Νέο γύρο εθνικού διαλόγου και σκληρής
αντιπαράθεσης τόσο για το ύψος των οφειλών όσο και για τη μέχρι τώρα
στάση των κυβερνήσεων, προκαλεί η αποκάλυψη της απόρρητης έκθεσης του
Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για το «κατοχικό δάνειο και τις
γερμανικές αποζημιώσεις» από το «Βήμα της Κυριακής».
Το ιστορικό στέλεχος της αριστεράς Μανώλης Γλέζος
σε δήλωση του προς «το Βήμα» μιλά για «δειλία κυβερνήσεων» οι οποίες
δεν διεκδίκησαν το κατοχικό δάνειο, υποστηρίζει ότι το ύψος της
καταστροφής και του αναγκαστικού δανείου αποτυπώνεται στην έκθεση
Αγγελόπουλου και προειδοποιεί ότι «κανείς δεν μπορεί να κουρέψει το
χρέος της ναζιστικής γερμανίας».
Την ίδια στιγμή ο πρώην υπουργός Οικονομικών
καθηγητής κ. Νίκος Χριστοδουλάκης με δήλωση στο «Βήμα» τονίζει ότι ήρθε η
ώρα της διεκδίκησης και του συμψηφισμού του κατοχικού δανείου με την
δανειακή βοήθεια που έλαβε η Ελλάδα από την Γερμανία μετά το 2010, και
υποστηρίζει ότι «την αποπληρωμή του Κατοχικού Δανείου δεν την απαιτεί
μόνο η ιστορική μνήμη, αλλά την επιτάσσει και η κοινή λογική».
Οι δηλώσεις αυτές προμηνύουν και το κλίμα που θα
επικρατήσει στη διακομματική επιτροπή που έχει συσταθεί στη Βουλή και –
όπως είχε προγραμματιστεί – θα συνεδριάσει εντός της εβδομάδος
προκειμένου να ενημερωθεί για την έκθεση και να καθορίσει το πλάνο των
εργασιών της.
Μ. Γλέζος: Δειλία των κυβερνήσεων
Το ιστορικό στέλεχος της αριστεράς, σήμερα ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μανώλης Γλέζος δήλωσε στο «Βήμα»:
-«Εβδομήντα χρόνια μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου
πολέμου, εμείς συζητάμε ακόμα για τις ανεπούλωτες πληγές εκείνης της
περιόδου στο σώμα της Ελλάδας.
Έχω αναφερθεί αρκετές φορές στις ευθύνες των
ελληνικών κυβερνήσεων για τη δειλία τους να διεκδικήσουν τα αυτονόητα
και αυτά που το διεθνές δίκαιο επιτάσσει, όπως και για τη σιγή τους σε
κρίσιμες περιστάσεις. Αυτό όμως που συντελέστηκε τώρα ξεπερνά κάθε
προηγούμενο.
Κανείς δεν είχε τολμήσει να αμφισβητήσει μέχρι
σήμερα την ακρίβεια της Έκθεσης Αγγελόπουλου, που υπολόγιζε το ύψος του
αναγκαστικού δανείου που είχαν λάβει οι κατακτητές από την κατεχόμενη
Ελλάδα.
Το συνολικό ποσό του επονείδιστου εκείνου δανείου ανερχόταν στα 45 εκατομμύρια χρυσές λίρες, δηλαδή 4,050 δισ δολάρια.
Μόνοι τους οι κατακτητές το αποφάσισαν, μόνοι
τους όρισαν το ύψος του και απλώς ανακοίνωσαν στη δωσιλογική κυβέρνηση
τι έπρεπε να πληρώσει. Από το ποσό αυτό, τα 3,5 δισ δολάρια αγοραστικής
αξίας 1938 αναλογούσαν στη ναζιστική Γερμανία και το υπόλοιπο στους
Ιταλούς και Βούλγαρους συμμάχους τους.
Γιατί πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι στην Ελλάδα το
1941 εισήλθαν 500.000 Γερμανοί στρατιώτες, 250.000 Ιταλοί και 60.000
Βούλγαροι. Πέραν όμως αυτών, η Ελλάδα υποχρεώθηκε, κατ’ εξαίρεση, να
διατρέφει και το εκστρατευτικό σώμα του Ρόμμελ στην Αφρική (Africa
Corps).
Στην πράξη, τι σήμανε αυτό το αναγκαστικό δάνειο, κανείς σήμερα δεν μπορεί να το αντιληφθεί και να το αποτιμήσει.
Γιατί σήμανε τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς
από την πείνα συμπατριώτες μας. Λίγοι είμαστε πια εκείνοι που μας
καταδιώκουν ακόμα οι εικόνες των αποσκελετωμένων νεκρών κάθε μέρας, να
οδηγούνται στα νεκροταφεία, σωριασμένοι πάνω σε αυτοσχέδια καρότσια.
Τολμούν τώρα κάποιοι να κουρέψουν το χρέος της
ναζιστικής Γερμανίας. Αλλά τον αριθμό των νεκρών Ελλήνων από τον λιμό
που αυτό ακριβώς το δάνειο προκάλεσε κανείς ποτέ δεν θα μπορέσει να
κουρέψει».
Ν. Χριστοδουλάκης: Ωρα να συμψηφίσουμε το κατοχικό δάνειο με τις οφειλές
-«Το Κατοχικό Δάνειο που εξαναγκαστικά απέσπασε η
Ναζιστική Γερμανία από την Ελλάδα την περίοδο 1942-44 είναι μια
διεκδίκηση με όλα τα νομικά στηρίγματα για να ευδοκιμήσει.
Δεν συμπεριελήφθη στις απαιτήσεις στην Διάσκεψη
του Παρισιού το 1946 και δεν συμψηφίστηκε στον διακανονισμό της
Συμφωνίας του Λονδίνου το 1953. Επίσης δεν εξαιρέθηκε από την Συμφωνία
2+4 για την επανένωση της Γερμανίας.
Σήμερα πλέον έχει υπολογισθεί με αντικειμενικό τρόπο και αυτό επιτρέπει την οριστική διευθέτηση μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας.
Καθώς η πρώτη έχει μεγάλο χρέος και η δεύτερη
μεγάλη ανάπτυξη, η προφανής λύση θα ήταν ο άμεσος συμψηφισμός του
κατοχικού δανείου με την δανειακή βοήθεια που έλαβε η Ελλάδα από την
Γερμανία μετά το 2010.
Μια τέτοια ενέργεια θα μειώσει την αίσθηση της
αδιαφορίας που νιώθει η Ελλάδα για το ζήτημα και θα βοηθήσει στην
εγκατάλειψη των αρνητικών προτύπων που πλάθονται από τους λαϊκιστές των
δύο χωρών εναντίον αλλήλων.
Επιπλέον θα τερματίσει την ανεύθυνη εσωτερική
δημαγωγία ότι το Κατοχικό Δάνειο δήθεν αποτιμάται σε εκατοντάδες
δισεκατομμύρια Ευρώ και αν το παίρναμε θα λύναμε αυτομάτως το πρόβλημα
του χρέους, όπως διαδίδουν διάφοροι παράγοντες για να υποδαυλίσουν την
ελληνο-γερμανική έριδα.
Για όλους αυτούς τους λόγους, την αποπληρωμή του
Κατοχικού Δανείου δεν την απαιτεί μόνο η ιστορική μνήμη, αλλά την
επιτάσσει και η κοινή λογική».
Πηγή: topontiki.gr
====================
Ιστορική ολομέλεια για τις αποζημιώσεις
Ιστορικής σημασίας και πολιτικά και από
πλευράς συμβολισμών είναι η συνεδρίαση της Βουλής απόψε με επίκεντρο τη
διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα. Είναι η πρώτη φορά
που σε ειδική ημερήσια διάταξη, σύμφωνα με το άρθρο 44 του Κανονισμού
της Βουλής, θα συζητηθεί στις 7:30 το απόγευμα στην Ολομέλεια της Βουλής
η πρόταση που κατέθεσε την Κυριακή 8 Μαρτίου η πρόεδρος της Βουλής Ζωής
Κωνσταντοπούλου για την «επανασύσταση, επανασυγκρότηση και αναβάθμιση
της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Διεκδίκηση των
Γερμανικών Οφειλών προς την Ελλάδα».
Η πρόταση, αφού κάνει μία σύντομη αναδρομή στις
ενέργειες του Κοινοβουλίου για το θέμα μέσα από τη λειτουργία
διακομματικών επιτροπών, ερωτήσεων επερωτήσεων και αναφορών, για πρώτη
φορά στο σκεπτικό της εντάσσει και δύο ακόμη δεδομένα:
1) Εκδήλωση-ομιλία του προέδρου του ιταλικού
Συνταγματικού Δικαστηρίου, καθηγητή Giuseppe Tesauro, με εισήγηση του
οποίου εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 238/2014 απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου
που επανατοποθετεί το ζήτημα των απαιτήσεων για πολεμικές αποζημιώσεις
υπό το φως της συνταγματικής επιταγής για πλήρη και αποτελεσματική
δικαστική προστασία, που περιέχεται και διαπνέει τα σύγχρονα ευρωπαϊκά
συντάγματα και τα ευρωπαϊκά κείμενα προστασίας των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων.
2) Διεθνές συνέδριο με αντικείμενο τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων παγκόσμιας εμβέλειας.
Μάλιστα, από την πρόταση της προέδρου της Βουλής
γίνεται γνωστό πως η μέχρι σήμερα Διακομματική Επιτροπή, εν αναμονή και
στοιχείων που είχε ζητήσει από υπηρεσίες και φορείς, ζήτησε προθεσμία
για την κατάθεση της εκθέσεώς της έως τις 31 Μαρτίου 2015, αντί της
αρχικής προθεσμίας της 31ης Δεκεμβρίου 2014, ενώ τα μέλη της εξέφρασαν
τη γνώμη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να είναι ενεργή όσο θα είναι ενεργές
οι αξιώσεις του ελληνικού Δημοσίου και του ελληνικού λαού έναντι του
γερμανικού κράτους για τις οφειλές από την κατοχή και τη ναζιστική
θηριωδία.
Το σκεπτικό της πρότασης
Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζει και το
σκεπτικό με το οποίο η Ζωή Κωνσταντοπούλου καταλήγει στην πρότασή της
για αναβάθμιση της Διακομματικής Επιτροπής. Μάλιστα, αναγγέλλει ότι στις
15 Ιουλίου η εν λόγω επιτροπή θα πρέπει να έχει καταθέσει και το πρώτο
σχετικό πόρισμά της. Όπως αναφέρει: «Για τους λόγους αυτού προτείνω:
- Την επανασύσταση της Διακομματικής Επιτροπής
για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών (πολεμικών αποζημιώσεων,
επανορθώσεων, αποπληρωμής του κατοχικού δανείου, επιστροφής των
κλεμμένων αρχαιολογικών θησαυρών), με αρμοδιότητα τη συνέχιση και
ολοκλήρωση της συγκέντρωσης και τεκμηρίωσης με οργανωμένο τρόπο των
αδιαμφισβήτητων ιστορικών στοιχείων που θα ενισχύσουν αποτελεσματικά την
ελληνική επιχειρηματολογία για τη διεκδίκηση των οφειλομένων και τη
συστράτευση και άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων και διεθνών οργανισμών σε
αυτήν την προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένης της προς το σκοπό αυτό
πραγματοποίησης επαφών με άλλα ευρωπαϊκά Κοινοβούλια και με το
Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και με ευρωπαϊκά και διεθνή όργανα που έχουν
αντιμετωπίσει ανάλογες περιπτώσεις, καθώς και της διοργάνωσης συνεδρίων
και διαλέξεων για το ζήτημα αυτό.
- Τη συγκρότησή της με συμμετοχή της προέδρου της
Βουλής και των αντιπροέδρων της Βουλής (κατά το πρότυπο της Επιτροπής
του Άρθρου 49Α ΚτΒ), ή των αναπληρωτών τους και με μέριμνα για αναλογική
εκπροσώπηση όλων των Κοινοβουλευτικών Ομάδων και τουλάχιστον ενός
βουλευτή από κάθε Κοινοβουλευτική Ομάδα, σύμφωνα με τους ειδικότερους
ορισμούς του Κανονισμού της Βουλής.
- Τη μη εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 2 του
Κανονισμού της Βουλής για τις συνεδριάσεις της Επιτροπής, σημειώνοντας
ότι και τα μέλη της Επιτροπής της προηγούμενης περιόδου αποφάσισαν η
συμμετοχή τους να είναι άνευ αποζημιώσεως.
- Τον ορισμό της 15ης Ιουλίου 2015 ως προθεσμίας
υποβολής του πρώτου πορίσματος της Επιτροπής, με δυνατότητα εντεύθεν
ανανέωσης της εντολής και της θητείας της».
Η απόρρητη έκθεση – Αντιπαράθεση για το «κούρεμα» των γερμανικών οφειλών
Νέο γύρο εθνικού διαλόγου και σκληρής
αντιπαράθεσης τόσο για το ύψος των οφειλών όσο και για τη μέχρι τώρα
στάση των κυβερνήσεων προκαλεί η αποκάλυψη της απόρρητης έκθεσης του
Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για το «Κατοχικό δάνειο και τις
γερμανικές αποζημιώσεις», που παρατίθεται αυτούσιο από το «Βήμα της
Κυριακής». Υπενθυμίζουμε ότι νωρίτερα η «Νέα Κρήτη» αποκάλυψε πως αφενός
το κατοχικό δάνειο εμφανίζεται «κουρεμένο» κατά 42 δισ. (από 53 δισ. σε
11 δισ.) από τις αρχικές εκτιμήσεις του ΓΛΚ και τον υπολογισμό που έχει
κάνει τεκμηριωμένα το Εθνικό Συμβούλιο για τις Γερμανικές Οφειλές, ενώ
και οι λοιπές επανορθώσεις, αν και υπολογίζονται κοντά στα 300 δισ.
ευρώ, υπολείπονται αρκετά του 1 τρισ. ευρώ μαζί με τους τόκους που
υπολογίζει το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών.
Το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς και
ευρωβουλευτής Μανώλης Γλέζος σε δήλωσή του μιλά για «δειλία
κυβερνήσεων», οι οποίες δε διεκδίκησαν το κατοχικό δάνειο, υποστηρίζει
ότι το ύψος της καταστροφής και του αναγκαστικού δανείου αποτυπώνεται
στην έκθεση Αγγελόπουλου και προειδοποιεί ότι «κανείς δεν μπορεί να
«κουρέψει» το χρέος της ναζιστικής Γερμανίας».
Όπως λέει, «έχω αναφερθεί αρκετές φορές στις
ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων για τη δειλία τους να διεκδικήσουν τα
αυτονόητα και αυτά που το διεθνές δίκαιο επιτάσσει, όπως και για τη σιγή
τους σε κρίσιμες περιστάσεις. Αυτό όμως που συντελέστηκε τώρα ξεπερνά
κάθε προηγούμενο. Κανείς δεν είχε τολμήσει να αμφισβητήσει μέχρι σήμερα
την ακρίβεια της έκθεσης Αγγελόπουλου, που υπολόγιζε το ύψος του
αναγκαστικού δανείου που είχαν λάβει οι κατακτητές από την κατεχόμενη
Ελλάδα. Το συνολικό ποσό του επονείδιστου εκείνου δανείου ανερχόταν στα
45 εκατομμύρια χρυσές λίρες, δηλαδή 4,050 δισ. δολάρια. Μόνοι τους οι
κατακτητές το αποφάσισαν, μόνοι τους όρισαν το ύψος του και απλώς
ανακοίνωσαν στη δωσιλογική κυβέρνηση τι έπρεπε να πληρώσει. Από το ποσό
αυτό, τα 3,5 δισ. δολάρια αγοραστικής αξίας 1938 αναλογούσαν στη
ναζιστική Γερμανία και το υπόλοιπο στους Ιταλούς και Βούλγαρους
συμμάχους τους. Γιατί πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι στην Ελλάδα το 1941
εισήλθαν 500.000 Γερμανοί στρατιώτες, 250.000 Ιταλοί και 60.000
Βούλγαροι. Πέραν όμως αυτών, η Ελλάδα υποχρεώθηκε, κατ’ εξαίρεση, να
διατρέφει και το εκστρατευτικό σώμα του Ρόμμελ στην Αφρική (Africa
Corps). Στην πράξη τι σήμανε αυτό το αναγκαστικό δάνειο κανείς σήμερα
δεν μπορεί να το αντιληφθεί και να το αποτιμήσει. Γιατί σήμανε τους
εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς από την πείνα συμπατριώτες μας. Λίγοι
είμαστε πια εκείνοι που μας καταδιώκουν ακόμα οι εικόνες των
αποσκελετωμένων νεκρών κάθε μέρας, να οδηγούνται στα νεκροταφεία,
σωριασμένοι πάνω σε αυτοσχέδια καρότσια. Τολμούν τώρα κάποιοι να
«κουρέψουν» το χρέος της ναζιστικής Γερμανίας. Αλλά τον αριθμό των
νεκρών Ελλήνων από το λιμό που αυτό ακριβώς το δάνειο προκάλεσε κανείς
ποτέ δε θα μπορέσει να «κουρέψει»».
Την ίδια στιγμή, ο πρώην υπουργός Οικονομικών,
καθηγητής κ. Νίκος Χριστοδουλάκης, με δήλωση στο «Βήμα» τονίζει ότι ήρθε
η ώρα της διεκδίκησης και του συμψηφισμού του κατοχικού δανείου με τη
δανειακή βοήθεια που έλαβε η Ελλάδα από τη Γερμανία μετά το 2010, και
υποστηρίζει ότι «την αποπληρωμή του κατοχικού δανείου δεν την απαιτεί
μόνο η ιστορική μνήμη, αλλά την επιτάσσει και η κοινή λογική».
Επανορθώσεις για «Σουδήτες» – Οι Γερμανοί δεν πληρώνουν, αλλά διεκδικούν
Αίσθηση προκαλεί ταυτόχρονα η αποκάλυψη στην
εκπομπή «Αντιθέσεις» της «ΚΡΗΤΗ TV», ότι την ώρα που η Γερμανία
απορρίπτει νομικά, πολιτικά και ηθικά ως τελεσίδικα «κλειστό» το θέμα
των επανορθώσεων προς την Ελλάδα, την ίδια ώρα η Γερμανία διεκδικεί και
σε κάποιες περιπτώσεις έχει λάβει ήδη (!) επανορθώσεις για δικούς της
πολίτες ως «εκδιωχθέντες από τα πάτρια εδάφη» στην ανατολική Ευρώπη,
δηλαδή για πολίτες οι κοινότητες των οποίων αποτέλεσαν την αφορμή για
τον Χίτλερ και σε αγαστή συνεργασία μαζί του για εισβολή σε Πολωνία και
Τσεχία και άρα για το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο όνομα της προστασίας τότε
γερμανικών πληθυσμών και «ζωτικών συμφερόντων» της Γερμανίας σε αυτές
τις χώρες.
Το ωραίο στην υπόθεση αυτή είναι ότι, επειδή
χώρες όπως η Πολωνία αρνούνται την καταβολή τέτοιων αποζημιώσεων, η
Γερμανία το χρησιμοποιεί και ως άλλοθι για να μην εκπληρώσει τις
υποχρεώσεις της προς χώρες όπως η Ελλάδα. Ακόμη χειρότερα που Έλληνας
πρώην ΥΠ.ΕΞ., πρόσφατα σε τηλεοπτική εκπομπή-έρευνα της Σοφίας
Παπαϊωάννου, χρησιμοποίησε αυτήν τη δικαιολογία για να εξηγήσει γιατί οι
Γερμανοί αρνούνται προς εμάς οποιαδήποτε συζήτηση (Θ. Πάγκαλος).
Διεκδικήσεις: Οι «μύθοι» του εύκολου δανείου και των δύσκολων επανορθώσεων
Όλα αυτά σε μία περίοδο που αρκετοί και στην
Ελλάδα αλλά και υποτιθέμενοι «φιλέλληνες» ιστορικοί και Γερμανοί
προσπαθούν να μας πείσουν είτε για το μάταιο των διεκδικήσεων, είτε για
κάποιες πιθανότητες που έχει μόνο η αυταπόδεικτη υπόθεση του
αναγκαστικού κατοχικού δανείου, ενώ για τις επανορθώσεις επαναλαμβάνουν
ότι το θέμα έχει κλείσει ή είναι εξαιρετικά χρονοβόρο και δικαστικά
ακόμη. Στη «Νέα Κρήτη» από την πρώτη στιγμή έχουμε γράψει ότι η
«σαλαμοποίηση» των δύο αυτών κεφαλαίων (δάνειο-επανορθώσεις) είναι και
ανιστόρητη και ύποπτη. Είναι κυριολεκτικά ασύμβατο τελικά να πιστεύεις
πως είναι «πιο εύκολο» να ζητάς ένα «δάνειο» (έστω και αν σου το πήραν
αναγκαστικά οι τότε δυνάμεις Κατοχής), που στηρίζεται και στις «βασικές
αρχές του αστικού ενοχικού δικαίου» και στα «χρηστά ήθη» που πρέπει να
διέπουν το «τίμιο εμπόριο», από τα να ζητάς «επανορθώσεις-αποζημιώσεις»
για έναν πόλεμο που έχασε ένα κράτος, γεγονός που προκαλεί τα «μίση»
(«δεν υπάρχουν «νικητές και ηττημένοι», δεν υπάρχουν «καλοί και κακοί
πόλεμοι», όλοι μαζί «θύτες και θύματα» υποφέρουμε και αδικηθήκαμε», λέει
ο μύθος των «προοδευτικών επιστημόνων» κατά βάση της ίδιας γερμανικής
αναθεωρητικής σχολής με εκπροσώπους τους και στην Ελλάδα). Αλλά όπως
ορισμένοι «διεκδικούν φιλικά» να εκπληρώσει η «δημοκρατική Γερμανία» (ας
πούμε σαν «εταίρος» μας) μόνο τη λεγόμενη «ηθική» της υποχρέωση
απέναντι στα «θύματα» (όχι στην Ελλάδα και σε όλο τον ελληνικό λαό, λες
και μόνο όσοι σφαγιάστηκαν και οι κληρονόμοι τους δικαιούνται
«αποκατάσταση και αποζημίωση», δεν υπέφερε και δεν πλήρωσε όλος ο
ελληνικός λαός για πολλές δεκαετίες και μετά από τον πόλεμο τις
συνέπειες της γερμανικής κατοχής, όπου ένα από τα βασικά «αρνητικά
επακόλουθά» της ήταν και η μαζική μεταπολεμική ελληνική μετανάστευση και
η ερήμωση της υπαίθρου, μέσω αστυφιλίας και εσωτερικής μετανάστευσης, η
οποία ξεκίνησε στη διάρκεια της γερμανική κατοχής), κάποιοι άλλοι δήθεν
«συμφιλιωτικοί» του «πολιτικού ρεαλισμού»… διεκδικούν ΜΟΝΟ το κατοχικό
δάνειο. Τους διαφεύγει όλων αυτών ότι οι επανορθώσεις που ζητάνε ΟΙ ΛΑΟΙ
μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι λαοί που απελευθερώθηκαν με τις ίδιες
τους τις δυνάμεις και συνέχισαν έκτοτε να απελευθερώνονται από την
αποικιοκρατία και ληστεία του επεκτατικού-καταχτητικού καπιταλισμού, ΔΕΝ
ΕΙΝΑΙ τα «λύτρα» υποταγής, εκδίκησης και υποτέλειας, που ζητούσαν μέχρι
και τον 1ο Π.Π. «οι νικητές ιμπεριαλιστές» από τους «ηττημένους
ιμπεριαλιστές» (και τους λαούς τους). Είναι ένα αίτημα ΙΣΧΥΟΝΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ – δηλαδή απαίτηση δημοκρατικά αγωνιζόμενων – ΤΩΝ ΛΑΩΝ,
που θέτει τους επιτιθέμενους αποικιοκράτες (ιδιαίτερα στην περίοδο του
καπιταλιστικού ιμπεριαλισμού ΜΕΤΑ ΤΟ 1914) προ των ευθυνών τους και
έμμεσα τους υπενθυμίζει «το τι θα πληρώσουν» σε περίπτωση που
επαναλάβουν τα εγκλήματά τους. Η έννοια της «αποκατάστασης» για την κάθε
αντικοινωνική εγκληματική ενέργεια συμπεριλαμβάνεται στους «Αστικούς
Κώδικες» όλων των πολιτισμένων χωρών και αποτελεί κατάκτηση της
ανθρωπότητας η προέκταση-θεσμοθέτησή της στο «διεθνές δίκαιο»! (στο
«περί πολέμου δίκαιο της Χάγης»). Ακούγεται το ψέμα πως η Γερμανία «δεν
μπορεί να καταβάλει επανορθώσεις επειδή στην περίπτωση αυτή θα
δημιουργηθεί «προηγούμενο» και θα πρέπει να καταβάλει τεράστια ποσά σε
ΟΛΟ τον κόσμο» (!), άρα «ας κοιτάξουμε μόνο το δάνειο» και αυτό, τρόπος
του λέγειν, «υποτιμημένο» τελικά από το «Γενικό Λογιστήριο του Κράτους»
(από το οποίο είχαν εξαφανιστεί για χρόνια τα ντοκουμέντα – ακόμα και
πολτοποιηθεί φάκελοι τεκμηρίωσης με αναφορές από όλες για τις τοποθεσίες
της Ελλάδας – βάσει των οποίων συντάχθηκε το 1947 η αξιόλογη «Έκθεση
Δοξιάδη»). Η αλήθεια είναι πως οι μεγάλες, πρώην «συμμαχικές» δυνάμεις
έχουν παραιτηθεί επίσημα από τη δεκαετία του ’50 από παραπέρα
επανορθώσεις από τη Γερμανία! (μεταξύ 1945-1955, σαν ΑΜΕΣΕΣ κατοχικές
δυνάμεις με στρατεύματα στα εδάφη της Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας,
έπαιρναν-πήραν ό,τι ήθελαν από τη Γερμανία!). Την παραίτησή τους
επιβεβαίωσαν και το 1990 με την υπογραφή της Συνθήκης των «4+2″ για
Ενοποίηση της Γερμανίας (μια ντε φάκτο «Συνθήκη Ειρήνης» – όπως απαιτεί
το «διεθνές δίκαιο») για τη λήξη ενός πολέμου, γεγονός που επιβάλει στη
Γερμανία να καταβάλει επανορθώσεις ΣΕ ΟΣΕΣ ΧΩΡΕΣ ΔΕΝ ΠΑΡΑΙΤΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ
ΑΥΤΕΣ ΚΑΙ ΕΖΗΣΑΝ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ-ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ (12 ΧΩΡΕΣ συνολικά –
ανάμεσά τους το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Δανία που έχουν επίσης
παραιτηθεί – μετά από «μυστικές αποζημιώσεις» που έλαβαν από τη
Γερμανία). Η δε Πολωνία και άλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως η
Τσεχία και η Ρωσία, έχουν αποζημιωθεί, βάσει της Συνθήκης του Πότσνταμ
του 1945, από την Ανατολική Γερμανία (έχουν επίσης παραιτηθεί από
κρατικές επανορθώσεις από το 1955), ακόμα και με παραχώρηση εδαφών, όχι
μόνο των παλαιών συνόρων του Ράιχ, αλλά και από εδάφη και περιουσίες των
πολυπληθών γερμανικών μειονοτήτων («Ομογενών» – «VOLKSDEUTSCHE») που
ζούσαν στην ανατολική Ευρώπη και εκδιώχθηκαν (ΕΠΙΣΗΣ ΜΕ ΚΟΙΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΣΤΗ «ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΟΤΣΝΤΑΜ), λόγω της ανοιχτής
συνεργασίας και εγκληματικής τους δράσης με τα κατοχικά στρατεύματα της
«μητέρας πατρίδας τους».
Η Γερμανία διεκδικεί επανορθώσεις (!)
Κι όμως για αυτούς τους «ομογενείς» –
«VOLKSDEUTSCHE», ήδη από το 1990, οπότε και προχώρησε η ενοποίηση της
Γερμανίας, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας ζητάει «Αποζημίωση
για… ανθρωπιστικούς λόγους» από τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης, την ώρα
που δεν αποζημίωσε και δεν επανόρθωσε καθόλου τα κράτη που ρήμαξε και
ερήμωσε – κυρίως στα Βαλκάνια – (Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Αλβανία). Όλα
αυτά την ώρα που η «νέα», η «δημοκρατική» Γερμανία καταστρατηγεί τις
πρόνοιες και τις συμβατικές υποχρεώσεις της από το 1953 «Συνθήκης του
Λονδίνου» («η Γερμανία θα ρυθμίσει τις υποχρεώσεις της για την καταβολή
Επανορθώσεων για το Β’ Π.Π., όταν οι διεθνείς συνθήκες επιτρέψουν την
ενοποίησή της»!). Και είναι συνεπώς υπόλογη απέναντι στη διεθνή
κοινότητα εδώ 25 χρόνια (!), από το 1990, έτος ενοποίησης και
αποκατάστασης της «πλήρους ανεξαρτησίας της», σαν διάδοχο κράτος του Γ’
Ράιχ. Αντίθετα η Γερμανία μιλάει για αποζημιώσεις για ανθρωπιστικούς
λόγους σε πάνω από 7 εκατομμύρια Γερμανούς ως «απελαθέντες-εκδιωχθέντες
ομογενείς από την ανατολική Ευρώπη», οι οποίοι δεν έχουν αποζημιωθεί
ακόμη. Σημειώστε το ρόλο που παίζουν σε αυτήν τη «σκοτεινή για την
ευρωπαϊκή ιστορία» αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου «περί εξομοίωσης
εγκλημάτων, όπως αναφέρονται, ναζισμού και σταλινισμού» και με ψήφους
Ελλήνων ευρωβουλευτών, μετά από προτάσεις Γερμανών ευρωβουλευτών και
«δορυφόρων τους» (Εσθονία), πίσω από τις οποίες η Γερμανία εγείρει θέμα
αποζημιώσεων σε γερμανικούς πληθυσμούς-απογόνους, που με βάση την
απόφαση του Πότσνταμ το 1945 εκδιώχθηκαν λόγω της ανοιχτής συνεργασίας
τους σε εγκλήματα πολέμου με τα στρατεύματα του Χίτλερ (της
«μητέρας-πατρίδας» δηλαδή).
Η επίσημη γερμανική κρατική τοποθέτηση είναι πως
οι Γερμανοί «Ομογενείς», που εκδιώχθηκαν μεταπολεμικά σαν μειονότητα από
την ανατολική Ευρώπη, «αδικήθηκαν» από τους «Συμμαχικά Κράτη κατά του
Χιτλερικού Άξονα» και από αυτά πρέπει να αποζημιωθούν! Κι όμως κατά το
2002-2003 η Γερμανία ήταν που απειλούσε να μη δεχτεί την Τσεχία στην
Ε.Ε. εάν δεν αποζημιώσει τους «αδικηθέντες» Γερμανούς «Ομογενείς»!
Τουλάχιστον, επίσημα η Τσεχία «δεν» υποχώρησε και δεν καταδίκασε τα
«Διατάγματα Μπένες» για την Απέλαση των Γερμανών «Ομογενών» (παρά το
γεγονός ότι η νέα «πολιτική της ελίτ» υπολογίζεται σαν «Γερμανόφιλη» και
εξαρτημένη). Αλλά έκτοτε η Γερμανία, κυρίως υπέρ – συντηρητικό –
«καθολικό» Κρατίδιο της «Βαυαρίας», έχει βρει άλλους, πιο ανεπίσημους
τρόπους, για την ικανοποίηση των «Αποζημιώσεων» – υπέρ των «Αδικημένων
Γερμανών. Οι Πολωνοί αντιστέκονται ακόμα στο να αποζημιώσουν τους
«Γερμανούς του Ντάντσιχ» (Γκντανσκ, η επιστροφή τους αποκλείεται έτσι
και αλλιώς). Παράλληλα η Γερμανία έχει θέσει σε λειτουργία το «Ίδρυμα
Μνήμης για τους Εκδιωχθέντες και Εκπατρισθέντες Λαούς», όπου δέχεται τη
συμμετοχή και άλλων μειονοτήτων ανά την Ευρώπη, πρώτιστα όμως
ενδιαφέρεται για τους δικούς της «ομογενείς» ως προς τις αποζημιώσεις
τους, μέσω του ιδρύματος αυτού.
Πολωνία και Τσεχία έχουν διαμαρτυρηθεί επισήμως
στο παρελθόν για το ίδρυμα αυτό και τους σκοπούς του. Παράλληλα, προς το
παρόν, η Γερμανία ζητά την αναγνώριση και χορηγία «διπλών υπηκοοτήτων»
και τη νόμιμη εγκατάσταση και επιστροφή (στην Πολωνία, Τσεχία και σε
άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες) πρώην Γερμανών «Ομογενών» και των…
επιγόνων-κληρονόμων τους που γεννήθηκαν και ζουν σήμερα στη Γερμανία!
Νέο «αντι-κρητικό» χτύπημα
Την ώρα που στη Βουλή απόψε η πρόεδρός της
αναβαθμίζει τη διακομματική για τις γερμανικές οφειλές, η «Νέα Κρήτη»
αποκαλύπτει νέο «χτύπημα» του καθηγητή Ιστορίας Ανδρέα Στεργίου, του
ανθρώπου που εν πολλοίς πρότεινε και οδήγησε μεθοδικά το Τμήμα Πολιτικής
Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης να αναγορεύσει σε επίτιμο διδάκτορά
του τον Χάινς Ρίχτερ, που υπήρξε και καθηγητής στη Γερμανία του κ.
Στεργίου.
Φαίνεται πως η συγκεκριμένη ομάδα επιστημόνων
έχει βαλθεί συστηματικά να μας «αναμορφώσει». Έτσι, μετά την προχθεσινή
μας αποκάλυψη για τα όσα υποτιμητικά δήλωνε για τους Έλληνες και τη νέα
κυβέρνησή τους ο κ. Ρίχτερ στο γερμανικό κρατικό ραδιόφωνο, σήμερα σας
παρουσιάζουμε ανάρτηση του κ. Στεργίου σε δικτυακό τόπο της Κρήτης
άρθρου με τίτλο «Μύθοι που αρέσουν στους Κρητικούς» και υπογραφή Ανδρέας
Στεργίου. Στο κείμενο ως ιστορικός ο κ. Στεργίου μπορεί να καταθέτει
όποια επιστημονική προσέγγιση επιθυμεί, όμως αφενός αποσιωπά γεγονότα,
αφετέρου το ίδιο το άρθρο δεν είναι ξεκομμένο από μία ιδεοληψία που
καλλιεργεί για την Κρήτη με άρθρα του από το 2005, όπως είδαμε σε
παλιότερο δημοσίευμά μας. Επιπλέον, το άρθρο του που παραθέτουμε σήμερα,
με ημερομηνία 19-02-2014, είναι προαναγγελία ουσιαστικά των απόψεων
αναθεώρησης της «Μάχης της Κρήτης» για τις οποίες «τιμήθηκε» από το
Πανεπιστήμιο ο κ. Ρίχτερ με το περίφημο βιβλίο του, όπου το επίλεκτο
σώμα των ναζί, οι αλεξιπτωτιστές, εμφανίζονταν ως ένα «ιπποτικό,
ευγενικό σώμα και ο κρητικός λαός, που αντιστεκόταν, ως βάρβαροι
εκτελεστές τους» ώστε έτσι να αιτιολογηθούν και τα αντίποινα των
ολοκαυτωμάτων και εκτελέσεων στην Κρήτη. Των απόψεων που επικρατούν στο
άρθρο αυτό του Ανδρέα Στεργίου περί «μύθων που αρέσουν στους Κρητικούς»
ακολούθησε η τοποθέτηση του λέκτορα του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Γ.
Καραγιάννη, στην επίμαχη γενική συνέλευσή του, μετά τα όσα
διαδραματίστηκαν στην περίφημη «κρυφίως τελετή αναγόρευσης του Ρίχτερ σε
διδάκτορα». Ο κ. Καραγιάννης σε αυτή τη Γ.Σ. δήλωνε μεταξύ άλλων: «Δεν
καταλαβαίνω την πατριωτική υστερία των Κρητικών» και πρότεινε «να
κάνουμε ένα συνέδριο για να μάθουμε στους Κρητικούς να μην αντιδρούν
όταν κάποιος τους τα λέει αλλιώς».
Το επίμαχο άρθρο
Προσέξτε τώρα το επίμαχο άρθρο Στεργίου στις 19-02-2014 και τι αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Μύθοι που αρέσουν στους Κρητικούς. Γράφει ο Ανδρέας Στεργίου.
Τετάρτη, 19 Φεβ. 2014
Η διαδικασία οικοδόμησης του μύθου των «έξι βδομάδων» που χάθηκαν στην Κρήτη και έκριναν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ένας από τους πιο ανθεκτικούς στο χρόνο μύθους
που συναντάται σε Ελλάδα και εξωτερικό συνίσταται στην άποψη ότι η
ναζιστική Γερμανία έχασε το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επειδή το φθινόπωρο του
1941, μπροστά από τη Μόσχα έλειπαν από το γερμανικό στρατιωτικό
σχεδιασμό που είχε ως ακρογωνιαίο λίθο την επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, έξι
βδομάδες, χρόνος που είχε διαρκέσει η εκστρατεία των Γερμανών στην
Ελλάδα: Η γενναία ελληνική αντίσταση εναντίον των δυνάμεων του
γερμανικού στρατού είχε, σύμφωνα με την ίδια εκδοχή, καθοριστική
επίδραση για την έκβαση του πολέμου. Μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινής
γνώμης που αρέσκεται σε μυθολογικές παραστάσεις, οι οποίες ικανοποιούν
τον εθνικό του εγωισμό, θεωρεί τον παραπάνω μύθο αυταπόδεικτη ιστορική
αλήθεια. Πρόκειται για έναν ελκυστικό μύθo που μπορεί εύκολα να γίνει
ιστoρική συνείδηση κάθε λαού. Εν συνεχεία θα αναλυθεί η διαδικασία
οικοδόμησης του μύθου στην Ελλάδα.
Το «γενεσιουργό» έτος του μύθου της καθυστέρησης
των έξι βδομάδων είναι το τελευταίο έτος του Δευτέρου Παγκοσμίου
Πολέμου, το 1945, το οποίο σηματοδότησε τη διάψευση πολλών ελληνικών
προσδοκιών. Την εποχή εκείνη o γνωστός Αθηναίος δημοσιογράφος Αχιλλεύς
Κύρoυ εξέδωσε ένα βιβλίo, τo oπoίo είχε έναν βαρύγδουπο τίτλo: «Η Ελλάς
έδωσε την νίκη». Στο βιβλίο αυτό ανέφερε, εν συντομία, τα ακόλoυθα: «Ο
Χίτλερ έχασε τη νίκη, επειδή εξαιτίας της επιχείρησης εναντίoν της
Ελλάδας καθυστέρησε μερικές εβδoμάδες, oι oπoίες τoυ έλειψαν λίγo
αργότερα, τo φθινόπωρo τoυ ’41, στην πολιορκία της Μόσχας». Ο ισχυρισμός
αυτός έγινε από τότε αναπόσπαστo στοιχείο της ιστoρικής μνήμης πολλών
Ελλήνων, ενώ συμπληρώθηκε μάλιστα και από κάποια στοιχεία που δεν
περιέχονταν στην αρχική δημοσίευση του ισχυρισμού: Το νέο στοιχείο ήταν
ότι υπήρχαν μάρτυρες εκείνης της επoχής πoυ διαβεβαίωναν κατηγoρηματικά
ότι κατά τη διάρκεια της κατoχής άκoυσαν μία ραδιoεκμπoμπή, κατά την
oπoία τo «ράδιo Μόσχα» ευχαριστoύσε τoυς Έλληνες για τη γενναία
αντίστασή τoυς, διότι εξαιτίας αυτής η Σoβιετική Ένωση είχε σωθεί από
μια σίγoυρη ήττα.
Απ’ την ελληνική πλευρά ήταν o πρόεδρoς της
εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης Εμμανoυήλ Τσoυδερός εκείνoς πoυ πρώτoς
συνέλαβε τη σχέση μεταξύ της εκστρατείας στην Ελλάδα και της επιχείρησης
Μπαρμπαρόσα. Στoν πρόλoγo της αμερικανικής έκδoσης της ελληνικής
«Λευκής Βίβλoυ», πoυ δημoσιεύτηκε τo 1943, παρέθεσε o Τσoυδερός τη
γνωστή γνώμη τoυ Ήντεν και πρόσθεσε σ’ αυτή μια oλόκληρη σειρά από
ανάλογες επίσημες αναφορές άλλων χωρών».
Δημοφιλής
«To συγκεκριμένο έργο τoυ Κύρoυ από το 1945 είναι κυρίως μια συλλογή των τσιτάτων, απ’ τα oπoία απoρρέει η γνωστή θέση.
Δεν είναι λoιπόν παράδoξo ότι αυτή η θέση έγινε
στην Ελλάδα ιδιαίτερα δημoφιλής. Υιοθετήθηκε μάλιστα από κάποιους
ιστoρικoύς και επαναλήφθηκε τόσo συχνά, εμπλoυτισμένη με άλλα ανακριβή
στοιχεία, πoυ κατέληξε να αποτελεί ένα αυτονόητο ιστορικό ερμηνευτικό
σχήμα για πολλούς Έλληνες. Σ’ αυτό έχoυν συμμετoχή και oι Έλληνες της
διασπoράς, όπως δείχνει τo παράδειγμα τoυ Ελληνοαμερικανoύ Άντριου
Ζαπάντης (Andrew Zapantis), στoν oπoίo ανήκει από τo 1982 η πιo μεγάλη
συλλoγή (100 σελίδες!) με τέτoιες απoδείξεις, πoυ τεκμηριώνoυν αυτή τη
θέση ή επρόκειτo να την τεκμηριώσoυν.
Ένα από τα τελευταία τσιτάτα πρoέρχεται από τoν
τότε πρόεδρo τoυ ιστoρικoύ τμήματoς τoυ Ελληνικoύ Γενικoύ Επιτελείoυ
Στρατoύ τo έτoς 1976. Αναφέρει: «Έχει απoδειχτεί ιστoρικά ότι o πόλεμoς
τoυ Άξoνα εναντίoν της Ελλάδoς και η γενναία αντίσταση των στρατιωτικών
δυνάμεων στo τέλoς κ.τλ. επηρέασαν απoφασιστικά την τελική έκβαση τoυ
Δευτέρoυ Παγκoσμίoυ Πoλέμoυ και ιδιαίτερα την καθυστέρησαν κατά πάσα
πιθανότητα έως τις 15 Μαΐoυ (έναρξη της επίθεσης στη Ρωσία). Αν η
επίθεση στη Ρωσία δεν είχε αρχίσει κατά τις 15 Μαΐoυ, στην περίπτωση
αυτή θα υπήρχε αρκετός χρόνoς για την κατάληψη της Μόσχας ή για την
εκδήλωση μιας ίσως πιo δυναμικής ενέργειας σε σχέση με την περιoχή τoυ
Καυκάσoυ».
Όταν τo 1990 γιoρταζόταν για πεντηκoστή φoρά η
επέτειος της ιταλικής επίθεσης, εκδόθηκε ένα ειδικό τεύχoς της
Στρατιωτικής Επιθεώρησης τoυ ΓΕΣ, στo oπoίo η θέση των 6 εβδoμάδων
εμφανιζόταν σαν ένα αυτoνόητo γεγoνός. Κάτι παρόμoιo συνέβη στo ίδιo
περιoδικό κατά την επέτειo της γερμανικής επίθεσης τoυ 1941. Η θέση των 6
εβδoμάδων είχε γίνει ιστoρική πραγματικότητα».
Ισχυρισμοί
«Οι αιτίες για την καλλιέργεια του μύθου είναι
απλές. Κομβικό χρονικό σημείο αποτελεί o Δεκέμβρης τoυ 1942. Ο τότε o
υπoυργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γκόρτελλ Χωλ (Cordell Hull), παρουσίασε μια
διακoίνωση για την επανασυγρότηση μιας ελεύθερης και ανεξάρτητης
Αλβανίας μετά τoν πόλεμo. Λίγo αργoτέρα o Ήντεν ειδoπoιoύσε τoν Έλληνα
πρωθυπoυργό Τσoυδερό ότι η Μεγάλη Βρετανία είχε σκοπό να κάνει μια
παρόμoια διακoίνωση. Ο ίδιoς ήταν γνώστης, εξάλλoυ, των ελληνικών
διεκδικήσεων στη Βόρειo Ήπειρo, αλλά oπoιεσδήπoτε εδαφικές διεκδικήσεις
θα έπρεπε να περιμένoυν μέχρι τo Συνέδριo της Ειρήνης.
Ο Τσoυδερός και o αντιπρόεδρός τoυ Κανελλόπoυλoς
αντέδρασαν. Και oι δύo γνώριζαν πόσο η Ελλάδα είχε εξαπατηθεί μετά τo
τέλoς τoυ Πρώτoυ Παγκoσμίoυ Πoλέμoυ και φoβούνταν ανάλoγη εξέλιξη και
μετά τo τέλoς τoυ Δευτέρoυ. Για να απoτρέψει τέτoιες τάσεις η εξόριστη
ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε μια δημόσια καμπάνια στις ΗΠΑ πρoς επηρεασμό
της αμερικανικής κoινής γνώμης πρoς όφελoς των ελληνικών συμφερόντων.
Γι’ αυτό τo σκoπό άρχισαν να μαζεύoνται αποφθέγματα, τα oπoία
«απoδείκνυαν» τη σπoυδαιότητα της ελληνικής συνεισφoράς στoν πόλεμo.
Αυτά δημoσιεύτηκαν στην αμερικανική έκδoση της Ελληνικής Λευκής Βίβλoυ
τoυ 1940.
Είναι γνωστό πως oι ελληνικές ελπίδες επρόκειτο
να ψαλιδιστούν στον επερχόμενο Ψυχρό Πόλεμo, o oπoίoς άρχισε στην Ελλάδα
κιόλας πριν τo τέλoς τoυ Δεύτερoυ. Μετά τα Δεκεμβριανά τo 1944, η
ελληνική αντίσταση χαρακτηρίστηκε σαν κoμμoυνιστική, κάτι που
λειτούργησε αρνητικά για τις ελληνικές διεκδικήσεις».
Πληγωμένη ψυχή
Στη διάσκεψη τoυ Potsdam έγινε φανερό ότι ακόμα
μια φoρά oι ελληνικές πoλεμικές πρoσπάθειες με τα τόσο πoλλά θύματα δε
θα αναγνωρίζoνταν. Σε αυτή την περίοδο εμφανίστηκε τo βιβλίo τoυ Κύρoυ.
Ήταν ένα βάλσαμo για την πληγωμένη ελληνική ψυχή. Μπoρεί oι σύμμαχoι να
μην αντάμειψαν τoυς Έλληνες, o Κύρoυ όμως καλλιέργησε την άποψη ότι oι
Έλληνες πρόσφεραν απoφασιστικά στη νίκη των συμμάχων. Αυτή η ερμηνεία
εδραιώθηκε στην ελληνική ψυχή και από τότε επαναλήφθηκε αδιάκoπα, κάθε
φoρά εμπλoυτισμένη με νέα στoιχεία, ώσπoυ έγινε αναπόσπαστo κoμμάτι της
συλλoγικής ιστoρικής μνήμης».
Τι έπεται: Προαναγγελία για συνέχεια σε επόμενο άρθρο
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η προαναγγελία τότε του επόμενου άρθρου του που τιτλοφορείται:
«Σε επόμενο άρθρο θα παρουσιαστεί η διαδικασία
οικοδόμησης του μύθου των «έξι βδομάδων» που χάθηκαν στην Κρήτη και
έκριναν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εκτός ελληνικών συνόρων».
Οι πληροφορίες μάλιστα συγκλίνουν ότι ο κ.
Στεργίου βολιδοσκοπεί αυτό το διάστημα μεγάλο κεντρικό τηλεοπτικό δίκτυο
(θέλουμε να πιστεύουμε χωρίς ανάμειξη πρεσβείας…) για έρευνα περί
«απόψεων, ιδεών και ανθρώπων, που καλλιεργούν αντι-γερμανικό κλίμα στην
Ελλάδα, με μύθους και στερεότυπα καταδίωξης» μη αποκλείοντας και την
παρουσίαση σχετικού βιβλίου.
Οι φαινομενικά επιστημονικές αναζητήσεις όμως της
συγκεκριμένης ομάδας του Πανεπιστημίου Κρήτης περί τον κ. Στεργίου γύρω
από το θέμα της Γερμανικής Κατοχής και θηριωδίας στην Κρήτη και την
υπόλοιπη Ελλάδα, όπως και οι κομψές αναφορές του καθηγητή Ρίχτερ για
τους «ιππότες Γερμανούς αλεξιπτωτιστές που έπεσαν στην Κρήτη» και για
τους οποίος ο κ. Ρίχτερ στο τέλος του επίμαχου βιβλίου του ζητάει να
αποκατασταθεί η δράση και μνήμη τους στην πατρίδα του τη Γερμανία, σε
τίποτα δε διαφέρουν με τα όσα είδαμε να λέει η Γερμανική Πρεσβεία στο
τελευταίο ντοκιμαντέρ & ρεπορτάζ για το «Δίστομο και τις Γερμανικές
Επανορθώσεις» της Σοφίας Παπαϊωάννου, με δηλώσεις επιζώντων μαρτύρων του
Ολοκαυτώματος, ιδιαίτερα εναπομεινάντων της μαρτυρικής οικογένειας
Σφουντούρη. Αυτούς στους οποίους η Γερμανική Πρεσβεία στην Αθήνα τους
απάντησε εγγράφως εκ μέρους της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας,
πως «λυπούμαστε, δε δικαιούστε «αποζημίωση», επειδή η καταστροφή του
Διστόμου δεν αποτελούσε «ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ» αλλά «ΝΟΜΙΜΑ
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΛΗΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΤΩΝ».
Τι είπε ο Μανούσος Παραγιουδάκης στις «Αντιθέσεις»
Ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ Μανούσος Παραγιουδάκης
μιλώντας την περασμένη Παρασκευή για το θέμα στην εκπομπή «ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ»
σημείωσε μεταξύ άλλων: «Στο τέλος μη μας ζητήσουν και αποζημιώσεις
αυτοί, ότι δήθεν εκτελούσανε οι Κρήτες τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές,
αυτό το «ευγενικά ιπποτικό σώμα», για το οποίο ο κ. Ρίχτερ ζητάει να
αποκατασταθούν από τη Γερμανία. Το βιβλίο του κ. Ρίχτερ μελλοντικά, τώρα
που η νέα ελληνική κυβέρνηση σφίγγει το κλοιό των νόμιμων ελληνικών
απαιτήσεων αναβαθμίζοντας τη διακομματική επιτροπή της Βουλής, μπορεί η
Γερμανία να θέλει και αυτό να το χρησιμοποιήσει ως ένα ακόμη νομικό
τεκμήριο για να μη δώσουν ό,τι οφείλουν…».
ΚΡΗΤΗ 1941: «Μάχη» ή αψιμαχία;
Είναι ουτοπικό και στερείται βάσης να υποστηρίζει
κάποιος ότι η Γερμανία έχασε τον πόλεμο εξαιτίας της Μάχης της Κρήτης.
Είναι όμως εξίσου ανεδαφικό και τουλάχιστον άδικο να υποστηρίζει ο
οποιοσδήποτε πως η μάχη για την κατάληψή της είναι ένα «επεισόδιο» στο
πλαίσιο της μεγάλης ανθρωποσφαγής, όπου χωριστές συγκρούσεις που έλαβαν
ιστορικά τον τίτλο «μάχη» κόστισαν εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς.
Γράφει ο Γιώργος Παπαδάκης
Η Μάχη της Κρήτης διήρκεσε 10 μέρες και στοίχισε
σε όλους τους αντιμαχόμενους σχεδόν 10.000 νεκρούς. Η Μάχη του
Στάλιγκραντ διήρκεσε πέντε μήνες και στοίχισε στους αντιπάλους πάνω από
500.000 νεκρούς. Η Μάχη της Νορμανδίας διήρκεσε δυόμισι μήνες και
κόστισε στους αντιμαχόμενους πάνω από 1.500.000 νεκρούς. Η Μάχη της
Κρήτης, όμως, έχει ιδιαιτερότητες που της προσδίδουν «ειδικό βάρος» στο
πλαίσιο του Β’ Π.Π.
Πρώτον: Υπήρξε ο πρώτος (και μοναδικός στο Β’ Π.Π.) «στόχος» που καταλήφθηκε αποκλειστικά με έφοδο αεροματαφερόμενων αγημάτων.
Δεύτερον: Το σύνολο των γερμανικών απωλειών
(σχεδόν 9.000 νεκροί, αγνοούμενοι, τραυματίες) ήταν όντως το βαρύτερο ως
εκείνη τη χρονική στιγμή του πολέμου. Η κατάληψη της Πολωνίας, της
Γαλλίας, της Νορβηγίας, της Ολλανδίας, του Βελγίου, της Δανίας, της
Γιουγκοσλαβίας και της ηπειρωτικής Ελλάδας πραγματοποιήθηκε με πολύ
μικρότερο κόστος ανά χώρα.
Τρίτον: Για πρώτη φορά οι γερμανικές δυνάμεις
ήρθαν αντιμέτωπες με τη μαζική αντίδραση ενόπλων πολιτών. Αυτό που λέμε
«παλλαϊκή άμυνα», ανεξάρτητα από το βαθμό που αυτή ήταν οργανωμένη ή
όχι.
Τέταρτον: Για την κατάληψη του νησιού
χρησιμοποιήθηκε το σύνολο σχεδόν του μεταφορικού στόλου της Λουφτβάφε
για να ριφθεί η μεραρχία αλεξιπτωτιστών και να μεταφερθεί η μεραρχία των
«Ορεινών Κυνηγών». Χρειάστηκαν 500 μεταγωγικά Ju 52, από τα οποία
ελάχιστα καταρρίφθηκαν (περίπου 20), δεκάδες (τουλάχιστον 50)
καταστράφηκαν σε αναγκαστικές προσγειώσεις στην προσπάθεια ανεφοδιασμού
των μαχόμενων τμημάτων και τουλάχιστον 100, αν και επέστρεψαν στις
βάσεις τους, είχαν υποστεί σοβαρότατες βλάβες και έχρηζαν εκτεταμένης
επισκευής ή τέθηκαν τελικά εκτός ενεργείας.
Στη Μάχη του Στάλιγκραντ, στην οποία διαλύθηκε η
6η Γερμανική Στρατιά (η οποία στη συνέχεια έλειψε από την τιτανομαχία
του Κουρσκ – τη μάχη που στ’ αλήθεια γύρισε την πλάστιγγα στο ανατολικό
μέτωπο), έλειψαν τα μεταγωγικά αεροπλάνα για τους Γερμανούς. Ο Χίτλερ
επέμενε να μη δίνει διαταγή «εξόδου» στην εγκλωβισμένη στρατιά του φον
Πάουλους, υπολογίζοντας ακριβώς στον ανεφοδιασμό της από την Λουφτβάφε.
Πίστευε πως η αεροπορία του εξακολουθούσε να διατηρεί αλώβητο το στόλο
των μεταγωγικών της. Κανείς, στο απόγειο της γερμανικής ισχύος, δεν είχε
τολμήσει να του περιγράψει την πραγματική κατάσταση. Η Λουφτβάφε είχε
ξεκινήσει τον πόλεμο το Σεπτέμβριο του 1939 με 700 Ju 52. Μέχρι το
χειμώνα του 1942-1943 (Μάχη του Στάλινγκραντ) είχε χάσει τα μισά. Παρά
κάτι από τα μισά είχαν καταστραφεί ή τεθεί εκτός ενεργείας μόλις 16
μήνες νωρίτερα, στην Κρήτη.
Οι μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις ασφαλώς
συντίθενται και τελικά κρίνονται από αλληλουχία γεγονότων. Τα
προαναφερθέντα ήταν μερικά από τα μικρά, αλλά ουσιαστικά «λιθαράκια» της
Μάχης της Κρήτης στη συνολική συμμαχική προσπάθεια. Όποιος λοιπόν
πιστεύει ότι η συγκεκριμένη μάχη «έκρινε» τον πόλεμο ασφαλώς πλανάται
και αδικεί και τους πρωταγωνιστές της, όμως όποιος φτάνει στο άλλο άκρο
να τη θεωρεί ως «αψιμαχία» και να την απαξιώνει δίκην της όποιας
«αναθεωρητικής προσέγγισης» της ιστορίας ή πλανάται ομοίως ή διαβάζει
την ιστορία καταπώς βολεύει ή δεν τη διαβάζει καθόλου…
Πηγή
- Α.Τσίπρας: "Θέτουμε ζήτημα γερμανικών αποζημιώσεων - Δεν δεχόμαστε μαθήματα ηθικής"
Ο Τσίπρας αποδόμησε σημείο σημείο την ψευτοηθική των Γερμανών
Η ελληνική κυβέρνηση θα τηρήσει στο ακέραιο τις υποχρέωσεις της, το ίδιο όμως πρέπει να να πράξουν και οι εταίροι της διεμήνυσε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κατά την έναρξη της συζήτησης περί σύστασης επίτροπής για τις
γερμανικές αποζημιώσεις. «Η επίκληση της ηθικής δεν μπορεί να είναι α λα καρτ» τόνισε.
«Θέλω σας διαβεβαιώσω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα εργαστεί άοκνα, ώστε με ισότιμους όρους, μέσα από το διάλογο στο πλαίσιο μιας έντιμης διαπραγμάτευσης, να συνδράμει ώστε να βρεθεί λύση στα πολύπλοκα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
»Θα εργαστεί ώστε να τηρήσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της. Αλλά ταυτόχρονα θα εργαστεί ώστε να τηρηθούν όλες οι ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις προς την Ελλάδα και τον Ελληνικό λαό. Και όπως εμείς δεσμευόμαστε να τηρήσουμε τις υποχρεώσεις μας έτσι οφείλουν να πράξουν και όλες οι πλευρές. Γιατί η ηθική δεν μπορεί να είναι αλα καρτ. Δε μπορεί να είναι κατά περίσταση» τόνισε.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι έλαβε το λόγο για συμβολικούς και ουσιαστικούς λόγους, γι να αποτίσει φόρο τιμής στα θύματα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, τους αγωνιστές της εθνικής αντίστασης και σε όσους υπέφεραν από τη ναζιστική θηριωδία για να έχουμε μία πατρίδα ελεύθερη και κυρίαρχη.
Οι μνήμες αυτές, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός, πρέπει να διατηρηθούν όχι για να καλλιεργούν την καχυποψία και το μίσος μεταξύ των λαών, αλλά για να θυμόμαστε τι σημαίνει ναζισμός, τι σημαίνει φασισμός.
«Για να θυμόμαστε ότι όταν τη θέση της αλληλεγγύης, της φιλίας, της συνεργασίας και του διαλόγου μεταξύ των λαών, παίρνει η αίσθηση της υπεροχής και του ιστορικού πεπρωμένου» τόνισε.
Ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο «επικράτησε η λογική του εξευτελισμού και της εξαθλίωσης ενός ολόκληρου λαού για την ήττα του» γεγονός που το πλήρωσαν οι λαοί της Ευρώπης, της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης.
«Οι λαοί της Ευρώπης και οι ηγεσίες τους, οφείλουν να θυμούνται και αντλούν συμπεράσματα από τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Γιατί η Ευρώπη δεν πρέπει, δεν της επιτρέπεται να κάνει σήμερα τα ίδια λάθη» δήλωσε.
Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε επίσης ότι μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία ωφελήθηκε -ορθώς – από σειρά παρεμβάσεων με κυριότερες την διαγραφή του χρέους της από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την Σύμβαση του Λονδίνου το 1953 και φυσικά «με τα τεράστια ποσά που εκταμιεύτηκαν από τους Συμμάχους για την ανοικοδόμηση της».
«Η Σύμβαση όμως του Λονδίνου αναγνωρίζει ταυτόχρονα ότι απομένουν οι τελικές Γερμανικές Αποζημιώσεις για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίες θα έπρεπε να διευθετηθούν με την τελική συνθήκη ειρήνης που δεν υπογράφτηκε μέχρι το 1990, εξαιτίας της διχοτόμησης της Γερμανίας.
»Η επανένωση των δύο Γερμανιών δημιούργησε τις αναγκαίες νομικές και πολιτικές προϋποθέσεις για την επίλυση του ζητήματος, αλλά οι γερμανικές κυβερνήσεις από τότε και στο εξής επέλεξαν τη σιωπή, τα νομικά τεχνάσματα, την αναβολή και την παρέλκυση» τόνισε ο κ. Τσίπρας και αναρωτήθηκε: «Είναι άραγε ηθική αυτή η στάση;»
Ο πρωθυπουργός είπε επίσης ότι η διμερής συμφωνία του 1960 «δεν αφορούσε αποζημιώσεις για τις καταστροφές που υπέστη η χώρα αλλά αποζημιώσεις για τα θύματα του ναζισμού στην Ελλάδα. Και φυσικά, σε καμία περίπτωση, δεν αφορούσε ούτε το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο αλλά ούτε και αξιώσεις για αποζημίωση εξαιτίας εγκλημάτων πολέμου, εξαιτίας της σχεδόν ολικής καταστροφής των υποδομών της χώρας αλλά και της διάλυσης της οικονομίας της κατά τη διάρκεια του πολέμου και της κατοχής».
«Όλα αυτά, γνωρίζω, ότι είναι ταυτόχρονα εξαιρετικά τεχνικά αλλά και εξαιρετικά ευαίσθητα ζητήματα και ίσως δεν είναι αυτός ο χώρος και ο χρόνος για να επεκταθώ. Οι αναγκαίες διευκρινίσεις και η τεχνική επεξεργασία δεν θα γίνει από εμένα αλλά από τους ειδικούς. Νομικούς και ιστορικούς.
»Αυτό που θέλω εγώ να διαβεβαιώσω, τόσο τον Ελληνικό όσο και τον Γερμανικό λαό, είναι ότι θα προσεγγίσουμε το θέμα με την αναγκαία ακριβώς ευαισθησία, με αίσθημα ευθύνης και ειλικρίνειας, με διάθεση συνεννόησης και διαλόγου. Το ίδιο, όμως, περιμένουμε και από τη Γερμανική Κυβέρνηση. Για λόγους πολιτικούς, ιστορικούς, συμβολικούς αλλά και ηθικούς» συμπλήρωσε.
«Απέναντι σε έναν ηθικολογικό τόνο που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια στη δημόσια συζήτηση στην Ευρώπη, εμείς δεν επιλέγουμε ούτε τη θέση του μαθητή που σκύβει το κεφάλι και χαμηλώνει τα μάτια απέναντι στην αφ’ υψηλού ηθική διδασκαλία, αλλά ούτε διεκδικούμε τη θέση του ηθικοδιδάσκαλου που κουνά επιτιμητικά το δάχτυλο, απέναντι στον υποτιθέμενο αμαρτωλό, ζητώντας του να πληρώσει για τις αμαρτίες του. Αντίθετα επιλέγουμε το δρόμο της διαπραγμάτευσης και του διαλόγου, της αλληλοκατανόησης και της δικαιοσύνης» τόνισε ο Αλ.Τσίπρας.
=====================
- Η εκπληκτική ομιλία Αλέξη για τις γερμανικές αποζημιώσεις, εξηγεί γιατί ο Προκόπης Παυλόπουλος ειναι ο πρόεδρος της δημοκρατίας.
Μετά την συγκλονιστική, μεστή και πατριωτική ομιλία του Αλέξη Τσίπρα
πριν από λίγο στην βουλή αλλά και την υποκριτική στάση Βενιζέλου,
οφείλουμε να υπενθυμίσουμε την παρέμβαση – κόλαφο του Προκόπη
Παυλόπουλου, τον Ιανουάριο, όταν ο κύριος Σόιμπλε μίλησε για
«παραγραφή».
Την ώρα λοιπόν που η σιωπή του υπουργείου Εξωτερικών ηταν εκκωφαντική
και τα πάντα λειτουργούσαν από τον κ. Βενιζέλο στον αυτόματο πιλότο,
ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά το θέμα των γερμανικών
αποζημιώσεων, έστελνε ηχηρό μήνυμα στους προκλητικούς Γερμανούς.
Ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος, σε μια περίοδο που δεν μιλούσε κανείς,
κατέθεσε ευθαρσώς την άποψή του, δίνοντας ξεκάθαρη απάντηση στον κ.
Σόιμπλε. Δεν χρειάζεται άλλη εξήγηση γιατί ο καθηγητής Προκόπης
Παυλόπουλος κλήθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα αυτή την κρίσιμη συγκυρία να
μπει στην πρώτη γραμμή.
Διαβάστε το άρθρο του κ. Παυλόπουλου:
Οι σημερινοί ισχυρισμοί του Υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας κ.
Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αναφορικά με τις απαιτήσεις της Ελλάδας ως προς το
κατοχικό δάνειο και τις αποζημιώσεις, είναι προδήλως –αλλά και
προκλητικώς- εσφαλμένοι. Όχι μόνον δεν υφίσταται ζήτημα παραγραφής ή
προηγούμενης ρύθμισης, όπως ισχυρίζεται ο κ. Σόιμπλε, αλλά όλως
αντιθέτως οι ως άνω ελληνικές απαιτήσεις είναι πλήρως ενεργές από νομική
άποψη, όπως άλλωστε είχα επισημάνει ήδη από το 2013 (π.χ. συνέντευξη
στη ΝΕΤ και στην εκπομπή «Συμβαίνει τώρα», στις 15.4.2013). Τότε είχα
τονίσει:
«Διευκρινίζω ότι έχουμε να κάνουμε με δύο εντελώς διαφορετικά, από νομική άποψη, θέματα. Ήτοι:
Ι. Πρώτον, με το κατοχικό δάνειο προς τη Γερμανία, το οποίο συνήφθη
υποχρεωτικώς –ορθότερα με καταναγκαστικό και εκβιαστικό τρόπο- μεταξύ
της κατοχικής Ελληνικής Κυβέρνησης και της Γερμανίας, προς συντήρηση των
στρατευμάτων κατοχής. Εδώ πρόκειται, λοιπόν, από νομική σκοπιά για
ενοχή εκ συμβάσεως. Άρα η αντίστοιχη εκ της συμβάσεως απαίτηση της
Ελλάδας είναι ενδοσυμβατικής και όχι αδικοπρακτικής προέλευσης.
Α. Σ’ αυτήν την απαίτηση προστίθενται ποσά τα οποία προκύπτουν από
συναφείς προς τη δανειακή σύμβαση αιτίες, όπως είναι ιδίως οι τόκοι
υπερημερίας λόγω μη έγκαιρης εξόφλησης.
Β. Για την απαίτηση αυτή δεν τίθεται ούτε θέμα παραγραφής ούτε θέμα
παραίτησης. Τίθεται μόνο ζήτημα συνολικού υπολογισμού της ως σήμερα. Ας
σημειωθεί ότι η ελληνική θέση γίνεται νομικώς τόσο περισσότερο
ισχυρότερη, όσο ήδη από την κατοχική περίοδο είχε αρχίσει η αποπληρωμή
του δανείου, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά κατά καιρούς.
ΙΙ. Και, δεύτερον, με τις αποζημιώσεις λόγω ανθρώπινων θυμάτων και υλικών καταστροφών στην Ελλάδα από τις δυνάμεις κατοχής.
Α. Επισημαίνω πριν απ’ όλα ότι το 1946, στη Διάσκεψη των Παρισίων, είχε
προσδιορισθεί ένα –κατά προσέγγιση- ποσό τέτοιων αποζημιώσεων προς την
Ελλάδα ύψους 7,5 δισ. δολαρίων.
Β. Κυρίως δε τονίζω με έμφαση ότι το 1953, με τη Συμφωνία του Λονδίνου,
δεν «χαρίσθηκαν» στη Γερμανία οι οφειλές της λόγω πολεμικών
αποζημιώσεων, όπως η γερμανική πλευρά «τεχνηέντως» φαίνεται να
διατείνεται. Η Συμφωνία αυτή απλώς έθεσε «σε αδράνεια» τις οφειλές της
Γερμανίας ως την υπογραφή, κατά το Διεθνές Δίκαιο (Δίκαιο του Πολέμου)
«Συμφώνου Ειρήνης» μεταξύ της τελευταίας και των Δυνάμεων που νίκησαν
στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται νομικώς για ένα είδος «αναβλητικής
αίρεσης» (lato sensu) σχετικά με την εξόφληση των υποχρεώσεων της
Γερμανίας, επειδή τότε θεωρήθηκε ότι αυτή δεν διέθετε –πρωτίστως λόγω
της διαίρεσής της σε Δυτική και Ανατολική- την κατά το διεθνές δίκαιο
απαιτούμενη πολιτειακή υπόσταση για ανάληψη και εκπλήρωση συναφών
υποχρεώσεων.
1. Τούτο –ήτοι η ικανότητα σύναψης «Συμφώνου Ειρήνης»- επήλθε το 1990.
Όταν μετά την επανένωση της Γερμανίας η τελευταία απέκτησε ενιαία
νομικώς πολιτειακή υπόσταση και κυριαρχία. Ειδικότερα το 1990 υπογράφηκε
το λεγόμενο «Σύμφωνο 2 + 4» μεταξύ της ενωμένης πλέον Γερμανίας και
ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Γαλλίας και Αγγλίας.
2. Γίνεται δε σήμερα γενικώς και επισήμως δεκτό –και de facto το έχει
αποδεχθεί και η Γερμανία, αφού στη βάση αυτή στηρίζει την εν γένει
κυριαρχία της- ότι το ως άνω Σύμφωνο επέχει τη θέση του «Συμφώνου
Ειρήνης» που περιγράφει, κατά το Διεθνές Δίκαιο, η προαναφερόμενη
Συμφωνία του Λονδίνου του 1953. Και τούτο διότι μόνον έκτοτε η Γερμανία
μπορούσε να υπογράψει ένα τέτοιο «Σύμφωνο», δεδομένου ότι μόνο τότε,
όπως ήδη τόνισα, απέκτησε την ενότητά της και την ενιαία κυριαρχία της
μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γ. Το «Σύμφωνο 2 + 4» καλύπτει, λόγω της νομικής φύσης του αλλά και
γενικότητάς του, και τα μη συμβαλλόμενα πλην όμως παθόντα από την
γερμανική κατοχή κράτη, όπως η Ελλάδα. Είναι δηλαδή νομικό κείμενο
γενικής εφαρμογής.
Δ. Η από ελληνικής πλευράς νομική βάση των αποζημιωτικών απαιτήσεων κατά
της Γερμανίας βρίσκει σταθερό έρεισμα κυρίως στις διατάξεις του άρθρου 3
της Δ΄ Σύμβασης της Χάγης του 1907, οι οποίες κωδικοποίησαν και τις ως
τότε διατάξεις του Δικαίου του Πολέμου. Κατά τις διατάξεις αυτές «ο
εμπόλεμος όστις ήθελε παραβιάσει τας διατάξεις του Κανονισμού θα
υποχρεούται, αν συντρέχει λόγος, εις αποζημίωσιν, θα είναι δε υπεύθυνος
δια πάσας τα πράξεις τας διαπραχθείσας υπό των προσώπων των μετεχόντων
της στρατιωτικής του δυνάμεως». Επέκεινα οι διατάξεις των άρθρων 46 και
47 του «Κανονισμού Νόμων και Εθίμων του Πολέμου στην ξηρά», ο οποίος
είναι προσαρτημένος στη Δ΄ Σύμβαση της Χάγης του 1907, καθιερώνουν και
τις δύο θεμελιώδεις αρχές του Δικαίου του Πολέμου, ήτοι τις αρχές της
προστασίας του σεβασμού του Ανθρώπου και της ατομικής ιδιοκτησίας. Όλες
αυτές τις αρχές επικαιροποίησε η απόφαση του Διεθνούς Στρατιωτικού
Δικαστηρίου της Νυρεμβέργης του 1946.
1. Αυτό είχε αποδεχθεί, έναντι της ελληνικής Κυβέρνησης, επισήμως το 1965 ο τότε Καγκελάριος Λούτβιχ Έρχαρτ.
2. Ο ίδιος δε είχε τότε μιλήσει για επανορθώσεις ύψους 500 εκ. γερμανικών μάρκων.
ΙΙΙ. Η σχετικώς πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, με
την οποία απορρίφθηκε ιταλικό αίτημα –υπήρχε και παρέμβαση Ελλήνων
διαδίκων- για πολεμικές αποζημιώσεις έναντι της Γερμανίας, ουδόλως
αλλάζει τα προαναφερόμενα νομικά δεδομένα και επιχειρήματα υπέρ της
Ελλάδας. Και τούτο διότι η ως άνω απόφαση εκδόθηκε ύστερα από προσφυγή
ιδιωτών. Τώρα γίνεται λόγος για απαιτήσεις του Ελληνικού Κράτους, κατά
το Διεθνές Δίκαιο, τόσο για εξόφληση του κατοχικού δανείου όσο και για
την καταβολή αποζημιώσεων λόγω των «πεπραγμένων» των γερμανικών
στρατευμάτων κατοχής.
Α. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, το ελάχιστο των κατά τα
προαμνημονευόμενα ελληνικών απαιτήσεων έναντι της Γερμανίας είναι
σήμερα, περίπου, 60 δισ. ευρώ από το κατοχικό δάνειο και 110 δισ. ευρώ
λόγω αποζημιώσεων. Ήτοι σύνολο, περίπου, 170 δισ. ευρώ. Αλλ’ αυτό είναι
θέμα ειδικότερου υπολογισμού, ο οποίος θα γίνει με την επιμέλεια των
αρμόδιων ελληνικών κρατικών αρχών.
Β. Και κάτι τελευταίο: Η σημερινή ευρωπαϊκή συγκυρία, η οποία
χαρακτηρίζεται και από την ανάγκη οριοθέτησης των υποχρεώσεων των χωρών
της ευρωζώνης ως προς την επίτευξη βασικών δημοσιονομικών στόχων –μεταξύ
των οποίων προέχουσα θέση κατέχει το δημόσιο χρέος κάθε χώρας-μέλους-
επιβάλλει και την επίλυση των μεταξύ των χωρών αυτών κάθε είδους συναφών
διαφορών, με βάση το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο.»
===================
Νίκος Σκοπλάκης
Στις 21 Ιουνίου 2011 δημοσιευόταν στο μεγάλο ειδησεογραφικό περιοδικό της Γερμανίας, «Der Spiegel», συνέντευξη του έγκυρου Γερμανού ιστορικού, Άλμπρεχτ Ριτσλ (Albrecht Ritschl), με τον εύγλωττο τίτλο, «Η Γερμανία είναι ο πιο αμαρτωλός οφειλέτης στον 20ο αιώνα» [1].
Ο Ριτσλ, που διδάσκει Οικονομική Ιστορία στο London School of Economics, χαρακτήρισε τη Γερμανία «αυτοκράτορα του χρέους» στη σύγχρονη ιστορία, προσθέτοντας ότι «αυτό το ξεχνάμε διαρκώς». Ιστορικοί και δημοσιολόγοι, όπως ο Ριτσλ και ο Άρνο Κλένε (Arno Klönne), υπενθυμίζουν σε κάθε ευκαιρία ότι credo της «συνέχειας του κράτους» στη Γερμανία, παρόλες τις δραματικές τομές στη διάρκεια εκατό χρόνων, είναι η υποβάθμιση και αποσιώπηση χρεών που δεν πληρώθηκαν και αποζημιώσεων που δεν καταβλήθηκαν. Η βαθύτατη δυσφορία των κυρίαρχων ΜΜΕ και των κυβερνητικών κομμάτων στη Γερμανία γι’ αυτά τα θέματα συνδυάζεται με την υπερηφάνεια για το άρθρο 5, παράγραφος 2, που ενέταξαν το 1953 οι διαπραγματευτές της κυβέρνησης Αντενάουερ στη συμφωνία του Λονδίνου για το χρέος-αρκεί να μην συζητιέται ποτέ σε ολοκληρωμένα ιστορικά και επικαιρικά συμφραζόμενα.
Ο ιστορικός οφειλέτης Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας κατόρθωσε χάρη σ’αυτή τη ρήτρα να απομακρύνει στο διηνεκές την οριστική διευθέτηση των επανορθώσεων απέναντι σε κράτη, ενώ άλλη χριστιανοδημοκρατική κυβέρνηση συντήρησε πρακτικά αυτή την κατάσταση, στην κρίσιμη στιγμή της γερμανικής επανένωσης, το 1990, με τη λεγόμενη συμφωνία «δύο-και-τεσσάρων»: αυτό το με πλήρη ισχύ υποκατάστατο γερμανικού συμφώνου ειρήνης παρέτεινε τη διαρκή αναβολή που είχε επιτευχθεί το 1953. Ιδιωτικο-οικονομικές επιχειρηματικές συμφωνίες και διαπλοκή του γερμανικού κεφαλαίου με άλλα ευρωπαϊκά κεφάλαια (όπως λ.χ. το ελληνικό) ευνοούσαν την παράταση αυτής της συμφέρουσας σιωπής.
Το εξορθολογισμένο οργανόγραμμα για να ασκήσει την μεταπολεμική εξουσία της η γερμανική αστική τάξη, για να επιτύχει τους όρους ενσωμάτωσης που την ενδιέφεραν στον δυτικό συνασπισμό και για να κατοχυρώσει την ανάλογη κοινωνική συναίνεση, εξασφαλίστηκε στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία με την ίδια συμφωνία για το χρέος, το 1953. «Η ιστορία της επιτυχίας στη συμφωνία του Λονδίνου για το χρέος ήταν, ας πούμε, το χρηματοοικονομικό σκέλος του γερμανικού οικονομικού θαύματος και συντελέστηκε σε μεγάλο βαθμό αθόρυβα, με ήρεμη αποτελεσματικότητα», σεμνύνεται η συντηρητική οικονομολόγος Ούρσουλα Ρόμπεκ-Γιασίνσκι στη μονογραφία της με θέμα τη διευθέτηση του πελώριου γερμανικού εξωτερικού χρέους μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο [2]. Η κυρία Γιασίνσκι, που βρίσκει τώρα την ελληνική κυβέρνηση «αναιδή» (όπως και γνωστοί δημοσιολόγοι εντός Ελλάδας), δεν αποφεύγει να καταδείξει στο βιβλίο της ότι η γερμανική διαπραγματευτική διαδικασία δεν ήταν και τόσο αθόρυβη, η αποτελεσματικότητα δεν ήταν τελικά αρκούντως ήρεμη και εν πάση περιπτώσει, οι μελοδραματικοί τόνοι και η επίκληση ηθικών διαστάσεων δεν απουσίαζαν, παρόλο που η Γερμανία βαρυνόταν με έναν καταστροφικό πόλεμο.
Οι πικρόχολες αντιδικίες αφορούσαν ιδιαιτέρως τον συμψηφισμό της γερμανικής περιουσίας που κατασχέθηκε στο εξωτερικό με τις απαιτήσεις των πιστωτών, αλλά και την παραίτηση της ΟΔΓ από ενδεχόμενες ανταπαιτήσεις, οι οποίες αφορούσαν πράξεις των συμμαχικών δυνάμεων στις ζώνες κατοχής από το 1945 και μετά. Επίσης, στη διάρκεια της «ήρεμης» διαπραγμάτευσης έπρεπε να βρεθεί μια λύση για προνομιακή αντιμετώπιση των αμερικανών πιστωτών ως προς τον τοκισμό και την απόσβεση των δανείων τους, διότι η αποτελεσματικότητα της γερμανικής διαπραγμάτευσης ήταν στενά εξαρτημένη από την ευμενή μεσιτεία των ΗΠΑ, σε μια σειρά προβλημάτων. Όπως λ.χ. με την περίπτωση της Ολλανδίας, η οποία απαιτούσε άμεση καταβολή των πολεμικών επανορθώσεων, μέχρι να συμφωνηθεί η προαναφερθείσα ρήτρα, που μετέθετε με «δημιουργική ασάφεια» το δεσμευτικό σύμφωνο ειρήνης στο βάθος του μέλλοντος. Στις 27 Φεβρουαρίου 1953, η γερμανική αστική τάξη πέτυχε να ζήσει και να εξοικονομήσει πολύ πάνω από τις δυνατότητές της, να εξασφαλίσει την κοινωνική συναίνεση στο εσωτερικό της Γερμανίας και να αξιοποιήσει προς όφελός της τις αντιθέσεις του Ψυχρού Πολέμου. Με τα 30 δισεκατομμύρια μάρκα εκείνης της εποχής, η γερμανική κυβέρνηση προσερχόταν στην προετοιμασία της διαπραγμάτευσης, το καλοκαίρι του 1952, εμφανίζοντας το φουντωτό μαλλί του Struwwelpeter σε χρέος, για να φύγει μερικούς μήνες μετά με ένα δραστικό κούρεμα, το οποίο θύμιζε περισσότερο τον ολιγότριχο Lämpel.
Tα αποτελέσματα αυτής της πρωτοφανούς εύνοιας είναι λίγο-πολύ γνωστά: Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας απαλλασσόταν από 15.5 δισεκατομμύρια μάρκα χρέους και οι πιστωτές παραιτούνταν από επιπλέον 20 δισεκατομμύρια μάρκα μη καταβληθέντων τόκων. Κομψό καπελάκι πάνω στο γερό κούρεμα ήταν ότι στο εξής το χρέος που απέμενε, προσαρμοζόταν με επιμήκυνση, δείκτες ανάπτυξης, δόσεις εξόφλησης. Να, τι μπορεί να σημαίνει αυτό το «sic stantibus», ακολουθώντας το «pacta sunt servanda», το οποίο υποστηρίζουν μονοσήμαντα γνωστοί αναλυτές των ελληνικών διαπλεκόμενων ΜΜΕ στην πενταετή τους προσπάθεια να αφομοιωθεί από την καθημαγμένη κοινωνία η δική τους ανάγνωση των πραγμάτων. Είναι εξηγήσιμο, επίσης, γιατί τους διαφεύγει ότι το «γερμανικό οικονομικό θαύμα» πλήρωνε μόνο 3% από τα έσοδα εξαγωγών προς εξυπηρέτηση του χρέους, ενώ χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου κατέβαλλαν ακόμα και πάνω από 40%.
Η συμμαχία μερίδων του ελληνικού κεφαλαίου με το γερμανικό κεφάλαιο βλέπει σε μια ανάλογη διευθέτηση την ιστορική ευκαιρία για οριστική εξουθένωση του κόσμου της εργασίας να της φεύγει μέσα από τα χέρια, με εκτεταμένες συνέπειες στο ευρωπαϊκό πολιτικό προσκήνιο. Αντιθέτως, στα ιστορικά υποδείγματα ταυτίζεται με την ευνοϊκή διευθέτηση του γερμανικού χρέους προς ηγεμονική σταθεροποίηση του αστικού μπλοκ στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.
Το 1949, η γερμανική δεξιά βρίσκει τον ιδανικό της καγκελάριο στον Κόνραντ Αντενάουερ, επικεφαλής μιας κυβερνητικής συμμαχίας Χριστιανοδημοκρατών και Φιλελευθέρων [3]. Είναι η εποχή που οι δυτικοί σύμμαχοι έχουν αποδώσει μερική ανεξαρτησία στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, αλλά οι πολιτικές ισορροπίες δεν είναι ακόμα σαφείς. Διότι είναι, επίσης, η εποχή που οι Σοσιαλδημοκράτες εναντιώνονται στην οικονομία της αγοράς και τον ρόλο των εκκλησιών, οι Κομμουνιστές παρεμβαίνουν στην κοινωνία και διαθέτουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, οι δυτικές δυνάμεις δεν έχουν αποκρυσταλλώσει το πλαίσιο ανασυγκρότησης της αστικής ηγεμονίας στη Γερμανία. Η δεξιά κυβέρνηση της Βόννης διαμορφώνει μια συμμετρική αντικομμουνιστική πολιτική με «ευρωπαϊκά» χαρακτηριστικά, παρουσιάζοντας τα δύο γερμανικά κράτη ως ιδεολογικές και γεωπολιτικές αιχμές των υπό εξέλιξη αντίπαλων συνασπισμών στην Ευρώπη και ανιχνεύοντας στην ΟΔΓ την προσαρμογή στηριγμάτων από το ναζιστικό παρελθόν με νέους τρόπους. Ήδη από το 1946, οι Χριστιανοδημοκράτες καλλιεργούν την ιδέα πως είναι απαραίτητη μια ενιαία δυτική συμμαχία απέναντι στην «ασιατική δικτατορία» και από το 1950 επιτίθενται στους Σοσιαλδημοκράτες με συνθήματα όπως «όλοι οι δρόμοι του μαρξισμού οδηγούν στη Μόσχα». Ο Αντενάουερ διακήρυττε ότι η δημοκρατία και ο αυταρχισμός δεν αλληλοαναιρούνται, κι ενώ διακινούσε μια εμπρηστική ρητορική κριτική απέναντι στο καθεστώς της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, στο εσωτερικό της ΟΔΓ οργάνωνε μεθοδικά τις αντικομμουνιστικές διώξεις: με πρωτοβουλία της δεξιάς γερμανικής κυβέρνησης, αποφασίζεται το 1951 η αναθεώρηση του ποινικού δικαίου, στην οποία, με 37 παραγράφους ντροπής, προβλέπεται η σύλληψη ακόμα κι αυτών που απλώς διακινούν ενημερωτικό υλικό πολιτικού περιεχομένου. Η πολιτική δράση των κομμουνιστών ποινικοποιείται στην πράξη, εκ παραλλήλου, όμως, πλήττονται κι άλλες αριστερές οργανώσεις. Για εκείνη την περίοδο, ο φιλελεύθερος υπουργός Εσωτερικών, Βέρνερ Μάιχοφερ, θα ομολογούσε κυνικά το 1965 (τρία χρόνια πριν από το ξέσπασμα του γερμανικού Μάη): «αποδώσαμε κάθε τιμή στο εκτεταμένο αστυνομικό κράτος».
Είναι η γνωστή η ιστορία για τον μελοδραματικό οίστρο του Αντενάουερ στο Λονδίνο το 1954, όταν προσπαθούσε να πείσει τους υπουργούς εξωτερικών του Βελγίου και του Λουξεμβούργου, Γιόζεφ Μπεχ και Πωλ-Ανρί Σπάακ, οι οποίοι ήταν εξαιρετικά επιφυλακτικοί σχετικά με την προσαρμογή της γερμανικής αστικής τάξης στις ευρωπαϊκές δομές: «Ο κίνδυνος του γερμανικού εθνικισμού είναι πολύ μεγαλύτερος από ότι νομίζει κανείς. Η κρίση της ευρωπαϊκής πολιτικής αποθρασύνει τους εθνικιστές, κερδίζουν αυτοπεποίθηση και υποστήριξη […]. Όταν εγώ κάποτε δεν θα υπάρχω, δεν ξέρω τι θα συμβεί με τη Γερμανία, αν θα καταφέρουμε τελικά να δημιουργήσουμε εγκαίρως την Ευρώπη». Παρόλο που από το 1952 με 1954 ο Αντενάουερ διακινούσε τον ευρωπαϊσμό του στο Λονδίνο «με μύξα και με δάκρυα» (σύμφωνα με γερμανική έκφραση), σε αντίστιξη με τον κίνδυνο του γερμανικού εθνικισμού, την ίδια πάνω-κάτω περίοδο ενσωμάτωνε απρόσκοπτα μεγάλο ποσοστό ναζιστών στον κρατικό μηχανισμό της ΟΔΓ: σύμφωνα με στατιστικούς υπολογισμούς, αφομοιώθηκαν περίπου 8, 5 εκατομμύρια μελών της NSDAP, ο ναζιστής Τέοντορ Όμπερλεντερ (Theodor Oberländer) αναλάμβανε χαρτοφυλάκιο και τα δύο τρίτα του υπουργείου Εξωτερικών στελεχώνονταν από άτομα με ναζιστικό παρελθόν.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ενδιαφέρον να δούμε ποιός ήταν ο επικεφαλής της γερμανικής διαπραγμάτευσης για το χρέος και τις επανορθώσεις: ο επιλεγόμενος «τραπεζίτης για όλες τις δουλειές» («Allzweck-Bankier») και κατοπινός διευθύνων της Deutsche Bank, Χέρμαν Γιόζεφ Αμπς. Ο Αμπς υπήρξε υψηλόβαθμο στέλεχος αυτής της τράπεζας από το 1938, δραστήριος διεκπεραιωτής των ναζιστικών οικονομικών στόχων μέχρι το 1945 και από το 1941 εποπτικός σύμβουλος της IG Auschwitz και ειδικά του προγράμματος «Vernichtung durch Arbeit» («εξόντωση μέσα από τη δουλειά»). Η επιμονή και η αναίδεια του Αμπς ήταν τόση στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ την άνοιξη του 1952, ώστε επήλθε ρήξη με τον κορυφαίο της γερμανικής αποστολής, τον ορντολιμπεραλιστή καθηγητή Οικονομικών, Φραντς Μπεμ (Franz Böhm): αφορμή ήταν τα τεχνάσματα και τις προκλητικές ανακολουθίες του Αμπς απέναντι στις δίκαιες απαιτήσεις του Ισραήλ [4].
H ηθική διάσταση στην ανάκτηση πιστοληπτικής αξιοπιστίας τονίστηκε από τα μέλη της γερμανικής διαπραγματευτικής αποστολής εξίσου με την ανάγκη πολιτικής σταθεροποίησης στην ΟΔΓ, κατά τη συνδιάσκεψη για το εξωτερικό χρέος της χώρας τον χειμώνα του 1952-1953. Η καταστροφή, η πείνα, η πολύπλευρη απελπισία στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, τα ασφυκτικά για ανοικοδόμηση οικονομικά πλαίσια, οι βαθειές πληγές στη ζωή εκατομμυρίων Γερμανών πολιτών ιεραρχήθηκαν πολύ ψηλά στην ευνοϊκή απόφαση της 27ης Φεβρουαρίου του 1953. Μετά από την απόφαση, η CDU κατοχύρωνε τη θέση της με 45,2% στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1953 από 31% το 1949.
Σήμερα, οι πολιτικοί και ιδεολογικοί επίγονοι εκείνων που αντί να διεκδικήσουν ισότιμα επανορθώσεις και νόμιμα δικαιώματα του ελληνικού δημοσίου από την ΟΔΓ διέπρεπαν σε κερδοσκοπικά δάνεια και συμπράξεις για την καταλήστευσή του, υπονομεύουν την διαπραγματευτική προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης, μιλώντας για «ζήτουλα με απλωμένα τα χέρια». Οι κερδισμένοι του μνημονίου επικαλούνται μυθευτικά το «γερμανικό θαύμα» ευνοϊκών ρυθμίσεων, ελαστικής χρήσης του διεθνούς δικαίου, διπλής ηθικής, ιστορικών παραναγνώσεων, διότι για τα συμφέροντά τους και τις επιδιώξεις τους σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, η 27η Φεβρουαρίου 1953 είναι ένα κακό παράδειγμα για τη δημόσια συζήτηση. Όμως, για όσους/-ες διεκδικούν απαλλαγή από το χρέος σε εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο με γνώμονα αυτή τη φορά την παραγωγική ανασυγκρότηση, την αναδιανομή, τον κοινωνικό έλεγχο, τη βελτίωση των εργασιακών δικαιωμάτων, τη συντριβή της ακροδεξιάς, τη δημοκρατική αναγέννηση της Ευρώπης, τη διασφάλιση της ειρήνης και της συνεργασίας, η 27η Φεβρουαρίου 1953 είναι ένα μη παραγράψιμο προηγούμενο. Τα υπόλοιπα είναι υποκριτικός αμοραλισμός και αλλοίωση των ιστορικών διαστάσεων του ζητήματος, εντός και εκτός Ελλάδας.
Σημειώσεις
1. Deutschland ist der größte Schuldensünder des 20. Jahrhunderts», ολόκληρη η συνέντευξη, εδώ:
2. Βλ. αναλυτικά, Ursula Rombeck-Jaschinski, Das Londoner Schuldenabkommen. Die Regelung der deutschen Auslandsschulden nach dem Zweiten Weltkrieg, εκδ. Oldenbourg, Μόναχο, 2005
3. Για όλα τα στοιχεία που ακολουθούν βλ. Christian Hacke, Die Außenpolitik der Bundesrepublik Deutschland, εκδ. Ullstein, Βερολίνο, 1993 και Peter Graf Kielmansegg, Nach der Katastrophe-Eine Geschichte des geteilten Deutschland, εκδ. Siedler, Βερολίνο, 2000.
4. Για τη σταδιοδρομία και τα πεπραγμένα του Αμπς, βλ. Eberhard Czichon, Der Bankier und die Macht-Hermann Josef Abs in der deutschen Politik, εκδ. Pahl-Rugenstein, Κολωνία, 1970. E. Czichon, Deutsche Bank. Macht – Politik. Faschismus, Krieg und Bundesrepublik, εκδ. PapyRossa, Κολωνία, 2001. Lothar Gall, Der Bankier Hermann Josef Abs, εκδ. C. H. Beck, Μόναχο, 2004.
Πηγή: Red Notebook
=============
Σχόλια