι πολλές μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες τείνουν να πληρώνουν λιγότερο φόρο στα κέρδη στο εξωτερικό από ό,τι για τα χρήματα που βγάζουν στο εσωτερικό. Οι όμιλοι υποστηρίζουν ότι πληρώνουν όλους τους απαιτούμενους φόρους και ορισμένοι αναγνωρίζουν την ανάγκη για φορολογική μεταρρύθμιση.
Εθνικοί νόμοι για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης 15 σημείων του ΟΟΣΑ για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής έχουν αρχίσει να τίθενται σε ισχύ. Ο κ. Ντεβερό αναμένει ότι οι νέοι περιορισμοί στις χρεώσεις τόκων μεταξύ των κρατών, που βάζουν στο στόχαστρο τα ενδοεταιρικά δάνεια που χρησιμοποιούν συχνά οι πολυεθνικές για τη μεταφορά κερδών, «θα φανεί του χρόνου, αν θα έχουν κάποιο αποτέλεσμα». Θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να ξεκαθαρίσει αν έχουν αποτέλεσμα άλλες πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί.
Το χάσμα ανάμεσα στο τι δηλώνουν οι εταιρείες για τον φόρο που αναμένουν να πληρώσουν και το πραγματικό ποσό που καταβάλλουν έχει διευρυνθεί -και αυτό, εξαιτίας ανωμαλιών στο φορολογικό σύστημα που ενθάρρυνε ορισμένες αμερικανικές εταιρείες να «παρκάρουν» ρευστό ή κέρδη στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της περιόδου.
Στο τέλος του περασμένου χρόνου, οι αμερικανικές εταιρείες είχαν συσσωρεύσει στο εξωτερικό περίπου 2,6 τρισ. δολάρια σε κέρδη, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Φορολογικής και Οικονομικής Πολιτικής.
Οι ΗΠΑ μεταρρύθμισαν τον Δεκέμβριο το φορολογικό σύστημα, επιβάλλοντας έναν εφάπαξ φόρο 15,5% στα κέρδη των εταιρειών που είναι «παρκαρισμένα» στο εξωτερικό. Μείωσαν επίσης τον συντελεστή στο 21% από 35%. Ο εφάπαξ φόρος μπορεί να αποφέρει στην Ουάσιγκτον ως και 400 δισ. δολάρια σε φορολογικά έσοδα, αλλά θα εξοικονομήσει στις εταιρείες ως και 500 δισ. δολάρια σε σχέση με τον συντελεστή που ήταν σε ισχύ όταν είχαν αποκτηθεί τα κέρδη, υπολογίζουν οι Financial Times.
Copyright The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
----------------
Πόσο μας κοστίζει η φοροδιαφυγή των πολυεθνικών
To 40% των κερδών των πολυεθνικών
δηλώνεται κάθε χρόνο σε φορολογικούς παραδείσους. «Πρωταθλήτριες» στη
φοροαποφυγή οι αμερικανικές εταιρείες. Μεγάλη κερδισμένη η Ιρλανδία.
Οι τρεις ακαδημαϊκοί υπολογίζουν ότι από τα €23 δισ. των προ φόρων κερδών που αποκομίζουν εταιρείες από τη δραστηριότητα τους στην Ελλάδα ετησίως, το €1 δισ. κατευθύνεται σε χώρες όπως η Ιρλανδία, οι Βερμούδες και το Λουξεμβούργο.
Εκτιμούν μάλιστα πως χωρίς τις απώλειες αυτές, η χώρα θα είχε εμπορικό πλεόνασμα 0,3% αντί για έλλειμμα.
Σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα έχει μικρές απώλειες εσόδων από τη φοροαποφυγή. Στη Γερμανία για παράδειγμα αγγίζουν το 28%, στη Γαλλία το 21% και στο Ηνωμένο Βασίλειο το 18%. Μόνο η Τσεχία, η Σλοβακία και η Σλοβενία έχουν μικρότερες απώλειες, εκτός βέβαια από το Βέλγιο, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και τη Μάλτα, που αποκομίζουν σημαντικά κέρδη από ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις.
Tα χαμένα κέρδη των κρατών
Στο άρθρο τους με τίτλο «Τα Χαμένα Κέρδη των Εθνών», οι Zucman, Torslov και Wier, υποστηρίζουν ότι περίπου το 40% των κερδών των πολυεθνικών εταιρειών μεταφέρεται κάθε χρόνο σε χώρες με χαμηλό φορολογικό συντελεστή. Οι αμερικανικές πολυεθνικές είναι «πρωταθλήτριες» στην φοροαποφυγή, ενώ οι απώλειες φορολογικών εσόδων είναι μεγαλύτερες για τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις αναπτυσσόμενες χώρες.Συνολικά $600 δισ. εταιρικών κερδών μεταφέρονται κάθε χρόνο από χώρες με υψηλή φορολογία όπως η Κίνα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ σε «φορολογικούς παραδείσους» όπως η Ιρλανδία και η Σιγκαπούρη. Η φοροδιαφυγή αυτή μειώνει τα φορολογικά έσοδα στην Ευρώπη κατά 20% και στις ΗΠΑ κατά 15%.
Οι ίδιοι τονίζουν πως η μεταφορά κερδών δεν οδηγεί σε ανάλογη αύξηση των μισθών και των κεφαλαίων στις χώρες με χαμηλούς συντελεστές, αλλά κυρίως κάνει πιο πλούσιους τους μετόχους των πολυεθνικών. Το 2016 για παράδειγμα, η Alphabet, η μητρική της Google, είχε έσοδα $19,2 δισ. στις Βερμούδες, μια χώρα στην οποία δεν απασχολεί σχεδόν κανέναν υπάλληλο και δεν έχει κάποιο περιουσιακό στοιχείο.
Tα κέρδη των φορολογικών παραδείσων
Αν και ορισμένοι φορολογικοί παράδεισοι όπως οι Βερμούδες έχουν μηδενικούς φορολογικούς συντελεστές, οι περισσότεροι, όπως η Ιρλανδία, η Σιγκαπούρη και το Λουξεμβούργο έχουν χαμηλούς αλλά θετικούς συντελεστές.Είναι αξιοσημείωτο ότι τα έσοδα από την εταιρική φορολόγηση αποτελούν το 8% του εθνικού εισοδήματος της Μάλτας και το 7% του Λουξεμβούργου. Στην Ιρλανδία, τη χώρα που σύμφωνα με τους τρεις οικονομολόγους προσελκύει τα περισσότερα εταιρικά κέρδη, το ποσοστό ξεπερνά το 5%. Στον αντίποδα, στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ιταλία, τα έσοδα από τον εταιρικό φόρο αποτελούν λιγότερο από το 3% του εθνικού εισοδήματος.
Ωστόσο, αν και οι φορολογικοί παράδεισοι συλλέγουν έσοδα, η μεταφορά κερδών μειώνει σημαντικά τις πληρωμές εταιρικού φόρου σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με την έρευνα, για κάθε 1 δολάριο που πληρώνεται σε φόρο σε μια χώρα όπως η Ιρλανδία, περίπου 5 δολάρια χάνονται σε χώρες με υψηλή φορολογία.
Ως εκ τούτου, η μεταφορά κερδών τείνει να ανακατανέμει εισόδημα προς όφελος των μετόχων των πολυεθνικών, αυξάνοντας την ανισότητα.
Οι τρεις ερευνητές τονίζουν πως σε αντίθεση με την μεταφορά κερδών, ο φορολογικός ανταγωνισμός για την προσέλκυση πραγματικού κεφαλαίου δεν έχει τόσο ξεκάθαρο αντίκτυπο στην ανισότητα, καθώς μπορεί να αυξήσει τους μισθούς.
Tα κίνητρα των φορολογικών αρχών
Για να διασφαλίσουν ότι τα κέρδη φορολογούνται εκεί όπου παράγονται, οι αρχές των χωρών με υψηλούς φόρους πραγματοποιούν συχνά ελέγχους στις μεγάλες εταιρείες. Ελέγχουν αν οι ενδο-ομιλικές συναλλαγές αποτιμώνται σωστά και όταν εντοπίζουν παραπτώματα μπορεί να ζητήσουν από τις πολυεθνικές να προβούν σε διορθώσεις, κάτι που οδηγεί στην μεταφορά φορολογήσιμου εισοδήματος μεταξύ των χωρών.Οι τρεις οικονομολόγοι τονίζουν πως στο σημερινό φορολογικό σύστημα οι φορολογικές αρχές σε μια χώρα όπως η Γαλλία έχουν κίνητρα να μεταφέρουν κέρδη που έχουν εγγραφεί σε άλλες χώρες με υψηλή φορολογία, όπως η Γερμανία, αλλά όχι και σε φορολογικούς παραδείσους. Οι λόγοι είναι τρεις.
Πρώτον, είναι ευκολότερο να βρουν πληροφορίες για κέρδη που έχουν δηλωθεί σε μια χώρα όπως η Γερμανία (μέσω του Orbis), ενώ δεν υπάρχει καμία πληροφορία για τα κέρδη που έχουν δηλωθεί στις Βερμούδες. Δεύτερον, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν, καθώς οι εταιρείες δεν θα σπαταλήσουν πόρους για να αντιταχθούν σε μια τέτοια μεταφορά κερδών. Για αυτές ο λογαριασμός θα είναι ο ίδιος, είτε τα κέρδη τους δηλωθούν στη Γερμανία είτε σε κάποια άλλη χώρα με υψηλή φορολόγηση. Τρίτον, αν υπάρξει μια διαμάχη ανάμεσα στη Γαλλία και στη Γερμανία, θα επιλυθεί πιθανότατα σχετικά γρήγορα μέσω του ΟΟΣΑ.
Αντίθετα, μια ανάκτηση φορολογικών εσόδων από φορολογικούς παραδείσους είναι πιο δύσκολη λόγω έλλειψης στοιχείων, πιο ακριβή (γιατί οι εταιρείες δαπανούν νομικούς πόρους για να την αποφύγουν) και απαιτεί περισσότερο χρόνο (καθώς δεν υπάρχει συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών).
Η καταλήστευση της Αφρικής από τις offshore
Το ιταλικό περιοδικό «L’Espresso» δημοσιεύει μια νέα διεθνή δημοσιογραφική έρευνα για την Αφρική, βασισμένη στα Panama Papers και αποκαλύπτει την ύπαρξη 1.400 ανωνύμων εταιριών που έχουν ως μοναδικό τους στόχο την καταλήστευση των φυσικών πόρων της μαύρης ηπείρου.Ενώ οι πληθυσμοί της Αφρικής ζουν μέσα στην ακραία φτώχεια, η διαφθορά, τα πραξικοπήματα, οι πόλεμοι και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος καλά κρατούν.
Στην έρευνα PanamAfrica συμμετείχαν πάνω από σαράντα δημοσιογράφοι ευρωπαϊκών και αφρικανικών εφημερίδων, που ανήκουν σε είκοσι διαφορετικές χώρες.Τρεις μήνες μετά από τις αποκαλύψεις των Panama Papers, η διεθνής κοινοπραξία δημοσιογράφωνIcij (International Consortium of Investigative Journalists) μέσα από την ανάλυση των εγγράφων του αρχείου του δικηγορικού γραφείου Mossack Fonseca, που έχει τη βάση του στον Παναμά και ειδικεύεται στη δημιουργία ανώνυμων εταιριών για χιλιάδες πελάτες σε όλο τον κόσμο, φέρνει στο φως τις μυστικές επιχειρήσεις πολιτικών, στρατιωτικών, κρατικών μάνατζερ και επιχειρηματιών που μοιράζονται τους τεράστιους φυσικούς πόρους της Αφρικής.
Το γραφείο Mossack Fonseca έχει δουλέψει για τρεις νιγηριανούς πρώην υπουργούς πετρελαίου, που χρησιμοποίησαν τις offshore για να αγοράσουν σκάφη και επαύλεις στο Λονδίνο. Σύμφωνα με τηνOxfam, το 12% του ΑΕΠ της Νιγηρίας χάνεται σε παράνομες χρηματοοικονομικές συναλλαγές.
Οι εταιρίες αυτές επιτρέπουν στους ιδιοκτήτες να εκμεταλλεύονται τις πρώτες ύλες και τους φυσικούς πόρους 44 από τις 54 αφρικανικές χώρες. Διαμέσου των offshore, τα κέρδη από την εκμετάλλευση κυρίως του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, των διαμαντιών και άλλων πολύτιμων λίθων και μετάλλων αφαιρούνται από τους τοπικούς πληθυσμούς και οδηγούνται σε μακρινούς φορολογικούς παραδείσους, όπως οι Βρετανικές Παρθένες Νήσοι, οι Σεϊχέλες ή το Ντουμπάι.
Μια εταιρία, σύμφωνα με τους ειδικούς που διεξάγουν τις σχετικές έρευνες, η Minkle Consultants SA, είναι «ένα σταυροδρόμι παράνομων οικονομικών ροών». Μια άλλη από αυτές τις εταιρίες που έχουν καταχωρηθεί από τη Mossack Fonseca, κατέθεσε γύρω στα 15 εκατομμύρια δολάρια σε συνεταίρους και μέλη της οικογένειας του αλγερινού πρώην υπουργού Ενέργειας.
Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας αποκαλύπτουν τις μυστικές offshore που πήραν άδειες από διεφθαρμένους υπουργούς για να εκμεταλλευτούν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Αλγερία ή τα μεταλλεία της Δημοκρατίας του Κονγκό, την ιστορία των ματωμένων διαμαντιών της Σιέρα Λεόνε και τα οικονομικά παρασκήνια των μεγάλων σαφάρι. Οι τουρίστες επισκέπτονται τη σαβάνα και πιστεύουν ότι αφήνουν χρήματα στον τοπικό πληθυσμό, ενώ στην πραγματικότητα τα κέρδη μεταφέρονται στο εξωτερικό σε θησαυροφυλάκια ανώνυμων εταιριών.
Στα αρχεία του γραφείου Mossack Fonseca εμφανίζονται διάφορες εταιρίες-βιτρίνα, που κατηγορούνται για περιβαλλοντικές καταστροφές και φοροδιαφυγή. Σχεδόν όλα τα κόστη των εξορυκτικών δραστηριοτήτων είναι σε βάρος των τοπικών κοινοτήτων, ενώ τα οφέλη πηγαίνουν σε μια μικρή ομάδα επιχειρηματιών.
Τα ματωμένα διαμάντιαΣτην πόλη Κοΐντου (100.000 πληθυσμός), στη Σιέρα Λεόνε, μια-δύο φορές την εβδομάδα, οι κάτοικοι μαζεύουν τα λιγοστά υπάρχοντά τους και καταφεύγουν στο λόφο, γιατί γίνεται έκρηξη σε ορυχείο διαμαντιών.
Τα σπίτια εμφανίζουν ρωγμές, πέτρες και σκόνη τινάζονται στον αέρα. Οι οικογένειες που ζουν κοντά στα ορυχεία πρέπει να επιβιώσουν μέσα στην εξαθλίωση και την καταστροφή του περιβάλλοντος, ενώ δισεκατομμύρια δολάρια πετάνε προς τους φορολογικούς παραδείσους.
Το ορυχείο διαμαντιών της Κοΐντου ανήκει στην Koidu Limited, μια offshore που ιδρύθηκε το 2003, για 750 δολάρια, στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους από το γραφείο Mossack Fonseca. Όμως από τα έγγραφα προκύπτει ότι η Koidu Limited ανήκει στην Octea Mining Limited, που έχει στην ιδιοκτησία της μια σειρά από offshore των Βρετανικών Παρθένων Νήσων, που ελέγχονται από τον ισραηλινό δισεκατομμυριούχο Μπεν Στάινμετς και από την οικογένειά του.
Η Koidu Limited είναι μια από τις πιο γνωστές μεταλλευτικές επιχειρήσεις στη Δυτική Αφρική, γνωστή και για τις διαμαρτυρίες των εργαζομένων για τις συνθήκες δουλειάς και για την καταστροφή του περιβάλλοντος. Το 2007, κατά τη διάρκεια αυτών των διαμαρτυριών, η αστυνομία σκότωσε δύο άτομα και το 2012 άλλα δύο, μεταξύ των οποίων και ένα αγοράκι 12 ετών.
Η Koidu Limited είναι ένας από τους σημαντικότερους πελάτες της Mossack Fonseca στη μεταλλευτική βιομηχανία. Από τα εκατοντάδες email που αντάλλαξε η εταιρία με το δικηγορικό γραφείο, αποκαλύπτονται λεπτομέρειες για τις επιχειρήσεις του ομίλου, που αφορούν 5 τράπεζες μεταξύ Σιέρα Λεόνε και Λονδίνου και δάνεια 170 εκατομμυρίων δολαρίων. Η Koidu Limited είναι μια από τις 133 εταιρίες που έχουν καταχωρηθεί στο γραφείο Mossack Fonseca και συνδέονται με τον Στάινμετς.
Οι δημοσιογράφοι της Icij έφεραν στο φως 37 εταιρίες του δικηγορικού γραφείου Mossack Fonsecaπου βρίσκονται υπό δικαστική έρευνα για διαφθορά και περιβαλλοντικές καταστροφές, με συμβάσεις που συχνά οφείλονται σε μίζες και άλλες πρακτικές διαφθοράς. Στα έγγραφα υπάρχουν και τρεις υπουργοί και δύο πρώην κυβερνήτες.
Όμως οι επιτήδειοι επιχειρηματίες δεν αφήνουν κανένα τομέα της οικονομίας ανεκμετάλλευτο. Ο τουρισμός είναι επίσης χρυσωρυχείο και οι διάφορες offshore δεν χάνουν ευκαιρία.
Κάθε χρόνο οι τουρίστες διασχίζουν τη Ζιμπάμπουε για να δουν ελέφαντες, τσιτάχ και μυρμηγκοφάγους και για να θαυμάσουν τους καταρράκτες Βικτόρια.
Τους επισκέπτες συνοδεύει ο Τζον Στίβενς, ο «καλύτερος οδηγός της Ζιμπάμπουε».
Το σαφάρι των offshoreΟι επιχειρήσεις του Τζον Στίβενς, που αποκαλύφθηκαν μέσω των εγγράφων του γραφείου MossackFonseca, αποδεικνύουν ότι ο τουρισμός στην αφρικανική σαβάνα ελέγχεται από εταιρίες offshore, όπως η εταιρία Guided safari Africa Inc., με έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους. Τα κέρδη υπολογίζονται στις 250 χιλιάδες δολάρια το χρόνο. Η εταιρία άνοιξε έναν τραπεζικό λογαριασμό στο νησί Μαν και ελέγχεται από ένα τραστ της οικογένειας Στίβενς.
Η εταιρία του Στίβενς είναι μια από τις τουλάχιστον τριάντα offshore που δημιούργησε το γραφείοMossack Fonseca για τα σαφάρι στην Αφρική. Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρίες έχουν επίσημη έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, αλλά οι δραστηριότητές τους εκτείνονται στη Ναμίμπια, στη Μποτσουάνα, στη Ζιμπάμπουε μέχρι την Τανζανία και την Κένυα, αλλά και την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, πάνω από 65 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφτηκαν τη μαύρη ήπειρο το 2015. Όμως ελάχιστα από τα χρήματα του τουρισμού πήγαν στις τοπικές κοινότητες.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ, Γκάμπριελ Ζούκμαν, στην Αφρική το 30% της περιουσίας των πλουσίων βρίσκεται σε offshore. Πρόκειται για 500 δισεκατομμύρια δολάρια που αφαιρούν από την κοινότητα 14 δισεκατομμύρια φορολογικά έσοδα. Ποσό που θα ήταν αρκετό για την εκπαίδευση όλων των παιδιών της Αφρικής και για την κάλυψη της υγειονομικής περίθαλψης 4 εκατομμυρίων παιδιών.
Το ερώτημα είναι: Για πόσον καιρό ακόμη οι λαοί θα ανέχονται αυτές τις εγκληματικές πρακτικές;
Σχόλια