Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης
Όλοι μιλάνε για AOZ, αλλά ΑΟΖ δεν βλέπουμε! Έχουν ήδη περάσει 36 χρόνια από το 1982, όταν η παγκόσμια κοινότητα δημιούργησε το Σύνταγμα των Θαλασσών με την υπογραφή της νέας Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Ήδη 138 κράτη έχουν ανακηρύξει ΑΟΖ, αλλά η Ελλάδα, πάσχοντας από φοβικό σύνδρομο, δεν έχει τολμήσει να ανακηρύξει τη δική της.ΠΗΓΗ
Δεν το έκανε ούτε όταν η Κύπρος, με πρωτοβουλία του Προέδρου της, Τάσσου Παπαδόπουλου, ανακήρυξε την ΑΟΖ της το 2004.
Σήμερα σε μια τραγική περίοδο που περνά η πατρίδα μας, σε όλα τα μέτωπα, τα έχουμε κυριολεκτικά χαμένα. Οι τηλεοράσεις, οι εφημερίδες, τα περιοδικά, τα καφενεία κουβεντιάζουν για την ΑΟΖ και κάποιος δημοσιογράφος αναφερόμενος στην ΑΟΖ της Κύπρου την αποκάλεσε Ανεξάρτητη Οικονομική Ζώνη.
Η Εξάρτηση από τις ΗΠΑ
Από το Δόγμα Τρούμαν μέχρι σήμερα ανήκουμε στην σφαίρα επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών και δεν ξεφύγαμε από αυτή την επιρροή ούτε επί Ανδρέα Παπανδρέου.
Στις 14 Μαΐου 1948, ο David Ben-Gurion, επικεφαλής της Εβραϊκής Υπηρεσίας, ανακήρυξε την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και ο Αμερικανός Πρόεδρος Harry S. Truman αναγνώρισε το νέο έθνος την ίδια ημέρα.
Βασικά, από εκείνη την ημερομηνία η κυβέρνηση των ΗΠΑ γνωρίζοντας την κρισιμότητα της Ανατολικής Μεσογείου έβαλε υπό την προστασία της τα τρία βασικά οικόπεδα της περιοχής που ήταν και είναι το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Τουρκία. Η Ρωσία προσπάθησε να αποσπάσει κάποιο από τα οικόπεδα αυτά από τα χέρια της Αμερικής αλλά, μέχρι στιγμής, δεν τα έχει καταφέρει. Πρόσφατα, έχει επίσης εμφανιστεί στην περιοχή η Κίνα, που φαίνεται να ενδιαφέρεται για το ελληνικό οικόπεδο και τους καλωσορίσαμε στην περιοχή μια και μας συνδέει αμοιβαίος σεβασμός για τους αρχαίους πολιτισμούς μας. Θα είναι βέβαια λίγο δύσκολο να τους έχουμε συμμάχους απέναντι στην Τουρκία στα θέματα Δικαίου της Θάλασσας, μια και αυτοί καταπατούν την UNCLOS στη Σινική Θάλασσα.
Σήμερα η αξία του οικοπέδου της περιοχής έχει αποκτήσει σχεδόν ανυπολόγιστη αξία λόγω των υδρογονανθράκων που φαίνεται ότι υπάρχουν στην περιοχή, αλλά οι Αμερικανοί δεν έχουν αλλάξει στάση για την σημασία των τριών αυτών κρατών στην περιοχή και οι τελευταίες εξελίξεις το επιβεβαιώνουν. Πρώτο έρχεται το Ισραήλ, μετά η Τουρκία και μετά η Ελλάδα.
Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας στην ελληνοτουρκική διένεξη είναι ξεκάθαρα η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, που δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 30 χρόνια. Οι Αμερικανοί, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι την πρωθυπουργία του Αλέξη Τσίπρα, παίζουν το ίδιο βιολί προτρέποντας τις ελληνικές κυβερνήσεις να μην προχωρήσουν σε μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με την Τουρκία, προσποιούμενοι άγνοια ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάντα, μια μονομερής πράξη, όπως ακριβώς έπραξαν και οι ίδιοι το 1983.
Μια από τις πιο σημαντικές δηλώσεις, από αμερικανικής πλευράς, έγινε στις 27 Ιουλίου 2011 από τον βοηθό Υπουργό Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον που έκανε , σε συνάντησή του με δημοσιογράφους στην Αθήνα, ξεκάθαρα την απαράδεκτη αυτή δήλωση:
Η Ελλάδα πρέπει, επίσης, με προεδρικό διάταγμα να ανακηρύξει τη δική της ΑΟΖ και όχι μέσω μιας χρονοβόρας κοινοβουλευτικής διαδικασίας, ώστε να μη προετοιμαστεί η Τουρκία να αντιδράσει. Η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάνω απ’ όλα μια μονομερής πράξη. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μέχρι σήμερα έχουν γίνει 138 ανακηρύξεις ΑΟΖ στον πλανήτη Γη και όλες αυτές ήταν μονομερείς, και σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε κάποια κρίση στις διμερείς σχέσεις γειτονικών κρατών λόγω αυτής της μονομερούς ανακήρυξης.
Η Υποκρισία των ΗΠΑ
Η χώρα με τη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στο κόσμο, με τις τεράστιες ακτές και την μεγαλύτερη ΑΟΖ του πλανήτη μας έχει να κερδίσει πολλά με το να προσχωρήσει στην UNCLOS. Άρθρα που προσδιορίζουν θέματα ναυσιπλοΐας και υπερπτήσεων, καθώς επίσης θέματα που αφορούν την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τη ρύπανση, την παγκόσμια αλιεία και την εξόρυξη των μεταλλευμάτων των ωκεάνιων βυθών είναι πολύτιμα εργαλεία για τις ΗΠΑ. Η Αμερική δεν πρέπει να ανήκει σε μία μικρή μειοψηφία κρατών που δεν θέλουν να προσχωρήσουν στο νέο Σύνταγμα των Θαλασσών και Ωκεανών, όπως είναι το Ιράν, η Συρία, η Βόρειος Κορέα και η Τουρκία.
Η Αμερική όταν ανακήρυξε και μετά οριοθέτησε την ΑΟΖ της όχι μόνο έδωσε πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ στα νησιά της, αλλά σεβάστηκε και τα νησιωτικά κράτη Μπαχάμες και Κούβα που βρίσκονται απέναντι από τις ανατολικές ακτές της και μοιάζουν τόσο πολύ με τα δικά μας νησιά απέναντι από τις ακτές της Τουρκίας.
Όπως βλέπουμε από τον χάρτη, η Αμερική δεν υιοθέτησε τα τουρκικά επιχειρήματα ότι νησιά έχουν μειωμένη ΑΟΖ και οριοθέτησε την ΑΟΖ της με αυτή της Κούβας και των νησιών Μπαχάμες βάσει της μέσης γραμμής. Δεν υποστήριξε ότι η ΑΟΖ αυτών των νησιωτικών κρατών διαθέτει περιορισμένη ΑΟΖ ίση με την αιγιαλίτιδα ζώνη τους και επομένως η αμερικανική ΑΟΖ επεκτείνεται και πίσω από τις ανατολικές ακτές αυτών των νησιών.
Οι Αμερικανοί είναι προφανές ότι, όπως ήδη αναφέραμε, εφαρμόζουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Υποστηρίζουν ότι τα δικά τους νησιά, κατοικήσιμα ή μη, έχουν πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ, αλλά παρόμοια δικά μας νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα. Αυτή είναι μια απαράδεκτη φιλοτουρκική θέση των Αμερικανών από το 1982 και πρέπει, επιτέλους, να εγκαταληφθεί.
Τέλος, μια ενδιαφέρουσα παράμετρος της ελληνοτουρκικής διένεξης έχει σχέση με τη θέση της CIA για το θέμα των υδρογονανθράκων του Αιγαίου. Σε μια απόρρητη έκθεσή της που συντάχθηκε το 1984 με την ονομασία «Μνημόνιο», που έχει αποχαρακτηριστεί από τον δημοσιογράφο Μιχάλη Ιγνατίου καλύπτονται όλα τα θέματα της ελληνοτουρκικής διαφοράς, όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας από τα 6 στο 12 ν.μ., ο εναέριος χώρος, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και η στρατικοποίηση μερικών ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου.
Για το θέμα της υφαλοκρηπίδας η έκθεση υιοθετεί μια ουδέτερη θέση αποφεύγοντας να ασχοληθεί με την έννοια της ΑΟΖ, αλλά κάνοντας μια πολύ σημαντική και κρίσιμη διαπίστωση, ότι δεν υπάρχουν σημαντικές ποσότητες υδρογονανθράκων στο Αιγαίο Πέλαγος. Από ότι είμαι σε θέση να γνωρίζω, αυτή η αμερικανική θέση δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα.
Τέλος, αυτή η έκθεση της CIA στην σύνοψη των θέσεών της αναφέρει:
Πρόσφατα, πάντως, είδαμε και κάτι, που δεν περιμέναμε να δούμε το έτος 2018. Ο Αμερικανός Πρέσβης στην Αθήνα να θυμίζει την εποχή , που ήταν πρέσβης στην Ελλάδα ο Τζον Πιουριφόι την τριετία 1950-53 στενός φίλος της τότε βασιλικής οικογένειας. Έτσι βλέπουμε τώρα, με δέος, τον Τζέφρι Πάϊατ να έχει απευθείας επαφή με τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ
Κάτω από τις σημερινές πολύ κρίσιμες συνθήκες χρειαζόμαστε και τον ελληνισμό της διασποράς για να βοηθήσει απέναντι στη μεγάλη στρατηγική απειλή που αντιμετωπίζουμε εξ Ανατολών. Πράγματι η κινητοποίηση της της διασποράς θα ήταν πολύ χρήσιμη, αλλά η παρέμβασή της στην Ουάσιγκτον δεν προβλέπεται, διότι η ελληνοαμερικανική κοινότητα δεν ενδιαφέρθηκε να ασχοληθεί με την ελληνική ΑΟΖ και να απαιτήσει από την αμερικανική κυβέρνηση να μην εναντιωθεί στην ανακήρυξη της ΑΟΖ από την Ελλάδα. Οι Ελληνοαμερικανοί δεν μοιάζουν στην εβραϊκή κοινότητα, για την οποία το Ισραήλ είναι πιο σημαντικό από την χώρα που τους γέννησε.
Η ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας
Το φάντασμα της ΑΟΖ συνεχίζει να καταδιώκει την Τουρκία. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Τουρκία θεωρεί την έννοια της ΑΟΖ τον μεγαλύτερο εχθρό της στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Άγκυρα θεωρεί πως τώρα παρουσιάζεται μια μεγάλη ευκαιρία για να δημιουργήσει τετελεσμένα στην ΑΟΖ της Κύπρου και είναι διατεθειμένη να χοντρύνει το παιχνίδι. Καθώς περιφρονεί την UNCLOS, υποστηρίζει ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα στην νότια πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υποστηρίζει ότι έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και ο μόνος τρόπος να το ισχυριστεί αυτό είναι να επιμένει ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο. Το οικόπεδο 4 της κυπριακής ΑΟΖ, όμως, δείχνει καθαρά ότι η Κύπρος έχει θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα και επομένως η Τουρκία δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μόνο ο Τάσσος Παπαδόπουλος σήκωσε το ανάστημά του δηλώνοντας ουσιαστικά «εμείς ομιλούμε για ΑΟΖ και τίποτε άλλο», χωρίς ο Ερντογάν να αντιληφθεί τη σημασία της ιδιοφυούς κίνησης της Κύπρου το 2004. Εχει επίσης μεγάλη αξία το γεγονός ότι όλα τα κράτη του κόσμου, εκτός της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, έχουν αναγνωρίσει την ΑΟΖ της Κύπρου. Μόνο δύο κράτη παραβιάζουν την ΑΟΖ άλλων κρατών: Κίνα και Τουρκία! Οι Αμερικανοί γνωρίζουν ότι οι Τούρκοι παριστάνουν τους Κινέζους στην Κύπρο και στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος.
Η Κύπρος αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, διότι όταν ένα κράτος οριοθετεί την ΑΟΖ του, πρέπει να προβλέπει και τις παρενέργειες, που μπορεί να προκληθούν και να είναι έτοιμο να την υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα. Έπρεπε από την εποχή του Τάσσου Παπαδόπουλου να μεριμνήσει για να αποκτήσει κάποια μικρή ναυτική δύναμη και να έχει εξασφαλίσει συμμάχους. Ακόμα και το Ισραήλ δεν σκέφτηκε, όταν άρχισε τις οριοθετήσεις της δικής του ΑΟΖ, να εξασφαλίσει τα θαλάσσια σύνορά του και τώρα τρέχει και δεν προλαβαίνει. Επομένως η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να βιαστεί συνάπτοντας στρατιωτικές συμμαχίες.
Το Ισραήλ και η Ε.Ε. αποτελούν αυτή τη στιγμή την άλλη εναλλακτική λύση στήριξης της Κύπρου. Από την πλευρά της, η Ε.Ε. όχι μόνο υπέγραψε την UNCLOS του1982, αλλά και την επικύρωσε την 1η Ιανουαρίου 1998, γεγονός που ενίσχυσε την αρμοδιότητά της σε όλους τους τομείς στους οποίους το Μέρος V της Σύμβασης παρέχει δικαιώματα και υποχρεώσεις στα παράκτια κράτη. Έτσι, σήμερα η κυπριακή ΑΟΖ είναι στην ουσία, επίσης, ΑΟΖ της Ε.Ε. Είναι, επομένως, υποχρέωση της Ε.Ε. να υπερασπιστεί σήμερα την ΑΟΖ ενός κράτους- μέλους της. Βέβαια, γνωρίζοντας την κατάσταση που επικρατεί στην ΕΕ, αυτό αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός.
Αυτό που διακυβεύεται σήμερα είναι η ικανότητα της ΕΕ να δρα ως γεωπολιτικός παίκτης, που αντιλαμβάνεται τις προκλήσεις της εποχής , αλλά δυστυχώς η ουσιαστική έλλειψη κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της Ευρώπης.
Παρακολουθήσαμε επιπλέον και το θλιβερό κατάντημα της φίλης Ιταλίας, που αποδείχτηκε κατώτερη των περιστάσεων, όταν απέφυγε να στείλει πολεμικά της πλοία για να υπερασπιστεί το ανυπεράσπιστο ερευνητικό γεωτρύπανό της και επέτρεψε στην Τουρκία να το εκδιώξει από την κυπριακή ΑΟΖ, που αποτελεί και ΑΟΖ της ΕΕ.
Τέλος, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Γιλντίριμ χαρακτήρισε την άφιξη της ExxonMobil στην Κύπρο ως προκλητική κίνηση και δεσμεύτηκε ότι η Τουρκία θα ανταποκριθεί σε τέτοιες «προκλήσεις».
Η Αμερική απάντησε αστραπιαία στις απειλές Γιλντίριμ με δήλωση της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Η πολιτική των ΗΠΑ στην ΑΟΖ της Κύπρου υφίσταται από μακρού και δεν έχει αλλάξει, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της».
Στη συνέχεια όμως έκανε μια παράξενη υπόδειξη όταν ανέφερε:
Αλλά μετά την παραβίαση της Κυπριακής ΑΟΖ το 2014, ο πρέσβης Ανδρέας Ιακωβίδης, σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα Φιλελεύθερος της Κύπρου, έδωσε μια αποστομωτική απάντηση στους Τούρκους ότι:
Σήμερα, σε αυτή την δύσκολη περίοδο, η Κύπρος είναι τυχερή που διαθέτει έναν πολύ ικανό Υπουργό Εξωτερικών. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι βαθύς γνώστης των θεμάτων της ΑΟΖ και χειρίζεται με δεξιότητα τις τελευταίες εξελίξεις και εντυπωσίασε με τις θέσεις του τους διπλωμάτες του ΥΠΕΞ της Ελλάδας κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αθηνα.
Έρχονται οι Αμερικανοί για να μας προστατέψουν
Είμαστε λαός της υπερβολής. Πιστέψαμε ότι οι Αμερικανοί έστειλαν το πιο μοντέρνο αεροπλανοφόρο τους για να διώξουν τους Τούρκους από την Κυπριακή ΑΟΖ και πανηγυρίζουμε !
Σύντομα αναμένονται στην Κύπρο δύο ερευνητικά πλοία της ExxonMobil για να εξερευνήσουν την περιοχή του οικοπέδου 10. Αργότερα, πολύ αργότερα, κατά τον Οκτώβρη θα στείλουν και γεωτρύπανο σε αυτό το οικόπεδο για να τρυπήσει τον βυθό της περιοχής, με πιθανότητα να βγάλει παρόμοιο χρυσάφι σαν αυτό του κοιτάσματος Zohr των Αιγυπτίων. Η UNCLOS προβλέπει καθαρά τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν, που είναι με τη σειρά prospecting, exploring και exploiting (αναζήτηση, εξερεύνηση και εκμετάλλευση).
Να είστε σίγουροι ότι οι θρασύδειλοι Τούρκοι δεν θα κάνουν τον τσαμπουκά στους Αμερικανούς και απλά θα ανακοινώσουν ότι δεν παρεμβαίνουν, διότι το οικόπεδο 10 δεν τους ανήκει. Μάλιστα αρκετές φορές έχουν αναφέρει ότι αυτό ανήκει στην Αίγυπτο.
Όπως έγραψε ο Πέτρος Μηλιαράκης σ’ αυτον τον ιστότοπο:
«Μια ψύχραιμη παρατήρηση των τελευταίων γεγονότων δείχνει, ότι όταν ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν… «αναπολεί» τα τετραγωνικά χιλιόμετρα εδαφών που είχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν εκδηλώνει τίποτα ολιγότερο παρά τη βουλιμία της Τουρκίας να ανακτήσει τα χαμένα εδάφη μιας εποχής που παρήλθε, παρήκμασε και ηττήθηκε οριστικώς και αμετακλήτως!».
Η Ελλάδα, ίσως είναι το μόνο κράτος στον κόσμο που δεν χρειάζεται αεροπλανοφόρα, διότι διαθέτει τα καλύτερα αεροπλανοφόρα στον κόσμο τα δεκάδες νησιά της που είναι απλωμένα σε όλο το Αιγαίο Αρχιπέλαγος!
Επίλογος
Δεν χρειάζεται να γίνεται μια υψηλού επιπέδου γεωπολιτική ανάλυση της Ανατολικής Μεσογείου. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Οι θάλασσες της Τουρκίας δεν διαθέτουν υδρογονάνθρακες! Γι’ αυτό για δεκαετίες τώρα προσπαθούν να αρπάξουν θάλασσες από την Κύπρο και την Ελλάδα.
Επτά εκλεγμένοι από τον ελληνικό λαό Πρωθυπουργοί, προηγήθηκαν του Αλέξη Τσίπρα. Ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, πάλι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης, ο Κώστας Καραμανλής, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Αντώνης Σαμαράς και κανείς δεν τόλμησε να ανακηρύξει ΑΟΖ όλα αυτά τα τελευταία 36 χρόνια.
Εάν η πρώτη φορά αριστερά με το ¨ηθικό πλεονέκτημα» αποφασίσει να ανακηρύξει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, θα γράψει ιστορία και, τουλάχιστον, θα αφήσει πίσω της μία κληρονομιά που θα τη θυμούνται αρκετές γενιές αργότερα. Θα είναι μεγάλη τιμή και δόξα για τον Έλληνα πρωθυπουργό να ακολουθήσει τα βήματα του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου, που όπως πολλές φορές έχω υπογραμμίσει, διαθέτοντας μόνο τέσσερα τανκς και δύο ελικόπτερα, δεν δίστασε να ανακηρύξει την Κυπριακή ΑΟΖ το 2004! Όπως είπε κάποτε ο Πρόεδρος Ρούσβελτ «we have nothing to fear but fear itself».
Όλοι μιλάνε για AOZ, αλλά ΑΟΖ δεν βλέπουμε! Έχουν ήδη περάσει 36 χρόνια από το 1982, όταν η παγκόσμια κοινότητα δημιούργησε το Σύνταγμα των Θαλασσών με την υπογραφή της νέας Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Ήδη 138 κράτη έχουν ανακηρύξει ΑΟΖ, αλλά η Ελλάδα, πάσχοντας από φοβικό σύνδρομο, δεν έχει τολμήσει να ανακηρύξει τη δική της.ΠΗΓΗ
Δεν το έκανε ούτε όταν η Κύπρος, με πρωτοβουλία του Προέδρου της, Τάσσου Παπαδόπουλου, ανακήρυξε την ΑΟΖ της το 2004.
Σήμερα σε μια τραγική περίοδο που περνά η πατρίδα μας, σε όλα τα μέτωπα, τα έχουμε κυριολεκτικά χαμένα. Οι τηλεοράσεις, οι εφημερίδες, τα περιοδικά, τα καφενεία κουβεντιάζουν για την ΑΟΖ και κάποιος δημοσιογράφος αναφερόμενος στην ΑΟΖ της Κύπρου την αποκάλεσε Ανεξάρτητη Οικονομική Ζώνη.
Η Εξάρτηση από τις ΗΠΑ
Από το Δόγμα Τρούμαν μέχρι σήμερα ανήκουμε στην σφαίρα επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών και δεν ξεφύγαμε από αυτή την επιρροή ούτε επί Ανδρέα Παπανδρέου.
Στις 14 Μαΐου 1948, ο David Ben-Gurion, επικεφαλής της Εβραϊκής Υπηρεσίας, ανακήρυξε την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και ο Αμερικανός Πρόεδρος Harry S. Truman αναγνώρισε το νέο έθνος την ίδια ημέρα.
Βασικά, από εκείνη την ημερομηνία η κυβέρνηση των ΗΠΑ γνωρίζοντας την κρισιμότητα της Ανατολικής Μεσογείου έβαλε υπό την προστασία της τα τρία βασικά οικόπεδα της περιοχής που ήταν και είναι το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Τουρκία. Η Ρωσία προσπάθησε να αποσπάσει κάποιο από τα οικόπεδα αυτά από τα χέρια της Αμερικής αλλά, μέχρι στιγμής, δεν τα έχει καταφέρει. Πρόσφατα, έχει επίσης εμφανιστεί στην περιοχή η Κίνα, που φαίνεται να ενδιαφέρεται για το ελληνικό οικόπεδο και τους καλωσορίσαμε στην περιοχή μια και μας συνδέει αμοιβαίος σεβασμός για τους αρχαίους πολιτισμούς μας. Θα είναι βέβαια λίγο δύσκολο να τους έχουμε συμμάχους απέναντι στην Τουρκία στα θέματα Δικαίου της Θάλασσας, μια και αυτοί καταπατούν την UNCLOS στη Σινική Θάλασσα.
Σήμερα η αξία του οικοπέδου της περιοχής έχει αποκτήσει σχεδόν ανυπολόγιστη αξία λόγω των υδρογονανθράκων που φαίνεται ότι υπάρχουν στην περιοχή, αλλά οι Αμερικανοί δεν έχουν αλλάξει στάση για την σημασία των τριών αυτών κρατών στην περιοχή και οι τελευταίες εξελίξεις το επιβεβαιώνουν. Πρώτο έρχεται το Ισραήλ, μετά η Τουρκία και μετά η Ελλάδα.
Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας στην ελληνοτουρκική διένεξη είναι ξεκάθαρα η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, που δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 30 χρόνια. Οι Αμερικανοί, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι την πρωθυπουργία του Αλέξη Τσίπρα, παίζουν το ίδιο βιολί προτρέποντας τις ελληνικές κυβερνήσεις να μην προχωρήσουν σε μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με την Τουρκία, προσποιούμενοι άγνοια ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάντα, μια μονομερής πράξη, όπως ακριβώς έπραξαν και οι ίδιοι το 1983.
Μια από τις πιο σημαντικές δηλώσεις, από αμερικανικής πλευράς, έγινε στις 27 Ιουλίου 2011 από τον βοηθό Υπουργό Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον που έκανε , σε συνάντησή του με δημοσιογράφους στην Αθήνα, ξεκάθαρα την απαράδεκτη αυτή δήλωση:
- «Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται μονομερή βήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των χωρών για την ανακήρυξη αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, αλλά… δεν νομίζουμε ότι θα ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδος να το πράξει χωρίς πλήρη συνεργασία με τους γείτονές της, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης».
Η Ελλάδα πρέπει, επίσης, με προεδρικό διάταγμα να ανακηρύξει τη δική της ΑΟΖ και όχι μέσω μιας χρονοβόρας κοινοβουλευτικής διαδικασίας, ώστε να μη προετοιμαστεί η Τουρκία να αντιδράσει. Η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάνω απ’ όλα μια μονομερής πράξη. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μέχρι σήμερα έχουν γίνει 138 ανακηρύξεις ΑΟΖ στον πλανήτη Γη και όλες αυτές ήταν μονομερείς, και σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε κάποια κρίση στις διμερείς σχέσεις γειτονικών κρατών λόγω αυτής της μονομερούς ανακήρυξης.
Η Υποκρισία των ΗΠΑ
Η χώρα με τη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στο κόσμο, με τις τεράστιες ακτές και την μεγαλύτερη ΑΟΖ του πλανήτη μας έχει να κερδίσει πολλά με το να προσχωρήσει στην UNCLOS. Άρθρα που προσδιορίζουν θέματα ναυσιπλοΐας και υπερπτήσεων, καθώς επίσης θέματα που αφορούν την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τη ρύπανση, την παγκόσμια αλιεία και την εξόρυξη των μεταλλευμάτων των ωκεάνιων βυθών είναι πολύτιμα εργαλεία για τις ΗΠΑ. Η Αμερική δεν πρέπει να ανήκει σε μία μικρή μειοψηφία κρατών που δεν θέλουν να προσχωρήσουν στο νέο Σύνταγμα των Θαλασσών και Ωκεανών, όπως είναι το Ιράν, η Συρία, η Βόρειος Κορέα και η Τουρκία.
Η Αμερική όταν ανακήρυξε και μετά οριοθέτησε την ΑΟΖ της όχι μόνο έδωσε πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ στα νησιά της, αλλά σεβάστηκε και τα νησιωτικά κράτη Μπαχάμες και Κούβα που βρίσκονται απέναντι από τις ανατολικές ακτές της και μοιάζουν τόσο πολύ με τα δικά μας νησιά απέναντι από τις ακτές της Τουρκίας.
ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΟΖ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ
ΠΗΓΗ: Office of the Geographer, Department of State, Washington D.C. 2004
Οι Αμερικανοί είναι προφανές ότι, όπως ήδη αναφέραμε, εφαρμόζουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Υποστηρίζουν ότι τα δικά τους νησιά, κατοικήσιμα ή μη, έχουν πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ, αλλά παρόμοια δικά μας νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα. Αυτή είναι μια απαράδεκτη φιλοτουρκική θέση των Αμερικανών από το 1982 και πρέπει, επιτέλους, να εγκαταληφθεί.
Τέλος, μια ενδιαφέρουσα παράμετρος της ελληνοτουρκικής διένεξης έχει σχέση με τη θέση της CIA για το θέμα των υδρογονανθράκων του Αιγαίου. Σε μια απόρρητη έκθεσή της που συντάχθηκε το 1984 με την ονομασία «Μνημόνιο», που έχει αποχαρακτηριστεί από τον δημοσιογράφο Μιχάλη Ιγνατίου καλύπτονται όλα τα θέματα της ελληνοτουρκικής διαφοράς, όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας από τα 6 στο 12 ν.μ., ο εναέριος χώρος, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και η στρατικοποίηση μερικών ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου.
Για το θέμα της υφαλοκρηπίδας η έκθεση υιοθετεί μια ουδέτερη θέση αποφεύγοντας να ασχοληθεί με την έννοια της ΑΟΖ, αλλά κάνοντας μια πολύ σημαντική και κρίσιμη διαπίστωση, ότι δεν υπάρχουν σημαντικές ποσότητες υδρογονανθράκων στο Αιγαίο Πέλαγος. Από ότι είμαι σε θέση να γνωρίζω, αυτή η αμερικανική θέση δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα.
Τέλος, αυτή η έκθεση της CIA στην σύνοψη των θέσεών της αναφέρει:
- «Έτσι, ενώ η διένεξη ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία είναι πιθανότερο να απορρέει από μια στρατιωτική σύγκρουση στη Κύπρο, θα μπορούσε να επεκταθεί στο Αιγαίο και πιθανώς στην Θράκη – μόνο και μόνο γιατί οι Έλληνες αναγνωρίζουν το ευκρινές στρατιωτικό πλεονέκτημα της Τουρκίας σε μια σύγκρουση που θα περιορίζεται μόνο στο νησί. Οι Έλληνες θα έχουν μια μικρή υπεροχή σε εναέριες εμπλοκές στο Αιγαίο και θα κρατήσουν τις θέσεις τους στη θάλασσα. Στα σύνορα με την Θράκη, το πολύ δύσκολο έδαφος θα αντισταθμίσει την υπεροχή της Τουρκίας σε στρατό ξηράς και ο πόλεμος εκεί μάλλον θα τελειώσει με στασιμότητα.»
Πρόσφατα, πάντως, είδαμε και κάτι, που δεν περιμέναμε να δούμε το έτος 2018. Ο Αμερικανός Πρέσβης στην Αθήνα να θυμίζει την εποχή , που ήταν πρέσβης στην Ελλάδα ο Τζον Πιουριφόι την τριετία 1950-53 στενός φίλος της τότε βασιλικής οικογένειας. Έτσι βλέπουμε τώρα, με δέος, τον Τζέφρι Πάϊατ να έχει απευθείας επαφή με τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ
Κάτω από τις σημερινές πολύ κρίσιμες συνθήκες χρειαζόμαστε και τον ελληνισμό της διασποράς για να βοηθήσει απέναντι στη μεγάλη στρατηγική απειλή που αντιμετωπίζουμε εξ Ανατολών. Πράγματι η κινητοποίηση της της διασποράς θα ήταν πολύ χρήσιμη, αλλά η παρέμβασή της στην Ουάσιγκτον δεν προβλέπεται, διότι η ελληνοαμερικανική κοινότητα δεν ενδιαφέρθηκε να ασχοληθεί με την ελληνική ΑΟΖ και να απαιτήσει από την αμερικανική κυβέρνηση να μην εναντιωθεί στην ανακήρυξη της ΑΟΖ από την Ελλάδα. Οι Ελληνοαμερικανοί δεν μοιάζουν στην εβραϊκή κοινότητα, για την οποία το Ισραήλ είναι πιο σημαντικό από την χώρα που τους γέννησε.
Η ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας
Το φάντασμα της ΑΟΖ συνεχίζει να καταδιώκει την Τουρκία. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Τουρκία θεωρεί την έννοια της ΑΟΖ τον μεγαλύτερο εχθρό της στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Άγκυρα θεωρεί πως τώρα παρουσιάζεται μια μεγάλη ευκαιρία για να δημιουργήσει τετελεσμένα στην ΑΟΖ της Κύπρου και είναι διατεθειμένη να χοντρύνει το παιχνίδι. Καθώς περιφρονεί την UNCLOS, υποστηρίζει ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα στην νότια πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υποστηρίζει ότι έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και ο μόνος τρόπος να το ισχυριστεί αυτό είναι να επιμένει ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο. Το οικόπεδο 4 της κυπριακής ΑΟΖ, όμως, δείχνει καθαρά ότι η Κύπρος έχει θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα και επομένως η Τουρκία δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μόνο ο Τάσσος Παπαδόπουλος σήκωσε το ανάστημά του δηλώνοντας ουσιαστικά «εμείς ομιλούμε για ΑΟΖ και τίποτε άλλο», χωρίς ο Ερντογάν να αντιληφθεί τη σημασία της ιδιοφυούς κίνησης της Κύπρου το 2004. Εχει επίσης μεγάλη αξία το γεγονός ότι όλα τα κράτη του κόσμου, εκτός της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, έχουν αναγνωρίσει την ΑΟΖ της Κύπρου. Μόνο δύο κράτη παραβιάζουν την ΑΟΖ άλλων κρατών: Κίνα και Τουρκία! Οι Αμερικανοί γνωρίζουν ότι οι Τούρκοι παριστάνουν τους Κινέζους στην Κύπρο και στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος.
Η Κύπρος αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, διότι όταν ένα κράτος οριοθετεί την ΑΟΖ του, πρέπει να προβλέπει και τις παρενέργειες, που μπορεί να προκληθούν και να είναι έτοιμο να την υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα. Έπρεπε από την εποχή του Τάσσου Παπαδόπουλου να μεριμνήσει για να αποκτήσει κάποια μικρή ναυτική δύναμη και να έχει εξασφαλίσει συμμάχους. Ακόμα και το Ισραήλ δεν σκέφτηκε, όταν άρχισε τις οριοθετήσεις της δικής του ΑΟΖ, να εξασφαλίσει τα θαλάσσια σύνορά του και τώρα τρέχει και δεν προλαβαίνει. Επομένως η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να βιαστεί συνάπτοντας στρατιωτικές συμμαχίες.
Το Ισραήλ και η Ε.Ε. αποτελούν αυτή τη στιγμή την άλλη εναλλακτική λύση στήριξης της Κύπρου. Από την πλευρά της, η Ε.Ε. όχι μόνο υπέγραψε την UNCLOS του1982, αλλά και την επικύρωσε την 1η Ιανουαρίου 1998, γεγονός που ενίσχυσε την αρμοδιότητά της σε όλους τους τομείς στους οποίους το Μέρος V της Σύμβασης παρέχει δικαιώματα και υποχρεώσεις στα παράκτια κράτη. Έτσι, σήμερα η κυπριακή ΑΟΖ είναι στην ουσία, επίσης, ΑΟΖ της Ε.Ε. Είναι, επομένως, υποχρέωση της Ε.Ε. να υπερασπιστεί σήμερα την ΑΟΖ ενός κράτους- μέλους της. Βέβαια, γνωρίζοντας την κατάσταση που επικρατεί στην ΕΕ, αυτό αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός.
Αυτό που διακυβεύεται σήμερα είναι η ικανότητα της ΕΕ να δρα ως γεωπολιτικός παίκτης, που αντιλαμβάνεται τις προκλήσεις της εποχής , αλλά δυστυχώς η ουσιαστική έλλειψη κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της Ευρώπης.
Παρακολουθήσαμε επιπλέον και το θλιβερό κατάντημα της φίλης Ιταλίας, που αποδείχτηκε κατώτερη των περιστάσεων, όταν απέφυγε να στείλει πολεμικά της πλοία για να υπερασπιστεί το ανυπεράσπιστο ερευνητικό γεωτρύπανό της και επέτρεψε στην Τουρκία να το εκδιώξει από την κυπριακή ΑΟΖ, που αποτελεί και ΑΟΖ της ΕΕ.
Τέλος, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Γιλντίριμ χαρακτήρισε την άφιξη της ExxonMobil στην Κύπρο ως προκλητική κίνηση και δεσμεύτηκε ότι η Τουρκία θα ανταποκριθεί σε τέτοιες «προκλήσεις».
Η Αμερική απάντησε αστραπιαία στις απειλές Γιλντίριμ με δήλωση της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Η πολιτική των ΗΠΑ στην ΑΟΖ της Κύπρου υφίσταται από μακρού και δεν έχει αλλάξει, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της».
Στη συνέχεια όμως έκανε μια παράξενη υπόδειξη όταν ανέφερε:
- «Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού, όπως και όλοι οι πόροι του, θα πρέπει να μοιράζονται δίκαια (equitably) μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης. Αποθαρρύνουμε κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή».
Αλλά μετά την παραβίαση της Κυπριακής ΑΟΖ το 2014, ο πρέσβης Ανδρέας Ιακωβίδης, σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα Φιλελεύθερος της Κύπρου, έδωσε μια αποστομωτική απάντηση στους Τούρκους ότι:
- «O φυσικός πλούτος μια χώρας ανήκει στη διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνησή της και αυτό συμβαίνει παντού στον κόσμο. Δεν εγείρεται θέμα να ανήκει σε «κοινότητες» μόνο στην Κύπρο. Η ΑΟΖ ανήκει σε κράτη, με Κυβέρνηση που τυγχάνει διεθνούς αναγνώρισης ως η Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν είμαι ενήμερος για κανένα προηγούμενο άλλου κράτους όπου οι θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας (τα χωρικά ύδατα, ή συνορεύουσα ζώνη, ή ΑΟΖ, ή ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα) ανήκουν σε εθνότητες ή κοινότητες ή μειονότητες. Παράδειγμα οι γειτονικές μας χώρες όπως η Αίγυπτος, ο Λίβανος, το Ισραήλ, ή μακρινές χώρες όπως η Ινδία, όλες έχουν μειονότητες και όμως δεν εγείρεται θέμα να μην ανήκουν οι ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας στο κράτος και την Κυβέρνησή του.»
Σήμερα, σε αυτή την δύσκολη περίοδο, η Κύπρος είναι τυχερή που διαθέτει έναν πολύ ικανό Υπουργό Εξωτερικών. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι βαθύς γνώστης των θεμάτων της ΑΟΖ και χειρίζεται με δεξιότητα τις τελευταίες εξελίξεις και εντυπωσίασε με τις θέσεις του τους διπλωμάτες του ΥΠΕΞ της Ελλάδας κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αθηνα.
Έρχονται οι Αμερικανοί για να μας προστατέψουν
Είμαστε λαός της υπερβολής. Πιστέψαμε ότι οι Αμερικανοί έστειλαν το πιο μοντέρνο αεροπλανοφόρο τους για να διώξουν τους Τούρκους από την Κυπριακή ΑΟΖ και πανηγυρίζουμε !
Σύντομα αναμένονται στην Κύπρο δύο ερευνητικά πλοία της ExxonMobil για να εξερευνήσουν την περιοχή του οικοπέδου 10. Αργότερα, πολύ αργότερα, κατά τον Οκτώβρη θα στείλουν και γεωτρύπανο σε αυτό το οικόπεδο για να τρυπήσει τον βυθό της περιοχής, με πιθανότητα να βγάλει παρόμοιο χρυσάφι σαν αυτό του κοιτάσματος Zohr των Αιγυπτίων. Η UNCLOS προβλέπει καθαρά τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν, που είναι με τη σειρά prospecting, exploring και exploiting (αναζήτηση, εξερεύνηση και εκμετάλλευση).
Να είστε σίγουροι ότι οι θρασύδειλοι Τούρκοι δεν θα κάνουν τον τσαμπουκά στους Αμερικανούς και απλά θα ανακοινώσουν ότι δεν παρεμβαίνουν, διότι το οικόπεδο 10 δεν τους ανήκει. Μάλιστα αρκετές φορές έχουν αναφέρει ότι αυτό ανήκει στην Αίγυπτο.
Όπως έγραψε ο Πέτρος Μηλιαράκης σ’ αυτον τον ιστότοπο:
«Μια ψύχραιμη παρατήρηση των τελευταίων γεγονότων δείχνει, ότι όταν ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν… «αναπολεί» τα τετραγωνικά χιλιόμετρα εδαφών που είχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν εκδηλώνει τίποτα ολιγότερο παρά τη βουλιμία της Τουρκίας να ανακτήσει τα χαμένα εδάφη μιας εποχής που παρήλθε, παρήκμασε και ηττήθηκε οριστικώς και αμετακλήτως!».
Η Ελλάδα, ίσως είναι το μόνο κράτος στον κόσμο που δεν χρειάζεται αεροπλανοφόρα, διότι διαθέτει τα καλύτερα αεροπλανοφόρα στον κόσμο τα δεκάδες νησιά της που είναι απλωμένα σε όλο το Αιγαίο Αρχιπέλαγος!
Επίλογος
Δεν χρειάζεται να γίνεται μια υψηλού επιπέδου γεωπολιτική ανάλυση της Ανατολικής Μεσογείου. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Οι θάλασσες της Τουρκίας δεν διαθέτουν υδρογονάνθρακες! Γι’ αυτό για δεκαετίες τώρα προσπαθούν να αρπάξουν θάλασσες από την Κύπρο και την Ελλάδα.
Επτά εκλεγμένοι από τον ελληνικό λαό Πρωθυπουργοί, προηγήθηκαν του Αλέξη Τσίπρα. Ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, πάλι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης, ο Κώστας Καραμανλής, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Αντώνης Σαμαράς και κανείς δεν τόλμησε να ανακηρύξει ΑΟΖ όλα αυτά τα τελευταία 36 χρόνια.
Εάν η πρώτη φορά αριστερά με το ¨ηθικό πλεονέκτημα» αποφασίσει να ανακηρύξει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, θα γράψει ιστορία και, τουλάχιστον, θα αφήσει πίσω της μία κληρονομιά που θα τη θυμούνται αρκετές γενιές αργότερα. Θα είναι μεγάλη τιμή και δόξα για τον Έλληνα πρωθυπουργό να ακολουθήσει τα βήματα του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου, που όπως πολλές φορές έχω υπογραμμίσει, διαθέτοντας μόνο τέσσερα τανκς και δύο ελικόπτερα, δεν δίστασε να ανακηρύξει την Κυπριακή ΑΟΖ το 2004! Όπως είπε κάποτε ο Πρόεδρος Ρούσβελτ «we have nothing to fear but fear itself».
Ο καθηγητής Θεόδωρος Καρυώτης και το βιβλίο του “Η ΑΟΖ της Ελλάδας”, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΛΙΒΑΝΗ
Σχόλια