Το απόλυτο αδιέξοδο –Τι δεν λένε οι δραχμιστές και ευρωζωνιστές - 9 ρηξικέλευθες προτάσεις - Η
ευρεία συνειδητοποίηση του αδιεξόδου ωθεί τις εξελίξεις σε νέου τύπου πολιτικές
και οικονομικές λύσεις
του Μάκη Ανδρονόπουλου
Το αίτημα της Ελλάδας
προς την Παγκόσμια Τράπεζα για πρόσθετη χρηματοδότηση ώστε να στηριχθεί το
κοινωνικό κράτος (και οι θέσεις εργασίας) και τα έργα υποδομής έρχεται να καταδείξει πως το σενάριο της
ανάπτυξης μέσω μνημονίων και κάποιας μελλοντικής ρύθμισης του χρέους δεν μπορεί
ούτε ανάπτυξη να δημιουργήσει, ούτε την οικονομία να διασώσει, ούτε -κυρίως- να
δώσει προοπτική στην χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία.
Οι πρόσφατες πληροφορίες
για συμφωνία με ρήτρα opt-out (αυτοεξαίρεσης) που ζητά το ΔΝΤ ώστε να μπει στο
πρόγραμμα και να δοθεί έτσι η δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να
εντάξει στην πιστωτική χαλάρωση της Ελλάδα, ώστε να αποκτήσει κάποια ρευστότητα
το τραπεζικό σύστημα, καταδεικνύουν πως η πλευρά των πιστωτών παραμένει
προσκολλημένη στα συμφέροντα της και όλα τα άλλα είναι υποκρισία και
μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Τα σενάρια που γράφονται από έγκυρους αναλυτές,
σύμφωνα με τα οποία αν δεν υπάρξει συμφωνία πακέτο «κοινωνικά και πολιτικά
βιώσιμη», η κυβέρνηση θα πάει σε μετωπική είναι σε μεγάλο αυτονόητα και πιθανότατα,
κοινωνικά ώριμα.
Η δεύτερη αξιολόγηση ήρθε
να ξεκαθαρίσει τον ορίζοντα της ελληνικής κοινωνίας, όπως ένας ξαφνικός αέρας
ξεκαθαρίζει μια ομίχλη που έχει κατακάτσει πάνω από ένα τόπο. Το αδιέξοδο
προβάλει και πάλι μπροστά μας, αλλά τώρα πια φαίνεται πεντακάθαρα.
·
Να φύγουμε από την
ευρωζώνη δεν μπορούμε γιατί πρέπει πρώτα να εξοφλήσουμε τα πάντα, όπως
ξεκαθάρισε ο Μάριο Ντράγκι, ΕΚΤ, ESM, EFSF, τα κράτη μέλη και το ευρωπαϊκό
σύστημα πληρωμών target 2
(ΣΣ: πάντως, όπως υποστηρίζει ο αρθρογράφος της Daily Telegraph Αμμπρός Έβανς Πρίτσαρντ ειδικά για το target 2, μια χρεοκοπία της Ελλάδας θα
μπορούσε να τινάξει όλο το ευρωσύστημα στον αέρα. Θεωρεί δε ότι αυτό είναι από
τα μυστικά όπλα της ελληνικής πλευράς).
·
Να αλλάξουμε κυβέρνηση
δεν σημαίνει τίποτε (ΣΣ: Süddeutsche Zeitung “μια κυβερνητική αλλαγή δεν θα λύσει
το πρόβλημα της Ελλάδας”). Το μόνο που έχει απομείνει στη Νέα Δημοκρατία είναι
ο ισχυρισμός ότι μπορεί να φέρει πιο γρήγορα επενδύσεις, αφού οι πολυπόθητες
μειώσεις φόρων εξασφαλίζονται με τον υπό συζήτηση συμβιβασμό της κυβέρνησης.
·
Το νέο ελληνικό success story που φιλοτεχνεί ο Γερμανός επικεφαλής
του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ για την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές εντός του
2018, είναι προφανές ότι αφορά την κα Μέρκελ και τις γερμανικές εκλογές και όχι
τους Έλληνες, όπως άλλωστε συνέβη και στις εκλογές του 2013. Τότε, μετά τη νίκη
της κας Μέρκελ, οι πιστωτές προέβαλαν απρόσμενες απαιτήσεις στην κυβέρνηση
Σαμαρά με αποτέλεσμα τη ματαίωση της 5ης
αξιολόγησης το 2014.
·
Η νέα συμφωνία
Λαγκάρντ-Μέρκελ έχει πάλι πολιτική σκοπιμότητα, να δώσει χρόνο στην κα Μέρκελ
μέχρι τις εκλογές. Η Λαγκάρντ παραμένει
στη θέση ότι η αναδιάρθρωση του χρέους είναι απαραίτητη και πρέπει να στηριχθεί
σε μια νέα έκθεση βιωσιμότητας του χρέους με ορίζοντα το 2050, η οποία θα
συνδυάζει τους μεσοπρόθεσμους στόχους
πλεονασμάτων (ΣΣ: ο Σόιμπλε φαίνεται να υποχωρεί στο 3,5% για τρία χρόνια μετά
το 2018, αντί για δέκα) με τις απαιτήσεις του ΔΝΤ για «βαθιές μεταρρυθμίσεις»
ήτοι το συνταξιοδοτικό και το φορολογικό, αλλά και «βέλτιστες πρακτικές» στα εργασιακά.
Το ότι θα είναι «δημοσιονομικά ουδέτερες», όπως διαβεβαιώνουν Τσακαλώτος και
Μοσκοβισί, δεν σημαίνει πως δεν θα «σκοτώσουν» χιλιάδες Έλληνες που
σχοινοβατούν στο όριο της φτώχειας.
·
Ο πίνακας κατάταξης του
Δείκτη Εξαθλίωσης (Misery Index MI) που καταρτίζει το πρακτορείο Bloomberg
βάσει του πληθωρισμού και των προοπτικών της ανεργίας, τοποθετεί την Ελλάδα
στην τέταρτη θέση παγκοσμίως. Η Πανευρωπαϊκή έρευνα για τη φτώχεια του
Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας της Κολωνίας κατέγραψε ότι στην οκταετία
2008-2015, το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 41,5%, ποσοστό κατά
πολύ μεγαλύτερο από οιαδήποτε άλλη χώρα. Δυστυχώς, αυτό ελάχιστα πράγματα
σημαίνει για όσους έχουν τα μάλλον αφορολόγητα εκατομμύρια τους στο εξωτερικό.
Τέλος η αντιέκθεση με τα επιχειρήματα της Κομισιόν για την έκθεση του ΔΝΤ
αναφέρει ότι το παραγωγικό κενό θα μείνει μέχρι το 2021!... που σημαίνει ότι η «ανάκαμψη»
θα είναι τυπική-λογιστική και όχι
ουσιαστική για την πραγματική οικονομία.
·
Είναι πια κοινή αίσθηση
ότι οι πιστωτές βρίσκουν και τα κάνουν επειδή τα κόμματα εξακολουθούν να
αλληλοσπαράσσονται και να διαγκωνίζονται για την εύνοιά τους.
·
Το γεγονός ότι το 43% του
εκλογικού κόμματος αναζητά ένα νέο κόμμα που θα αλλάξει το πολιτικό σκηνικό που
τόσο πολύ αποστρέφεται και ότι η μεγάλη πλειοψηφία αναζητά τον Κανένα για
πρωθυπουργό, δείχνει πως το κεντρικό πρόβλημα της χώρας παραμένει το Πολιτικό.
Τι δεν λένε οι δραχμιστές Νο2
Μπροστά σε αυτό το εθνικό
αδιέξοδο που εύλογα προκαλεί τον σκεπτικισμό των ξένων παρατηρητών οι οποίοι
επανέφεραν το Grexit ως λογική συνέπεια των παράλογων
απαιτήσεων των πιστωτών, εμφανίστηκε στο μιντιακό προσκήνιο μια νέα τάση
δραχμιστών που ναι μεν επικαλούνται ενίοτε την επιχειρηματολογία Λαμπαβίτσα ή
ακόμη και των Λαφαζανικών, όμως έχουν άλλη πλατφόρμα παρέμβασης που στηρίζεται τόσο στην διεθνή
τάση αντιπολιτικής (Τραμπ-Brexit-Γκρίλο), όσο και στην αποτυχία των δύο προηγούμενων μνημονίων και στην
σκληρότητα του τρίτου. Το επιχείρημα που προβάλλουν είναι «να δούμε μία άλλη
πολιτική, να γίνει συζήτηση». Βέβαια, δεν λένε κατά πόσο υπάρχει χρόνος να
γίνει συζήτηση, πού και πώς να γίνει και εν τέλει ποια είναι η πρότασή τους,
που υπονοούν ότι έχουν.
Εκτός από τα
εφτασφράγιστα «μυστικά» της διαδικασίας αποχώρησης από το ευρώ και στα οποία
έχουμε ήδη αναφερθεί (εδώ), η νέα σχολή των δραχμιστών αποφεύγει να πει ότι μια
αποχώρηση από το ευρώ θα συνοδευτεί αναγκαστικά (αφού δεν έχουμε λεφτά να
ξεπληρώσουμε αυτά που ζητάει ο Ντράγκι) με χρεοκοπία, αποκήρυξη του χρέους,
αποβολή της Ελλάδας από το ευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών target 2 και δημεύσεις κάθε ελληνικού
περιουσιακού στοιχείου στο εξωτερικό και άλλα πολλά που ισοδυναμούν με αδυναμία
της χώρας να προμηθεύεται οτιδήποτε από το εξωτερικό (πετρέλαιο, φάρμακα,
τρόφιμα, εξοπλισμούς).
Η τάση αυτή μάλλον
προσβλέπει σε μια συντεταγμένη αποχώρηση,
πιο soft από το Brexit, με τους όρους που υπονοεί ο Σόιμπλε
και ο Ζινν. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, δεν λένε με ποιο σχέδιο, ποια
διαπραγματευτική ομάδα και ποιες πολιτικές πλάτες θα μπορούσε να γίνει μια διαπραγμάτευση
αποχώρησης.
Τι δεν λένε οι ευρωζωνιστές
Τα κόμματα του λεγόμενου
ευρωπαϊκού τόξου, αλλά και η κυβέρνηση δεν λένε επίσης τίποτε ουσιαστικό και
για τίποτα. Δεν λένε καμία αλήθεια, γιατί βολεύει όλους να σέρνονται οι
καταστάσεις και να παραπλανούν τους ψηφοφόρους κάνοντας δήθεν αντιπολίτευση και
δήθεν διαπραγμάτευση.
Οι μεν ευρωζωνιστές (οι
οπαδοί του ευρώ) της αντιπολίτευσης εξακολουθούν να προκαλούν μιλώντας για τα
κοστοβόρα λάθη της κυβέρνησης, ενώ δεν λένε κουβέντα που χρεοκόπησαν τη χώρα, που
φαλίρισαν τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία με το PSI και που δεν έκλεισαν την 5η
αξιολόγηση. Δεν κάνουν καμία κριτική προς την ΕΕ και τους πιστωτές και τα
ρίχνουν όλα στην κυβέρνηση, διότι είναι εκτεθειμένοι. Η δε κυβέρνηση εξακολουθεί
να είναι εκτός τόπου και χρόνου σε ότι αφορά την φοροδοτική ικανότητα των
πολιτών και να παραμένει τραγικά εχθρική απέναντι στην επιχειρηματικότητα και
τις επενδύσεις. Αλήθεια, πήραμε τίποτε από εκείνα τα 15 δισ. ευρώ του πακέτου
Γιουνκέρ;
Οι ευρωζωνιστές ούτε
αναλύουν, ούτε σχολιάζουν τα όσα δραματικά λέει η έκθεση του ΔΝΤ, ούτε η
αντιέκθεση της Κομισιόν. Δεν λένε τίποτε για το πότε και πώς θα ανακτηθεί η
εθνική κυριαρχία. Δεν λένε τίποτε για τις κοινωνικές επιπτώσεις των μέτρων που
θέλουν οι πιστωτές, δεν λένε τίποτε για το πότε θα βρουν δουλειά οι 1,5 εκατ.
άνεργοι (χωρίς να υπολογίζονται οι 300.000 που μετανάστευσαν στο εξωτερικό),
δεν λένε τίποτε που η Κομισιόν εκτιμά πως το «παραγωγικό κενό». Δεν λένε
κουβέντα για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη (πού, με τι λεφτά και πόσες θέσεις
εργασίας), την ώρα μάλιστα που όλα τα μέτρα που ζητούν οι πιστωτές είναι «μήπως
(και) δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος για αναπτυξιακές δράσεις»!...
Ο Τρίτος Δρόμος προς τη σωτηρία
Η κοινωνία, σύμφωνα με
πολλές ενδείξεις, βρίσκεται σε υπόγειο
αναβρασμό, καθώς μετά από εφτά χρόνια αποτυχημένων προγραμμάτων, τα
επερχόμενα οδυνηρά μέτρα για μετά το
2018, έχουν προκαλέσει την ανοχή και τη λογική των Ελλήνων. Δεδομένου ότι θα
ήταν αυτοκτονία να φύγουμε μόνοι από το ευρώ την ώρα που μοχλεύεται η διάλυση
της ευρωζώνης (ΣΣ: γιατί οφείλουμε να είμαστε και στην τελική διαπραγμάτευση αν
αυτό συμβεί), πρέπει να μείνουμε και να πρωτοστατήσουμε με προτάσεις και ιδέες
στην αλλαγή των δεδομένων του ευρωπαϊκού «παιγνίου». Τα πέντε σενάρια της Κομισιόν
είναι ανεπαρκή και συντηρητικά, και εδράζονται στην αδράνεια.
Η ανάκτηση της εθνικής
κυριαρχίας και της ισοτιμίας της χώρας στην ευρωζώνη και στην ΕΕ προϋποθέτει
εθνική ομοψυχία (αναλυτικά
εδώ). Αυτό προϋποθέτει ισχυρή εθνική ενότητα των κομμάτων, η οποία μπορεί
νε εκφραστεί με πολλούς τρόπους δυναμικά και πειστικά. Ένας από αυτούς είναι η
συγκρότηση οικουμενικής κυβέρνησης, διαφορετικού τύπου από την τις παλιές ή την
εκδοχή της κυβέρνησης Παπαδήμου. Ένα σενάριο που θα μπορούσε να οδηγεί στον
Τρίτο Δρόμο της Σωτηρίας μπορεί να περιλάβει τα εξής βήματα:
1. Εάν το τελικό πακέτο (αξιολόγηση -δημοσιονομικό
κενό 2018- μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος) δεν είναι κοινωνικά και πολιτικά
βιώσιμο, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας ζητά συνάντηση των πολιτικών αρχηγών υπό
τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και προτείνει: α) να προσυπογράψουν επιτόπου όλοι αίτημα
αντικατάστασης των Τόμσεν – Βελκουλέσκου ως μη αποδεκτών διαπραγματευτών, β)
και να επιφυλαχθούν για την αναγκαιότητα παραμονής του ΔΝΤ στο ελληνικό
πρόγραμμα (ιδιαίτερα εάν νίψει τας χείρας του με συμφωνία opt-out) για την σωρεία λαθών που έχει κάνει (ΣΣ:
Ο κεντρικός τραπεζίτης της Αυστρίας
Έβαλντ Νοβότνι έχει δηλώσει πως «δεν υπάρχει κάποια οικονομική ή πολιτική
λογική που επιβάλλει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα... Η Ελλάδα
είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα και η Ευρώπη θα το λύσει»), γ) την άμεση συγκρότηση
νέας οικουμενικής κυβέρνησης υπό την πρωθυπουργία του (δεδομένου ότι ούτε οι
έξω, ούτε οι μέσα θέλουν εκλογές και ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ εξακολουθούν να
έχουν την δεδηλωμένη).
2. Στη νέα κυβέρνηση μετέχουν τεχνοκράτες
ειδικών προδιαγραφών που προτείνουν τα κόμματα που συμμετέχουν, με μόνη
εξαίρεση την παραμονή στο Οικονομικών των Τσακαλώτου-Χουλιαράκη ως επικεφαλής της
διαπραγμάτευσης, στο Υπουργείο Εξωτερικών του Ν. Κοτζιά και του Π. Καμμένου στο
Άμυνας, ως εγγυητή της υπαρκτής πλειοψηφίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναλαμβάνει αντιπρόεδρος
της κυβέρνησης και συντονιστής του οικονομικού τομέα.
3. Όλα τα κόμματα (εκτός ΧΑ και ΚΚΕ)
δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης και συμφωνείται η παραμονή της νέας κυβέρνησης μέχρι
το τέλος της θητείας της. Συμφωνείται η ψήφιση με 200 ψήφους ενός νέου
εκλογικού νόμου με απλή αναλογική και κατώφλι το 2% και διάσπαση των μεγάλων
εκλογικών περιφερειών με σχεδιασμό κοινής αποδοχής. Πριν τις εκλογές του 2019
όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στην Εθνική Συμφωνία οργανώνουν συνέδρια
«επανίδρυσης» και η παλιά φρουρά με τους μηχανισμούς της αποχωρεί (ΣΣ: ο Β.
Κοντογιαννόπουλος πρόσφατα πρότεινε τα κόμματα να αυτοδιαλυθούν).
4. Με την έναρξη του νέου γύρου
διαπραγματεύσεων, η Ελλάδα επισημαίνει επίσημα στην ΕΕ και την ΕΚΤ ότι εάν στερηθεί
τη δυνατότητα συμμετοχής στην πιστωτική χαλάρωση (QE) εξ αιτίας των παλινωδιών, τότε μπορεί
να εγείρονται δικαιώματα αποζημείωσής της και
ότι η χώρα επιφυλάσσεται παντός
δικαιώματος, επικαλούμενη και τις αντικρουόμενες εκθέσεις και την διχογνωμία
των πιστωτών, αλλά και την αποτυχία των προγραμμάτων.
5. Η ελληνική ομάδα του ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου λειτουργεί ως ενιαία και θέτει κρίσιμα ευρωπαϊκά ζητήματα και όχι τόσο
ελληνικά, όπως για το target 2 τι ισχύει και γιατί. Δύσκολα θέματα, που θα θέτουν σοβαρά διλήμματα για
το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι (γερμανικά πλεονάσματα, συμμετοχή του ΔΝΤ, αλλαγή
έκθεσης ΔΝΤ κλπ).
6. Δημιουργείται επικοινωνιακή task force η οποία αναλαμβάνει να προβάλλει στην
ευρωπαϊκή κοινή γνώμη τις ελληνικές θέσεις με συστηματικό τρόπο.
7. Γίνονται και υιοθετούνται δύο
διακομματικές μελέτες-προτάσεις για την ανάπτυξη και το χρέος που θα τεθούν
στους δανειστές αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές, με δεσμευτική απαίτηση ήδη
από την τρέχουσα διαπραγμάτευση: α) να οριστικοποιηθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα
μέσα στο δ’ τρίμηνο του 2017 και να ισχύσουν αμέσως με το τέλος του
προγράμματος το 2018. Το τελευταίο εξάμηνο του τρέχοντος προγράμματος
συμφωνούνται τα μακροπρόθεσμα μέτρα αναδιάρθρωσης του χρέους που θα ισχύσουν το 2021.
8. Το αναπτυξιακό σχέδιο πρέπει να είναι
μεγάλου μεγέθους και άμεσης εφαρμογής ώστε να προκαλέσει αναπτυξιακό σοκ και με
καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία πρέπει να τύχουν της στήριξης του
δημοσίου και των δανειστών. Ενδιαφέρουσες ιδέες κατατέθηκαν πρόσφατα στο Money Show στο Χίλτον.
9. Υποστηρίζεται από όλους το άνοιγμα του
κοινωνικού διαλόγου για την αναθεώρηση του Συντάγματος, τα πορίσματα του οποίου
συζητούνται επί τριήμερον στη Βουλή. Καταβάλλεται από όλες τις πλευρές
προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου συντάγματος που θα αποτελέσει υπόδειγμα και
εθνικό εφαλτήριο για τον ελληνισμό.
Τα εννιά αυτά βήματα πρέπει να γίνουν άμεσα, ίσως και πριν τις γαλλικές εκλογές και σίγουρα πριν τις γερμανικές, μπορούν να οδηγήσουν στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού έναντι του πολιτικού κόσμου, να αλλάξουν τα δεδομένα του παιγνιδιού και να διατρήσουν το αδιέξοδο που αντιμετωπίζει η χώρα, βγάζοντας την ελληνική κοινωνία στο ξέφωτο της ελπίδας.
ΠΗΓΗ
επίσης δες:
Σχόλια