Οι πολυεθνικές και τα «νησιά των θησαυρών»

του Κώστα Μελά –

Ο δρόμος των μεγάλων πολυεθνικών οδηγεί στα Νησιά των Θησαυρών, αλλά και σε προορισμούς λιγότερο μακρινούς, όπως η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και οι Κάτω Χώρες. Αυτά είναι τα πιο γνωστά μέρη που οι πολυεθνικές επιχειρήσεις τοποθετούν (κρύβουν;) μεγάλο μέρος των χρημάτων τους. Πολυεθνικές εταιρείες που είναι ικανές για όλα, προκειμένου να παραμείνουν τα χρήματά τους σε ασφαλή μέρη όπως τα παραπάνω, μακριά από τα φώτα των φορολογικών αρχών των χωρών τους. Συνέχεια εδώ

Η Apple, σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες, προτιμά να δανείζεται για να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες της σε κεφάλαια κίνησης και να ανταμείψει τους μετόχους της, παρά να χρησιμοποιήσει μέρος από τη ρευστότητά της (πάνω από 200 δισ δολάρια) που έχει αποθηκεύσει στους φορολογικούς παραδείσους.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Citizens for Tax Justice και U.S. Public Interest Research Group Education Fund, οι μεγαλύτερες 500 αμερικάνικες εταιρείες διακρατούν περίπου 2100 δισ δολάρια έξω από τα σύνορα των ΗΠΑ, σε εξωχώρια (οφσόρ) κέντρα. Εάν αυτή η ποσότητα των χρημάτων επέστρεφε στις ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να εισπράξει με μια κίνηση περίπου 620 δισ δολάρια. Από τους τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως η Microsoft και η Oracle, μέχρι τις μεγάλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες, όπως η Citigroup και η Goldman, δεν υπάρχει εταιρεία να μην διαθέτει χρηματικούς πόρους στα εξωχώρια κέντρα μακριά από τα δίχτυα του αμερικάνικου Internal Revenue Service (IRS).

Ο ισχύων νόμος στις ΗΠΑ, επιτρέπει να θεωρούνται «διαρκείς επανεπενδύσεις» τα πραγματοποιηθέντα-καταγραφέντα κέρδη στις αμερικάνικες θυγατρικές στο εξωτερικό, από τη στιγμή δεν έχουν μεταφερθεί (κατευθείαν ή με μορφή μερισμάτων) στη μητρική εταιρεία στις ΗΠΑ. Έτσι, εάν τα κέρδη παραμείνουν στο εξωτερικό και δεν χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση των επενδύσεων, ή για την ανταμοιβή των μετόχων, δεν φορολογούνται. Αυτό, βεβαίως, δεν απαγορεύει σε οποιαδήποτε θυγατρική του εξωτερικού να επενδύσει σε οποιοδήποτε είδος αμερικάνικου περιουσιακού στοιχείου (στοιχείου ενεργητικού).

• Όπως γίνεται κατανοητό, αυτοί οι πόροι αφαιρούνται από το φορολογικό σύστημα των ΗΠΑ, αλλά και από κάθε άλλο φορολογικό σύστημα σε ανάλογες περιπτώσεις. Όμως, η χρηματοπιστωτική μηχανική δεν σταματά εδώ: πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα χρήματα ως εγγύηση (collateral) για να λάβουν δάνεια και να προβούν σε επενδύσεις στη μητρική εταιρεία, που βρίσκεται βεβαίως στη χώρα προέλευσης, ή να καταβάλουν μερίσματα στους μετόχους, χωρίς όμως να εξαναγκασθούν να πληρώσουν φόρους επειδή επαναπάτρισαν τα ανάλογα ποσά.

Προτιμούν δηλαδή οι εταιρείες να πληρώσουν επιτόκιο ύψους περίπου 4% παρά να πληρώσουν φόρο 35% που αποτελεί το κόστος επαναπατρισμού των κερδών. Ο πρόεδρος Ομπάμα είχε την πρόθεση να μειωθεί ο συγκεκριμένος φόρος στο 14%. Τώρα, ο πρόεδρος Τραμπ μειώνει το ύψος του φόρου στο 8,75%. Το κέρδος για τις αμερικανικές πολυεθνικές σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικότατο, εάν αποφασίσουν να πάνε τα χρήματά τους στις ΗΠΑ.

Η Αμερική πρώτα

Θεωρώ ότι η προσπάθεια των αμερικανικών αρχών να πείσουν τις μεγάλες αμερικανικές πολυεθνικές να επανεισάγουν τα πραγματοποιηθέντα κέρδη τους στο εξωτερικό πηγαίνει pari passo με τις διαρροές την τελευταία περίοδο ότι οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις διαθέτουν εξωχώριες εταιρείες στους φορολογικούς παραδείσους. Εκεί πληρώνουν ελάχιστους φόρους. Βεβαίως, αυτό ήταν γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1980, εάν όχι πολύ νωρίτερα.

Όμως, οι απανωτές διαρροές (Panama Papers, Paradise Papers κλπ) από ανώνυμες πηγές σε συγκεκριμένους δημοσιογράφους την ίδια περίοδο, φαίνεται ότι εξυπηρετεί (για να μην πω καθοδηγείται) την πολιτική της Ουάσιγκτον. Δεν είναι μόνο το μότο του προέδρου Τραμπ «η Αμερική πρώτα» που μπορεί να μας οδηγήσει σε μια εξήγηση της κατάστασης που επιχειρείται να διαμορφωθεί στην παγκόσμια κατανομή ισχύος.

• Νομίζω ότι το υπόδειγμα της παγκοσμιοποίησης στο οποίο οι εξωχώριες επικράτειες είχαν βασικό ρόλο τίθεται σιγά-σιγά σε αμφισβήτηση. 
• Τα κράτη αντιλαμβάνονται ότι έχουν ανάγκη από τα δημοσιονομικά έσοδα που τα ίδια αφαίρεσαν από τον εαυτό τους την προηγούμενη 35ετία. 
• Το ζήτημα είναι ανοιχτό ως προς το αν θα το επιτύχουν και με τον τρόπο που θα χρησιμοποιήσουν αυτά τα έσοδα.

=============

Πλούτος που αντιστοιχεί στο 35% του ελληνικού ΑΕΠ βρίσκεται σε off shore εταιρίες - Εκπλήξεις από την ομάδα των 5

Σε παγκόσμιο επίπεδο ο πλούτος που βρίσκεται σε off shore εταιρίες.... αντιστοιχεί στο 9,8% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Πλούτος που αντιστοιχεί στο 35% του ελληνικού ΑΕΠ βρίσκεται σε off shore εταιρίες με βάση ανάλυση αμερικανών.
Μάλιστα σε ένα γράφημα έχουν συμπεριλάβει πλήθος χωρών και διαμορφώσει ένα μέσο όρο....
Σε παγκόσμιο επίπεδο ο πλούτος που βρίσκεται σε off shore εταιρίες.... αντιστοιχεί στο 9,8% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Ωστόσο 5 χώρες ξεχωρίζουν καθώς τα ποσοστά του πλούτου που αντιστοιχούν στο εθνικό ΑΕΠ φθάνει από 35% έως 73% σε χώρες όπως η Ελλάδα ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αργεντινή ή η Βενεζουέλα.
Είναι εντυπωσιακό και ίσως έτσι να εξηγείται γιατί η Βενεζουέλα βρίσκεται σε καθεστώς χρεοκοπίας.
Πλούτος που αντιστοιχεί στο 63% του ΑΕΠ της Βενεζουέλας βρίσκεται σε off shore εταιρίες.
Εντυπωσιακά υψηλό το ποσοστό της Ρωσίας, Σαουδικής Αραβίας και της Αργεντινής.