Oλοι υπό μία έννοια είμαστε συνυπεύθυνοι για την οικονομική κρίση, η οποία πλήττει σήμερα τις δυτικές κυρίως κοινωνίες και απειλεί τη συνοχή τους. Διότι όλοι, κατ’ αναλογία, πολιτικοί, οικονομικοί παράγοντες, μεσαία και ανώτερα κοινωνικά στρώματα, συμπεριφερθήκαμε με την ίδια απληστία που κυρίευσε τα διάφορα ξένα επιθετικά funds, τα golden boys, τις αμερικανικές πρωτίστως και τις βρετανικές τράπεζες, που επένδυσαν πάνω σε αυτή την παγκόσμια χρηματοοικονομική φούσκα.
Ολοι, ακόμη και οι πιο επικριτικοί στο φαινόμενο αυτό Ελληνες, με την ίδια ευκολία διαχειριστήκαμε τα πράγματα και με την ίδια ψυχική παχυσαρκία, το κίνητρο του εύκολου χρήματος χωρίς ελέγχους και την παρόρμηση της υπερκατανάλωσης, λειτουργήσαμε τα τελευταία δέκα χρόνια. Πολιτικοί, οικονομική ελίτ και κοινωνία στην πλειοψηφία της.
Η σημερινή κρίση, εκτός από τη κατάρρευση του χυδαίου καπιταλιστικού μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού ανά τον κόσμο, επαναφέρει στο προσκήνιο, με ειδικότερο τρόπο και τη στρεβλή οικονομική ανάπτυξη που σημειώθηκε στην Ελλάδα, μαζί με όλες τις ανεπάρκειες του πολιτικού μας συστήματος και τον εθισμό μιας κοινωνίας στον υπερκαταναλωτισμό, χωρίς καμία αντιστοιχία στην παραγωγική βάση. Αυτή είναι η ελληνική φούσκα! Και ας μην τρομάζει τώρα αυτό, γιατί σε όλους μας αναλογεί ένα μερίδιο ευθύνης.
Το κυνήγι του εύκολου κέρδους, της διαμεσολάβησης και της προμήθειας, του υπερδανεισμού και της υπέρμετρης κατανάλωσης, αποτέλεσε το απροκάλυπτο ιδεώδες και της δικής μας κοινωνίας. Του κράτους, της ανώτερης οικονομικά τάξης, των μεσαίων και των νέο-μεσαίων στρωμάτων που συνιστούν την μεγάλη πλειοψηφία.
Η τραγική εικόνα που παρατηρείται στα δημόσια οικονομικά και η οποία μας έχει φέρει πάλι κάτω από το μαστίγιο των Βρυξελλών, καθιστά φανερό ότι η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε εν πολλοίς, ιδίως τα τελευταία χρόνια, ως μια τεράστια επιχείρηση παραοικονομίας και φοροδιαφυγής, την οποία απήλαυσαν τα δύο τρίτα της κοινωνίας και μέσω της υπερβάλλουσας αγοραστικής μανίας. Είναι υποκριτικό, λοιπόν, να κλαίμε τώρα για τα υψηλά επιτόκια με τα οποία δανείζεται το ελληνικό κράτος για να καλύψει τα ανοίγματά του… Οπως είναι απαράδεκτο και για την πολιτική ηγεσία, να προσπαθεί να αρθρώσει οποιαδήποτε δικαιολογία, όταν η ελληνική οικονομία παρουσίαζε διπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από τις άλλες ευρωπαϊκές, επί σειρά ετών, αλλά σήμερα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανειλημμένες υποχρεώσεις του κράτους. Και μιλάμε για μια χώρα στην οποία εισέρρευσαν από την Ευρώπη πάνω από δύο δεκάδες δισ. ευρώ για επενδύσεις…
Μιλάμε για την ίδια χώρα, στην οποία η ζήτηση των ιδιωτών για στεγαστικά δάνεια από τις τράπεζες αυξανόταν κάθε χρόνο κατά 30% και 40% (και ας απέρριπταν μία στις τρεις αιτήσεις), οι πωλήσεις και οι τιμές των παραθαλάσσιων ακινήτων σημείωναν κατακόρυφη άνοδο, το ίδιο και οι πωλήσεις των πιο ακριβών ευρωπαϊκών αυτοκινήτων.
Το μέγεθος της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι χαρακτηριστικό ότι έφθασε σε πρωτοφανή επίπεδα και η διόγκωση των εισαγόμενων καταναλωτικών προϊόντων εκτόξευσε σε ύψη-ρεκόρ το εξωτερικό έλλειμμα. Σε τέτοιο βαθμό, που αν η ελληνική οικονομία δεν ήταν ενταγμένη στη Ζώνη του Ευρώ, η δραχμή σήμερα θα είχε κονιορτοποιηθεί. Ας αναλογιστούμε λοιπόν όλοι τις ευθύνες μας. Ολοι μας!
Ολοι, ακόμη και οι πιο επικριτικοί στο φαινόμενο αυτό Ελληνες, με την ίδια ευκολία διαχειριστήκαμε τα πράγματα και με την ίδια ψυχική παχυσαρκία, το κίνητρο του εύκολου χρήματος χωρίς ελέγχους και την παρόρμηση της υπερκατανάλωσης, λειτουργήσαμε τα τελευταία δέκα χρόνια. Πολιτικοί, οικονομική ελίτ και κοινωνία στην πλειοψηφία της.
Η σημερινή κρίση, εκτός από τη κατάρρευση του χυδαίου καπιταλιστικού μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού ανά τον κόσμο, επαναφέρει στο προσκήνιο, με ειδικότερο τρόπο και τη στρεβλή οικονομική ανάπτυξη που σημειώθηκε στην Ελλάδα, μαζί με όλες τις ανεπάρκειες του πολιτικού μας συστήματος και τον εθισμό μιας κοινωνίας στον υπερκαταναλωτισμό, χωρίς καμία αντιστοιχία στην παραγωγική βάση. Αυτή είναι η ελληνική φούσκα! Και ας μην τρομάζει τώρα αυτό, γιατί σε όλους μας αναλογεί ένα μερίδιο ευθύνης.
Το κυνήγι του εύκολου κέρδους, της διαμεσολάβησης και της προμήθειας, του υπερδανεισμού και της υπέρμετρης κατανάλωσης, αποτέλεσε το απροκάλυπτο ιδεώδες και της δικής μας κοινωνίας. Του κράτους, της ανώτερης οικονομικά τάξης, των μεσαίων και των νέο-μεσαίων στρωμάτων που συνιστούν την μεγάλη πλειοψηφία.
Η τραγική εικόνα που παρατηρείται στα δημόσια οικονομικά και η οποία μας έχει φέρει πάλι κάτω από το μαστίγιο των Βρυξελλών, καθιστά φανερό ότι η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε εν πολλοίς, ιδίως τα τελευταία χρόνια, ως μια τεράστια επιχείρηση παραοικονομίας και φοροδιαφυγής, την οποία απήλαυσαν τα δύο τρίτα της κοινωνίας και μέσω της υπερβάλλουσας αγοραστικής μανίας. Είναι υποκριτικό, λοιπόν, να κλαίμε τώρα για τα υψηλά επιτόκια με τα οποία δανείζεται το ελληνικό κράτος για να καλύψει τα ανοίγματά του… Οπως είναι απαράδεκτο και για την πολιτική ηγεσία, να προσπαθεί να αρθρώσει οποιαδήποτε δικαιολογία, όταν η ελληνική οικονομία παρουσίαζε διπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από τις άλλες ευρωπαϊκές, επί σειρά ετών, αλλά σήμερα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανειλημμένες υποχρεώσεις του κράτους. Και μιλάμε για μια χώρα στην οποία εισέρρευσαν από την Ευρώπη πάνω από δύο δεκάδες δισ. ευρώ για επενδύσεις…
Μιλάμε για την ίδια χώρα, στην οποία η ζήτηση των ιδιωτών για στεγαστικά δάνεια από τις τράπεζες αυξανόταν κάθε χρόνο κατά 30% και 40% (και ας απέρριπταν μία στις τρεις αιτήσεις), οι πωλήσεις και οι τιμές των παραθαλάσσιων ακινήτων σημείωναν κατακόρυφη άνοδο, το ίδιο και οι πωλήσεις των πιο ακριβών ευρωπαϊκών αυτοκινήτων.
Το μέγεθος της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι χαρακτηριστικό ότι έφθασε σε πρωτοφανή επίπεδα και η διόγκωση των εισαγόμενων καταναλωτικών προϊόντων εκτόξευσε σε ύψη-ρεκόρ το εξωτερικό έλλειμμα. Σε τέτοιο βαθμό, που αν η ελληνική οικονομία δεν ήταν ενταγμένη στη Ζώνη του Ευρώ, η δραχμή σήμερα θα είχε κονιορτοποιηθεί. Ας αναλογιστούμε λοιπόν όλοι τις ευθύνες μας. Ολοι μας!
Σχόλια