Μάαστριχτ: Μια επέτειος μεταξύ γιορτής και μνημοσύνου

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Γιορ­τή δεν το λες. Πιο πολύ προς μνη­μό­συ­νο τεί­νει. Γιορ­τή ή μνη­μό­συ­νο, το ευ­ρω­παϊ­κό ιε­ρα­τείο επι­χει­ρεί να προ­σεγ­γί­σει δι­θυ­ραμ­βι­κά τη «στρογ­γυ­λή» επέ­τειο των 25 χρό­νων από τη Συν­θή­κη του Μά­α­στρι­χτ. Και μά­λι­στα με δυο ημε­ρο­μη­νί­ες ανα­φο­ράς: την 9η Δε­κεμ­βρί­ου 1991, οπότε η Συν­θή­κη εγκρί­θη­κε από τη Σύ­νο­δο Κο­ρυ­φής των 12 μελών της τότε ΕΟΚ, και την 7η Φε­βρουα­ρί­ου 1992, οπότε υπο­γρά­φτη­κε. Ωστό­σο, η πραγ­μα­τι­κή ημε­ρο­μη­νία γέν­νη­σης της Ε.Ε. που δια­δέ­χθη­κε την ΕΟΚ είναι η 1η Νο­εμ­βρί­ου 1993, οπότε τέ­θη­κε σε ισχύ. Είχε με­σο­λα­βή­σει ένα δη­μο­ψή­φι­σμα στη Δανία που την απέρ­ρι­ψε και μια μακρά δια­πραγ­μά­τευ­ση «εξαι­ρέ­σε­ων» από τη Συν­θή­κη, της Δα­νί­ας και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο της Βρε­τα­νί­ας. Αλλά, οι «τε­λε­τάρ­χες» της Ε.Ε. δεν θέ­λουν να συν­δέ­ο­νται οι χρυ­σές επέ­τειοι της Ε.Ε. με απε­χθή συμ­βά­ντα, δη­μο­ψη­φί­σμα­τα και λαϊ­κές ετυ­μη­γο­ρί­ες – κατά κα­νό­να αρ­νη­τι­κές για το ευ­ρω­παϊ­κό σχέ­διο.
Οφεί­λου­με να ομο­λο­γή­σου­με ότι στα προ­ε­όρ­τια της επε­τεί­ου στην ολ­λαν­δι­κή πό­λη-γε­νέ­τει­ρα της Ε.Ε, στο Μά­α­στρι­χτ, στις 9 Δε­κεμ­βρί­ου, ου­δείς από τους εκ­προ­σώ­πους της ευ­ρω­παϊ­κής ηγε­σί­ας που μί­λη­σαν (Γιούν­κερ, Τί­μερ­μανς, Ντάι­σε­μπλουμ, Σουλτς) σε μικρά ακα­δη­μαϊ­κά ακρο­α­τή­ρια χρη­σι­μο­ποί­η­σε πα­νη­γυ­ρι­κούς τό­νους. Με δε­δο­μέ­νο ότι ύστε­ρα από 25 χρό­νια με­τε­ξέ­λι­ξης της «κοι­νής αγο­ράς» (ΕΟΚ) σε «Ένωση» αυτή βρί­σκε­ται πλη­σιέ­στε­ρα στην απο­σύν­θε­ση παρά στην ολο­κλή­ρω­ση, προ­τί­μη­σαν

να προ­σφύ­γουν σε ιστο­ρι­κούς «εκ­βια­σμούς»: «Χωρίς την ΕΕ», είπε ο Γιουν­κέρ, «καμία χώ­ρα-μέ­λος δεν είναι ικανή από μόνη της να έχει πο­λι­τι­κό βάρος στον κόσμο. Αυτή τη στιγ­μή εί­μα­στε ένα ση­μα­ντι­κό μέρος της πα­γκό­σμιας οι­κο­νο­μί­ας, το 25% του ΑΕΠ. Σε δέκα χρό­νια, το πο­σο­στό αυτό θα είναι 15%. Σε 20 χρό­νια κα­νέ­να μέλος της ΕΕ μόνο του δεν θα είναι μέλος της G7». Και πρό­σθε­σε με­ρι­κά ακόμη δρα­μα­τι­κό­τε­ρα στοι­χεία για τη δη­μο­γρα­φι­κή πα­ρακ­μή της Ε.Ε. σ’ έναν κόσμο που σε λίγες δε­κα­ε­τί­ες θα αριθ­μεί 10 δισ. κα­τοί­κους.
Μια απο­τυ­χία, προ­ϊ­όν επι­τυ­χί­ας


Το πρό­βλη­μα της ευ­ρω­παϊ­κής νο­μεν­κλα­τού­ρας είναι πως απο­δει­κνύ­ε­ται εξαι­ρε­τι­κά δύ­σκο­λο να απο­συν­δέ­σει τον κατά Μά­α­στρι­χτ σχε­δια­σμό της Ε.Ε. από αυτό που μια αυ­ξα­νό­με­νη πλειο­ψη­φία των ευ­ρω­παϊ­κών κοι­νω­νιών σε όλες τις χώρες -αν και με ποι­κί­λες εθνι­κές ιδιο­μορ­φί­ες- βιώ­νει ως απο­τυ­χία του Μά­α­στρι­χτ και εκ­φρά­ζει ως γε­νι­κευ­μέ­νη αμ­φι­σβή­τη­ση του ευ­ρω­παϊ­κού project – αν και με προ­βλη­μα­τι­κό πο­λι­τι­κό πρό­ση­μο. Το ευ­ρω­παϊ­κό ιε­ρα­τείο κιν­δυ­νεύ­ει να πέσει θύμα όχι της απο­τυ­χί­ας, αλλά της επι­τυ­χί­ας του Μά­α­στρι­χτ: η σα­ρω­τι­κή επί­θε­ση στην ερ­γα­σία και στο κοι­νω­νι­κό κρά­τος, η αύ­ξη­ση των ανι­σο­τή­των ανά­με­σα στις χώρες αντί της δια­κη­ρυσ­σό­με­νης σύ­γκλι­σής τους, η έκρη­ξη του δη­μο­σί­ου χρέ­ους, η ισχνή ανά­πτυ­ξη της Ευ­ρω­ζώ­νης και η στα­θε­ρο­ποί­η­ση της ανερ­γί­ας σε υψηλά επί­πε­δα δεν ήταν απο­τέ­λε­σμα από­κλι­σης από τη στρα­τη­γι­κή του Μά­α­στρι­χτ, αλλά της συ­νε­πούς εφαρ­μο­γής της.

Η στρα­τη­γι­κή αυτή ήταν απλή στη σύλ­λη­ψή της: Η ΕΟΚ, από απλή κοινή αγορά χωρίς δα­σμούς, έμελ­λε να εξε­λι­χθεί σε μια πο­λι­τι­κή, οι­κο­νο­μι­κή και νο­μι­σμα­τι­κή ένωση, εδραιω­μέ­νη στις λε­γό­με­νες τέσ­σε­ρις ελευ­θε­ρί­ες κί­νη­σης: κε­φα­λαί­ων, αγα­θών, υπη­ρε­σιών και ερ­γα­ζο­μέ­νων. Σε αντί­θε­ση, όμως, με όλη την προη­γού­με­νη ιστο­ρι­κή εμπει­ρία, βάσει της οποί­ας η πο­λι­τι­κή ένωση, κυ­ρί­ως με τη μορφή του έθνους κρά­τους ή της ομο­σπον­δί­ας κρα­τών, προη­γεί­ται της νο­μι­σμα­τι­κής και οι­κο­νο­μι­κής, στην Ε.Ε. δρο­μο­λο­γή­θη­καν όλα αντί­στρο­φα: πρώτα έγινε η νο­μι­σμα­τι­κή ένωση, μέσω αυτής προ­ω­θή­θη­κε η οι­κο­νο­μι­κή ένωση (με τα «κρι­τή­ρια σύ­γκλι­σης» που μετά έγι­ναν «Σύμ­φω­νο Στα­θε­ρό­τη­τας», με αυ­στη­ρούς κα­νό­νες, κυ­ρώ­σεις και πρό­στι­μα) και μόλις τώρα ανα­ζη­τεί­ται το μο­ντέ­λο της πο­λι­τι­κής ένω­σης, ως λε­ό­ντειας εται­ρεί­ας ανά­με­σα στους χα­ο­τι­κά άνι­σους εταί­ρους που έχει δη­μιουρ­γή­σει η νο­μι­σμα­τι­κή ένωση. Στην 25ε­τία από τη Συν­θή­κη του Μά­α­στρι­χτ η πο­λι­τι­κή ενο­ποί­η­ση προ­ω­θή­θη­κε επι­λε­κτι­κά μόνο στους το­μείς της με­τα­να­στευ­τι­κής πο­λι­τι­κής, της  εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής, της ασφά­λειας και της στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­σης της Ε.Ε., στοι­χεία που την κα­θι­στούν μια κα­τε­ξο­χήν ιμπε­ρια­λι­στι­κή ένωση.

«Σχε­δια­στι­κό λάθος» ή στρα­τη­γι­κή;

Αυτή η «ανά­πο­δη» ενο­ποί­η­ση αντι­με­τω­πί­ζε­ται συχνά, ακόμη και από την Αρι­στε­ρά, σαν «σχε­δια­στι­κό λάθος» της Ε.Ε., που οδή­γη­σε στην ετε­ρο­βα­ρή ανά­πτυ­ξή της υπέρ της Γερ­μα­νί­ας και ελά­χι­στων ακόμη χωρών που άντλη­σαν τε­ρά­στια πλε­ο­νά­σμα­τα από τις υπό­λοι­πες. Ωστό­σο, το ότι η ΟΝΕ εξε­λί­χθη­κε σε γερ­μα­νι­κή ενο­ποί­η­ση και το ευρώ σε με­ταμ­φιε­σμέ­νο μάρκο δεν ήταν αστο­χία. Ήταν στρα­τη­γι­κή επι­λο­γή τμή­μα­τος του ευ­ρω­παϊ­κού κε­φα­λαί­ου, πρω­τί­στως του χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού, που εξά­ντλη­σε τα πε­ρι­θώ­ρια επιρ­ρο­ής στην ευ­ρω­παϊ­κή πο­λι­τι­κή ελίτ και ιδιαί­τε­ρα στο γαλ­λο-γερ­μα­νι­κό άξονα,  εκ­προ­σω­πού­με­νο τότε από τους Μι­τε­ράν και Κολ.

Υπάρ­χει η προ­φα­νής γε­ω­πο­λι­τι­κή διά­στα­ση στην επι­τά­χυν­ση της ΟΝΕ, λίγο μετά τη γερ­μα­νι­κή ενο­ποί­η­ση και την κα­τάρ­ρευ­ση των κα­θε­στώ­των στην κε­ντρι­κή και ανα­το­λι­κή Ευ­ρώ­πη, που αντι­με­τω­πί­στη­κε ως ζω­τι­κός χώρος του ευ­ρω­παϊ­κού πυ­ρή­να, με δύο κύ­μα­τα διεύ­ρυν­σης από τους 12 του Μά­α­στρι­χτ στους 27 της ση­με­ρι­νής Ε.Ε. Τα κρι­τή­ρια σύ­γκλι­σης, η συμ­μόρ­φω­ση στο Σύμ­φω­νο Στα­θε­ρό­τη­τας, η βίαιη «απε­λευ­θέ­ρω­ση» των αγο­ρών από εθνι­κές ρυθ­μί­σεις δεν ήταν μόνο ένα «μνη­μό­νιο» προ­σαρ­μο­γής για πα­λαιά και νέα κρά­τη-μέ­λη, αλλά κι ένας μη­χα­νι­σμός με­τα­φο­ράς πλού­του, κε­φα­λαί­ων, ιδιο­κτη­σί­ας, ακόμη και υψη­λής ποιό­τη­τας αν­θρώ­πι­νου δυ­να­μι­κού από την πε­ρι­φέ­ρεια στο κέ­ντρο της Ε.Ε.

Νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός ή ορ­ντο­λι­μπε­ρα­λι­σμός;

Στα 25 χρό­νια από το Μά­α­στρι­χτ η ευ­ρω­παϊ­κή ολο­κλή­ρω­ση συ­νε­χί­στη­κε μ’ ένα βαθμό αυ­θορ­μη­τι­σμού και προ­σαρ­μο­γής στη συ­γκυ­ρία, ιδιαί­τε­ρα αυτήν  της χρη­μα­το­πι­στω­τι­κής κρί­σης. Ωστό­σο, πα­ρέ­μει­νε εντός ενός συ­νε­κτι­κού στρα­τη­γι­κού σχε­δί­ου, το οποίο συ­νή­θως ταυ­τί­ζε­ται με τα βα­σι­κά προ­τάγ­μα­τα του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Αυτό, όμως, δεν είναι από­λυ­τα ακρι­βές. Το ευ­ρω­παϊ­κό σχέ­διο κα­ταρ­τί­στη­κε πε­ρισ­σό­τε­ρο με βάση τις αρχές του «ορ­ντο­λι­μπε­ρα­λι­σμού» (ordoliberalismus, εκ του ordo=τάξη, και liberalism=φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός), του γερ­μα­νι­κού ρεύ­μα­τος οι­κο­νο­μι­κής σκέ­ψης (σχολή του Φράι­μπουργκ) στο οποίο βα­σί­στη­κε το μο­ντέ­λο της με­τα­πο­λε­μι­κής Δυ­τι­κής Γερ­μα­νί­ας. Σε από­κλι­ση από το νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό, ο γερ­μα­νι­κός ορ­ντο­λι­μπε­ρα­λι­σμός επι­φυ­λάσ­σει ένα ση­μα­ντι­κό ρόλο στο κρά­τος, ή άλλες ημι­κρα­τι­κές (κατά κα­νό­να «ανε­ξάρ­τη­τες») αρχές ως εγ­γυ­η­τές του «υγιούς» κα­πι­τα­λι­στι­κού αντα­γω­νι­σμού.  Στη Συν­θή­κη του Μά­α­στρι­χτ, στο Σύμ­φω­νο Στα­θε­ρό­τη­τας, στο Δη­μο­σιο­νο­μι­κό Σύμ­φω­νο και στο Σύμ­φω­νο για το ευρώ+, στην ακα­τά­σχε­τη γερ­μα­νι­κή φλυα­ρία περί «ένω­σης των κα­νό­νων», στη συ­νταγ­μα­το­ποί­η­ση της λι­τό­τη­τας, στη λει­τουρ­γία της ΕΚΤ και του ESM, είναι απο­τυ­πω­μέ­νες οι βα­σι­κές αρχές του «ορ­ντο­λι­μπε­ρα­λι­σμού». Ίσως δεν είναι τυ­χαίο ότι η πρώτη χώρα που φεύ­γει απ’ το ευ­ρω­παϊ­κό μα­ντρί είναι η γε­νέ­τει­ρα του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού, η Βρε­τα­νία.

Η με­τα­φυ­σι­κή των πλε­ο­να­σμά­των
Αλλά δεν θα είναι και η τε­λευ­ταία. Η υλο­ποί­η­ση του ευ­ρω­παϊ­κού σχε­δί­ου κατά τη γερ­μα­νι­κή τάξη πραγ­μά­των έχει δη­μιουρ­γή­σει αβυσ­σα­λέα χά­σμα­τα ανά­με­σα σε ελά­χι­στους κερ­δι­σμέ­νους και πολ­λούς χα­μέ­νους. Έχει προ­κα­λέ­σει σχί­σμα­τα ακόμη και εντός της γερ­μα­νι­κής ολι­γαρ­χί­ας, ένα τμήμα της οποί­ας έχει «αυ­το­μο­λή­σει» φα­νε­ρά προς την ακρο­δε­ξιά «Εναλ­λα­κτι­κή για τη Γερ­μα­νία» (AfD). Έχει κα­τα­κερ­μα­τί­σει την Ε.Ε. σε συ­γκυ­ρια­κές συμ­μα­χί­ες κρα­τών.

Είναι πε­ρί­που ανα­πό­φευ­κτο. Δεν χρειά­ζε­ται να είναι κα­νείς οι­κο­νο­μο­λό­γος για να κα­τα­λά­βει ότι η απαί­τη­ση όλες οι χώρες της Ευ­ρω­ζώ­νης να είναι εξί­σου πλε­ο­να­σμα­τι­κές είναι πα­ρα­λο­γι­σμός. Εύ­λο­γα εξα­νί­στα­ται ο Μάρ­τιν Γουλφ των Financial Times με την ιδέα ότι όλη η Ευ­ρω­ζώ­νη μπο­ρεί να γίνει μια με­γά­λη Γερ­μα­νία χα­μη­λών μι­σθών και με­γά­λων εξα­γω­γών: 
  • «Υπο­τί­θε­ται ότι όλοι πρέ­πει να εξα­σφα­λί­σουν πλε­ό­να­σμα στο ισο­ζύ­γιο τρε­χου­σών συ­ναλ­λα­γών; 
  • Αν είναι έτσι, με ποιους – με τους Αρεια­νούς; 
  • Κι αν όλοι πράγ­μα­τι πα­σχί­ζουν να εξα­σφα­λί­σουν αυτό το πλε­ό­να­σμα, τι άλλο απο­τέ­λε­σμα μπο­ρεί να υπάρ­ξει εκτός από πα­γκό­σμια ύφεση;»…
Εύ­στο­χα τα ερω­τή­μα­τα, αν και δια­τυ­πώ­νο­νται σαν να αγνο­εί­ται η αυ­το­κα­τα­στρο­φι­κή φύση του ύστα­του κα­πι­τα­λι­σμού. Οι κε­φα­λές του οποί­ου έχουν προ πολ­λού υπερ­βεί το όριο με­τα­ξύ (κυ­νι­κού) ορ­θο­λο­γι­σμού και με­τα­φυ­σι­κής.
blogger: Κι Γερμανοί δεν "φαίνεται να έχουν καταλάβει τίποτα"!
Tόσο (;) του κόβει τόσα λέει. Αν ο "έξυπνος" Gabriel δεν καταλαβαίνει αυτό που λέει παραπάνω ο  Μάρ­τιν Γουλφ δεν υπάρχει περίπτωση να το καταλάβει η δικηγοράντζα Σόιμπλε που βλέπει τα πάντα σαν ένα στατικό πλέγμα νόμων!.Που να καταλάβει από τη δυναμική της οικονομίας - ιδίως τώρα που κερδίζει σαν τρελλός!.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το τραίνο της ΕΕ πάνω στις ράγες που έστρωσαν οι γερμανοί - ωραίες δυνατές, σταθερές γυαλιστερές ράγες - θα πέσει στον γκρεμό   και μετά θα δούμε τι έφταιξε! 
(Εκτός κι' αν γίνει πραξικόπημα στη Γερμανία και αλλάξει το ηγετικό προσωπικό. Αυτά δεν γίνονται..... (λές;..)

Gabriel: Ευκαιρία για τη Γερμανία ένας εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με τη Ασία και τη Νότια Αμερική

Gabriel: Ευκαιρία για τη Γερμανία ένας εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με τη Ασία και τη Νότια Αμερική

«Ο Trump θα πρέπει απλώς να αναγνωρίσει πως η αμερικανική οικονομία συχνά δεν είναι ανταγωνιστική, ενώ η γερμανική οικονομία είναι», δήλωσe ο Γερμανός αξιωματούχος
Η γερμανική βιομηχανία θα εκμεταλλευτεί όποια εμπορική ευκαιρία προκύψει στην Ασία και τη Νότια Αμερική από τον προστατευτισμό των ΗΠΑ, ανέφερε ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας, Sigmar Gabriel, σήμερα, Δευτέρα 23 Ιανουαρίου, στον απόηχο της απόφασης του Donald Trump για απόσυρση των ΗΠΑ από την εμπορική συμφωνία Trans-Pacific Partnership (TTP).
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην οικονομική εφημερίδα Handelsblatt και η οποία θα δημοσιευτεί αύριο, Τρίτη, ο Gabriel επισήμανε πως «αν ο Trump ξεκινήσει εμπορικό πόλεμο με την Ασία και τη Νότια Αμερική, θα δημιουργήσει ευκαιρίες για εμάς».
«Ο Trump θα πρέπει απλώς να αναγνωρίσει πως η αμερικανική οικονομία συχνά δεν είναι ανταγωνιστική, ενώ η γερμανική οικονομία είναι», δήλωσε, επίσης, ο Γερμανός αξιωματούχος, ασκώντας δριμεία κριτική στην απειλή του Trump να επιβάλει δασμούς 35% στα γερμανικά αυτοκίνητα που εισάγουν οι ΗΠΑ από το Μεξικό.
Σύμφωνα με τον Gabriel, μάλιστα, αυτό το ενδεχόμενο θα ήταν αντιπαραγωγικό για τις ΗΠΑ.
Υποστήριξε, δε, πως ποσοστό μικρότερο του 10% των γερμανικών εξαγωγών κατευθύνονται στις ΗΠΑ, ενώ το 60% πηγαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
  • «Μπορεί κανείς να δει που είναι τα γερμανικά οικονομικά συμφέροντα», σημείωσε ο Gabriel, προσθέτοντας πως «η Γερμανία πρέπει να δρα με αυτοπεποίθηση και όχι να φοβάται ή αν είναι δουλοπρεπής».
  • «Είμαστε ένα εξαιρετικά επιτυχημένο, τεχνολογικά προηγμένο εξαγωγικό κράτος, με πολλούς σκληρά εργαζόμενους πολίτες και έξυπνες επιχειρήσεις», τόνισε.
============


Σχόλια