Οικονομική ύφεση και κοινωνικό κραχ

Η άκρως συντηρητική πολιτική των ισχυρών υποδηλώνει δύο εκτιμήσεις: πρώτον, ότι ο κίνδυνος μεγάλων κοινωνικών εκρήξεων (κάτι που φοβούνταν στις αρχές του χειμώνα, με την κατάρρευση της Ισλανδίας, την εξέγερση της Ουγγαρίας και τις ταραχές της Ελλάδας) δεν βρίσκεται επί θύραις και δεύτερον, ότι η απειλή της συστημικής κατάρρευσης έχει παρέλθει και μια δύσκολη, έστω, ανάκαμψη μας περιμένει το 2010.

Βραχυπρόθεσμα, δεν αποκλείεται να επαληθευτούν. Πρόκειται, όμως, για τακτική υψηλού ρίσκου. Φυσικά, η τρέχουσα φάση της κρίσης κάποτε θα τελειώσει. Είναι πολύ πιθανό, όμως, αυτό που θα τη διαδεχθεί να μην είναι μια δυναμική ανάκαμψη, σε στυλ «V», αλλά μια μακρόχρονη στασιμότητα, εν είδει «L», υπό τη διαρκή απειλή της υποτροπής. Πρόσφατα, οι Financial Times προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο, την κρίση της αγοράς ακινήτων και της Wall Street να ακολουθήσει μια ακόμη βαθύτερη, που θα πυροδοτηθεί από το χρέος της Αμερικής. Ενα χρέος, το οποίο, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, θα εκτιναχθεί από το 60% στο 100% του ΑΕΠ μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Αδύναμη η Αριστερά

Οχι λιγότερο επίφοβο είναι το ενδεχόμενο να μετατραπεί η οικονομική ύφεση σε κοινωνικό κραχ, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ισπανία, όπου η ανεργία καλπάζει (ήδη βρίσκεται στο 15,5% και αναμένεται να φτάσει το 19% το φθινόπωρο). Πολλοί μιλούν για την πιθανότητα να ζήσουμε ένα «φθινόπωρο ταραχών», το οποίο θα ακολουθήσει ένας «χειμώνας προστατευτισμού». Η αδυναμία της Αριστεράς, τόσο στη σοσιαλδημοκρατική όσο και στις αντισυστημικές εκδοχές της, να δώσει αξιόπιστη πολιτική απάντηση στην κρίση, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι θα καθηλωθούν οι λαϊκές αντιδράσεις: μπορεί να σημαίνει ότι θα είναι περισσότερο χαοτικές και βίαιες.

  • Μεσοπρόθεσμα, δεν μπορεί να περάσει κανείς αψήφιστα τις πρόσφατες εκτιμήσεις του αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών, κατά το οποίο, μέσα στα επόμενα 15 χρόνια, το διεθνές σύστημα που προέκυψε από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θα έχει ανατραπεί εκ βάθρων, με μια «ιστορική μεταφορά πλούτου και ισχύος από τη Δύση προς την Ανατολή». Η μεταβατική περίοδος «είναι γεμάτη από κινδύνους», έγραφαν οι συντάκτες της έκθεσης.

«Οι στρατηγικές αντιπαλότητες είναι πολύ πιθανό να εκδηλώνονται στο πεδίο του εμπορίου, της τεχνολογίας και των επενδύσεων, αλλά δεν αποκλείεται ένα σενάριο που θα παραπέμπει στις κούρσες εξοπλισμών, την εδαφική επέκταση και τις πολεμικές συγκρούσεις του 19ου αιώνα». Το βέβαιο, λένε οι Αμερικανοί ειδικοί, είναι ότι η «εξαιρετική στιγμή» της αμερικανικής μονοκρατορίας βαίνει προς το τέλος της και ότι «η παγκόσμια τάξη του μέλλοντος θα είναι πολυπολική».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_12/04/2009_310689

Σχόλια