Επιστρέφει η δουλεία

Τέσσερα χρόνια μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, και τώρα βρισκόμαστε μπροστά στο άμεσο ενδεχόμενο ενός νέου, ακόμη πιο καταστροφικού κραχ.
● Τέσσερα χρόνια μετά, και το κύριο καταστροφικό δυναμικό της κρίσης δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί,ούτε έχει εκτονωθεί.
● Τέσσερα χρόνια μετά, και η κοινωνία αντιμετωπίζει ίσως τη χειρότερη κρίση που έχει βιώσει ποτέ. Κι αυτό διότι, μπορεί έως τώρα να μην είχαμε επίσημες πτωχεύσεις κρατών, αλλά οι συνθήκες κοινωνικής πτώχευσης και δυστυχίας που κυριαρχούν – πλέον, ακόμη και στις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες –, είναι κυριολεκτικά πρωτοφανείς.

Τα 45 εκατ. φτάνει ο αριθμός στις ΗΠΑ όσων δεν πεθαίνουν της πείνας χάρη στα κρατικά κουπόνια διατροφής. Το 50% αυτού του αριθμού είναι παιδιά και 20% υπερήλικοι χωρίς στον ήλιο μοίρα. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να διπλασιαστεί τα επόμενα χρόνια, με ή χωρίς «ανάπτυξη». Είναι αυτό που οι οικονομικοί αναλυτές ονομάζουν «jobless recovery», δηλαδή «ανάκαμψη χωρίς δουλειές». Όχι, όμως, μόνο χωρίς δουλειές, αλλά και χωρίς απολαβές, χωρίς εγγυήσεις έναντι της εξαθλίωσης, χωρίς ούτε εικονική άνοδο του βιοτικού επιπέδου για την συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων.
Στην Ευρώπη, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ειδικού παρατηρητηρίου του ΟΗΕ, ο αριθμός όσων ζουν από συσσίτια και παροχές φιλανθρωπίας υπερβαίνει τα 63 εκατ. Ανάμεσα στις πρωτεύουσες με το πιο έντονοπρόβλημα είναι το Λονδίνο, το Παρίσι, η Μαδρίτη και το Βερολίνο.
Την ίδια ώρα, οι εργαζόμενοι έχασαν μέσα στα τελευταία χρόνια ό,τι είχαν κερδίσει από τα τέλη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Εργατικά δικαιώματα, κατοχυρώσεις απέναντι στην αυθαιρεσία της αγοράς και του εργοδότη, κοινωνική ασφάλιση κ.ο.κ. Όχι μόνο οι «κοπρίτες» εργαζόμενοι της «διεφθαρμένης» Ελλάδας, αλλά το σύνολο των εργαζομένων στην Ευρώπη.

Επισήμως σκλάβοι
Η ανεργία καλπάζει. Οι εργατικές αμοιβές έχουν αποσπαστεί πια από τις ανάγκες διαβίωσης και αυτό που οι Αγγλοσάξονες αποκαλούσαν “breadwinner wage”, δηλαδή μισθός που εξασφαλίζει το ψωμί της οικογένειας: μια κατάκτηση των εργατικών αγώνων από τις αρχές του 19ου αιώνα αποτελεί σήμερα όνειρο απατηλό για τουλάχιστον τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων εργαζομένων. Στην ευρωζώνη, πάνω από το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού αμείβεται με μισθούς κάτω των 500 ευρώ, ενώ πάνω στο έδαφός της ευδοκιμεί ένα ακόμη φαινόμενο από τα παλιά: το δουλεμπόριο.
Σύμφωνα με τον ΔΟΕ, κυρίως στις χώρες της ευρωζώνης, πάνω από 12,5 εκατ. άνθρωποι βρίσκονταιεπίσημα υπό καθεστώς δουλείας, μέσα από κυκλώματα δουλεμπόρων που τους φέρνουν κυρίως από χώρες της Ασίας και της Αφρικής, αλλά και της ανατολικής Ευρώπης. «Καραβιές» ολόκληρες έρχονταιμεθοδευμένα στις χώρες της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, για να χρησιμοποιηθούν σαν δουλική εργασία.
Ο «Τρίτος Κόσμος» μετακόμισε πια οριστικά στην καρδιά του «Πρώτου Κόσμου» με όρους απάνθρωπης εκμετάλλευσης και μαζικής εξαθλίωσης σε πρωτοφανή επίπεδα, ειδικά για τις κοινωνίες της ανεπτυγμένης Ευρώπης και φυσικά των ΗΠΑ.

«Ο Μαρξ είχε δίκιο»!
Η κατάσταση είναι τέτοια, που ανάγκασε ακόμη και τον Νουριέλ Ρουμπίνι να παρατηρήσει πρόσφατα σε μια ζωντανή συνέντευξή του στην τηλεόραση της «Wall Street Journal» (11.8) τα εξής:
WSJ: «Μας περιγράψατε μια σκοτεινή εικόνα για την αναιμική οικονομική επέκταση που συντελείται, με έναν αυξανόμενο κίνδυνο μιας νέας ύφεσης στο άμεσο μέλλον. Αυτό ακούγεται πολύ άσχημο. Τι μπορεί να κάνει μια κυβέρνηση και τι οι επιχειρήσεις, ώστε να βάλουν μπρος την οικονομία; Ή απλώς πρέπει να περιμένουν να δουν τι θα συμβεί;».
Ρουμπινί: «Οι επιχειρήσεις δεν κάνουν απολύτως τίποτε. Στην πραγματικότητα δεν βοηθούν. Όλος αυτός ο κίνδυνος τις έκανε πιο νευρικές... Υποστηρίζουν ότι προχωρούν σε περικοπές επειδή υπάρχει υπερβολική προσφορά, και δεν προσλαμβάνουν εργάτες επειδή δεν υπάρχει αρκετή τελική ζήτηση. Ωστόσο, εδώ υπάρχει ένα παράδοξο... Αν δεν προσλαμβάνεις εργάτες, δεν υπάρχει και αρκετό εργατικό εισόδημα, καταναλωτική εμπιστοσύνη, κατανάλωση, ούτε αρκετή τελική ζήτηση.
Στην πραγματικότητα, τα τελευταία δύο με τρία χρόνια είχαμε μια επιδείνωση, διότι υπήρξε μια ογκώδης ανακατανομή εισοδήματος από την εργασία προς το κεφάλαιο, από τους μισθούς προς τα κέρδη, ενώ η ανισότητα των εισοδημάτων έχει αυξηθεί... Έτσι, η ανακατανομή του εισοδήματος και του πλούτου κάνει το πρόβλημα της ανεπαρκούς ζήτησης ακόμη χειρότερο. Ο Καρλ Μαρξ το είχε αντιληφθεί σωστά.
Σε κάποιο σημείο, ο καπιταλισμός μπορεί να αυτοκαταστραφεί. Δεν μπορείς να αποσπάς εισόδημα από την εργασία στο Κεφάλαιο, χωρίς να έχεις υπερβάλλουσα προσφορά και έλλειμμα γενικής ζήτησης. Αυτό είναι που έχει συμβεί. Νομίζαμε ότι οι αγορές λειτουργούν. Δεν λειτουργούν. Το άτομο μπορεί να είναι ορθολογικό. Η εταιρεία, προκειμένου να επιβιώσει και να ευημερήσει, μπορεί να σπρώχνει τα εργατικά κόστη όλο και πιο χαμηλά. Ωστόσο, τα εργατικά κόστη είναι κάποιου άλλου το εισόδημα και η κατανάλωση. Γι’ αυτό είναι μια αυτοκαταστροφική διαδικασία».

Τερατογένεση
Τον Νουριέλ Ρουμπινί δεν μπορεί κανείς να τον κατηγορήσει ως οπαδό του Μαρξ. Αντίθετα, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της σημερινής κυρίαρχης οικονομικής σκέψης, που έχει αποβάλει παντελώς την κοινωνική οπτική από την προβληματική της.
Γι’ αυτήν, η οικονομία είναι ένα σύστημα δεικτών και λογιστικών μεγεθών, όπου απλά πρέπει να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος διαχείρισής τους. Δεν την ενδιαφέρει καθόλου αν αυτά τα μεγέθη απηχούν κοινωνικές καταστάσεις, αντιθέσεις, σχέσεις εκμετάλλευσης και εξουσίας. Δεν την απασχολεί αν οι δείκτες καθορίζουνανθρώπινες ζωές, αν συνεπάγονται δυστυχία και κοινωνική απαξίωση. Έλα όμως που οι δραστικές πολιτικές λιτότητας και των περικοπών αναγκάζουν σήμερα ακόμη και τους εκπροσώπους αυτής της πιο χυδαίας εκδοχής – απ’ όλες όσες γνώρισε στην ιστορική πορεία η οικονομική σκέψη – να παραδεχτούν δειλά δειλά ότι η συντριβή της εργαζόμενης κοινωνίας έχει σπρώξει προς μια «αυτοκαταστροφική διαδικασία» την παγκόσμια οικονομία.
Το «μοντέλο ανάπτυξης» της παγκόσμιας οικονομίας, που υπήρχε πριν από την πρόσφατη παγκόσμια κρίση, βασιζόταν στη δυνατότητα μιας χούφτας τεράστιων επιχειρηματικών κολοσσών με οικονομική επιφάνεια πολύ μεγαλύτερη από τα περισσότερα κράτη, να επιβάλουν έναν διεθνή καταμερισμό εργασίας όπου, στις χώρες του «Τρίτου Κόσμου», παρήγαν με εξαιρετικά χαμηλά κόστη το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων και υπηρεσιών, οι οποίες πήγαιναν προς κατανάλωση στον ανεπτυγμένο «Πρώτο Κόσμο».
Όσο οι ανεπτυγμένες αγορές εξασφάλιζαν την τελική ζήτηση γι’ αυτά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, τόσο λειτουργούσε το όλο κύκλωμα χωρίς σοβαρές εμπλοκές από τη μαζική δυστυχία και υποβάθμιση που συνεπαγόταν για την εργαζόμενη κοινωνία των χωρών παραγωγής.
Για να στήσουν το κύκλωμά τους στην παγκόσμια οικονομία, οι υπερεθνικοί αυτοί γίγαντες απαιτούσαν όχι μόνο την κατάργηση των συνόρων και των εθνικών ρυθμίσεων, των εθνικών νομοθεσιών κ.ο.κ., αλλά και διαθέσιμα κεφάλαια που καμία εθνική οικονομία από μόνη της δεν μπορούσε να τους εξασφαλίσει – ούτε καν οι ΗΠΑ. Έτσι επήλθε μια τερατογένεση. Δημιουργήθηκαν οι κεφαλαιαγορές που γνωρίζουμε σήμερα σε διεθνές επίπεδο, ικανές να συγκεντρώνουν χρηματικά κεφάλαια 20 φορές μεγαλύτερα από το παγκόσμιο ΑΕΠ.
Οι τράπεζες πολύ γρήγορα μετατράπηκαν σε κυρίαρχη έκφραση αυτής της διαδικασίας, και η ανάγκη παραγωγής μιας τέτοιας πληθώρας κεφαλαίου γέννησε μια απίστευτων διαστάσεων κερδοσκοπία, με κάθε είδους πιστωτικό προϊόν και δάνεια σε διεθνές επίπεδο. Έτσι φτάσαμε στην παγκόσμια κρίση, που ξέσπασε τον Αύγουστο του 2007 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Κοινωνική γενοκτονία
Πώς αντιμετώπισαν την κρίση αυτή οι κυβερνήσεις; Πρώτα και κύρια, στράφηκαν σε μια πρωτοφανών διαστάσεων προσπάθεια διάσωσης των ισολογισμών των τραπεζών. Πάνω από 16 τρισ. δολ. «ζεστό χρήμα» διοχέτευσε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ τα δύο τελευταία χρόνια, προκείμενου να βελτιωθεί τεχνητά η εικόνα των τραπεζών. Μόνο στις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες (Bank of America, Citi, Goldman Sachs, JP Morgan κ.ο.κ.), η Fed διοχέτευσε 1,2 τρισ. δολ., περίπου το ποσό που οι ιδιοκτήτες κατοικιών στις ΗΠΑ οφείλουν στη βάση των 6,5 εκατ. ενυπόθηκων δανείων που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν (Bloomberg, 22.8).
Η τακτική αυτή ακολουθήθηκε και στην Ε.Ε., όπου τα κράτη και το Δημόσιο φορτώθηκαν τα χρέη και τα ελλείμματα της τραπεζικής αγοράς. Τα χρέη, ιδιωτικά και δημόσια, που μέχρι τότε θεωρούνταν ελέγξιμα και πηγή όχι μόνο σημαντικών κερδών για τις τράπεζες, αλλά και βασικός μοχλός επέκτασης της καταναλωτικής ζήτησης στις ανεπτυγμένες χώρες, άρχισαν να εκτινάσσονται.
Τι έκαναν οι κυβερνήσεις; Επέβαλλαν άγριες πολιτικές λιτότητας και περικοπών, με αποτέλεσμα να προκύψει μία από τις μεγαλύτερες ανακατανομές εισοδημάτων και πλούτου, που έχει συμβεί στις ανεπτυγμένες χώρες από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης. Η Ελλάδα υπήρξε το πιο πρόσφορο και εύκολο πειραματόζωο αυτής της συνταγής. Αποτέλεσμα; Η γενίκευση της δυστυχίας σε τέτοιο βαθμό, ώστε πολλοί σήμερα – και δικαιολογημένα – μιλούν για κοινωνική γενοκτονία ακόμη και στις πιο πλούσιεςχώρες. Κι αυτό επειδή τα μέτρα περιορισμού και λιτότητας που υιοθετούνται, χτυπούν με ιδιαίτερα ανελέητο τρόπο τις νέες γενιές: ανεργία και εξαθλίωση...
Ο πακτωλός ρευστού χρήματος εις βάρος της κοινωνίας εξασφάλισε μια εικονική βελτίωση των τραπεζικών, κυρίως οικονομικών, και της δυναμικής των κεφαλαιαγορών, με αποτέλεσμα μια εικονική άνοδο του ΑΕΠ τον περασμένο χρόνο. Χαράς ευαγγέλια για τους πληρωμένους καλαμαράδες της οικονομολογίας των κερδοσκόπων. Πέτυχαν το ακατόρθωτο. Να ανακάμψει η οικονομία χωρίς να ανακάμψει η τελική ζήτηση. Περιχαρείς, οι λακέδες της οικονομικής εξουσίας γέννησαν νέες θεωρίες: μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς να στηρίζεται στην τελική καταναλωτική δαπάνη, δηλαδή στην αγοραστική δύναμη του πληθυσμού. Αρκεί η κερδοσκοπία στις αγορές.
Οι ίδιοι που πήραν ακόμη και Νόμπελ Οικονομίας την προηγούμενη δεκαετία, «αποδεικνύοντας» ότι η κρίση δεν αποτελεί πλέον αντικείμενο της οικονομικής θεωρίας, ετοιμάστηκαν να διεκδικήσουν νέα Νόμπελ, «αποδεικνύοντας» ότι η αγορά και η οικονομία μπορούν να δουλέψουν άψογα και κυρίως «ορθολογικά»,χωρίς να έχουν ανάγκη απ’ το αυξανόμενο εισόδημα του εργαζόμενου. Ζήτω! Νέες περίλαμπρες σελίδες ανοησίας και προστυχιάς γράφτηκαν με τη μορφή της οικονομικής φιλολογίας…

Πώς να σωθούν οι τράπεζες χωρίς... χρήμα;
Έλα, όμως, που η κρίση υποτροπίασε. Οι τράπεζες έχασαν μέσα σε τρεις εβδομάδες σχεδόν το σύνολοτων εικονικών κερδών που είχαν εξασφαλίσει από το «τσάμπα» χρήμα των κυβερνήσεων. Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις το βιολί τους... Οι τράπεζες της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας κρατιούνται όπως - όπως στον αφρό με έκτακτα μέτρα και παρεμβάσεις της ΕΚΤ.
Οι πληροφορίες λένε ότι νέος πακτωλός δολαρίων από την Fed αναχαίτισε κάπως την πτώση των χρηματαγορών στις ΗΠΑ – και κυρίως την απαξίωση των τραπεζικών μετοχών. «Δεν κοιμάμαι τις νύχτες», δήλωσε ο Τσαρλς Βίπλοζ, διευθυντής του Διεθνούς Κέντρου για Χρηματικές και Τραπεζικές Μελέτες, που εδρεύει στην Γενεύη και χρηματοδοτείται από την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας και μια σειρά άλλες τράπεζες. «Μπήκαμε σε μια νέα φάση της κρίσης» (Bloomberg, 23.8).
«Υπάρχουν αρκετά χρήματα στη Γη για να σωθούν οι τράπεζες;», αναρωτιόταν πρόσφατα ο Τζόναθαν Βέιλ, σχολιαστής της Bloomberg (11.8). Και δεν έχει άδικο. Ο νέος γύρος πριμοδότησης των τραπεζών φαίνεται ότι θα φέρει την παγκόσμια οικονομία, όχι μόνο πιο κοντά σε ένα νέο παγκόσμιο κραχ, αλλά και σε μια σειρά από αναπόφευκτες χρεοκοπίες κρατών. Με πρώτη υποψήφια φυσικά την Ελλάδα

«Πρακτικά αφερέγγυοι»
Ο Νουριέλ Ρουμπινί είχε σημειώσει τον Ιανουάριο του 2009 ότι ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ ήταν «χρεοκοπημένο» και «πρακτικά αφερέγγυο»: «Βρήκα ότι οι πιστωτικές απώλειες μπορούν να φτάσουν στο ύψος των 3,6 τρισ. δολ. για τα ιδρύματα των ΗΠΑ, τα μισά εκ των οποίων είναι τράπεζες και διαμεσολαβητές», έλεγε τότε ο Ρουμπινί.
«Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε αυτό σημαίνει ότι ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ είναι πρακτικά αφερέγγυο, γιατί ξεκινά με ένα κεφάλαιο της τάξης των 1,4 τρισ. δολ. Τα προβλήματα του Citi, της Bank of America και των άλλων υποδηλώνουν ότι το σύστημα είναι χρεοκοπημένο», κατέληγε ο Ρουμπινί. «ΣτηνΕυρώπη συμβαίνει το ίδιο πράγμα».
Βελτιώθηκε η κατάσταση που περιέγραφε τότε; Ούτε κατά διάνοια. Αντίθετα, χειροτέρεψε. Το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα κατέγραψε απώλειες που υπερβαίνουν τα 5 τρισ. δολ., ενώ το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα έχει πάνω από 17 τρισ. δολ. «τοξικά χαρτιά» στο ενεργητικό του, καθώς και κεφάλαιο που κινείται γύρω στα 2 - 3 τρισ. δολ.

«Διαγραφή χρεών ή ύφεση δίχως τέλος»
Τα δεδομένα αυτά υποδηλώνουν ότι ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα, και στις δυο όχθες του Ατλαντικού, είναι ανεπανόρθωτα χρεοκοπημένο και δεν μπορεί να διασωθεί, σε όσες ενέσεις ρευστότητας κι αν υποβληθεί. Ωστόσο, το σύστημα και το πολιτικό προσωπικό του είναι καταδικασμένα σε μια «σισύφεια προσπάθεια» να επαναλαμβάνουν διαρκώς τα ίδια και τα ίδια, με την ψευδαίσθηση ότι κάπως έτσι θα κατευνάσουν τους δαίμονες που τα ίδια έχουν απελευθερώσει. Έστω κι αν κάθε τέτοια προσπάθεια στοιχίζει σε απίστευτο βαθμό για την κοινωνία…
Μην στενοχωριέστε όμως. Το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα δεν πρόκειται να καταρρεύσει, όπως φοβάται ο Νουριέλ Ρουμπινί. Δεν πρόκειται να καταρρεύσει, ακόμη κι αν συνεχίσει ακάθεκτο στην ίδια αυτοκαταστροφική πορεία. Μπορεί να καταρρεύσουν χώρες, κράτη, τράπεζες, επιχειρήσεις και ναπεινάσουν λαοί ολόκληροι – ακόμη και στον λεγόμενο ανεπτυγμένο κόσμο –, αλλά μη φοβάστε: το κυρίαρχο σύστημα δεν πρόκειται να καταρρεύσει. Έχει ανεξάντλητες εφεδρείες αναπαραγωγής, ακόμη και σε συνθήκες της πιο γενικευμένης βαρβαρότητας. Δεν μπορεί να καταρρεύσει από μόνο του, ακόμη κι αν το θελήσει. Μόνο οι λαοί μπορούν να επιφέρουν την κατάρρευση του κυρίαρχου συστήματος.
Ούτε είναι σωστή η άποψη ότι η κρίση αυτή είναι παροδική: ένα είδος οικονομικού κύκλου. Τόσο το πολιτικό προσωπικό όσο και οι διεθνείς μηχανισμοί παρέμβασης δεν διαθέτουν βιώσιμη στρατηγική διεξόδου που θα επιτρέψει στο κυρίαρχο παγκόσμιο σύστημα να ανασυγκροτηθεί και να βγει με κάποιον τρόπο από την υπάρχουσα κρίση. Αν διέθετε κάποια τέτοια στρατηγική, έστω υπό διαμόρφωση, δεν θα περιοριζόταν σε μέτρα πανικού και έκτακτες παρεμβάσεις, όπως κοπή χρήματος, αγορές ομολόγων και παροχή ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες. Πώς είναι δυνατόν να θεωρεί κάποιος ότι μπορεί μια οικονομία να ανακάμψει με έκτακτα μέτρα και παρεμβάσεις;

Ώς το κόκαλο
Επιπλέον, η καθίζηση του λαϊκού εισοδήματος σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες πολιτικές λιτότητας και περικοπών, που έχουν φτάσει το μαχαίρι στο «κόκαλο» για την εργαζόμενη κοινωνία ακόμη και των πιο ανεπτυγμένων οικονομιών της Δύσης, εξασφαλίζουν ότι ακόμη και η επέκταση της οικονομίας θα συνεχίσει να είναι εικονική και εξαιρετικά αναιμική.
Η κατάσταση είναι τέτοια, ώστε αναγκάζει ακόμη και ορισμένους καθ’ όλα αξιοσέβαστους καθηγητές Οικονομικής – οι οποίοι δεν έχουν κανένα λόγο να συμπαραταχθούν με όλους εμάς τους «γραφικούς» – να πουν: «Θα έχουμε μια διαρκή ύφεση χωρίς τέλος, αν δεν αρνηθούμε το χρέος...», όπως έγραφε πριν από έναν μήνα ο καθηγητής Στιβ Κιν για τις ΗΠΑ. Ενώ ο Νουριέλ Ρουμπινί έγραφε στην «Financial Times» (8.8): «Από τη στιγμή που αυτή είναι μια κρίση αφερεγγυότητας και ταυτόχρονα ρευστότητας, πρέπει να αρχίσει μια συντεταγμένη αναδιάρθρωση του χρέους. Αυτό σημαίνει μια απευθείας μεγάλη μείωση του ενυπόθηκου χρέους, για περίπου το 50% των Αμερικάνικων νοικοκυριών που πνίγονται...».
Όσο θα βαθαίνει η ύφεση πυροδοτώντας νέα κραχ τόσο περισσότερες φωνές θα μιλούν για «σβήσιμο» του χρέους, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του. Φωνές ακόμη κι από τα δώματα της εξουσίας. Μόνο που η αλήθεια είναι ότι η σημερινή δομή της οικονομίας, η κυριαρχία των κεφαλαιαγορών και το πολιτικό προσωπικό που της αντιστοιχεί διεθνώς, δεν είναι σε θέση να υλοποιήσουν κανένα τέτοιο αίτημα. Μόνο ο ίδιος ο λαός μπορεί να το κάνει, αν συνειδητοποιήσει ότι διαφορετικά δεν μπορεί να γλιτώσει από τον κοινωνικό κανιβαλισμό...
----------------- 
Blogger:  βρίσκετε τα παραπανω υπερβολικά;
δείτε και τα παρακάτω!

Μοντέλο Κίνας και Κορέας για την Ελλάδα

Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Το σίριαλ «Ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα» είναι μια πονεμένη ιστορία. Κάτι σαν τα τούρκικα σίριαλ που έχουν κατακλύσει την ελληνική TV. Όμως το νέο επεισόδιο, αυτό που από καιρό έχουμε ονομάσει «Σχέδιο Φάρσα», δεν μοιάζει με τα προηγούμενα – εκείνα τα παλιά, που ήταν γεμάτα μίζες στις προμήθειες και κερδοσκοπία στο Χρηματιστήριο. Τώρα πάμε για άλλα κόλπα, μεγαλύτερα...
Την περασμένη εβδομάδα μας ήρθε στην Αθήνα ο υφυπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Στέφαν Καπφέρερ, ο οποίος είδε Βενιζέλο, Παπακωνσταντίνου και Χρυσοχοΐδη και «απείλησε» με... γερμανική επενδυτική επίθεση – κάπως έτσι έγινε δεκτή από τα ΜΜΕ η επίσκεψή του. Τι ενέργεια, τι βιομηχανία, τι τουρισμός. Σε όλα μέσα η Γερμανία – ένας επενδυτικός οργασμός, χρυσωμένος με κεφάλαια και αναθέρμανση της οικονομίας.
Αυτά για όσους είναι πρόθυμοι να πιστέψουν την επικοινωνιακή μπουρδολογία της κυβέρνησης. Η πραγματικότητα είναι, δυστυχώς, αρκετά διαφορετική. Ας αρχίσουμε όμως από τα βασικά:
1. Τι μας είπαν για την εισροή χρήματος προς τη βιομηχανία – την οποία φιλοδοξούν να ελέγξουν πλήρως – οι Γερμανοί; Ότι η γερμανική επενδυτική τράπεζα (εκπρόσωπος της οποίας συνόδευε τον Κάπφερερ) σχεδιάζει «ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα» για επενδύσεις στην Ελλάδα. Η χρηματοδότηση θα αφορά γερμανικές επιχειρήσεις που ήδη βρίσκονται εδώ και επίσης γερμανικές επιχειρήσεις που σκοπεύουν να επενδύσουν στη χώρα μας.
2. Πόσα είναι αυτά τα κεφάλαια; Άγνωστο, αλλά ας περιμένουμε για να δούμε αν θα είναι κάτι παραπάνω από ψίχουλα.
3. Πόση θα είναι η αντίστοιχη ελληνική συμμετοχή με κεφάλαια που θα κατευθυνθούν προς τη βιομηχανία; Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ εκείνης της ημέρας συμφωνήθηκε να ασκήσει η Ελλάδα πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ώστε να χρηματοδοτηθούν οι ελληνικές τράπεζες με 10 - 15 δισ. ευρώ, τα οποία εν συνεχεία θα διοχετευτούν στη βιομηχανία.
Δηλαδή οι γερμανικές επενδύσεις θα χρηματοδοτηθούν κυρίως με ελληνικό χρήμα – ή έστω με κεφάλαια τα οποία δικαιούται η Ελλάδα; Προφανώς.
Αυτό υποτίθεται ότι θα απαιτούσε κάθε σοβαρός επενδυτής από μια... Μπανανία, την οποία ήδη ελέγχει πλήρως οικονομικά και πολιτικά. Είναι όμως μόνον αυτή η γερμανική απαίτηση; Όχι βέβαια. Τα καλύτερα βρίσκονται αλλού...

Οι «ειδικές επενδυτικές ζώνες»
Όπως μας είπε ο Γερμανός υφυπουργός εκείνη τη μέρα, μετά τις συναντήσεις με τους υπουργούς της Ελλάδας, μια από τις κυριότερες απαιτήσεις της Γερμανίας είναι ότι οι επενδύσεις των επιχειρηματιών της θα υλοποιηθούν σε «ειδικές επενδυτικές ζώνες».
Δεν θέλησε να δώσει λεπτομέρειες, παρότι στο Βήμα της Κυριακής συμπλήρωσε ότι αυτές θα διέπονται από «την εφαρμογή ειδικών νομικών ή διοικητικών πλαισίων», που «μπορεί να είναι ένα εργαλείο για την προσέλκυση επενδύσεων».
Γιατί ο αξιότιμος αυτός κύριος δεν έδωσε λεπτομέρειες; Επειδή τι καθεστώς αυτών των ζωνών «είναι θέμα της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Σαν να σοβαρεύουν λίγο τα πράγματα...
Για να βρούμε την απάντηση στη σιωπή του Καπφέρερ – αλλά και των δικών μας υπουργών, οι οποίοι έκαναν γαργάρα τη γερμανική απαίτηση – ας πάμε κάπου έναν μήνα πίσω: στην Κυριακή 31 Ιουλίου.
Τότε, πάλι στο «Βήμα της Κυριακής», υπό τον τίτλο «Γερμανικό σχέδιο Μάρσαλ αλλά με μοντέλο... Κίνας», είχε δημοσιευθεί ένα εξαιρετικό και απολύτως διαφωτιστικό ρεπορτάζ του συναδέλφου Νίκου Χειλά, στο οποίο περιέχονταν αρκούντως... διαφωτιστικές λεπτομέρειες για το καθεστώς των «ειδικών ζωνών» και τις λοιπές προϋποθέσεις τις οποίες απαιτούν οι Γερμανοί δανειστές, επιτηρητές, φίλοι και εταίροι μας για να... «επενδύσουν».
Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με τον αναλυτή του Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας της Κολονίας Γιούργκεν Μάτες, με τον οποίο μίλησε «Το Βήμα», «θα βγουν όλοι κερδισμένοι». Έτσι απλά; Όχι βέβαια! Οι «επενδύσεις» προϋποθέτουν τη ροή κονδυλίων από το ΕΣΠΑ, τα οποία θα αποτελέσουν την ασφαλή «επενδυτική» βάση για τους Γερμανούς κεφαλαιούχους. Το λέει καθαρά ο κ. Γιούργκεν Μάτες:
«Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις θα συνδυαστούν με τα ήδη υπάρχοντα κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και με δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ώστε να επιτύχουν τέτοιο μέγεθος που θα δώσει όντως μεγάλη ώθηση στην ελληνική οικονομία».
Να λοιπόν η πρώτη απάντηση στο ερώτημα που βάλαμε λίγο πιο πάνω: η Ελλάδα θα παράσχει, με δικούς της κυρίως πόρους, την επενδυτική «ασφάλεια» που απαιτούν οι Γερμανοί επιχειρηματίες. Ξεχάστε λοιπόν τις ανοησίες ότι δήθεν οι επιχειρηματίες κατ’ εξοχήν ρισκάρουν όταν επενδύουν – αυτά ισχύουν στα παιδικά παραμύθια, όχι στις Μπανανίες.

Παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου!
Δύο μέρες αργότερα γράφαμε στην ιστοσελίδα του «Π», με τον τίτλο «Μας θέλουν όλους... Κινέζους», βασισμένοι πάντα στο ρεπορτάζ του Ν. Χειλά:
«Το βασικό κώλυμα των Γερμανών επιχειρηματιών είναι το ελληνικό νομικό καθεστώς. Με άλλα λόγια ό,τι έχει απομείνει από αυτό που κάποτε ονομάζαμε “κράτος πρόνοιας” και το οποίο είχε αποτελέσει τη βάση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου τις προηγούμενες δεκαετίες».
Να λοιπόν πώς θα ξεπεραστούν τα... γραφειοκρατικά εμπόδια, τα οποία με τόσο κόπο προσπαθεί η κυβέρνηση Παπανδρέου να απομακρύνει. Γράφει «Το Βήμα»:
«Κατ' αρχάς το... "Σχέδιο Μάρσαλ" ή, ορθότερα, "Σχέδιο Ρόσλερ" περιλαμβάνει 16 σημεία, εκ των οποίων το σημαντικότερο είναι αυτό που προβλέπει τη δημιουργία "ιδιαίτερων οικονομικών ζωνών", οι οποίες θα έχουν πιλοτικό χαρακτήρα και θα διέπονται από αυτοτελές "φορολογικό, εργασιακό και σχεδιαστικό δίκαιο".
Υπό μελέτη είναι η δημιουργία κατ’ αρχάς τεσσάρων ζωνών, όπως για παράδειγμα σε μεγάλα λιμάνια. "Τα πρότυπά τους βρίσκονται στην Ασία, όπως στην Κίνα και στην Κορέα" λέει ο κ. Μάτες. "Σε αυτές θα υπάρξει ενδεχομένως περικοπή μισθών, μείωση φόρων και διευκόλυνση των απολύσεων, αν έτσι θα εξυπηρετείται η άνοδος της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης". Τυχόν "επιτυχία" τους θα οδηγήσει κατόπιν στην περαιτέρω διάδοσή τους – στην Ελλάδα και όχι μόνο.
Η εγκαθίδρυση τέτοιων ζωνών φαίνεται πάντως εξαιρετικά δύσκολη. Κυρίως επειδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ισχύει ένα και μοναδικό εσωτερικό δίκαιο. Τυχόν παραβίασή του – ακόμη και με την αναμενόμενη συναίνεση της ελληνικής κυβέρνησης – θα πυροδοτούσε αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη»...
Και σχολιάζαμε επ’ αυτών στις 2 Αυγούστου:
«Για να δούμε λοιπόν το σχήμα που προετοιμάζεται:
Οι Γερμανοί, έτσι ή αλλιώς, μέσω της "διαρκούς πτώχευσης" του ελληνικού κράτους, επωφελούνται από το σύνολο σχεδόν της ιδιωτικοποίησης των δομών της εθνικής οικονομίας.
Οι ίδιοι χρηματοδοτούν, μέσω της Κομισιόν, με ψίχουλα – κάπου 1 δισ. ευρώ από τα 15 που δικαιούμαστε από το ΕΣΠΑ – την "επανακατάρτιση εργαζομένων" (κάτι σαν τη "διαρκή εκπαίδευση" που επαγγέλλονται από χρόνια η Διαμαντοπούλου και κάμποσοι άλλοι) και τη δημιουργία των επιχειρηματικών συνεργασιών (business clusters) που θα καταστήσουν τους Έλληνες επιχειρηματίες υπεργολάβους των Γερμανών.
Η Ελλάδα αναλαμβάνει – στόχος όλων των "μεταρρυθμίσεων" και της "απελευθέρωσης επαγγελμάτων" που διεκπεραιώνει τώρα η κυβέρνηση – να μετατρέψει τους πάντες σε υπαλλήλους και μάλιστα κακοπληρωμένους.
Ακόμη η Ελλάδα υποχρεούται σε οριζόντιες μειώσεις μισθών και επίσης οριζόντιες καταργήσεις εργασιακών δικαιωμάτων, ώστε το "κινεζοποιημένο", πτωχευμένο και απελπισμένο από τη μόνιμη ανεργία ελληνικό εργατικό δυναμικό να "επανακαταρτίζεται" με αποκλειστικό στόχο την ένταξή του στις "ιδιαίτερες οικονομικές ζώνες" με το "αυτοτελές φορολογικό, εργασιακό και σχεδιαστικό δίκαιο".
Και, τελικά, αν υποτεθεί ότι οι Έλληνες αρνούνται να πάνε ως πρόβατα επί σφαγήν, υπάρχει πάντα ο υπέρτατος εκβιασμός, συνεχώς αναπαραγόμενος από την κυβέρνηση Παπανδρέου και τους πάντα πρόθυμους μιντιακούς και πολιτικούς (εκόντες και άκοντες) "φίλους" της: μια κανονικότατη και απολύτως επίσημη πτώχευση – πάντα ελεγχόμενη από τους δανειστές. Από την οποία η απόσταση θα είναι ελάχιστη όταν θα βρεθούμε, βάσει των αποφάσεων του Ιουλίου, υπό καθεστώς "επιλεκτικής χρεοκοπίας"».

Επιμύθιο
Ας συνοψίσουμε: Στην καρδιά της Ευρώπης, στην ισχυρότερη χώρα της ευρωζώνης, εκπονείται ένα σχέδιο οικονομικής υπαγωγής των χρεοκοπημένων χωρών της περιφερειακής ευρωζώνης (και όχι μόνο!) στην απόλυτη κυριαρχία του γερμανικού κέντρου.
Εμπνευστής του είναι ο βιετναμικής καταγωγής, αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Φίλιπ Ρόσλερ.
Είτε λόγω καταγωγής και παραστάσεων είτε λόγω οικονομικής και κοινωνικής αντίληψης, ο Ρόσλερ ξεπατικώνει μοντέλα τύπου Κίνας και Κορέας προκειμένου να τα εφαρμόσει πρώτα στην Ελλάδα και, αν πετύχουν, θα επεκταθούν σε όλη την Ελλάδα και σε όποιες άλλες χώρες αυτό καταστεί εφικτό. Δηλαδή σε όσες χώρες αυτό επιτραπεί από τις κυβερνήσεις τους.
Πρόκειται για την κατάργηση κάθε είδους εργασιακού δικαιώματος και την απαλλαγή των επιχειρηματιών της Γερμανίας από τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους προς το ελληνικό κράτος – δηλαδή πάλι προς τον ελληνικό λαό.
Δεδομένου ότι σκοπεύουν να αναλάβουν – είτε μέσω του εξελισσόμενου ξεπουλήματος είτε με την εκμετάλλευση ελληνικών χρηματοδοτήσεων είτε μέσω των «ειδικών ζωνών» – τις υποδομές, τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους και (άγνωστο για την ώρα) μέρος του τραπεζικού συστήματος, η τελευταία εκκρεμότητα είναι... οι ίδιοι οι Έλληνες.
Κι αυτό, όμως, φαίνεται ότι ήδη έχει λυθεί. Η ελληνική κυβέρνηση δεν δείχνει σημάδια αντίστασης ή διαφωνίας.
Και μόνον το ότι η ίδια έχει βαφτίσει την επερχόμενη δουλοπαροικία «Σχέδιο Μάρσαλ» είναι αρκετό.
Το ότι (πάλι...) πανηγυρίζει για τις γερμανικές «επενδύσεις» είναι κάτι παραπάνω από ενδεικτικό της άποψής της για όλον αυτό τον σχεδιασμό.
Το ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν κάμπτεται ούτε από το γεγονός ότι αυτού του είδους οι ζώνες είναι αντίθετες προς το ευρωπαϊκό δίκαιο (και Γερμανοί ειδικοί θεωρούν δύσκολο να εφαρμοστούν ακριβώς λόγω του ευρωπαϊκού δικαίου!) δείχνει την... αποφασιστικότητά της να μας ξεπουλήσει έως τον τελευταίο – με εξαίρεση τους ελάχιστους που θα αποτελέσουν την κάστα των... προπαγανδιστών.
Η ατάκα του Καπφέρερ ότι το καθεστώς είναι ζήτημα που θα «λύσουν» η ελληνική κυβέρνηση και η... Κομισιόν μόνον ανησυχίες μπορεί να προκαλέσει. Κυρίως επειδή προϊδεάζει για κάτι πολύ απλό: Ούτε τα μισθολογικά ούτε τα φορολογικά μέτρα ούτε η κατάργηση δικαιωμάτων για τους Έλληνες εργαζόμενους έχει φτάσει στο τέλος. Όπως και άλλοτε έχουμε πει, βρισκόμαστε μόνον στον «πρόλογο».
Τουλάχιστον, σε αυτή τη φάση, ας γνωρίζουμε καλά δύο πράγματα:
Τι ακριβώς θα μας φέρει ο εμπνευστής του «Σχεδίου Μάρσαλ» Φίλιπ Ρόσλερ, ο οποίος θα μας κουβαληθεί στις 6-7 Οκτωβρίου, μαζί με 100 Γερμανούς επιχειρηματίες. Συνεπώς μπορείτε να ανατρέξετε στα δύο κείμενα που αναφέρονται πιο πάνω για να πάρετε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.
Ότι η επιτυχία του εφιαλτικού σχεδίου του κυρίου αυτού, κατά το πρώτο («περιορισμένο») στάδιο εφαρμογής του στην Ελλάδα, θα αποτελέσει το πρόκριμα για την επέκτασή του σε ολόκληρη τη χώρα μας και, εν συνεχεία, σε πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες.
Η γνώμη μας προφανώς... δεν θα ζητηθεί. Μπορούμε, παρ' όλα αυτά, να τη... διατυπώσουμε. Όσο περισσότεροι, τόσο καλύτερα...
http://www.topontiki.gr/article/21040
====================

 Blogger: βλέπε και τα παρακάτω άρθρο.

«Αμάργκι»...
... Η πρώτη λέξη του ανθρώπου για την ελευθερία, στη σουμεριακή, σήμαινε «ελεύθερος από χρέη». Σήμαινε όμως και «επιστροφή στη μάνα», αφού, μονάχα όταν ξεπλήρωνε τα χρέη του, ο υπόδουλος στα χρέη ήταν πια ελεύθερος να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Στην Ιστορία...
... πιθανότητα δεν υπήρξε άνθρωπος που να μην άκουσε αυτά τα λόγια από τον δανειστή του: «Μου χρωστάς, αλλά εγώ θα σου κάνω μερικές διευκολύνσεις…». Οπως ίσως δεν υπήρξε και άνθρωπος που να μην του απάντησε έτσι: «Για στάσου, ποιος χρωστάει σε ποιον;». Εδώ και χιλιάδες χρόνια, από τη στιγμή που τα θύματα υιοθετούν τη γλώσσα των δανειστών τους, αποδέχονται πως το χρέος και η ηθική είναι ένα και το αυτό. Στη σανσκριτική, την εβραϊκή και την αραμαϊκή, το χρέος, η ενοχή και η αμαρτία είναι συνώνυμες λέξεις.
  • Οπως έγραφε ο Νίτσε στη «Γενεαλογία της ηθικής», όλη η ηθική είναι θεμελιωμένη στην απόσπαση χρέους με την απειλή της βίας. Ολο το χρήμα δεν είναι παρά μια κοινωνική σύμβαση, μια πίστωση, ένα γραμμάτιο. Πώς μπορούν λοιπόν οι άνθρωποι να πάψουν να δημιουργούν χρέη; Πώς θα γίνει να μην πέφτουν στην παγίδα του χρέους, κάνοντας ακόμη πλουσιότερους τους πλούσιους; Σε αυτά ακριβώς τα ερωτήματα απάντησαν οι ιστορικές χριστιανικές και ισλαμικές κοινωνίες με νόμους κατά της τοκογλυφίας. Επειδή, από τότε, οι ηγεσίες είχαν επίγνωση πως το χειρότερο σενάριο, αυτό που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια γενική κατάρρευση της κοινωνίας, ήταν μια κρίση χρέους.
Τι συμβαίνει...
... σήμερα; αναρωτιέται ο Ντέιβιντ Γκρέμπερ, καθηγητής της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Γκόλντσμιθς του Λονδίνου και συγγραφέας του βιβλίου «Χρέος, τα πρώτα 5.000 χρόνια». «Αντί οι ηγεσίες να δημιουργήσουν θεσμούς που θα προστάτευαν τους οφειλέτες, δημιούργησαν θεσμούς, όπως το ΔΝΤ και τον S&P, που προστατεύουν τους δανειστές», λέει ο καθηγητής. «Δηλώνουν απερίφραστα (και εις πείσμα κάθε οικονομικής λογικής) ότι δεν επιτρέπεται σε κανέναν οφειλέτη να χρεοκοπήσει. Και βλέπουμε σήμερα εκείνο ακριβώς που στην αρχαιότητα οι ηγεσίες φοβούνταν πιο πολύ: ολόκληρους πληθυσμούς οφειλετών να οδεύουν προς την καταστροφή». Αν ζούσε ο Αριστοτέλης, μάλλον δεν θα έβλεπε καμία διαφορά ανάμεσα σε εκείνους που σήμερα νοικιάζουν τον εαυτό τους και τα μέλη της οικογένειάς τους για να δουλεύουν και να ξεπληρώνουν χρέη και εκείνους που κάποτε πουλούσαν τον εαυτό τους και τα μέλη της οικογένειάς τους για τον ίδιο λόγο. Οι περισσότεροι λαοί είναι σήμερα υπόδουλοι του χρέους, μηδέ εξαιρουμένων των λαών της ευρωζώνης.
  • Ο καθηγητής Γκρέμπερ πιστεύει πως αργά ή γρήγορα οι κοινωνίες θα υποχρεωθούν να προστατέψουν τους οφειλέτες. Ομως δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πόσες ακόμη καταστροφές θα χρειαστούν, ώσπου να φτάσουν έως εκεί. Ούτε μπορεί να πει αν το σύστημα που θα προκύψει τότε θα μπορεί ακόμη να αποκαλείται «καπιταλισμός».
 http://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4652666

Σχόλια