Τον περασμένο Μάιο η Ρωσία υπέγραψε με την Τουρκία και το Ιράν
συμφωνία αποκλιμάκωσης του πολέμου που τελικά οδήγησε στην ήττα του ,
κάποτε υποστηριζόμενου από την Τουρκία, Ισλαμικού κράτους.- Επτά μόλις μήνες μετά, στις 26 Δεκεμβρίου, Ρωσία με Ιράν ανακοίνωσαν ότι αναπτύσσουν εναλλακτικό σύστημα πιστωτικών καρτών ενω την ίδια μέρα ξεκίνησαν ταραχές στο Ιράν.
- Τα παραπάνω φαίνεται σαν να αποτελούν σύμπτωση!
- Τι μπορεί ακριβώς να συμβαίνει;
Γεωπολιτική αναβίωση του ρόλου της Σοβιετικής Ενωσης
Η Ρωσία κατάφερε στο προηγούμενο διάστημα, με αφορμή τον πόλεμο στη Συρία, όχι μονο να τελειώσει με έναν δυνητικό μπελά, το Ισλαμικο κράτος(βλεπε Γρίβα 2017), αλλά και να συναψει συμμαχίες σε μια ευρύτερη περιοχή που ξεκινάει από την Ευρώπη (Τουρκία και καταλήγει μεχρι το Πακιστάν, και δυνητικά θα μπορούσε να ενδυναμώσει τον άξονα συνεργασίας Ρωσίας, κίνας και Ινδίας) και να τον μετασχηματίσει σε κάτι ευρύτερο, μια ευρύτερη ζώνη συναλλαγών. Αυτή η εξέλιξη εχει τεράστια σημασια όχι μονο Γεωστρατηγικά, καθώς το Ιραν είναι χώρα κλειδί στη Μεση Ανατολη και η Τουρκία στη Μεσόγειο, αλλά και πληθυσμιακά.
Οικονομική αναβίωση της Σοβιετικής Ένωσης
Η εξέλιξη αυτη, εντάσσει δύο χώρες, με 80 εκατομμύρια πληθυσμό εκάστη, ως συμμάχους, έστω και ευκαιριακά της Ρωσίας, επιτρέποντάς της την πρόσβαση σε 350 αντί μόλις 200 εκατομμύρια καταναλωτές. Παράλληλα επιτρέπει την απεξάρτηση Τουρκίας και Ιραν από τη δύση, που αποτελούν σοβαρη απώλεια, γεωπολιτικά και οικονομικά) αλλά και την οικονομική ανάπτυξη για την Ρωσία σε δύο βασικούς για αυτή βιομηχανίες. Στην Βιομηχανία πετρελαίου/φυσικού αερίου και την βιομηχανία όπλων.
Η Βιομηχανία πετρελαίου και όπλων
Πετρέλαιο/Φυσικό αέριο αποτελούν τη σημαντικότερη πηγή εσόδων, με 50%-60% των εσόδων της χώρας, ενω εκείνη των όπλων αποτελούν στρατηγικής σημασίας βιομηχανία. Όχι μονο διοτι διασφαλίζουν τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας αλλα και επειδή απασχολούν 20% των εργαζομένων στη βιομηχανία, και μάλιστα καλά αμειβομένων. Όμως φαινεται ότι η Ρωσια σχεδιάζει και οικονομική απεξάρτηση από τη δυση. Αφενός η Ασια (Κινα, Ινδια και Βιετναμ, και δευτερευοντως Μεση Ανατολη) αποτελούν τις βασικές εξαγωγικές αγορές των οπλων της Ρωσίας, αφετέρου η Ρωσια κατάφερε να εκτοπίσει τη Σαουδική Αραβία και να καταστεί αυτή, από το 2017 βασικός προμηθευτής της Κίνας σε πετρέλαιο, με αποτελεσμα την μικροτερη εξαρτηση της απο τη δύση. (Η Ρωσία εξαγει στην Κίνα από 2 εκ το 2013 τωρα 5,1 εκ. μετρικους τονους μηνιαίως, ενώ η ΣΑ εξαγει μονο 4,2 εκ. από 5 εκ. ΜΤ παλιότερα).
Νομισματική ανεξαρτησία απο δύση
Η τριτη διάσταση είναι εκείνη της νομισματικης ανεξαρτησίας απο τις κερδοσκοπικες αγορές που ελεγχονται από τις ΗΠΑ. Αυτό κατ ουσίαν αποτελεί μια μεγάλη εξέλιξη. Συμφωνα με τον Ιρανό ειδικό Seyyed Najafi , επήλθε συφωνία με την οποία σε 3 μήνες οι Ιρανοι πολίτες οποιασδήποτε Τράπεζας , που χρησιμοποιούν το διατραπεζικό σύστημα του Ιραν Shetab, και Ρώσοι που χρησιμοποιούν τις κάρτες της ρωσικής Τράπεζας Mir θα μπορούν να χρησιμοποιούν κάρτες σε οποιαδήποτε από τις δυο χώρες. Αυτό αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς ως τώρα το σύστημα ήταν συνδεδεμένο μόνο με τράπεζες των Εμιράτων και της Κίνας. Παράλληλα η Ρωσια όπως και η συμμαχος της Βενεζουέλα σχεδιάζουν την ανάπτυξη κρυπτονομίσματος, τυπου Bitcoin. Ο σύμβουλος του Πουτιν , Σεργκει Γκλαζεφ ανακοινωσε χτες ότι εργαζονται προς αυτή την κατευθυνση που θα αποτελέσει ουσιαστικα τον ΄καταλύτη΄για να σπάσουν τον οικονομικό αποκλεισμό της δυσης όχι μονο προς τη Ρωσια ή τη Βενεζουέλα, αλλά ουσιαστικά προς οποιαδήποτε χώρα.
Γιατί απομακρύνεται η Ρωσία
Είναι πλέον σαφές ότι παρότι πολλά από όσα ανακοινώνονται , αποσκοπούν στην προεκλογική εκστρατεία του Πούτιν στις προεδρικές εκλογές του 2018 (βλεπε Γρίβα 2017), όμως συμπληρώνουν το παζλ γι αυτό που φαίνεται εδώ και καιρό. Η Ρωσία εχει απομακρυνθεί από το Κλαμπ των δυτικών χωρών, ως αποτέλεσμα της λάθος στρατηγικής της δύσης, και πλέον χτίζει το δικό της, με την Κίνα ή χωρίς, εναλλακτικό κλάμπ χωρών που θα εχουν ανεξάρτητη ενεργειακή πολιτική, συνθήκες εμπορίου και νόμισμα! Τα τελευταία δείχνουν ότι επιστρέφουμε πλέον στην ψυχροπολεμική εποχή, με δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Οι ΗΠΑ δεν θα αφήσουν αναπάντητη αυτή την εξέλιξη.
Εξελίξεις στο Ιραν και Ισραήλ
Η αναγνώριση του Ισραήλ από τις ΗΠΑ ισοδυναμεί διάλυση της σκακιέρας που εχτισε η Ρωσία στη Μέση Ανατολή (βλέπε Δριβας 2017). Οι ταραχές που μόλις ξεκίνησαν στο Ιράν, ίσως ήταν σύμπτωση. Όμως καθώς το Ιράν δεν έχει το ‘χάρισμα’ να έχει κυβέρνηση σεΐχηδων και εμίρηδων, αλλά δημοκρατικά εκλεγμένη, ο τρόπος που ξεκίνησαν οι ταραχές , με νεκρούς (τυπικό προβοκάτσιας ξένων υπηρεσιών), και η ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου στο θέμα, αν συνδυαστούν , αυξάνει τις υποψίες (και όχι απόδειξη) ότι πρόκειται για άλλο ένα στημένο πραξικόπημα από τα 160 που μας έχουν συνηθίσει οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες τα τελευταία 40 χρόνια, με πολύ πρόσφατα εκείνα της Ουκρανίας, της Λιβύης, του Ιράκ και της Συρίας. Ίσως αποτελούν την πρώτη απάντηση της δύσης, προς τη Ρωσία.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις αγορές και τους πολίτες
Για τους πολίτες, ίσως αυτά σημαίνουν ότι φεύγουμε από την εποχή της παγκοσμιοποίησης και εισερχόμαστε σε εποχή ανταγωνισμού των κρατών, ίσως και ανταγωνιστικών συστημάτων, που οδηγεί σε ενίσχυση του ρόλου των εθνικών εταιριών, με ανάπτυξη των δικαιωμάτων του πολίτη. Όμως για τις αγορές, η απεξάρτηση της Ρωσίας από τη Δύση κατά ορισμένους ίσως σημάνει άνοδο των ενεργειακών τιμών στη δύση, που αν συνδυαστεί με την διαφαινόμενη άνοδο επιτοκίων και επιβράδυνση της ανόδου της βιομηχανικής παραγωγής σε μεγάλες χώρες, οδηγεί σύντομα σε ράλι στις τιμές των εμπορευμάτων και επιτάχυνση εξελίξεων που οδηγούν σε πτώση των χρηματιστηριακών τιμών παγκοσμίως και πιθανόν παγκόσμια ύφεση στη συνέχεια.
Βέργος Κωνσταντίνος
Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Σχόλια