Τι είναι οι αυτόκλητοι «φίλοι του λαού», και πως ψαρεύουν στα θολά νερά της «αποϊδεολογικοποίησης»..
Του Πατέλη Δημήτρη. 08.02.2016
Είναι γεγονός ότι η σημερινή
φάση της κρίσης έχει οδηγήσει και σε πρωτοφανή υποβάθμιση του επιπέδου του
ιδεολογικού και πολιτικού διαλόγου. Δεν αναφέρομαι στο θεωρητικό-επιστημονικό
διάλογο, διότι είναι μάλλον ανύπαρκτος. Η οργή και η αγανάκτηση του λαού από
αλλεπάλληλες απάτες και χειραγωγήσεις, με κορυφαία αυτήν της «1ης & 2ης φοράς αριστεράς» και του ιουλιανού
πραξικοπήματος του 2015 (όπου το μεγαλειώδες ΟΧΙ του δημοψηφίσματος μετετράπη
σε ΝΑΙ παράδοσης άνευ όρων στον ευρωατλαντικό άξονα) στρέφεται κατά του συνόλου
του πολιτικού φάσματος.
Όπως και κατά τις προηγούμενες δεκαετίες με το ΠΑΣΟΚ, έτσι και σήμερα με το ΣΥΡΙΖΑ, η άρχουσα τάξη έχει κάθε λόγο να προβάλλει το πολιτικό προσωπικό που εξυπηρετεί το καθεστώς αποικίας χρέους του ευρωατλαντικού άξονα με όρους συστηματικής εξαπάτησης του λαού ως «αριστερά». Η χρεοκοπία-απαξίωση των εν λόγω απατεώνων παρουσιάζεται και εκλαμβάνεται ως χρεοκοπία-απαξίωση κάθε αριστερού κοινωνικού και πολιτικού εγχειρήματος. Σε αυτό το κλίμα επανεμφανίζονται απόψεις, κατά τις οποίες αμφισβητούνται και απορρίπτονται ως δήθεν μη επιστημονικές, ξεπερασμένες, στερούμενες πλέον νοήματος κ.λπ. οι έννοιες δεξιά και αριστερά και οι αντίστοιχοι όροι-λέξεις. Όπως έχω δείξει σε πρόσφατα δημοσιεύματά μου, το πρόβλημα που παρουσιάζεται ως «κρίση πολιτικής εκπροσώπησης» έχει βαθύτερες ρίζες που απαιτούν συστηματική έρευνα. Οργανικό στοιχείο αυτού του προβλήματος είναι και το όλο πλέγμα χρεοκοπίας-εκφυλισμού δυνάμεων και των μορφωμάτων που αυτοχαρακτηρίζονταν ή κατατάσσονταν στην αριστερά. Η επιστημονική, συστηματική και ορθολογική κριτική και αυτοκριτική της σημερινής κατάστασης της αριστεράς (επαναστατικής-κομμουνιστικής και ευρύτερα σοσιαλιστικής, σοσιαλδημοκρατικής κ.ο.κ.) είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος για την υπέρβαση αυτής της κρίσης και την αναγέννηση του επαναστατικού κομμουνιστικού κινήματος.
Όπως και κατά τις προηγούμενες δεκαετίες με το ΠΑΣΟΚ, έτσι και σήμερα με το ΣΥΡΙΖΑ, η άρχουσα τάξη έχει κάθε λόγο να προβάλλει το πολιτικό προσωπικό που εξυπηρετεί το καθεστώς αποικίας χρέους του ευρωατλαντικού άξονα με όρους συστηματικής εξαπάτησης του λαού ως «αριστερά». Η χρεοκοπία-απαξίωση των εν λόγω απατεώνων παρουσιάζεται και εκλαμβάνεται ως χρεοκοπία-απαξίωση κάθε αριστερού κοινωνικού και πολιτικού εγχειρήματος. Σε αυτό το κλίμα επανεμφανίζονται απόψεις, κατά τις οποίες αμφισβητούνται και απορρίπτονται ως δήθεν μη επιστημονικές, ξεπερασμένες, στερούμενες πλέον νοήματος κ.λπ. οι έννοιες δεξιά και αριστερά και οι αντίστοιχοι όροι-λέξεις. Όπως έχω δείξει σε πρόσφατα δημοσιεύματά μου, το πρόβλημα που παρουσιάζεται ως «κρίση πολιτικής εκπροσώπησης» έχει βαθύτερες ρίζες που απαιτούν συστηματική έρευνα. Οργανικό στοιχείο αυτού του προβλήματος είναι και το όλο πλέγμα χρεοκοπίας-εκφυλισμού δυνάμεων και των μορφωμάτων που αυτοχαρακτηρίζονταν ή κατατάσσονταν στην αριστερά. Η επιστημονική, συστηματική και ορθολογική κριτική και αυτοκριτική της σημερινής κατάστασης της αριστεράς (επαναστατικής-κομμουνιστικής και ευρύτερα σοσιαλιστικής, σοσιαλδημοκρατικής κ.ο.κ.) είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος για την υπέρβαση αυτής της κρίσης και την αναγέννηση του επαναστατικού κομμουνιστικού κινήματος.
Υπάρχουν όμως και προσεγγίσεις,
οι οποίες, λόγω του θεμελιωδώς ανορθολογικού χαρακτήρα τους, είναι
παρελκυστικές και άκρως επικίνδυνες για το κίνημα. Σε πρόσφατο άρθρο του
(26.1.16) με τίτλο «Η αριστερά υπάρχει μόνο και μόνο για να υπάρχει δεξιά», ο
κ. Δ. Καζάκης αναφέρει εν κατακλείδι: «Η αλήθεια είναι ότι η αριστερά επινοήθηκε
από τον κοινοβουλευτισμό μόνο και μόνο για να υπάρχει η δεξιά. Πώς αλλιώς θα
ξεγελαστεί ο κόσμος ότι έχει επιλογές, ενώ δεν έχει; Πώς αλλιώς θα μπορεί να
διασώζει η ολιγαρχία την εξουσία για τον εαυτό της, αν όποτε γλυστράει από το
δεξί της χέρι δεν την πιάνει με το αριστερό;»! Προς υπεράσπιση του «φυσικού
ηγέτη» του ο κ. Δ. Φιτσάλος (fb «Πόλος μαρξιστικου προβληματισμού» 1.2.16) συνεχίζει το
«επιχείρημα», αποδίδοντας σε «εξάψεις αριστερίστικου πολιτικού αυτισμού... μια
κοσμοαντίληψη που συνοψίζεται στο «αριστερός = προοδευτικός»», θεωρεί «αστική
επινόηση την αριστερά» καθώς και το δίπολο δεξιά-αριστερά, «που σκοπός του
είναι η διάσπαση της λαϊκής ενότητας», για να καταλήξει στην ηθικοπλαστική
διδαχή του «φυσικού ηγέτη», «ότι ο διαχωρισμός δεξιάς – αριστεράς δεν πρέπει να
αφορά το λαό, καθότι πρόκειται για προϊόν του αστικοκοινοβουλευτισμού»
(παραβλέπω σκοπίμως τους αμετροεπείς υβριστικούς χαρακτηρισμούς του κ. Φιτσάλου
εις βάρος μου, επικεντρώνοντας σε ότι -έστω κατ' ευφημισμόν- μπορεί να συνιστά επιχείρημα).
Παραπέμπει μάλιστα σε άλλο ένα «κλασικό» κείμενο του κ. Δ. Καζάκη («Τι είναι
αριστερά;», 4.3.13), το οποίο καταλήγει στο απόφθεγμα: [ο μεταπολεμικός αστικός
κοινοβουλευτισμός] «βάφτισε τις δυνάμεις που μέχρι τότε κυνηγούσε αλύπητα και
τις κρατούσε στο περιθώριο, σε αυτοτελή πολιτική παράταξη μόνο και μόνο για να
πάψουν να παλεύουν ώστε οι ίδιοι οι εργάτες και ο ίδιος ο λαός να αναδειχθούν
ως αυτοτελή υποκείμενα της πολιτικής. Κι έτσι αυτές οι δυνάμεις ευνουχίστηκαν,
τα επαναστατικά τους προγράμματα μετατράπηκαν σε σλόγκαν χωρίς αντίκρισμα, μόνο
και μόνο για να αποκοιμίζουν τους αφελείς και από επαναστατικές δυνάμεις,
δυνάμεις ανατροπής, μεταβλήθηκαν σε νομιμοποιητικό μηχανισμό της αστικής
εξουσίας. Για να κυβερνά η δεξιά ήσυχα και χωρίς κίνδυνο επινόησε και μια
αριστερά ως νομοταγή αντιπολίτευση»! Έτσι, δεν έχουμε μόνο βαφτίσια και
επινοήσεις εκ μέρους του υπερ-υποκειμένου «αστικού κοινοβουλευτισμού», αλλά σε
αυτά ακριβώς τα καταστατικά-κατασκευαστικά ενεργήματα του τελευταίου οφείλεται
η μετατροπή των επαναστατικών δυνάμεων «σε νομιμοποιητικό μηχανισμό της αστικής
εξουσίας»! Εδώ η μεταφυσική μεταμοντέρνα πολιτική θεολογία-θεογονία
απογειώνεται... Ο αστικός κοινοβουλευτισμός αναγορεύεται σε απόλυτο υποκείμενο
με βουλησιαρχική παντοδυναμία, υπεράνω αντικειμενικών και υποκειμενικών όρων
του ιστορικού γίγνεσθαι...
Το φαινόμενο δεν είναι νέο. Από
το 2011, κάποιοι στο ΕΠΑΜ έσπευσαν να υιοθετήσουν την εναντίωση σε κάθε
ιδεολογία, την άθλια και δόλια μεταμοντέρνα αξίωση για το «τέλος των
ιδεολογικοπολιτικών διαχωριστικών γραμμών» μεταξύ δεξιάς-αριστεράς,
για «αποϊδεολογικοποίηση» (κατά R. Aron, D. Bell κ.ά.), κατά τα
κελεύσματα της ιμπεριαλιστικής «Νέας Τάξης», της επιδίωξης του σημερινού
Χρηματοπιστωτικού Άξονα για «Παγκόσμια Διακυβέρνηση» ως συστατικό στοιχείο
χειραγώγησης, μέσω της αποπολιτικοποίησης-παθητικοποίησης των λαών. Στη θέση αυτών των επικίνδυνων
ιδεολογημάτων, που υιοθετούνται πρόθυμα, τόσο από τα θεσμικά και εξωθεσμικά
κέντρα των πιο επιθετικών κύκλων του παγκόσμιου και ντόπιου χρηματοπιστωτικού
κεφαλαίου και των εγκάθετων «τεχνοκρατών» του -οικονομικών δολοφόνων κ.λπ.-,
όσο και από το νεοφασισμό που σηκώνει κεφάλι, απαιτείται σαφής, ειλικρινής και
απροκατάληπτη αναζήτηση-αποκατάσταση της αλήθειας, μέχρι να αποκτήσουν οι
έννοιες το πραγματικό τους νόημα στην εποχή μας, με τις ριζικές μεταβολές του
κοινωνικού υποκειμένου, και να ωριμάσουν οι νέες, οι αντίστοιχες της εποχής
έννοιες και αντιλήψεις, πέρα από δογματικές αγκυλώσεις και καιροσκοπικές
ιδεολογικές κυβιστήσεις.
Ας δούμε ενδεικτικά ποιοι
εκφράζουν παρόμοιες απόψεις. «Δεν υπάρχει πλέον Δεξιά και Αριστερά»,
διατείνεται ο τέως κομμουνιστής και νυν ακροδεξιός Alain Soral. Πέραν του
διπόλου δεξιά-αριστερά τοποθετείται και ένα από τα απροκάλυπτα φερέφωνα ενός
ακραίου νεοφιλελεύθερου κατασκευάσματος κρατικοδίαιτων εργολάβων και ΜΜΕ: «Το
Ποτάμι ...Δεν είναι ούτε στη δεξιά, ούτε στην αριστερά. Είναι μετριοπαθές,
προσανατολισμένο στην Ευρώπη και προτάσσει τη συνεννόηση ως βασικό μέσο για την
έξοδο από την κρίση» (Στ. Θεοδωράκης 3.4.14 http://www.westnews.gr/el/dimotika/xaadari/st_8eodorakis_oute_dexia_oute_aristera.html
). Η κ. Ντ. Μπακογιάννη δηλώνει: «Το δίλημμα δεν είναι δεξιά-αριστερά αλλά Ευρώπη
ή απομόνωση» (26.5.12, http://www.skai.gr/news/politics/article/203956/d-bakogianni-den-epithumo-na-do-ti-hora-piso-sti-drahmi-kai-tin-exathliosi/#ixzz3zZlurSii). Μεγαλειώδης είναι και η θέση επί του θέματος
του επικεφαλής του καθ' ημάς ναζιστικού μορφώματος Ν. Μιχαλολιάκου: «Οι έννοιες Δεξιά και Αριστερά είναι εντελώς σχηματικές. Είμαστε ένα κίνημα λαϊκό και
αντικαπιταλιστικό, υπό αυτήν την έννοια είμαστε αριστερό. Όμως, σε καμία
περίπτωση δεν δεχόμαστε τις θεωρίες του Κ. Μαρξ» (18.9.15 http://www.xryshaygh.com/enimerosi/view/n.-g.-michaloliakos-sthn-efhmerida-dhmokratia-prepei-na-kataggeiloume-thn-s#ixzz3zZnS47LX ). Στέλεχος του ίδιου φασιστικού μορφώματος
δηλώνει: «Δεν υπάρχει πλέον Δεξιά και Αριστερά στην
Ελλάδα, παρά μόνο υπηρέτες ξένων και εγχώριων οικονομικών συμφερόντων με
διαφορετικές ταμπέλες» (Η. Κασιδιάρης 16.1.15 http://paspartoy.blogspot.gr/2015/01/elnews.html).
Τα κελεύσματα «αποϊδεολογικοποίησης» που λανσάρονται, είναι οργανικά στοιχεία ενός
καιροσκοπικού εγχειρήματος σύστασης ιδεολογικού στίγματος εκ του προχείρου, με
καθαρά χειραγωγική στόχευση, που επιχειρεί να κερδοσκοπήσει στη βάση της
καπηλείας των αγοραίων διαθέσεων του συρμού, της αγανάκτησης από τον εκφυλισμό
της αριστεράς. Το εγχείρημα αυτό, εκκινεί από μια ανορθολογική μεταμοντέρνα
αντίληψη περί «κατασκευής» κοινωνικοπολιτικών μορφωμάτων, στάσεων, κινημάτων
κ.ο.κ., όπου «τα ρητορικά παιχνίδια, τα παιχνίδια των λέξεων, οι πολλαπλοί
τρόποι κατασκευής της πραγματικότητας, που αποτελούν αδιαμφισβήτητα προνομιακό
πεδίο της μετανεωτερικής σοφίας, αντικαθιστούν την αναζήτηση της αλήθειας» (βλ.
Μ. Δαφέρμος. Κοινωνικός
κονστρουκτσιονισµός και ανάλυση λόγου. Ελεύθερνα,
2007, τ.4, 67-90 http://www.ilhs.tuc.gr/gr/39SocConstMDafFVII.pdf.). Κατά την αντίληψη αυτή, δεν
υπάρχουν αντικειμενικές ανάγκες, τάσεις, νόμοι, συμφέροντα κοινωνικά,
συσχετισμοί δυνάμεων κ.ο.κ. που βρίσκουν ιδεολογικοπολιτική έκφραση και
οργάνωση, αλλά, τουναντίον, κάποιο δόλιο και παντοδύναμο υποκείμενο-χειραγωγός,
αποφασίζει αυτοβούλως, τα «επινοεί» και τα «κατασκευάζει» κατά το δοκούν. Εδώ
έχουμε μια εκδοχή αγοραίας «κοινωνικής φιλοσοφίας και φιλοσοφίας της ιστορίας»,
τυπική περίπτωση υποκειμενικού ιδεαλισμού. Τα νομοτελή δίπολα του κοινωνικού
γίγνεσθαι (τάξεις, συμφέροντα, πολιτικές συγκρούσεις δεξιάς-αριστεράς κ.ο.κ.)
είναι «επινοήσεις-κατασκευές» κάποιου υπερυποκειμένου που δρα εξ ονόματος των
«εχθρών του λαού». Λογικό επακόλουθο παρόμοιας «φιλοσοφίας» είναι και το να
θεωρεί ο φορέας της, ότι για την αντιπαράθεση σε αυτά τα «κακά» δίπολα, αρκεί
ένα «καλό» υπερυποκείμενο με λαό στη δούλεψή του να «επινοεί-κατασκευάζει» και
να προωθεί αδιαμεσολάβητα άλλες καταστάσεις εξ ονόματος των αυτόκλητων «φίλων
του λαού»! Πράγματι, πολύ βολική εξήγηση για έναν εξ αποκαλύψεως «φυσικό ηγέτη»
και την αυλή του, για όλες τις καιροσκοπικές αυθαιρεσίες του.
Θα ήταν αφελές βέβαια να
πιστεύει κανείς ότι δεν έχουν παρόμοιες επιδιώξεις οι ιθύνοντες της άρχουσας
τάξης. Εξ' ίσου αφελής θα ήταν και η αγνόηση της λειτουργίας ενσωμάτωσης και
του συνακόλουθου «κοινοβουλευτικού κρετινισμού» μέσα από μακροχρόνια ειρηνική
συμβίωση και των πλέον ριζοσπαστικών κινημάτων-μορφωμάτων με τους αστικούς
θεσμούς και τις λειτουργίες τους. Άλλωστε, με τα παραπάνω συνδέεται και η
νομοτελής βαθμιαία καθεστωτική μετάλλαξη πάλαι ποτέ επαναστατικών μορφωμάτων
(όπως έδειξε κλασικά και ο Β. Ι. Λένιν στην χρεοκοπία της Β' Διεθνούς, όπως το
βλέπουμε και σήμερα). Επιπλέον, βορβορώδη κατασκευάσματα όπως το καθ' ημάς
διαβόητο «Ποτάμι» της διαπλοκής, και άλλα παρεμφερή κατά καιρούς δεκανίκια και
αναχώματα του καθεστώτος, επιβεβαιώνουν αυτές τις προθέσεις και επιδιώξεις των
αστών.
Ωστόσο, όσο αποτελεσματικές κι
αν φαίνονται πρόσκαιρα παρόμοιες χειραγωγικές πρακτικές, δεν μπορούν να έχουν
ιστορικά σημαντικό βάθος, μαζική απήχηση και συνέχεια, εάν δεν εκφράζουν έστω
και έμμεσα πραγματικές ανάγκες και διαθέσεις της κοινωνίας. Ως εκ τούτου, το
δίπολο δεξιά-αριστερά δεν είναι και δεν μπορεί να είναι προϊόν της
«κατασκευαστικής απάτης» κάποιων. Έρχεται από πολύ μακρυά και έχει ακόμα πολύ
μακρύ ιστορικό δρόμο να διανύσει. Βεβαίως, η συνωμοσιολογική ερμηνεία και
προβολή παρόμοιων αντιλήψεων (περί «επινόησης-κατασκευής» του διπόλου
δεξιά-αριστερά) παρέχει στο εγχείρημα μιαν επίφαση «αντισυστημικού
ριζοσπαστισμού» (δήθεν πέραν του «στημένου» διπόλου του συστήματος), με
στόχευση σε κοινό ορμώμενο από αγανάκτηση κατ' εξοχήν στο θυμικό επίπεδο, χωρίς
ιδιαίτερη ιδεολογικοπολιτική παιδεία και συγκρότηση. Μάλιστα, τυχόν ταύτιση
αυτού του κοινού με παρόμοιο «στίγμα», δεν συνιστά αναβαθμό της
ριζοσπαστικοποίησης-συνειδητοποίησής του σε επαναστατική κατεύθυνση, αλλά
μάλλον εγκλωβισμό σε αστικά κατά βάση ιδεολογήματα ψευδοκοινότητας.
Ο κ. Δ. Φιτσάλος με καλεί να διευκρινίσω «πού
και με ποιόν τρόπο ο Μαρξ διαχώριζε τη δεξιά από την αριστερά ως πολιτικές
παρατάξεις;». Η απάντηση είναι μονοσήμαντη: σ' όλο το θεωρητικό και
πρακτικό-πολιτικό του έργο. Στο Μαρξ οφείλει η ανθρωπότητα την πρώτη
ανακάλυψη σε επιστημονική βάση της νομοτελούς διάρθρωσης-δομής και ιστορικής
ανάπτυξης της κοινωνίας. Ο Μαρξ ανέδειξε την ιστορική νομοτέλεια ως τάση
στην ανάπτυξη της δομής και της ιστορίας της κοινωνίας, που κλιμακώνεται
διαλεκτικά, μέσα από ποσοτικές αλλαγές και ποιοτικά άλματα, μέσα από κλιμάκωση
αντιφατικών διπόλων, μέσα από την άρνηση της άρνησης. Η έκβαση αυτής της
τάσης εξαρτάται από τον εκάστοτε συσχετισμό δυνάμεων που διαμορφώνει η
δραστηριότητα των ανθρώπων, που έχει κίνητρο τα μεν η τα δε κοινωνικά &
οικονομικά συμφέροντα (στο βαθμό που αυτά συνειδητοποιούνται), και κατατείνει
στη μεν ή την δε προοπτική. Ακριβώς με τις προοπτικές και τα
συμφέροντα των διαφόρων ανθρώπων, κοινωνικών ομάδων, τάξεων κ.ο.κ. συνδέεται
και το εκάστοτε φάσμα των ιδεολογικοπολιτικών δυνάμεων, οι οποίες εκ των
πραγμάτων εγγράφονται και επανεγγράφονται στο δίπολο δεξιά-αριστερά.
Τρεις είναι οι εκάστοτε πιθανές
προοπτικές: 1. Συντήρηση κατά βάση (διαχείριση, ψιλοβελτίωση κ.ο.κ.) του καθεστώτος
που υπάρχει, της κυρίαρχης τάξης πραγμάτων. 2. Οπισθοδρόμηση, αντιδραστική
στροφή σε εξιδανικευμένες κοινωνικές μορφές του παρελθόντος (όπως π.χ.
το διαβόητο «πίσω ολοταχώς» είτε η «καθαρότητα» των δουλοκτητών «αρχαίων ημών
προγόνων», ή στη χούντα...) και 3. Προοδευτική διέξοδος σε ένα
μέλλον, απαλλαγμένο από τα καταστροφικά αδιέξοδα και τη σήψη παρελθόντος και
παρόντος. Προοδευτική ανάπτυξη συνιστά
κάθε βήμα ή άλμα αναβάθμισης των υλικών και πνευματικών όρων ύπαρξης όχι
κάποιας μικρής μερίδας, κάποιας ελίτ προνομιούχων, αλλά της πλειονότητας του
πληθυσμού, μέσω της ικανοποίησης των βαθύτερων πραγματικών (όχι επίπλαστων)
αναγκών της ανθρωπότητας, στην κατεύθυνση της ενοποίησής της. Όσο πιο βαθιά
είναι η κρίση, τόσο πιο πολύ περιπλέκονται οι δύο πρώτες πιθανές προοπτικές, ως
ουτοπικά αδιέξοδες εκδοχές συντήρησης ή/και αναβίωσης δομών ενός χρεοκοπημένου
και σάπιου καθεστώτος. Επιπλέον, τόσο πιο επιτακτική γίνεται η ανάγκη επιβίωσης
της κοινωνίας, μέσω της προοπτικής διεξόδου από τα αδιέξοδα και τη σήψη.
Αντίστοιχες είναι οι κοινωνικές
κινητήριες δυνάμεις που συντάσσονται με κάθε μια από τις παραπάνω
προοπτικές, βάσει ποικίλων βαθμών συνειδητοποίησης των συμφερόντων τους. Υπάρχουν άρχουσες κοινωνικές ομάδες, στρώματα
και τάξεις, τα παρασιτικά συμφέροντα των οποίων είναι συνυφασμένα με το
κυρίαρχο καθεστώς. Γι' αυτό και πασχίζουν να το διατηρήσουν πάση θυσία,
επιχειρώντας να πείσουν την πλειοψηφία των κατ' εξοχήν υποζυγίων και θυμάτων
της καταστροφικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης που ασκούν, ότι δήθεν «δεν
υπάρχει εναλλακτική προοπτική» και μόνον έτσι «οι θυσίες του λαού θα πιάσουν
τόπο»!
Τέλος, οι άνθρωποι που με τις σωματικές και πνευματικές τους δυνάμεις παράγουν
τον κοινωνικό πλούτο (κυρίως μισθωτοί αλλά και αυτοαπασχολούμενοι), αυτοί που
υφίστανται την εκμετάλλευση και την καταπίεση, ως προς την κοινωνική θέση και
το ρόλο τους, ως προς τα ζωτικά τους συμφέροντα (στο βαθμό που μπορούν να τα
διαγνώσουν και να τα συνειδητοποιήσουν), συντάσσονται με την προοδευτική
κοινωνική προοπτική.
Η
τοποθέτηση των πολιτικών δυνάμεων δεν είναι θέμα δήλωσης, γούστου ή υποκειμενικής
ονοματοδοσίας-ταμπέλας. Δεν είσαι ότι δηλώσεις στην κοινωνία και στην πολιτική.
Ο Μαρξ μας έχει κληροδοτήσει αξιόπιστα κριτήρια όσο αφορά και την πολιτική σε
μεταβατικές φάσεις και μετασχηματισμούς. «Όταν μελετάμε τέτοιους
μετασχηματισμούς, πρέπει πάντα να διακρίνουμε ανάμεσα στον υλικό μετασχηματισμό
των οικονομικών όρων της παραγωγής, που μπορεί να καθοριστεί με την ακρίβεια
της φυσικής επιστήμης, και τις νομικές, πολιτικές, θρησκευτικές, καλλιτεχνικές
ή φιλοσοφικές μορφές, κοντολογίς, τις ιδεολογικές μορφές, με τις οποίες οι
άνθρωποι συνειδητοποιούν αυτή τη σύγκρουση και τη διεξάγουν. Όπως δεν κρίνουμε
ένα άτομο από την ιδέα που έχει για τον εαυτό του, έτσι δεν μπορούμε να
κρίνουμε και μια εποχή μετασχηματισμού από τη συνείδησή της, αλλά, απεναντίας,
αυτή η συνείδηση πρέπει να εξηγηθεί από τις αντιφάσεις της υλικής ζωής, από τη
σύγκρουση που υπάρχει ανάμεσα στις κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις και στις
παραγωγικές σχέσεις» (Κ. Μαρξ. Συμβολή στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας.
Εισαγωγή. Ελληνικό ΜΙΑ https://www.marxists.org/ellinika/archive/marx/works/1859/01/kritiki_politiki_oikonomia_karl_marx.html). Όποιος δεν μπορεί ή/και δεν
θέλει να προβεί σε διάκριση του υλικού μετασχηματισμού των οικονομικών όρων της
παραγωγής, που μπορεί να καθοριστεί με την ακρίβεια φυσιοδίφη, από τις πολιτικές, ιδεολογικές κ.ο.κ. μορφές, με
τις οποίες οι άνθρωποι συνειδητοποιούν και διεξάγουν αυτή τη σύγκρουση, δεν
εξηγεί τη συνείδηση, τις ιδέες από τις αντιφάσεις της υλικής ζωής, από τη
σύγκρουση που υπάρχει ανάμεσα στις κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις και στις
παραγωγικές σχέσεις, αλλά, τουναντίον, θεωρεί τόσο τις ιδέες, τις παρατάξεις
κ.ο.κ. όσο και την υλική ζωή ως δήθεν γέννημα κάποιου αγίου ή δαιμονίου
πνεύματος, εν πάσει περιπτώσει, ενός «επινοητικού
νου»!
Αυτά τα αυστηρά κριτήρια
εισάγουν και εφαρμόζουν οι κλασικοί της επαναστατικής θεωρίας στις
κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις τους. Έτσι, το δίπολο δεξιά-αριστερά δεν
κατασκευάζεται κατά το δοκούν. Προσλαμβάνει εξαιρετικά ευμετάβλητες μεν, πλην
όμως ιστορικά συγκεκριμένες-προσδιορισμένες μορφές και οριοθετήσεις. Στις μέρες
μας περιπλέκεται με τις ραγδαίες αλλαγές που επιφέρει στη σύνθεση και στο
χαρακτήρα του παγκόσμιου κοινωνικού υποκειμένου της επαναστατικής προοπτικής η
αυτοματοποίηση σημαντικού μέρους της παραγωγής, η εντεινόμενη ανισομέρεια, τα διαθέσιμα
μορφώματα κοινωνικοπολιτικής έκφρασης κ.ο.κ. Επομένως, το δίπολο αυτό προσδιορίζεται και αναπροσδιορίζεται
αντικειμενικά, βάσει του τι κάνει στην πράξη ο καθείς στο συσχετισμό δυνάμεων,
βάσει του τι πρακτικά προτάσσει ως προοπτική για την κοινωνία (από την
οπισθοδρόμηση-συντήρηση, μέχρι την επαναστατική προοδευτική προοπτική) και των
συμφερόντων των αντίστοιχων κοινωνικών-ταξικών δυνάμεων που πρεσβεύει (από την
άρχουσα σήμερα παγκόσμιας κλίμακας χρηματιστική ολιγαρχία εκμεταλλευτών των
πολυεθνικών ομίλων και τους κατά τόπους εκπροσώπους της, μέχρι τους μισθωτούς
εργαζόμενους και τους ανέργους που υφίστανται την εκμετάλλευση): Δεξιά,
«κέντρο» και Αριστερά.
Από τη Μεγάλη
Γαλλική Αστική Επανάσταση, καθιερώνεται η αντίστοιχη χωροταξική διάταξη στο
κοινοβούλιο: εξ αριστερών προς τα δεξιά
ενώπιον του προεδρείου, ευθέως αναλόγως του βαθμού αντίθεσης προς την
καθεστηκυία τάξη πραγμάτων ή εκ δεξιών -ευθέως αντίστοιχη του βαθμού εναντίωσης
σε κάθε αλλαγή, νεωτερισμό και πρόοδο, πάντα σε συνάρτηση με τα κοινωνικά-ταξικά
συμφέροντα που πρεσβεύουν αυτές οι δυνάμεις (βλ. και Γ. Θ. Μαυρογορδάτος. Αριστερά
και Δεξιά: Η γένεση μιας διάκρισης. https://www.academia.edu/2582910/%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%94%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%AC_%CE%97_%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%83%CE%B7_%CE%BC%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7%CF%82 , Ν. Μουζέλης. Η
διάκριση Αριστερά- Δεξιά- Μπόμπιο, Μάρσαλ, Γκίντενς 5.5.14, http://metarithmisi.gr/%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CF%81/). Αντίστοιχη
διάταξη μελετά και ο νεαρός Μαρξ, ως συντάκτης και στη συνέχεια αρχισυντάκτης
της «Εφημερίδας του Ρήνου», στην «ανθρωπογεωγραφία» των βουλευτών-εκπροσώπων διαφόρων
κατεστημένων και κοινωνικών τάξεων, στην
τοπική δίαιτα του κρατιδίου της Ρηνανίας Βεστφαλίας.
Οι έννοιες «Δεξιά
και Αριστερά» θα χάσουν τη σημασία τους όταν θα έχει πλέον περάσει οριστικά στο παρελθόν η πάλη των
κοινωνικών τάξεων και συμφερόντων, η συνακόλουθη σύγκρουση προοπτικών και η
πολιτική ως έκφραση των παραπάνω. Στους
κλασικούς, η προβληματική αυτή συνδέεται ευθέως με την απονέκρωση της πολιτικής
και του κράτους. Κάθε αντίθετος ισχυρισμός είναι ανόητος ή/και εξυπηρετεί
σκοπιμότητες συγκάλυψης και διαιώνισης των παραπάνω. Στην κρίση οι έννοιες
αυτές επαναπροσδιορίζονται ποικιλοτρόπως, μιας και αποκαλύπτεται ότι πάλαι ποτέ
ριζοσπαστικά ή και επαναστατικά μορφώματα και πρόσωπα, μεταλλάσσονται βαθμηδόν
επί «δεξιά» ενσωματούμενα, μέχρι την πλήρη ένταξή τους στην καθεστηκυία τάξη
πραγμάτων. Και αυτό δεν συνιστά απλώς εκτέλεση «κατασκευαστικού σεναρίου»
συνωμοσιολογικού χαρακτήρα, αλλά επέρχεται ως αποτέλεσμα περίπλοκων ιστορικών
διεργασιών. Επί παραδείγματι, το κόμμα που ίδρυσαν ουσιαστικά οι θεμελιωτές της
κομμουνιστικής θεωρίας, Κ.Μαρξ και Φ.Ένγκελς, είναι σήμερα το νυν συγκυβερνόν
στη Γερμανία SPD, ενώ στελέχη ενός μορφώματος που απαρτίστηκε αφετηριακά από
δυνάμεις ευρωκομμουνιστικής, τριτοδιεθνιστικής κ.ο.κ. προέλευσης (ο ΣΥΡΙΖΑ)
έγιναν κορμός μιας διακυβέρνησης αποικίας χρέους...
Η προβληματική αυτή
κλιμακώνεται από το νεανικό έργο των Μαρξ και Ένγκελς, μέχρι να βρει την
παραπάνω εννοιολογική θεμελίωση, με τα δύο κριτήρια που προαναφέραμε. Από τις
απαρχές της ιδεολογικοπολιτικής τους αναζήτησης, οι θεμελιωτές της
επαναστατικής θεωρίας βρέθηκαν αντιμέτωποι με το δίπολο συντήρηση (έως και
αντίδραση)-πρόοδος, δεξιά-αριστερά. Και δεν τήρησαν ουδέτερη στάση. Μήπως
όμως έχουμε εδώ απλώς μια περιφραστική εννοιολόγηση, χωρίς την αντίστοιχη
ορολογία; Όταν οι φιλοσοφικές και πολιτικές διαμάχες οδήγησαν σε σχίσμα τους
μαθητές και επίγονους του Γκ. Φ. Χέγκελ («Νεαρούς Εγελιανούς») βγήκε στο
προσκήνιο η σύγκρουση μεταξύ δεξιάς και αριστερής πτέρυγας. Οι Μαρξ και
Ένγκελς, στις αρχές της δεκαετίας 1840-1850, προσχώρησαν κριτικά αλλά θαρρετά
στην αριστερή πτέρυγα των Νεαρών Εγελιανών με τον πλέον αντικαθεστωτικό
προσανατολισμό, για να άρουν την προσέγγισή τους σε ανώτερο επίπεδο. Μας
λέει π.χ. ο Ένγκελς εξηγώντας αυτή την επιλογή τους: «[...] το χεγκελιανό
θεωρητικό οικοδόμημα διέθετε άπλετο χώρο για την ανάπτυξη των πιο διαφορετικών
πρακτικών [...]. Στα τέλη της δεκαετίας του τριάντα, το εσωτερικό σχίσμα της
σχολής γινόταν όλο και πιο φανερό. Η αριστερή πτέρυγα, οι επονομαζόμενοι Νέοι
Χεγκελιανοί, παλεύοντας με τους πιετιστές[1]
και τους αντιδραστικούς φεουδάρχες, εγκατέλειπαν σιγά σιγά την εκλεπτυσμένη
φιλοσοφική επιφυλακτικότητα απέναντι στα φλέγοντα καθημερινά ζητήματα [...]. Ο
αγώνας [...] προσανατολίστηκε άμεσα στην καταστροφή της παραδοσιακής θρησκείας
και του συγκεκριμένου πολιτικού καθεστώτος» (Κ. Μαρξ. Θέσεις για τον Φόυερμπαχ.
Φ. Ένγκελς. Ο Λ. Φόυερμπαχ και το τέλος της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας.
Μετ. Γ. Μπλάνας. Εκδ. ΕΡΑΤΩ, Αθήνα 2004. Σελ. 162-163).
Παρ' όλα αυτά, τι
απεφάνθη ο καθ' ημάς «θεωρητικός» κατασκευαστής της συνωμοσιολογικής «θεωρίας»
περί «επινόησης & κατασκευής» του διπόλου δεξιά-αριστερά; Μα φυσικά, ότι ο
ίδιος -εκτός όλων των λοιπών ιδιοτήτων του- είναι μεταξύ των ελαχίστων, αν όχι
και ο μοναδικός «που πιστεύει στ' αλήθεια στις καλύτερες παρακαταθήκες και στις
ιστορικές προσδοκίες που γέννησε το πάλαι ποτέ κομμουνιστικό, σοσιαλιστικό και
εργατικό κίνημα [...]. Οι υπόλοιποι είναι στην καλύτερη περίπτωση
παλαιοημερολογίτες που αρνούνται να αντιληφθούν ότι τους έχει ξεβράσει ο καιρός
και η ιστορία και λειτουργούν μόνο σαν θλιβερά ερείπια μιας άλλης εποχής,
υποχείρια των παθών τους, αντιμέτωποι με την δίκαιη καχυποψία και τον οίκτο του
λαού. Χαρακτηριστικό αυτού του παλαιοημερολογιτισμού είναι η θεοποίηση της
Αριστεράς, ή του Κόμματος, που πάντα αποτυπώνονται με αρχικό γράμμα κεφαλαίο -
όπως στα θεολογικά γραπτά αποτυπώνονται τα θεία» (Δ. Καζάκης. Στο εξ'
αποκαλύψεως πόνημα: «Τι είναι αριστερά;», 4.3.13). Στον αντίποδα της θεοποίησης
της αριστεράς, έχουμε εδώ την δαιμονοποίηση όχι μόνο της έννοιας της αριστεράς,
αλλά και της χρήσης του σχετικού όρου...
Δεδομένης και αυτής
της εμβριθούς απόφανσης, μήπως όλα αυτά ήταν «νεανικές τρέλες» ενώ ο πιο ώριμος
Μαρξ αποφεύγει τόσο την εννοιολόγηση, όσο και τους όρους «Δεξιά» και
«Αριστερά»; Επ' ουδενί λόγω. Ενδεικτικά αναφέρω, ότι στη φλόγα των
επαναστατικών γεγονότων του 1848, στο έργο του «Η αστική τάξη και η
αντεπανάσταση», αναφέρεται στη «στενομυαλιά της Αριστεράς [με κεφαλαίο στο
πρωτότυπο – Δ.Π.]», που απέτρεψε την εφαρμογή των προτάσεων Hansemman για την άρση των φοροαπαλλαγών και την επιβολή
φόρου εισοδήματος στη γαιοκτησία της Πρωσίας, με τη δικαιολογία: «Θα έπρεπε
τάχα η Αριστερά να ανοίξει για την κυβέρνηση της «ενισχυμένης κρατικής
εξουσίας» νέες δημοσιονομικές πηγές πριν από την κατάρτιση και την
ορκωμοσία του Συντάγματος;» (Κ. Μαρξ. Κείμενα από τη δεκαετία του 1840. Μετ. Θ.
Γκιούρα. Κ.Ψ.Μ., Αθήνα 2014, σελ. 531). Συνεχίζοντας την ανάλυση των κοινωνικών
και πολιτικών δυνάμεων στην επανάσταση (από έργα όπως «Οι ταξικοί αγώνες στη
Γαλλία» και «Η δεκάτη ογδόη Μπρυμέρ του Δουδοβίκου Βοναπάρτη»), σε επιστολή του
στον Ferdinand Freiligrath (Παρίσι 31.7.1849) αναφέρει «Η Δεξιά διχάζεται στους καθαρούς
Φιλιππιστές, στους Νομιμόφρονες, οι οποίοι ψηφίζουν μαζί με τους Φιλιππιστές,
και στους καθαρούς Νομιμόφρονες, οι οποίοι τις τελευταίες ημέρες ψήφιζαν μαζί
με την Αριστερά [και πάλι με κεφαλαίο στο πρωτότυπο – Δ.Π.]» (Κ. Μαρξ. Κείμενα
από τη δεκαετία του 1840..., σελ. 599). Παλαιοημερολογίτης λοιπόν και ο
Μαρξ!...
Ας μη μιλήσουμε πια
για εκείνον τον Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ (Λένιν)... Μια μικρή αναζήτηση στο
ευρετήριο πραγμάτων των έργων του, δείχνει ότι χρησιμοποιεί σε πλείστα όσα
σημεία, σε ποικίλα συγκείμενα, τόσο την ως άνω εννοιολόγηση, όσο και την
αντίστοιχη ορολογία περί δεξιάς-αριστεράς: «Αριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα»,
«η τακτική του αριστερού συνασπισμού των μπολσεβίκων», «Αριστεροί Ναρόντνικοι
(λαϊκιστές)», «Αριστεροί Εσέροι», «οι Αριστεροί στην Β' Διεθνή», «η συσπείρωση
των Αριστερών κατά τον Ιμπεριαλιστικό Πόλεμο 1914-1918», «οι Αριστεροί και ο
αγώνας τους κατά του οπορτουνισμού στο διεθνές εργατικό κίνημα», «Αριστεροί Εγελιανοί», «οι Αριστεροί
Κομμουνιστές», «Αριστερός οπορτουνισμός», «Δεξιός οπορτουνισμός», κ.ο.κ.
Μάλιστα! Οι Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν μιλούν και γράφουν περί δεξιάς και αριστεράς.
Δεν χωρά αμφιβολία: κατά τον εξ αποκαλύψεως λόγο του «φυσικου ηγέτη» (ο οποίος
συν τοις άλλοις προβάλλει και αξιώσεις δεινού μαρξολόγου), οι τρεις θεμελιωτές
της επαναστατικής θεωρίας, είναι τόσο «παλαιοημερολογίτες που αρνούνται να
αντιληφθούν ότι τους έχει ξεβράσει ο καιρός και η ιστορία και λειτουργούν μόνο
σαν θλιβερά ερείπια μιας άλλης εποχής, υποχείρια των παθών τους, αντιμέτωποι με
την δίκαιη καχυποψία και τον οίκτο του λαού». Πολλώ μάλλον ο Λένιν, που τόλμησε
και συνέγραψε ολόκληρο έργο: «Αριστερισμός παιδική αρρώστια του
κομμουνισμού» (τον Απρίλιο του 1920, εν όψει του 2ου Συνεδρίου της
Κομμουνιστικής Διεθνούς).
Επομένως, το δίπολο
δεξιά-αριστερά, δεν μπορεί να συνιστά αυθαίρετη «επινόηση-κατασκευή»
συνωμοσιολογικού τύπου. Είναι μια πραγματικότητα του γίγνεσθαι των ταξικών,
κοινωνικών και ιδεολογικοπολιτικών αγώνων, που εγγράφεται στον πυρήνα της
επαναστατικής θεωρίας και πράξης. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να
υπάρχει μια μεταφυσική και ανιστορική αντιμετώπιση π.χ. του ίδιου του όρου
«Αριστερά», σαν να είναι ιερή αγελάδα, ή μυστικιστική ιδιότητα άπαξ και δια
παντός αυτοπροσδιορισμού ατόμων, ομάδων, παρατάξεων και κομμάτων, ιδιαίτερα σε
μια περίοδο που «αριστεροί» απατεώνες έχουν αναλάβει εργολαβικά την εφαρμογή
πολιτικών γενοκτονίας κατά του λαού μας, στην υπηρεσία του καθεστώτος αποικίας
χρέους. Αλλού έχω αναφερθεί διεξοδικότερα στο πρόβλημα, σε συνάρτηση με το
βαθμό ωρίμανσης και συγκρότησης του κοινωνικού και πολιτικού υποκειμένου (Βλ. Πατέλη Δ. Νέο στάδιο, αλλαγές
στη σύνθεση της εργατικής τάξης και «κρίση πολιτικής εκπροσώπησης». Εισήγηση
στο Συνέδριο του Μαρξιστικού Χώρου Μελέτης και Έρευνας: «Ταξική διάρθρωση της
ελληνικής κοινωνίας - ταξική συνείδηση και πολιτική διαπάλη». 21, 22 &
23.11.2014.).
Ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης και πολέμου,
είναι απαραίτητος «ο επαναστατικός δρόμος
που ανοίγει ο ίδιος ο λαός, που αναβαθμίζει και συντονίζει τον αγώνα,
φτιάχνοντας το δικό του Μέτωπο μάχης, τη δική του κοινωνική και πολιτική
συμμαχία, για τη ζωή του, για το μέλλον των επόμενων γενεών. Ο αγώνας αυτός
συγκροτείται μετωπικά βάσει ενός εναλλακτικού
προγράμματος κομβικών στόχων αποτροπής της καταστροφής, που θα συσπειρώσει την
πλειοψηφία του λαού για να αποτινάξει το ζυγό του Ευρώ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης
και του Δ.Ν.Τ., να κατακτήσει διαγραφή του χρέους, των μνημονίων και των
δανειακών συμβάσεων, λαϊκή κυριαρχία, εθνικό έλεγχο με σχεδιασμό βάσει των
λαϊκών αναγκών στη νομισματική και οικονομική πολιτική, εθνικοποίηση των τραπεζών
και των τομέων στρατηγικής σημασίας, αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των
εργαζόμενων και ριζικό εκδημοκρατισμό όλης της κοινωνίας [...]. Στις μέρες μας
είναι επιτακτική ανάγκη η αναβάθμιση της μετωπικής συγκρότησης του αγώνα με
καταλυτική συμβολή εκείνων των κομμουνιστικών δυνάμεων, που συνδέουν με
συνέπεια και συνέχεια κάθε βήμα με την ανάγκη κλιμάκωσης του αγώνα, με τη
σοσιαλιστική προοπτική, που αντιλαμβάνονται τα καθήκοντα της εποχής και της
συγκυρίας, ανταποκρινόμενες με σεμνότητα, ανιδιοτέλεια και αυταπάρνηση σε αυτά.
Ωστόσο, οι δυνάμεις αυτές θα αυτοακυρώνονταν εάν έθεταν ως προαπαιτούμενο για
τη σύμπηξη του Μετώπου και την προώθηση των διεκδικήσεών του την κομμουνιστική
προοπτική, εάν μετέτρεπαν την τελευταία σε κραυγαλέα προμετωπίδα αριστερής,
αντικαπιταλιστικής, σοσιαλιστικής, κομμουνιστικής κ.ο.κ. «καθαρότητας». Η
κλιμάκωση του μετωπικού αγώνα με τη σειρά της, είναι αυτή που θα συμβάλλει
οργανικά στην ωρίμανση των όρων για τον αντίστοιχο της εποχής κομμουνιστικό
φορέα» (Συλλογικότητα αγώνα για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ της
ανθρωπότητας. Ιδρυτική διακήρυξη. 9.2.2014, http://epanastatikienopoiisi.blogspot.gr/2014/02/blog-post_7734.html ).
Το αναγκαίο για την εποχή
και τη συγκυρία μέτωπο, για να έχει προοπτική, είναι απαραίτητο να συνδυάζει
την πάλη για λαϊκή κυριαρχία σε χώρες που (λόγω της ανισομερούς ανάπτυξης)
συνιστούν «ασθενή κρίκο» του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος με τον
συνεπή ταξικό διεθνιστικό αγώνα, με την προοπτική του σοσιαλισμού.
Ως εκ τούτου, το μέτωπο αυτό, στο λόγο που αρθρώνει και στην πολιτική
πρακτική του, «οφείλει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη την εθνική ταπείνωση που
βιώνουν οι λαοί-πειραματόζωα των ασθενών κρίκων με την κλιμακούμενη ιδιότυπη
νεοαποικιοποίηση. Υπό αυτούς τους όρους, εκ των πραγμάτων, ο παγκόσμιος ταξικός αγώνας
περιπλέκεται με το εθνικό ζήτημα. Η
διεκδίκηση λαϊκής κυριαρχίας, εισάγει στο κίνημα και εθνικοαπελευθερωτικά
χαρακτηριστικά, σε βαθμό ανάλογο της αδίστακτης υποτέλειας της ντόπιας αστικής
τάξης στον άξονα του καθεστώτος διακρατικομονοπωλιακής επιβολής. Έτσι, η
άρχουσα τάξη, στην ιδεολογία και στην πολιτική που ασκεί, ωθείται να επιλέγει
μεταξύ μορφών επιθετικού κοσμοπολιτισμού (ευρωκεντρισμού κ.ο.κ.), αστικού και μικροαστικού
εθνικισμού (ιδιαίτερα στο βαθμό που καταστρέφεται μαζικά και περιθωριοποιείται
η μικροαστική τάξη), μεγαλοκρατικού σοβινισμού των πλέον ισχυρών
κεφαλαιοκρατικών χωρών, φυλετισμού-ρατσισμού (όπως στο ιδεολόγημα των PIIGS) και φασισμού-νεοφασισμού. Κατά τα φαινόμενα, στο βαθμό που θα ενισχύονται τα
αντεπαναστατικά χαρακτηριστικά της διεθνούς και ντόπιας αστικής τάξης με την
κλιμάκωση της ωμής βίας και των εμπόλεμων μορφών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο,
επίκειται επέκταση και εδραίωση ζοφερών εκδοχών ιδεολογίας και πράξης
φασιστικού χαρακτήρα από τα επάνω και από τα κάτω. Δεν αποκλείονται εκδοχές
τερατωδών μορφών επιθετικού κοσμοπολιτισμού και σοβινισμού, τύπου «ευρωπαϊκού
(Ε.Ε.) φασισμού» ή/και φασισμού του πυρήνα της Ευρωζώνης ή/και της Ε.Ε. έναντι
της περιφέρειας είτε/και άλλων ολοκληρώσεων και πόλων-συνασπισμών. Εδώ γίνεται
καταφανής η εγκληματική ευθύνη ορισμένου τύπου εκφυλιστικής αριστεράς, που
συνέβαλλε μακροχρόνια στην υποκατάσταση του επαναστατικού προλεταριακού
διεθνισμού με τον ευρωκεντρικό κοσμοπολιτισμό, δηλαδή, με την ιδεολογία του
πλέον επιθετικού κεφαλαίου της Ε.Ε. Εξ’ ίσου εγκληματική και συμπληρωματική
προς την ευρωλάγνο κοσμοπολίτικη διολίσθηση, είναι και εκείνη η «υπεραριστερή»
δήθεν διεθνιστική εκδοχή ιδεολογημάτων και νοοτροπιών, που σπεύδει ανιστορικά,
αντιδιαλεκτικά και αντιεπιστημονικά να ταυτίζει κάθε αναφορά στο εθνικό ζήτημα
και στην πατρίδα με τον αστικό εθνικισμό και με το φασισμό, παρέχοντας πολύτιμη
υπηρεσία στον τελευταίο.
Σε
αυτές τις συνθήκες παγκόσμιας ταξικής πάλης στη βάση της εντεινόμενης
ανισομέρειας, δεν μπορεί το επαναστατικό
κίνημα να αφήνει το εθνικό ζήτημα και τα πατριωτικά αισθήματα του λαού βορά στη
φασιστική κτηνωδία. Τουναντίον, οφείλει
σε όλα τα μέτωπα και επίπεδα, να συμβάλλει στην επαναστατική διαπαιδαγώγηση των
εργαζομένων, προσδίδοντας στις υγιείς πατριωτικές διαθέσεις σαφή
αντιιμπεριαλιστικό προσανατολισμό, και στον κλιμακούμενο εθνικοαπελευθερωτικό
και αντιαποικιοκρατικό αγώνα, όλο και πιο συνεπή ταξικά και διεθνιστικά
χαρακτηριστικά, πείθοντάς τους πως «Θέλουμε ελεύθερη εμείς πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά!»» (Τι είναι και τι επιδιώκει η Συλλογικότητα αγώνα
για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ 9.2.14, http://epanastatikienopoiisi.blogspot.gr/2014/02/blog-post_9.html ).
Άρα,
λύση στο πρόβλημα της εποχής και της συγκυρίας δεν είναι (ούτε και μπορεί να
είναι) μια μικρογραφία ή/και υποκατάστατο του μετώπου, ένα κακέκτυπο που
επικαλείται στα λόγια την επική παράδοση του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, ενώ στην πράξη δεν
είναι τίποτε άλλο, παρά ένα αρχηγικό κομματίδιο της πλέον παλαιοκομματικής
κοπής, με αυλή, αυλικούς, αυταρχική δομή, ανεξέλεγκτα κέντρα λήψης αποφάσεων,
χειραγωγήσεις και τυχοδιωκτικούς καιροσκοπισμούς. Από τον Απρίλιο του 2012
προειδοποιούσα για μορφώματα τύπου ΕΠΑΜ: «Το ίδιο το ΕΠΑΜ δεν φέρεται πλέον και
δεν εκλαμβάνεται ως ενιαίο και παλλαϊκό μέτωπο, αλλά ως παλαιάς κοπής αρχηγικό
κομματίδιο, ως μία απ' τα ίδια, ως γκρουπούσκουλο ακροδεξιάς αναφοράς... Οι ακροδεξιές
γέφυρες, μπορεί να αποβούν ακόμα πιο επικίνδυνες σε συνθήκες ανόδου του
ακραιφνούς νεοφασισμού. Η υιοθέτηση των ιδεολογημάτων της αποϊδεολογικοποίησης,
σε συνδυασμό με την αντιαριστερή και αντικομουνιστική ρητορική ρίχνει νερό στο
μύλο του ανερχόμενου φασισμού. Η ιστορία των μετωπικών κινημάτων σε κρισιακές
και εμπόλεμες συγκυρίες, δείχνει ότι αυτά δεν μεγαλούργησαν ως αυτοαναφορικά
μέτωπα σχημάτων της αριστεράς, αλλά ως παλλαϊκά κινήματα άμεσης σωτηρίας του
λαού με προοπτική που συνδύαζε διαλεκτικά τα προβλήματα λαϊκής κυριαρχίας με
αυτά της ταξικής πάλης και της κοινωνικοπολιτικής χειραφέτησης, το δημοκρατικό
πατριωτισμό με το διεθνισμό. Ωστόσο, ουδέποτε ευδοκίμησε τέτοιο μέτωπο χωρίς
τον κόσμο (όχι απαραίτητα τις ηγεσίες) της αριστεράς και εναντίον του κόσμου
της αριστεράς (με αναγκαίο επαναπροσδιορισμό της έννοιας της τελευταίας). Τα
μόνα «μέτωπα» που ευδοκίμησαν χωρίς τον κόσμο της αριστεράς και εναντίον του
κόσμου της αριστεράς, ήταν όσα μετεξελίχθηκαν σε φασιστικά...» (Δ. Πατέλης. Ότι
απέμεινε από την εκφυλιστική μετάλλαξη του ΕΠΑΜ θέτει εκ των πραγμάτων εαυτόν
εκτός της νομοτελούς προοπτικής του μετώπου.
22/04/2012 http://www.ilhs.tuc.gr/gr/dim_22042012.htm ).
Στο
πρόσφατο κείμενο της Π.Γ. του ΕΠΑΜ «Επικαιροποίηση Πολιτικού Σχεδιασμού»
γίνεται σαφές το χουντικό-φασιστικό στίγμα στο οποίο σαφώς διολισθαίνει η
ηγεσία του μορφώματος «οφείλουμε να μιλάμε με λόγο πατριωτικό, με πολιτικό λόγο
ήπιο, ενωτικό και με αναφορές στην πατρίδα, τη θρησκεία και την οικογένεια».
(Βλ. http://www.epamhellas.gr/2016/01/29/%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CF%83%CF%87%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CF%89%CE%BD/ ).
Βάσει
των παραπάνω, είναι εμφανές το πόσο ανεδαφικά είναι τα ρητορικά ερωτήματα που
μου απευθύνει ο κ. Φιτσάλος: «Πού και με ποιόν τρόπο το ΕΑΜ διαχώριζε το λαό σε
δεξιά και αριστερά; Πόσο «φασίστες» ήταν γι αυτόν, εκείνοι που το ‘42 προέβαλαν
ως πατριωτικό καθήκον τη λαϊκή ενότητα ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή
έκβαση του αγώνα για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη πατρίδα;».
Επικαλούνται
κάποιοι από νυν ΕΠΑΜ τον ιστορικό λόγο του Άρη Βελουχιώτη στη Λαμία 22 Οκτώβρη
1944 «ΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ» (https://www.marxists.org/…/archi…/velouhiotis/1944/10/22.htm), για να
δικαιολογήσουν την ερωτοτροπία τους με την ακροδεξιά αν όχι την φασίζουσα καμπή
τους. Ο λόγος αυτός είναι ένα εξαιρετικά διδακτικό ιστορικό κείμενο για όσους
ξέρουν στοιχειωδώς ανάγνωση. Ανασκευάζει όλες τις βασικές θέσεις της αστικής
προπαγάνδας κατά του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Ανιχνεύει ιστορική συνέχεια στον επαναστατικό
εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, σχέση 1821-1940 -αυτό είναι το νόημα της επίκλησης
της «αθάνατης ελληνικής φυλής» σε κοινό ανθρώπων αγράμματων ή με μερικές τάξεις
δημοτικού-, ανασκευάζει την προπαγάνδα περί «ανθελλήνων» κομμουνιστών,
ξεσκεπάζει τη βρωμιά-προδοσία μοναρχικών-ακροδεξιών-καθεστώτος Ι. Μεταξά,
δείχνει το δρόμο του ξεσηκωμού, το ρόλο του αντάρτικού στη σωτηρία του λαού με
πρωτοπόρους τους κομμουνιστές, ανασκευάζει την τρομοκρατία περί κομμουνιστών
που θέλουν να γδάρουν παπάδες και να καταργήσουν τη θρησκεία, κ.ο.κ. Λέει ο
δικός μας ο Άρης μεταξύ άλλων: «Μας κατηγορούν ότι είμαστε όλοι κομμουνιστές
και ισχυρίζονται, ότι το ΕΑΜ. και ο ΕΛΑΣ είναι σκεπασμένες κομμουνιστικές
οργανώσεις. Μα αυτή η κατηγορία μπορεί ν' αποτελέσει ντροπή ή έπαινο;». Ο Άρης
δεν αλαλάζει υστερικά «δεν υπάρχει δεξιά, δεν υπάρχει αριστερά». Τουναντίον,
θεωρεί έπαινο τον πρωτοπόρο ρόλο των κομμουνιστών στο κίνημα, στο μέτωπο. Τι
λέει η δική σας ηγεσία κύριοι του νυν ΕΠΑΜ; Αναρωτηθείτε λοιπόν σοβαρά, λογικά
και νηφάλια: τι σχέση έχει ο λόγος του Άρη και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με τη «νέα» γραμμή
του κειμένου της Π.Γ. του ΕΠΑΜ «Επικαιροποίηση Πολιτικού Σχεδιασμού», και τη
νεκρανάσταση του «ΠΑΤΡΙΣ-ΘΡΗΣΚΕΙΑ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ» της αλήστου μνήμης χούντας των
ταγματασφαλιτών συνταγματαρχών, πρακτόρων της CIA; Ή με τη χούντα ή με τον Άρη!
Διαλέξτε στρατόπεδο.
Ρωτά ο κ. Φιτσάλος:
«Πού και πότε οι φασίστες έλεγαν πως η δεξιά και η αριστερά δεν αφορούν το
λαό ή ότι «δεν υπάρχουν»;». Απαντώ: παντού και πάντα οι φασίστες, όπου
και όποτε ερχόταν η ώρα τους για το καθεστώς (στην κρίση και στον πόλεμο)
έλεγαν και λένε για να συγκαλύψουν τον μαχόμενο αστισμό-αντικομμουνισμό τους,
ότι «όλοι είναι πουλημένοι, λαμόγια και εκφυλισμένοι», όλοι οι εκπρόσωποι του
«παλιού πολιτικού συστήματος», «δεξιά και αριστερά». Αυτοπροβάλλονται ως
σωτήρες «αντισυστημικοί», δηλ. πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά...
Συχνά αυτοαποκαλούνται «Τρίτη Δύναμη». Όπως αναφέρει και ο Μπ.
Μπρέχτ «ο φασισμός είναι μια καινούργια,
τρίτη δύναμη που στέκεται δίπλα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό (και πάνω
απ' αυτούς)· όχι μονάχα το σοσιαλιστικό κίνημα, αλλά κι ο καπιταλισμός θα
µπορούσε, και µετά τη γένεση του κινήµατος αυτού να συνεχίσει να υπάρχει και
χωρίς το φασισµό. Η παραπάνω άποψη είναι βέβαια φασιστική (υπογράμμιση –
Δ.Π.), αποτελεί υποχώρηση µπροστά στο φασισµό. Ο φασισµός είναι µια ιστορική
φάση όπου µπήκε τώρα ο καπιταλισµός, κι έτσι είναι κάτι το καινούργιο και παλιό
µαζί. Ο καπιταλισµός στις φασιστικές χώρες υπάρχει πια µονάχα σαν φασισµός κι ο
φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και
καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος καπιταλισμός. Πώς
λοιπόν τώρα να πει κάποιος αντίπαλος του φασισµού την αλήθεια για το φασισµό
όταν δε θέλει να πει τίποτα για τον καπιταλισµό, που τον προκαλεί; Πως να 'χει
η αλήθεια αυτή πραχτική σηµασία;» (Μπέρτολτ Μπρεχτ. Πέντε
δυσκολίες για να γράψει κανείς την αλήθεια. http://www.o-klooun.com/anadimosiefseis/pente-dyskolies-gia-na-grapsei-kaneis-tin-alitheia ). Ως «τρίτη
δύναμη», πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά, καπιταλισμός-σοσιαλισμός καλούσε
στις προκηρύξεις του ο ταγματασφαλίτης αποστάτης στρατηγός Βλάσοφ τους
σοβιετικούς να προσχωρήσουν στη Βέρμαχτ (βλ. την προκήρυξη από 10.11.1942 https://reibert.info/threads/pervaja-listovka-vlasova.407512/ )... Έχει ιστορία αυτή η παράδοση. Μετά την επανάσταση του
1917, μεταξύ των αντισοβιετικών ηττημένων τσαρικών δυνάμεων της Λευκής Φρουράς,
στη Γιουγκοσλαβία και αλλού, δημιουργούνται εθνικιστικές αντικομμουνιστικές
οργανώσεις που συγκλίνουν τελικά σε μία:
Λαϊκή-Εργασιακή Ένωση (Народно-Трудовой Союз – НТС) ή «τρίτη δύναμη»
πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά (βλ. Александр Казанцев ТРЕТЬЯ СИЛА РОССИЯ
МЕЖДУ НАЦИЗМОМ И КОММУНИЗМОМ. http://coollib.com/b/179990/read#t1 ). Αυτή, με την
άνοδο του φασισμού στο μεσοπόλεμο, βλέπει το Χίτλερ και τους ναζί ως
απελευθερωτές από το μπολσεβικισμό και τίθεται ολοκληρωτικά στην υπηρεσία τους.
Ο Βλάσοφ Αντρέι Αντρέγιεβιτς (1901-1946), ήταν ένας σοβιετικός στρατηγός, που
τέθηκε επικεφαλής αυτής της «τρίτης δύναμης» και έγινε συνεργάτης των ναζί
κατακτητών στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίοι τον έχρισαν Διοικητή του «ρωσικού
απελευθερωτικού στρατού» στο πλευρό της Βέρμαχτ.
Έχουν λοιπόν τραγική
ιστορική ευθύνη όσοι εκούσια ή ακούσια αναπαράγουν τη ρητορική περί δήθεν
κινήματος και μετώπου πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά. Όταν μάλιστα κάποιοι
επικεντρώνουν τα πυρά τους εναντίον κάθε αριστεράς ενώ κτίζουν την «αντισυστημική»
εικόνα και προπαγάνδα τους παρουσιάζοντας την ίδια την αντίθεση δεξιά-αριστερά
ως στημένη «επινόηση» & «κατασκευή», δεν κινούνται μόνο στα θολά νερά, αλλά
συμπράττουν στη σύμπηξη του βορβορώδους βάλτου που εκτρέφει την εδραίωση και
διάδοση του αληθινού φασισμού. Χαρακτηριστικό είναι το εξής περιστατικό που
περιέγραφαν άνθρωποι από Θεσσαλονίκη το 2012. Την περίοδο που κάποιοι φωστήρες
της ηγεσίας του ΕΠΑΜ, παρά τις προειδοποιήσεις μας για τον απροκάλυπτα
φασιστικό συνειρμό, λάνσαραν ανά την επικράτεια τη μόδα των «λαμπαδηφοριών» με
πυρσούς, στις Δυτικές συνοικίες της πόλης, συμπορεύτηκαν με το πυρσοφόρο ΕΠΑΜ
και χρυσαυγήτες, ανακράζοντας το κλασικό: «Δεν υπάρχει δεξιά – δεν υπάρχει
αριστερά, μόνο κόκκαλα (αίματα) Ελλήνων ιερά»! Τυχαίο; Κάθε άλλο. Λογικό!
Άλλο περιστατικό: το
πρώην μέλος της προσωρινής Οργανωτικής Επιτροπής, μέλος στη συνέχεια της
Πολιτικής Γραμματείας του ΕΠΑΜ και εξ' απορρήτων της αυλής, Γιώργος
Παναγιωτόπουλος, δημοσιεύει στο ιστολόγιό του χυδαίο κείμενο με άθλια και
εμετική ναζιστική «ιστορική προβληματική» περί «εβραιομπολσεβικισμού»! (Η Ίσις χωρίς
στρινγκάκι. Το κωλομπαρεμένο παραμύθι της αριστερής γεωγραφίας.
http://axinosp.blogspot.gr/2012/06/blog-post_5381.html);
Όταν κάποιος με την
προπαγάνδα του σε συνθήκες κρίσης και κοινωνικού πολέμου απομονώνει το στοιχείο
της ξένης κατοχής-επιβολής από την ταξική του (εθνική, διεθνική και παγκόσμια)
διάσταση (δηλ. από την κοινωνικοοικονομική βάση της αντιπαράθεσης
δεξιάς-αριστεράς), φυσικό επακόλουθο είναι να συμβάλλει στην τόνωση στοιχείων
εθνικής περιχαράκωσης, ανοίγοντας το δρόμο για πάσης φύσεως εθνικισμούς,
σωβινισμούς, ξενοφοβίες, κυνήγι «λαθρο-»μεταναστών & προσφύγων κ.ο.κ. Δεν
υπάρχει ιδεολογικοπολιτικώς ουδέτερη, γενικώς και αορίστως ισχύουσα «λαϊκή
ενότητα». Ιδιαίτερα αν αυτή η «λαϊκή ενότητα» δηλητηριάζεται συστηματικά με
λανθάνοντα ή απροκάλυπτο αντικομμουνισμό και εξορκισμούς κατά της αριστεράς,
οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε φασίζουσα ή/και φασιστική ρότα. Υπενθυμίζω
ότι όλα τα φασιστικά κινήματα του μεσοπολέμου, κινούνταν σε τέτοια «μετωπική»
κατεύθυνση, ενώ για δημαγωγικούς-χειραγωγικούς λόγους περιελάμβαναν στη
ρητορική τους και φιλολαϊκά, «αντικαπιταλιστικά», ακόμα και σοσιαλιστικά
συνθήματα, ψαρεύοντας σκόπιμα στα θολά νερά της κρίσης που τα ίδια θόλωναν
περαιτέρω συνειδητά για την επιβολή του καθεστώτος τους. Το ίδιο το ναζιστικό
κόμμα Γερμανίας ονομαζόταν NSDAP, «Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα των Γερμανών
Εργατών»!
Ο κ. Δ. Φιτσάλος μου προσάπτει
επιπλέον: «Ο κ. Πατέλης κατηγορεί το ΕΠΑΜ ως
«εθνικιστικό» επειδή επιτάσσει την λαϊκή ενότητα πάνω και πέρα από ιδεολογικές
γραμμές.[...]. Αλήθεια αυτό δεν το γνώριζε όταν προσέγγισε το ΕΠΑΜ και
εντάχθηκε το ’11; Δεν είχε διαβάσει στην ιδρυτική του διακήρυξη πως «φιλοδοξία
του ΕΠΑΜ είναι να συμβάλει καθοριστικά στην ενότητα του λαού πέρα και πάνω από
κομματικές, ιδεολογικές και άλλες διαχωριστικές γραμμές. (…)Το ΕΠΑΜ από την
ίδια την φύση του είναι μια μεταβατική κοινωνικοπολιτική συμμαχία από ευρύτατες
λαϊκές δυνάμεις με κύρια επιδίωξη την επίτευξη των βασικών στόχων και αιτημάτων
του. Στις γραμμές του δεν υπάρχουν διαχωρισμοί κομματικής ή ιδεολογικής
καταγωγής των μελών του, ούτε αναγνωρίζει εντός του οργανωμένες συνιστώσες και
συντεταγμένες. Απηχεί την ενότητα που πρέπει να οικοδομηθεί μέσα στις τάξεις
του ίδιου του λαού απέναντι στον κοινό εχθρό.»; Αν τα γνώριζε αυτά και επομένως
διαφωνούσε, τότε τι δουλειά είχε σε ένα λαϊκό πατριωτικό μέτωπο; Τι πραγματικά
επεδίωκε;».
Τα πράγματα δεν
είναι μαύρα ή άσπρα, ή τουλάχιστον, δεν προβάλλουν έτσι απ' την αρχή. Κατ'
αρχήν, η επιδίωξη της λαϊκής ενότητας
πάνω και πέρα από ιδεολογικές γραμμές (εξαιρουμένων των φασιστικών θέσεων) σε
συνθήκες κρίσης και πολέμου, δεν καθιστά ένα πολιτικό μόρφωμα εθνικιστικό.
Πολλώ μάλλον δε, εάν αυτό το μόρφωμα διακηρύσσει ότι συνιστά τον
προπομπό-πρόπλασμα του αναγκαίου στη συγκυρία μεγάλου Μετώπου. Περί αυτού γινόταν
συζητήσεις και κατά την Ιδρυτική σύσκεψη (Αργυρούπολη, 16/7/2011) στο πρώτο
μέρος της οποίας μπόρεσα να παρευρεθώ. Όπως πληροφορήθηκα εκ των υστέρων, κατά
τη διάρκεια της απουσίας μου εξελέγην μέλος της προσωρινής «Πολιτικής
Επιτροπής». Όσο ήμουν εκεί, δεν διάβασα απλώς το προσχέδιο της Ιδρυτικής
Διακήρυξης που είχε συντάξει ο Δ. Καζάκης, αλλά εισηγήθηκα (γραπτά και
προφορικά) σημαντικές προσθήκες και αλλαγές, συμβάλλοντας στην τελική μορφή
της. Ειλικρινά, το προσχέδιο δεν μου φαινόταν ως η βέλτιστη απεύθυνση για τη
συγκρότηση του μετώπου, όπως άλλωστε και πολλά πρόσωπα και καταστάσεις. Ωστόσο,
ως κομμουνιστής που συνειδητοποιούσε την ανάγκη του μετώπου, θεωρούσα και θεωρώ
υποχρέωσή μου να βρίσκομαι εκεί που το αυθόρμητο δείχνει μαζικά να προσανατολίζεται
σε συνειδητές μετωπικές προσπάθειες, να συμβάλλω στο μέτρο των δυνατοτήτων μου
στη βελτιστοποίηση κάθε θετικού εγχειρήματος. Στο προσχέδιο, π.χ. υπήρχαν πολλά
(5) προτάγματα, όχι και τόσο σωστά ιεραρχημένα και αρκετή φλυαρία για αυτά.
Είναι μια πραγματικότητα που αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε σε πολλά
εγχειρήματα. Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι σε συνθήκες κρίσης και πολέμου,
ποτέ δεν συγκροτήθηκαν μαζικά μέτωπα μάχης με 5, 10, 15... στόχους-προτάγματα.
Για το μέτωπο και τη μαζική του απεύθυνση, αρκούν 2, 3 το πολύ. Επίσης, στο
προσχέδιο υπήρχαν κενά και ασάφειες ως προς το διεθνή-ταξικό χαρακτήρα της
κρίσης, την ανάγκη μπολιάσματος του εθνικοαπελευθερωτικού-πατριωτικού στοιχείου
με το ταξικό-διεθνιστικό, ως προς αρχές συγκρότησης και λειτουργίας κ.ο.κ.
Ωστόσο, αντιλαμβανόμενος ότι είχαν ήδη δρομολογηθεί κάποιες θέσεις και
διαδικασίες πριν τη δική μου εμπλοκή, πρότεινα διορθωτικές αλλαγές-προσθήκες.
Οι αλλαγές που εισηγήθηκα και έγιναν δεκτές, αφορούσαν:
1.
Προσθήκη της 3ης παραγράφου που συνέγραψα επιτόπου «Όλα αυτά
συμβαίνουν εν μέσω μιας μοναδικής ως προς το εύρος, το βάθος και τις
καταστροφικές προεκτάσεις παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Μιας κρίσης, η οποία
όταν μετατράπηκε σε κρίση χρέους έπληξε ως ασθενείς κρίκους του συστήματος την
Ελλάδα και μια σειρά ακόμη χωρών της περιφέρειας της ΕΕ. Τα δεινά που υφίσταται
ο λαός, η απώλεια της κυριαρχίας, η διάλυση και η καταστροφή, πηγάζουν από έναν
διεθνή μηχανισμό εκμετάλλευσης με αιχμή του δόρατος ένα ολωσδιόλου παρασιτικό
χρηματοπιστωτικό σύστημα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο». Έκρινα αναγκαία
αυτή την προσθήκη, για την κατάδειξη της διεθνούς & παγκόσμιας ταξικής
διάστασης της κρίσης και της εκμετάλλευσης, της θέσης και του ρόλου της Ελλάδας
και άλλων χωρών σε αυτήν, γεγονός που υπαγορεύει και το διεθνιστικό-ταξικό
χαρακτήρα του αναγκαίου μετωπικού αγώνα.
2.
Πρότεινα και έγινε δεκτή απ' το σώμα αναδιάταξη-αλλαγή σειράς των
αιτημάτων, λόγω της ιεραρχικής δομής-αλληλουχίας τους. Στο προσχέδιο ήταν:
1. Πρέπει να ανατραπεί εδώ και τώρα
ολόκληρο το οικοδόμημα των συμφωνιών, δεσμεύσεων, παρεμβάσεων και μέτρων που
πάρθηκαν από την εποχή του πρώτου μνημονίου..., 2. Η πρώτη πράξη εξιλέωσης της ελληνικής
κοινωνίας από τα ανομήματα των κυβερνώντων της είναι να καθίσει στο εδώλιο
το σύνολο των φυσικών και νομικών προσώπων..., 3. Μη αναγνώριση του δημόσιου χρέους..., 4. Αναθεώρηση των σχέσεών μας με την ΕΕ...,
5. Ως έχει.
Με τη δική μου
πρόταση, η σειρά στο τελικό κείμενο είχε ως εξής: 1. Μη αναγνώριση του
δημόσιου χρέους..., 2. Πρέπει να ανατραπεί εδώ και τώρα ολόκληρο το οικοδόμημα
των συμφωνιών, δεσμεύσεων, παρεμβάσεων και μέτρων..., 3. Αναθεώρηση των σχέσεών
μας με την ΕΕ..., 4. Η πρώτη πράξη εξιλέωσης της ελληνικής κοινωνίας από τα
ανομήματα των κυβερνώντων της είναι να καθίσει στο εδώλιο..., 5. Η διάσωση της
χώρας δεν μπορεί να επιτευχθεί με τον λαό στον «γύψο» ούτε με οικουμενικές και
υπερκομματικές κυβερνήσεις εκφασισμού της πολιτικής ζωής...
3.
Έγιναν δεκτές προσθήκες & επαναδιατυπώσεις μου επί της τελικής
πρότασης του 5ου αιτήματος, που έχει ως εξής: «Μόνο έτσι θα μπορέσει ο λαός να
γίνει αφεντικό στον τόπο του, να οικοδομήσει ένα σύστημα διακυβέρνησης που θα
βασίζεται σε μια λαϊκή αντιπροσώπευση [με αιρετότητα από τα ανώτερα ως τα
κατώτερα όργανα], δεσμευτική εντολή, διαρκή έλεγχο από τα κάτω, [υποχρεωτική λογοδοσία
των αιρετών εντεταλμένων προς τους εκλογείς τους], ανακλητότητα [με κάθε
αθέτηση εντολής], περιορισμένη θητεία, [θέσπιση της εκ περιτροπής εναλλαγής σε
αξιώματα-λειτουργίες].» (σε άγκιστρα οι δικές μου αλλαγές-προσθήκες).
Πρότεινα αυτές τις προσθήκες και επαναδιατυπώσεις, όχι μόνο ως διεκδικήσεις για
τον εκδημοκρατισμό του όλου πολιτικού και πολιτειακού συστήματος, αλλά και υπό
την ιδιότητα αρχών, οι οποίες θα έπρεπε να τηρούνται υποδειγματικά στη δομή και
λειτουργία του ίδιου του εν τω γεννάσθαι μετώπου, γνωρίζοντας ότι μόνον έτσι αυτό θα μπορούσε
να έχει προοπτική...
4.
Προς αποφυγή εθνικιστικών παρεκτροπών, πρότεινα παράγραφο
με σαφή αναφορά στη διεθνιστική διάσταση, στο διεθνιστικό καθήκον του μετωπικού
αγώνα του ελληνικού λαού, που δεν υπήρχε στο προσχέδιο. Στο τελικό κείμενο
(που ενσωματώνει και άλλες σχετικού περιεχομένου προτάσεις) υπάρχει η εξής
διατύπωση: «Στη μάχη αυτή ο ελληνικός λαός δεν βρίσκεται μόνος του. Δίπλα του
βρίσκονται και οι άλλοι λαοί των χωρών της νότιας ευρωζώνης, της ΕΕ και διεθνώς
που πλήττονται από αντίστοιχες ληστρικές πολιτικές. Το καθήκον να ξεμπερδέψει
με το καθεστώς της δουλοπαροικίας του χρέους πρώτα απ’ όλα στην χώρα του, ο
ελληνικός λαός δεν το οφείλει μόνο στον εαυτό του, αλλά και σε όλους τους λαούς
που βρίσκονται υπό τα δεσμά της ίδιας διεθνούς ληστοσυμμορίας. Κάθε δικό του
απελευθερωτικό βήμα στην Ελλάδα, κάθε καίριο πλήγμα στο καθεστώς κατοχής, θα
δώσει πνοή, δύναμη και αποφασιστικότητα σ’ όλους τους μαχόμενους λαούς. Η δική
του εθνική και κοινωνική απελευθέρωση θα σηματοδοτήσει μια τέτοια γενικευμένη
άνοιξη των λαών στην Ευρώπη, που κανενός είδους αντίδραση δεν θα μπορέσει να
αναχαιτίσει».
5.
Με προτάσεις πολλών συμμετεχόντων και δικές μου, προστέθηκε η
τελευταία παράγραφος, που επίσης δεν υπήρχε στο προσχέδιο: «Το ΕΠΑΜ από την
ίδια την φύση του είναι μια μεταβατική κοινωνικοπολιτική συμμαχία από ευρύτατες
λαϊκές δυνάμεις με κύρια επιδίωξη την επίτευξη των βασικών στόχων και αιτημάτων
του. Στις γραμμές του δεν υπάρχουν διαχωρισμοί κομματικής ή ιδεολογικής
καταγωγής των μελών του, ούτε αναγνωρίζει εντός του οργανωμένες συνιστώσες και
συντεταγμένες. Απηχεί την ενότητα που πρέπει να οικοδομηθεί μέσα στις
τάξεις του ίδιου του λαού απέναντι στον κοινό εχθρό. Σαν συμμαχία είναι
μεταβατική γιατί με την επίτευξη των κεντρικών στόχων και αιτημάτων του, το
ΕΠΑΜ θα περάσει αναπότρεπτα στην ιστορία». Εδώ υπογραμμίζεται ο μεταβατικός και
όχι πάγιος-παλαιοκομματικός χαρακτήρας του μετώπου, η αποφυγή κομματικών και
ιδεολογικών καπελωμάτων και ο ενωτικός χαρακτήρας του εγχειρήματος.
Αφήνω στην κρίση του
αναγνώστη το εάν και κατά πόσο η δράση της νυν ηγεσίας του ΕΠΑΜ τηρεί τις ως
άνω αρχές.
Αναφέρω τα παραπάνω, για να καταστεί σαφές το τι
επεδίωκα και επιδιώκω με συνέπεια. Επιπλέον, αφ' ενός μεν δεν ήμουν απλός
αναγνώστης του εγγράφου και θεατής των διαδικασιών, αφ' ετέρου δε, εξ' υπαρχής
κατέβαλλα προσπάθειες ώστε να αποφευχθούν εκτροπές και εκφυλιστικά φαινόμενα
που εκδηλώθηκαν ιδιαίτερα έντονα στη συνέχεια. Η δραστηριότητα ανθρώπων με πεποιθήσεις παρόμοιες με τις
δικές μου εκείνη την περίοδο ήταν πολυσχιδής. Ξεκίνησε με κινήσεις όπως το
κοινό κείμενο οικονομολόγων και πανεπιστημιακών. Μέρος της για βραχύ διάστημα
συνδέθηκε με το ΕΠΑΜ. Όπως προανέφερα, τον Ιούλιο του 2011 παρευρέθηκα σε μέρος
των εργασιών της ιδρυτικής στην Αργυρούπολη. Υπέβαλα προτάσεις επί του σχεδίου
της ιδρυτικής διακήρυξης, οι οποίες έγιναν δεκτές. Ερήμην μου (όταν είχα φύγει)
με εξέλεξαν μέλος της προσωρινής Πολιτικής Επιτροπής. Στις συνεδριάσεις της
τελευταίας, που διεξάγονταν στην Αθήνα, συμμετείχα εάν και όποτε ήταν εφικτή
σύνδεση με τηλεδιάσκεψη (από τα Χανιά)... Ήδη από τότε ήταν φανερά
πολλά φαύλα στοιχεία ως προς τη δομή, τον προσανατολισμό, το ιδεολογικό
πλαίσιο, τα καπελώματα, τις άξεστες απόπειρες επιβολής του «φυσικού ηγέτη» και
της αυλής, τους ΠΑΣΟΚογενείς αυριανιστές να πρωτοστατούν εδώ κι εκεί κ.ο.κ. Τα
περιγράφω αυτά και στο σχετικό άρθρο «Ότι απέμεινε από την εκφυλιστική
μετάλλαξη του ΕΠΑΜ θέτει εκ των πραγμάτων εαυτόν εκτός της νομοτελούς
προοπτικής του μετώπου». http://www.ilhs.tuc.gr/gr/dim_22042012.htm. Παρ' όλα αυτά, το
τότε ΕΠΑΜ, κυρίως ως προς τη σύνθεση του κόσμου που προσήλκυε, αλλά και ως προς
τις διαθέσεις των μελών του, δεν είχε την παραμικρή σχέση μ' αυτό που απέμεινε
μετά το 1ο συνέδριο. Ποτέ δεν έκρυψα τις αρχές, τις ιδέες και τις επιδιώξεις
μου. Τα θέματα αυτά τα έθετα με συνέπεια τόσο στα όργανα που συμμετείχα, στις
συζητήσεις που είχα με άλλους συναγωνιστές, αλλά και σε δημόσιο γραπτό και
προφορικό λόγο που είναι καταγεγραμμένος εν πολλοίς και διαθέσιμος. Διαθέσιμο
είναι και το αρχείο της αλληλογραφίας της τότε Πολιτικής Επιτροπής, αρκούντως
διαφωτιστικό για τις τάσεις που οδήγησαν στον πλήρη εκφυλισμό του ΕΠΑΜ. Έθετα
τον προβληματισμό μου με έντονο και συστηματικό τρόπο, με ειλικρινή αγωνία
παντού και στον ίδιο τον κ. Δ. Καζάκη, ασκώντας έντονη κριτική σε επικίνδυνα
φαινόμενα και συμπεριφορές. Αναφέρω ενδεικτικά, ότι από τις αρχές είχα
συζητήσει με τον κ. Δ. Καζάκη ότι αφορά την ευθύνη και τον ειδικό
πρωτοπόρο-υποδειγματικό ρόλο των κομμουνιστών στη συγκρότηση και ανάπτυξη του
μετώπου. Γι' αυτό το λόγο, του είχα προτείνει τη
συγκρότηση κομμουνιστικής πλατφόρμας στο Μέτωπο και αυτός είχε συμφωνήσει μαζί
μου. Με αυτούς τους όρους είχα ενεργοποιηθεί τότε στο ΕΠΑΜ,
ευελπιστώντας αυτό να μετεξελιχθεί σε πραγματικό ενωτικό λαϊκό μέτωπο μάχης...
Βέβαια, η μετέπειτα τραγελαφικές εξελίξεις έδειξαν ανάγλυφα το πως
αντιλαμβάνονται κάποιοι τις δεσμεύσεις τους και την ενότητα λόγων και
έργων...
Είναι όντως
λυπηρή αυτή η κατάληξη για ένα εγχείρημα στο οποίο είχαν εναποθέσει τις ελπίδες
τους χιλιάδες άνθρωποι στη φάση των μαζικών λαϊκών κινητοποιήσεων κατά του
καθεστώτος αποικίας χρέους. Στο ΕΠΑΜ, στη δράση για τη διάδοση των προταγμάτων
του και στη συγκρότηση συλλογικοτήτων αλληλεγγύης και αγώνα, γνώρισα διάφορους
ανθρώπους. Ανθρώπους που κουβαλούσαν όλα τα στερεότυπα του οπαδού, του
αυλοκόλακα, του χειροκροτητή, επανεκδόσεις εκδοχών βοναπαρτισμού, «αυριανισμού»
- αγοραίου λαϊκισμού, βολεψάκηδες που επενδύουν-τζογάρουν στη λογική της εν
λευκώ ανάθεσης, ώστε να ψηφίσουν και να ξαναθρονιαστούν στη βολή τους με την
αυταπάτη ότι ο άναξ θα τα λύσει όλα δια μαγείας (ή θα τον μουτζώνουν στην
επόμενη καμπή), ανθρώπους που μόλις οσμίστηκαν δυναμική, έσπευσαν για ιδιοτελή
εξαργύρωση εκδουλεύσεων και για αντιπαροχές, εκδοχές ανερμάτιστων καιροσκόπων,
αρχομανών δικτατορίσκων – βοναπαρτίσκων μ' ένα τεράστιο νοσηρό «Εγώ», που είδαν
το κίνημα ως όχημα-μέσο της ιδιοτελούς ναρκισσευόμενης φιλαυτίας τους κ.ο.κ.
Ωστόσο, γνώρισα και εξαιρετικούς ανθρώπους, αγνούς, καθαρούς, ανιδιοτελείς,
αφοσιωμένους στην υπόθεση του αγώνα του λαού, που βλέπουν τον εαυτό τους ως
μέσο στην υπηρεσία αυτού του συλλογικού αγώνα ζωής η θανάτου. Είναι πολύ πιθανό
να δραστηριοποιούνται ακόμα τέτοιοι καλοπροαίρετοι άνθρωποι εντός και πέριξ του
εναπομείναντος ΕΠΑΜ, χωρίς να έχουν γνώση του τι μεσολάβησε, χωρίς να έχουν
αντιληφθεί το πραγματικό διακύβευμα.
Σε αυτούς
τους γνήσιους συναγωνιστές και συναγωνίστριες, πρέπει να καταστεί σαφές ότι όσο
κι αν εκφυλίστηκε πρόωρα αυτό το εγχείρημα, το μεγαλείο, η ομορφιά και η
προοπτική του μετωπικού αγώνα βρίσκονται μπροστά μας. Δεν έχουμε την πολυτέλεια
για απογοητεύσεις, παραιτήσεις και ιδιώτευση. Είδαμε με τραγική ενάργεια το
πως δεν χτίζεται, το πως υπονομεύεται ένα μέτωπο και τι χρειάζεται για να
χτιστεί. Οφείλουμε να αντλήσουμε διδάγματα από την ιστορία των επαναστατικών
κινημάτων, και από τη σύντομη εμπειρία του ΕΠΑΜ, ώστε να αναβαθμίσουμε ποιοτικά
και ουσιαστικά τη μετωπική συγκρότηση του αγώνα του λαού μας.
Τελικά,
ποιος θολώνει συστηματικά τα ήδη θολά νερά της σημερινής πολιτικής ζωής με
διακηρύξεις περί λαϊκής ενότητας πέραν του διπόλου δεξιά-αριστερά; Και ποιος
έρχεται να ψαρέψει τι στα θολά νερά; Ποιοι πνίγουν την μετωπική προοπτική στα θολά νερά της
«αποϊδεολογικοποίησης»; Πόσο αθώο είναι να αναγορεύονται
φερέγγυοι εταίροι και συνομιλητές οι φορείς παρόμοιων ιδεολογημάτων και
πρακτικών;
Εν
κατακλείδι: το καθεστώς σε συνθήκες κρίσης και πολέμου χρειάζεται επιτακτικά
ποικίλα αναχώματα-δεκανίκια α) για τη διαχείριση της οργής και της αγανάκτησης
των από κάτω και β) (δεδομένης της ταχύτατης φθοράς-χρεοκοπίας των βραχύβιων
πολιτικών σχημάτων διακυβέρνησης) για τη δημιουργία εφεδρικών μορφωμάτων,
οιονεί εταίρων σε σχήματα ανακύκλωσης-«ανανέωσης» πολιτικού προσωπικού
διαχείρισης των όρων αποικίας χρέους. Το ΛΑΟΣ κάηκε, η ΝΔ δυσκολεύεται να βρει
ταυτότητα με το νέο ακραίο νεοφιλελεύθερο ηγέτη, η ναζιστική Χ.Α. επίσης
δυσκολεύεται να δείξει «υπεύθυνο καθωσπρεπισμό» και το μέλλον της «λαϊκής»
ακροδεξιάς εθνικιστικής συνιστώσας της νυν συγκυβέρνησης δεν προοιωνίζεται
ευμενές. Να λοιπόν που δένει η συνταγή των κουκλοπαικτών που δίνουν το στίγμα
του ΕΠΑΜ για διεκδίκηση κατάλληλου ρόλου σε μια θολή αγορά πελατών-ψηφοφόρων:
«με λόγο πατριωτικό, με πολιτικό λόγο ήπιο, ενωτικό και με αναφορές στην
πατρίδα, τη θρησκεία και την οικογένεια»!...
Όσοι απεργάζονται, χειρίζονται
και αναπαράγουν παρόμοια σενάρια σε θολά νερά, όχι μόνο δεν συμβάλλουν στη
συγκρότηση του επιτακτικά αναγκαίου μετώπου, αλλά δημιουργούν άκρως ευνοϊκά
εκκολαπτήρια για ακροδεξιές και φασιστικές εκτροπές.
[1] Ο Πιετισμός ή Ευσεβισμός αναπτύχθηκε στους
κόλπους της γερμανικής λουθηριανής εκκλησίας κατά τον 17ο αι., με στόχο την
τόνωση του ατομικού θρησκευτικού βιώματος
======
Σχόλια