Όταν οι Ελβετοί διατήρησαν τον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό τους

Ο Ηλίας Καραβόλιας εξηγεί γιατί οι Ελβετοί πολίτες απέρριψαν τελικά με δημοψήφισμα την ανατροπή του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού τους! Το διακύβευμα είχε σκοπό να απαγορεύσει τις εμπορικές τράπεζες να «δημιουργούν χρήμα».

Το χρήμα έχει παραστατική αξία, μας διδάσκει η Οικονομική θεωρία. Στο βιβλίο του Sacred Economics, o C. Eisenstein μας μιλάει για την «μυστηριώδη δύναμη που κατοικοεδρεύει σε ένα απλό έμβλημα πάνω στο χαρτονόμισμα». Ένας άλλος ιστορικός, ο R. Seaford, στο εξαιρετικό του έργο Money and the Ancient Greek Mind, λέει ότι το χρήμα είναι την ίδια στιγμή «χειροπιαστό και αφηρημένο, ομοιογενές και απρόσωπο, μέσο για όλη την οικουμένη και κυρίως είναι απεριόριστο». (Σημ: προφανώς μελέτησαν, εκτός των αρχαίων ημών προγόνων, και τον  G.Zimmel όπου το 1900 μας χάρισε το The Philosophy of Money και αναφέρεται εκτενώς σε αυτά τα ζητήματα).
Έκανα αυτή την εισαγωγή για να δείξω ότι, όπως διαβάζουμε στα ειδησεογραφικά sites, οι Ελβετοί πολίτες απέρριψαν τελικά με δημοψήφισμα την ανατροπή του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού τους! Το διακύβευμα είχε σκοπό να απαγορεύσει τις εμπορικές τράπεζες να «δημιουργούν χρήμα». Να δίνουν το μονοπώλιο στην κυκλοφορία του στην Κεντρική Τράπεζα της χώρας. Περίπου το 75% των ψηφοφόρων ψήφισαν εναντίον του σχεδίου, σύμφωνα με την ελβετική κυβέρνηση. Πρόκειται για την πλέον ριζοσπαστική εκδοχή του διλήμματος ιδιωτικό ή κρατικό χρήμα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ;
Ουσιαστικά, οι Ελβετοί πολίτες απέρριψαν κατηγορηματικά την πρωτοβουλία για τη λειτουργία του Vollgeld το οποίο είχε ως στόχο την κατάργηση του ισχύοντος τραπεζικού συστήματος κλασματικών αποθεματικών. Τι είναι όμως το ισχύον κλασματικό σύστημα; Η τράπεζα δεν κρατάει όλες τις καταθέσεις ενός πελάτη. Αλλά μέρος αυτών δίνονται σαν δάνεια σε άλλους πελάτες. Αυτό σημαίνει ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια είναι μόνο ένα κλάσμα της συνολικής ποσότητας των καταθέσεων στην τράπεζα. Καθώς οι περισσότερες τραπεζικές καταθέσεις αντιμετωπίζονται ακριβώς σαν χρήμα, το τραπεζικό σύστημα κλασματικών αποθεμάτων αυξάνει την παροχή χρήματος, και έτσι οι τράπεζες ουσιαστικά δημιουργούν νέο χρήμα.

Με το δημοψήφισμα στην Ελβετία, μερίδα του πληθυσμού – και του πολιτικού κόσμου – ήθελε να απαγορεύσει τις εμπορικές τράπεζες να «δημιουργούν χρήμα». Τελικά, το χρηματοπιστωτικό σύστημα κράτησε την ανεξαρτησία του με πρόσχημα ότι  σε περίπτωση που περνούσε το σχέδιο, η Ελβετία θα αντιμετώπιζε τεράστια προβλήματα στην οικονομία της.

Ας δούμε φίλε αναγνώστη την ουσία, τον πυρήνα του θέματος. Και ας μην χαθούμε στην σφαίρα της διεθνούς συνωμοσιολογίας(;) για το πώς γεννιέται και κυκλοφορεί το χρήμα χωρίς αντίκρυσμα. (Σημ: αφού όλοι ξέρουν οτι ο χρυσός δεν επαρκεί ως νομισματική βάση). Ας αναλογιστούμε πόσο σήμερα οι Κεντρικές τράπεζες δρουν ως εκδότες. Και ταυτόχρονα ως καταφύγια έσχατης ανάγκης (απορροφώντας ομόλογα, τίτλους, πιέσεις σε νομίσματα, κ.α). Και ως επόπτες για την ρύθμιση της κυκλοφορίας του χρήματος. Και ας αναλογιστούμε πόσο ισχυρές ροές δημιουργεί ο ιδιωτικός τραπεζικός τομέας.

ΟΙ ΕΛΒΕΤΟΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΑΝ ΤΟΝ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΤΟΥΣ
Ξέρω φίλε αναγνώστη, το μυαλό σου πάει στην μετοχική σύνθεση της FED, στους απανταχού Rothschild της γής, στους τραπεζίτες του πλανήτη. Δεν είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα. Ο μεγάλος J.K Galbraith στο εξαιρετικό του βιβλίο (πριν πολλά χρόνια) To Xρήμα: από που ήλθε που πήγε, εκδ. Παπαζήση, καθώς φυσικά και πολλοί άλλοι οικονομικοί φιλόσοφοι, μας κατευθύνει επαρκώς στις πηγές, στους κόμβους και στους πολλαπλασιαστές του χρήματος.


  • Σήμερα, οι περίφημοι κανόνες της Βασιλείας (Basel I-III) θεωρούνται πυλώνες της διεθνούς τραπεζικής ευστάθειας και ουσιαστικά πρόκειται για ρυθμιστικούς και παρεμβατικούς κανονισμούς προληπτικής εποπτείας της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών. Και εδώ έρχεται να ακουμπήσει – ως οριακό γεγονός – το φαινόμενο της υπερμόχλευσης από τα πιστωτικά ιδρύματα, ικανό όπως είδαμε να γεννήσει τις στρεβλώσεις και τις ανισορροπίες που δυστυχώς φθάνουν μέχρι την τσέπη μας. Δεν είναι μακρινό παρελθόν η κατάρρευση της Lehman Brothers στις ΗΠΑ όπου ο υπερδανεισμός είχε δείκτη μόχλευσης 1:33! Ένας Θεός ξέρει πόσοι άλλοι τραπεζικοί – και όχι μόνο – ισολογισμοί έχουν τέτοιες εξωπραγματικές ποσότητες αέρα μέσα τους.


Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ
Χρειαζόμαστε διεθνώς μια αποτροπή προκυκλικών ενισχύσεων των συστημικών κινδύνων στο τραπεζικό σύστημα. Κοινώς, περισσότερο χώρο παρέμβασης για τις κεντρικές τράπεζες. Αν αυτό, φίλε αναγνώστη, προϋποθέτει πλήρη έλεγχο στην έκδοση και κυκλοφορία του χρήματος απο την κάθε κεντρική τράπεζα, τότε ίσως μια συντεταγμένη τέτοια μεταρρύθμιση θα μπορούσε να απομοχλεύσει, να ξεφουσκώσει- με επικίνδυνο φυσικά τρόπο- τους ισολογισμούς τραπεζών, επιχειρήσεων, κρατών αλλά και νοικοκυριών. Ο Martin Wolf, των Financial Times, πρώην στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, προειδοποιεί ότι το παγκόσμιο σύστημα θα καταρρεύσει γιατί έχει ρυθμιστεί να παράγει λιγότερες αλλά μεγαλύτερες κρίσεις (147 διεθνώς απο το 1970-2010) Και φοβάται ότι το διεθνές τραπεζικό λόμπι θα την γλυτώσει απο την κρατική επιτήρηση και θα συνεχίζει να εκδίδει χρήμα απο το πουθενά και να το πολλαπλασιάζει με μόχλευση και όχι με παραγωγική κερδοφορία.

Η συζήτηση για την προέλευση και την κυκλοφορία του χρήματος δεν χωράει φυσικά στο ασφυκτικό πλαίσιο ενός διαδικτυακού άρθρου. Μονεταρισμός, κεντρική τραπεζική, κλασματικό σύστημα και λοιπά τεχνοκρατικά και φιλοσοφικά περί της καταγωγής του νομίσματος στην ζωή μας, είναι μάλλον σε μια κάποια απόσταση απο την πραγματικότητα . Ακλόνητα πιστεύω ότι οι τραπεζίτες υπερισχύουν της Πολιτικής, της ρύθμισης και της εποπτείας. Στην ατελή νομισματική Ευρωζώνη, στις ΗΠΑ, στο City του Λονδίνου, το τραπεζικό καρτέλ ζεί και βασιλεύει. Χειραγωγεί επιτόκια, ισοτιμίες, αξίες χρεογράφων, κέρδη εταιρειών. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτό το καθεστώς, δυστυχώς.

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΓΥΜΝΟΣ
Ο βασιλιάς μπορεί να είναι πλέον γυμνός (βλ. το εξαιρετικό The Banker’s new clothes, των Admati-Hellwig) αλλά δεν παύει να είναι βασιλιάς. 
Όσο και να προσπαθεί η Πολιτική να του πάρει τα σκήπτρα, ο βασιλιάς θα εξουσιάζει. 
Ελέγχοντας το χρήμα, την ροή του, το χρέος που αυτό γεννά. 
Η Οικονομία της διεθνούς τραπεζικής είναι πλέον ισχυρότερη της εμπορικής και βιομηχανικής Οικονομίας. 
Και όσο θα εκδίδεται χρήμα χωρίς αντίκρυσμα, χωρίς μέτρο, χωρίς όριο, τόσο θα γεννιέται κίνδυνος, ακόμα και σε περιβάλλον αποπληθωρισμού. 
Και ξέρουμε πάντα ποιός πληρώνει τελικά τις ζημίες αφού αυτές θα κοινωνικοποιούνται προς χάριν της περίφημης ισορροπίας του συστήματος.

Ο C. Eizenstein μας λέει ότι «η χρήση αριθμών και κατηγορημάτων μας απομακρύνει απο τον αληθινό κόσμο και παρακινεί το μυαλό μας να λειτουργεί με αφηρημένη σκέψη. Το χρήμα δεν θα είχε αναπτυχθεί χωρίς την βάση της αφαίρεσης με την μορφή λέξεων και αριθμών». 
Εδώ ακριβώς, φίλε αναγνώστη, σε αυτή την αφαιρετική ιδιότητα στηρίζεται το πολλαπλασιαστικό φαινόμενο της νομισματικής ισχύος. Είναι «η πρωτοκαθεδρία του αφηρημένου εκείνη η  αόρατη αρχή που κυβερνάει τον κόσμο, και κάνει τους μάγους στην κάθε Wall Street να χειρίζονται σύμβολα».


Σχόλια